GOSPODARKA

WODNO - ELEKTROLITOWA

PRZESTRZENIE WODNE ORGANIZMU

Masa ciała dorosłego człowieka

Masa ciała dorosłego człowieka

1. Woda: 60%

1. Woda: 60%

2. Sucha masa tkankowa: 40%

2. Sucha masa tkankowa: 40%

1. Przestrzeń wodna śródkomórkowa: 40%

1. Przestrzeń wodna śródkomórkowa: 40%

2. Przestrzeń wodna pozakomórkowa: 20%

2. Przestrzeń wodna pozakomórkowa: 20%

3. Przestrzeń wodna transcellularna (tzw. trzecia

3. Przestrzeń wodna transcellularna (tzw. trzecia

przestrzeń): 2.5%

przestrzeń): 2.5%

Przestrzeń wodna pozakomórkowa

Przestrzeń wodna pozakomórkowa

a. przestrzeń śródmiąższowa: 15%

a. przestrzeń śródmiąższowa: 15%

b. przestrzeń śródnaczyniowa (łożysko

b. przestrzeń śródnaczyniowa (łożysko

naczyniowe, osocze): 5%

naczyniowe, osocze): 5%

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

1.Prawo elektroobojętności płynów

1.Prawo elektroobojętności płynów

ustrojowych

ustrojowych

- płyny ustrojowe wszystkich

- płyny ustrojowe wszystkich

przestrzeni wodnych są elektrycznie

przestrzeni wodnych są elektrycznie

obojętne tzn. suma stężeń kationów

obojętne tzn. suma stężeń kationów

musi być równa sumie stężeń anionów

musi być równa sumie stężeń anionów

w danym płynie ustrojowym

w danym płynie ustrojowym

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

2. Prawo izoosmolalności płynów

2. Prawo izoosmolalności płynów

ustrojowych

ustrojowych

- ciśnienie osmotyczne płynów

- ciśnienie osmotyczne płynów

ustrojowych wszystkich przestrzeni

ustrojowych wszystkich przestrzeni

wodnych jest jednakowe

wodnych jest jednakowe

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

3. Prawo izojonii

3. Prawo izojonii

- ustrój dąży do zachowania stałego

- ustrój dąży do zachowania stałego

stężenia jonów w poszczególnych

stężenia jonów w poszczególnych

płynach ustrojowych

płynach ustrojowych

- szczególnym przypadkiem izojonii jest

- szczególnym przypadkiem izojonii jest

izohydria – stałe stężenie jonów wodorowych

izohydria – stałe stężenie jonów wodorowych

STĘŻENIA JONÓW W PŁYNIE

NACZYNIOWYM (PN), ŚRÓDMIĄŻSZOWYM (PŚ)

I WEWNĄTRZKOMÓRKOWYM (PW)

[mEq/L]

JON

PN

PŚ

PW

Sód

Sód

142

142

146.5

146.5

10

10

Potas

Potas

4

4

4

4

160

160

Wapń

Wapń

5

5

2.5

2.5

2

2

Magnez

Magnez

2

2

2

2

26

26

Razem

Razem

153

153

155

155

198

198

Chlorki

101

113

3

Wodorowęglany

26

31

10

Białczany

16

1

65

Aniony

resztkowe

10

10

120

Razem

153

155

198

Definicje i pojęcia związane z

gospodarką wodno - elektrolitową

Molalność (osmolalność):

liczba moli substancji

liczba moli substancji

osmotycznie czynnych zawartych w 1000g

osmotycznie czynnych zawartych w 1000g

rozpuszczalnika

rozpuszczalnika

Molarność (osmolarność):

liczba moli substancji

liczba moli substancji

osmotycznie czynnych w 1L roztworu

osmotycznie czynnych w 1L roztworu

Ciśnienie osmotyczne 1 mola substancji = 1 osmol

Ciśnienie osmotyczne 1 mola substancji = 1 osmol

(osm)

(osm)

Normalna molalność surowicy:

270 – 300 mosm/kg wody

270 – 300 mosm/kg wody

Molalność moczu:

800 – 900 mosm/kg wody

800 – 900 mosm/kg wody

Ciśnienie osmotyczne roztworu, w którym znajduje się

Ciśnienie osmotyczne roztworu, w którym znajduje się

więcej niż jedna substancja rozpuszczona jest sumą

więcej niż jedna substancja rozpuszczona jest sumą

ciśnień osmotycznych wywołanych poszczególnymi

ciśnień osmotycznych wywołanych poszczególnymi

substancjami

substancjami

Tonia:

efektywna molalność

efektywna molalność

PRIORYTETY W ZAKRESIE SKŁADU I

OBJĘTOŚCI PŁYNÓW USTROJOWYCH

1.Utrzymanie izowolemii (fizjologicznej
wielkości przestrzeni wodnych)
2.Utrzymanie izotonii (efektywnego
ciśnienia osmotycznego)

3.Utrzymanie izohydrii (stałego
stężenia jonów wodorowych)
4.Utrzymanie izojonii (stałego składu
jonowego płynów ustrojowych)

REGULACJA IZOWOLEMII

1.Autoregulacja czynności nerek
2.Mechanizm renina – angiotensyna

– aldosteron

3.Mechanizm wazopresynowy
4.Mechanizm bezpośredniej lub

pośredniej regulacji czynności
nerek przez układ nerwowy

REGULACJA IZOTONII

1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody

1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody

na poziomie nerek

na poziomie nerek

2. Mechanizm powstawania lub zaniku

2. Mechanizm powstawania lub zaniku

odczucia pragnienia

odczucia pragnienia

REGULACJA IZOJONII

1. Mechanizmy symportu i antyportu

1. Mechanizmy symportu i antyportu

kation 2

kation 2

anion

anion

kation 1

kation 1

kation

kation

2. Regulacyjna czynność nerek

2. Regulacyjna czynność nerek

Podstawą wiedzy medycznej są

Podstawą wiedzy medycznej są

dane dotyczące wody,

dane dotyczące wody,

elektrolitów, tlenu, lipidów, białek

elektrolitów, tlenu, lipidów, białek

i węglowodanów

i węglowodanów

Irvine Page

Irvine Page