Umowy cywilnoprawne w

administracji (13)

dr Marek Świerczyński

Katedra Prawa Cywilnego i Prawa

Prywatnego Międzynarodowego

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Umowa w sprawie zamówienia

publicznego nie jest odrębnym typem

umowy nazwanej.

• Przepisy prawa o zamówieniach

publicznych „wykorzystują” kodeksowe

typy umów (np. zob. definicja dostaw z art.

2 pkt 2 pzp).

• Przepisy te dopuszczają również

utworzenie umowy mieszanej łączącej

elementy kilku kodeksowych typów umów

bądź innej umowy nienazwanej.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Przepisy o umowach w sprawach

zamówień publicznych stanowią

ograniczenie swobody umów (swobody

kontraktowej) wyrażonej w art. 353(1) k.c.

• Ograniczenie swobody ukształtowania

treści umowy w sprawie zamówienia

publicznego dotyczy w szczególności

treści umowy, okresu trwania umowy,

a także swobody wyboru formy.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Każda umowa w sprawie zamówienia

publicznego, chociażby nie

przewidywały tego przepisy

regulujące dany typ umowy, musi

pod rygorem nieważności zostać

zawarta z zachowaniem formy

pisemnej.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• W art. 139 ust. 3 p.z.p. wyrażona

została zasada jawności umów w

sprawach zamówień publicznych

wynikająca z zasady jawności

postępowania o udzielenie

zamówienia publicznego (art. 8

p.z.p.).

• W świetle tego przepisu umowy są

jawne i podlegają udostępnianiu na

zasadach określonych w przepisach o

dostępie do informacji publicznej.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Umowa w sprawie zamówienia

publicznego może zostać zawarta jedynie

w zakresie określonym w postępowaniu

poprzedzającym jej zawarcie.

• Świadczenie, określone w zawartej umowie

które ma spełnić wykonawca, powinno być

odzwierciedleniem opisu przedmiotu

zamówienia oraz warunków umowy

zawartych w specyfikacji istotnych

warunków zamówienia (art. 140 ust. 1).

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zmiana umowy w sprawie zamówienia

publicznego jest dopuszczalna w dwóch

przypadkach:

– na skutek okoliczności, których nie

można było przewidzieć w chwili wyboru

najkorzystniejszej oferty lub

– gdy zmiany te są korzystne dla

zamawiającego (art. 144 p.z.p.).

• Zmiana powinna każdorazowo odbywać

się za zgodą wykonawcy.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• W umowach w sprawach zamówień

publicznych możliwość swobodnego

określania okresu, na który zostanie zawarta

umowa, została ograniczona (z wyjątkiem

umów wskazanych w art. 143 ust. 1 pkt 1-4

p.z.p.).

• Podstawową zasadą dotyczącą

kształtowania terminu obowiązywania

jest zakaz zawierania umów na czas

nieoznaczony.

• Umowy długoterminowe ograniczają bowiem

konkurencję na rynku zamówień publicznych,

utrudniając dostęp do uzyskania zamówienia.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Wyjątkowe dopuszczenie możliwości

zawierania umów na czas nieoznaczony

dla zamówień określonych w art. 143 ust. 1

p.z.p. związane jest z charakterem tych

zamówień.

• Zamówienia te wykonywane są w ramach

monopoli naturalnych, na rynkach, na

których nie istnieje konkurencja.

• Zmuszanie ich stron do ciągłego odnawiania

umowy w okresach oznaczonych

stanowiłoby jedynie administracyjne

utrudnienie obrotu prawnego.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

•

Szczególnym uprawnieniem zamawiającego

jest prawa odstąpienia od umowy

•

Do skorzystania przez zamawiającego z prawa

do odstąpienia od umowy konieczne jest

jednoczesne spełnienie następujących

przesłanek:

–

1) zaistnienia istotnej zmiany okoliczności

–

2) na skutek istotnej zmiany okoliczności

zaistnieniem stanu, w którym wykonanie

umowy nie leży w interesie publicznym.

–

3) niemożności przewidzenia zmiany

okoliczności i jej następstw w chwili zawarcia

umowy.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Przepis art. 146 ust. 1 pzp reguluje

nieważność umowy w sprawie

zamówienia publicznego.

– nie są to wyłączne przesłanki

nieważności umowy.

– do umów w sprawie zamówień

publicznych będą się odnosić również

wszelkie przesłanki nieważności

określone w odrębnych przepisach, w

tym w szczególności wskazane w

kodeksie cywilnym.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zabezpieczenie należytego wykonania umowy jest rodzajem

kaucji przekazywanej przez wykonawcę (jako dłużnika)

zamawiającemu (jako wierzycielowi) celem ewentualnego

zabezpieczenia roszczeń, które mogą powstać w związku z

zawartą umową.

• Instytucja zabezpieczenia umacnia zatem pozycję

zamawiającego jako wierzyciela.

• Ustanowienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy

wymaga odrębnego porozumienia pomiędzy zamawiającym

i wykonawcą.

• Pomimo tego, iż przepisy prawa zamówień publicznych w

oznaczonych okolicznościach wymagają, aby zamawiający

żądał od wykonawcy wniesienia zabezpieczenia, to jednak

nie jest ono nigdy elementem konstrukcyjnym

umowy w sprawie zamówienia publicznego, lecz

odrębnym zobowiązaniem o niesamoistnym

charakterze.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zabezpieczenie będzie służyć w szczególności pokryciu

następujących roszczeń o zapłatę:

– 1) odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego

wykonania zobowiązania ( art. 471 k.c.),

– 2) odszkodowania z tytułu zwłoki w wykonaniu umowy

wzajemnej (art. 491 § 1 k.c.),

– 3) odszkodowania z tytułu niemożności świadczenia, za którą

wykonawca ponosi odpowiedzialność ( art. 493 § 1 k.c.),

– 4) odszkodowania z tytułu szkody wynikłej z niewykonania

zobowiązania z umowy wzajemnej ( art. 494 k.c.),

– 5) kary umownej (art. 483 § 1 k.c.),

– 6) kary stanowiącej określoną kwotę pieniężną zastrzeżonej

przez strony na wypadek nienależytego wykonania

zobowiązania niezależnie od powstania szkody.

• Zabezpieczenie służy także pokryciu roszczeń z tytułu rękojmi

za wady w tych stosunkach prawnych, w których dojdzie do

powstania rękojmi