Postępowanie egzekucyjne w

administracji

Literatura:
T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka-

„Administracyjne postępowanie

egzekucyjne”, Toruń 2009

M. Susałko- „Postępowanie egzekucyjne w

administracji”, Warszawa 2009

M. Szubiakowski, M. Wierzbowski, A.

Wiktorowska, Postępowanie

administracyjne – ogólne, podatkowe i

egzekucyjne, Warszawa 2003

C.D.

1. E. Ochendowski, Postępowanie

administracyjne, ogólne, egzekucyjne i

sądowo-administracyjne, Toruń 2005

2. Z. Leoński, Administracyjne postępowanie

egzekucyjne. Problemy węzłowe, Poznań
2003

3. P. Przybysz, Postępowanie egzekucyjne w

administracji. Komentarz, LexisNexis,
Warszawa 2007

Zródła prawa w postępowaniu

egzekucyjnym w administracji

- Ustawa z dnia 17 czerwca 1996 r. o

postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

- Odpowiednie stosowanie przepisów KPA,
- Ustawa z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach

i gwarancjach udzielanych przez Skarb

Państwa oraz niektóre osoby prawne,

- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. –

Ordynacja podatkowa,

- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo

bankowe.

C.D.

- Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o

spółdzielczych kasach oszczędnościowo –

kredytowych,

- Prawo wekslowe,

- Kodek postępowania cywilnego,

- Kodeks pracy,

- Kodeks cywilny.

Odpowiednie stosowanie

przepisów KPA

Przepisy KPA mają zastosowanie w

postępowaniu egzekucyjnym wyłącznie w

sprawach nie uregulowanych „inaczej” w

ustawie egzekucyjnej. Stosowanie

przepisów KPA wchodzi, zatem w rachubę

tylko w przypadku baraku regulacji

określonego zagadnienia w ustawie

egzekucyjnej. Ponadto nie stosuje się

przepisów KPA, wprost, lecz

„odpowiednio”, co oznacza, że niektóre

przepisy tego aktu będą miały pełne

zastosowanie

C.D.

np. przepisy o wezwaniach, doręczeniach,

terminach, inne natomiast, ze względu na

specyfikę postępowania egzekucyjnego,

będą mogły być stosowane z

odpowiednimi modyfikacjami np. przepisy

o podaniach, zażaleniach lub też w ogóle

nie będą miały zastosowania np. przepisy

o rozprawie, o ugodzie administracyjnej

Rozwój prawnej regulacji

egzekucji administracyjnej

1928 - wprowadzenie pierwszego aktu

jednolicie regulującego postępowanie

egzekucyjne, Rozporządzenie Prezydenta

RP z 22.03.1928r. o postępowaniu

przymusowym w administracji

1932 – wprowadzenie odrębnej regulacji

egzekucji świadczeń pieniężnych, Ustawa z

10.03.1932r. o przejęciu egzekucji

administracyjnej przez władze Skarbowe

oraz o postępowaniu egzekucyjnym władz

skarbowych

C.D.

1947 – uchylenie przepisów wydanych w

okresie międzywojennym dotyczących

egzekucji świadczeń pieniężnych, Dekret

z 28.01.1947r. o egzekucji

administracyjnej świadczeń pieniężnych

1966 – ponowne objęcie jednym aktem

egzekucji obowiązków pieniężnych i

niepieniężnych, ustawa z 17.06.1966r. o

postępowaniu egzekucyjnym w

administracji

C.D.

1975 i 1985- nowelizacje ustawy o

postępowaniu egzekucyjnym w administracji

1990- wprowadzenie zmian w ustawie o

postępowaniu egzekucyjnym w administracji

1991- tekst jednolity ustawy
1998 i 2000- dodatkowe zmiany ustawy
2001- obszerna nowelizacja ustawy
2002- kolejny tekst jednolity ustawy

Zakres regulacji

Postępowanie wierzycieli w przypadku

uchylania się zobowiązanych od

wykonania ciążących na nich obowiązków,

o których mowa w art.2.

Postępowanie organów egzekucyjnych i

zakres stosowanych środków przymusu.

Sposób i zakres udzielenia pomocy obcemu

państwu przy dochodzeniu należności

pieniężnych

Źródła obowiązków

Decyzje administracyjne (wezwania,

nakazy, zarządzenia).

Postanowienia administracyjne.
Przepis prawa.
Egzekucję administracyjną stosuje się do

obowiązków określonych w art. 2 upea, gdy

wynikają one z decyzji lub postanowień

właściwych organów, albo bezpośrednio z

przepisu prawa, chyba że przepis

szczególny zastrzega dla tych obowiązków

tryb egzekucji sądowej (art. 3 § 1 upea).

Podstawa wszczęcia post.

egzekucyjnego

Decyzja określająca wysokość zaległości

podatkowej.

Decyzja określająca wysokość obowiązku

przy obowiązkach wynikających z mocy

prawa.

Deklaracja, zeznanie, zgłoszenie celne lub

informacja o dopłatach z pouczeniem, że

stanowią one podstawę do wystawienia

tytułu egzekucyjnego.

Powstanie obowiązku z mocy

prawa

wyrok WSA Opole z 2006-02-22, sygn. I

SA/Op 370/05 Orzecznictwo w Sprawach

Gospodarczych 2009/2/18/73

Zobowiązanie z tytułu opłaty dodatkowej za

parkowanie pojazdu na drodze publicznej w

strefie płatnego parkowania bez uiszczenia

opłaty za parkowanie, o której stanowi art.

13f ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o

drogach publicznych (Dz.U. 2004 Nr 204

poz. 2086 ze zm.) powstaje z mocy prawa.

C.D.

W konsekwencji podstawę prowadzenia

egzekucji administracyjnej w celu

przymusowego wykonania tego

obowiązku stanowi art. 3 § 1 ustawy z

dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu

egzekucyjnym w administracji (Dz.U.

2002 nr 110 poz. 968 ze zm.).

Wyłączenie spod egzekucji

administracyjnej

postanowienie SN z 1997-03-26, sygn. III KKO

2/97 Orzecznictwo SN Izba Administracyjna,

Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

1997/22/452

Zakłady budżetowe gmin, prowadzące

działalność gospodarczą w zakresie

komunikacji w zakresie komunikacji miejskiej

mogą dochodzić należności za przewóz osób i

opłatę dodatkową za jazdę bez biletu

środkami komunikacji miejskiej w drodze

sądowej i realizować tytuły wykonawcze

wydane na podstawie orzeczeń sądowych w

drodze egzekucji sądowej.

Obowiązki podatkowe

wynikające bezpośrednio z

przepisu prawa

wyrok NSA O/Wrocław z 1993-03-04, sygn.

SA/Wr 1799/92 Orzecznictwo Naczelnego

Sądu Administracyjnego 1993/3/80

1. Przepis art. 3 ustawy z dnia 17 czerwca

1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji /t.j. Dz.U. 1991 Nr 36 poz.

161/ dopuszczający wszczęcie egzekucji

administracyjnej w celu wykonania

obowiązku wynikającego bezpośrednio z

przepisu prawa, nie ma zastosowania do

zobowiązań podatkowych.

C.D.

2. Podstawą wystawienia tytułu

wykonawczego obowiązku podatkowego

do celów wykonania tego obowiązku w

drodze postępowania egzekucyjnego w

administracji może być wyłącznie decyzja

organu podatkowego /art. 5 ust. 3 ustawy

z dnia 19 grudnia 1980 r. o

zobowiązaniach podatkowych - Dz.U. Nr

27 poz. 111 ze zm./

Struktura postępowania

administracyjnego sensu largo

Prawo administracyjne
Postępowanie administracyjne i

sądowo-administracyjne

Postępowanie egzekucyjne w

administracji

Pojęcie postępowania

egzekucyjnego w administracji

Służy realizacji norm prawa

administracyjnego

Jest dopełnieniem postępowania

jurysdykcyjnego

C.D.

Celem egzekucji administracyjnej jest

przymusowe wykonanie zobowiązania.

Wykonanie polega na osiągnięciu takiego

stanu rzeczywistości społecznej, który jest

zgodny z treścią aktu poddanego tej

egzekucji. W konsekwencji przymus

egzekucyjny stosowany jest tylko tak

długo jak długo stan rzeczywisty jest

niezgodny z treścią obowiązku.

Administracyjne postępowanie

egzekucyjne, a egzekucja

administracyjna

Adm. postępowanie egzekucyjne-

stosowanie przez powołane do tego

organy przewidzianych w ustawie

środków przymusu państwowego

służących doprowadzeniu do wykonania

przez zobowiązanych obowiązków

wynikających ze stosunków

administracyjnoprawnych oraz innych

obowiązków poddanych tej egzekucji

C.D.

Stosowanie środków przymusu polega na

wykonywaniu czynności egzekucyjnych,

które obejmują wszelkie podejmowane

przez organ egzekucyjny działania

zmierzające do zastosowania lub

zrealizowania środków egzekucyjnych.

(art. 1a pkt 2 ustawy)

C.D.

Egzekucja administracyjna- to

zorganizowany ciąg czynności

procesowych podejmowanych przez

organy egzekucyjne w celu

przymusowego wykonania obowiązków

objętych egzekucją administracyjną.

C.D.

Z reguły:

- egzekucja poprzedzona jest czynnościami

postępowania egzekucyjnego (np.
wszczęcie postępowania
egzekucyjnego),

C.D.

- egzekucja rozpoczyna się dopiero od

momentu doręczenia zobowiązanemu

odpisu tytułu wykonawczego lub

doręczenia dłużnikowi zajętej

wierzytelności zawiadomienia o zajęciu

wierzytelności albo innego prawa

majątkowego,

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPOWANIE

ORZEKAJ ĄCE

POSTĘPOWANIE

EGZEKUCYJ NE

CEL

POSTĘPOWANIA

doprowadzenie

do realizacji

normy prawa

materialnego –

poprzez

autorytatywną

konkretyzację tej

normy

doprowadzenie do realizacji

normy prawa materialnego –

poprzez wykonanie tej

normy zgodnie z jej

konkretyzacją (ma miejsce

po postępowaniu

orzekającym za wyjątkiem,

gdy podstawą egzekucji jest

bezpośrednio norma prawa

materialnego lub orzeczenie

sądu)

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPOWANIE

ORZEKAJ ĄCE

POSTĘPOWANIE

EGZEKUCYJ NE

PRZEDMIOT

POSTĘPOWANIA

konkretyzacja

normy prawa

materialnego i

jej weryfikacja

wykonanie tej

konkretyzacji (organ

egzekucyjny nie jest

uprawniony do badania

zasadności

i wykonalności obowiązku

objętego tytułem

wykonawczym)

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPO

WANIE

ORZEKAJ Ą

CE

POSTĘPOWANIE

EGZEKUCYJ NE

WSPÓLNOŚĆ

UREGULOWAŃ

PRAWNYCH

----------------------

----------------------

----------------------

----------------------

---------------------

Art. 18 ust. p.e.a. – jeżeli

przepisy tej ustawy nie stanowią

inaczej w postępowaniu

egzekucyjnym mają

zastosowanie przepisy k.p.a.,

z uwzględnieniem rozwiązań

właściwych dla postępowania

egzekucyjnego (np. wyłącza się

ugodę, współdziałanie organów

itp.)

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPO

WANIE

ORZEKAJ Ą

CE

POSTĘPOWANIE

EGZEKUCYJ NE

WSPÓLNOŚĆ

UREGULOWAŃ

PRAWNYCH

----------------------

----------------------

----------------------

----------------------

---------------------

Stosuje się uzupełniająco

zasady ogólne k.p.a. (bez

ugody) oraz przepisy dotyczące:

- rozstrzygania sporów;

- wyłączenia pracownika i

organu;

- pełnomocnictwa;

- doręczeń i wezwań

- protokołów i adnotacji;

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPO

WANIE

ORZEKAJ Ą

CE

POSTĘPOWANIE

EGZEKUCYJ NE

WSPÓLNOŚĆ

UREGULOWAŃ

PRAWNYCH

----------------------

----------------------

----------------------

----------------------

---------------------

- udostępniania akt sprawy;

- terminów;

- dowodów

- postanowień, zażaleń;

- wznowienia postępowania;

- stwierdzenia nieważności

postanowienia na które służy

zażalenie (III SA/Wa 3649/06);

- skarg i wniosków.

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPOW

ANIE

ORZEKAJ Ą

CE

POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJ NE

RÓWNOCZESN

E

PROWADZENIE

POSTĘPOWAŃ

------------------------

------------------------

------------------------

------------------------

-------------

- może być prowadzone

równocześnie z postępowaniem

orzekającym, gdy decyzji nadano

rygor natychmiastowej

wykonalności lub która podlega

takiemu wykonaniu z mocy

ustawy;

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do ogólnego

post. adm.

POSTĘPOW

ANIE

ORZEKAJ Ą

CE

POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJ NE

RÓWNOCZESN

E

PROWADZENIE

POSTĘPOWAŃ

------------------------

------------------------

------------------------

------------------------

-------------

- może być prowadzone

równocześnie z postępowaniem

orzekającym weryfikacyjnym

zwykłym lub nadzwyczajnym

(zachodzi możliwość wstrzymania

postępowania egzekucyjnego)

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do post.

zabezpieczającego

postępowanie zabezpieczające zwykle

poprzedza postępowanie egzekucyjne, ale

może także toczyć się jednocześnie (np.

gdy wierzyciel występuje o

zabezpieczenie przyszłych

powtarzających się świadczeń)

C.D.

Po przeprowadzeniu postępowania

zabezpieczającego nie będzie prowadzone

postępowanie egzekucyjne gdy:

- zabezpieczenie nastąpiło przed ustaleniem

obowiązków w postępowaniu orzekającym,

a nie zostały one ustalone

- wierzyciel nie wystąpił o wszczęcie

postępowania egzekucyjnego w terminie;

- zobowiązany wykonał obowiązek przed

wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Stosunek adm. post.

egzekucyjnego do sądowego

post. egzekucyjnego

Co do zasady są to odrębne postępowania

od siebie niezależne (mają inną podstawę

egzekucji), ale istnieją wyjątki od tej

reguły. W myśl art. 2 § 2 p.e.a. przepis

szczególny może zastrzec dla należności

pieniężnych o charakterze

cywilnoprawnym tryb egzekucji

administracyjnej

C.D.

Art. 4 p.e.a. dopuszcza sytuację, w której

obowiązki administracyjne mogą być

egzekwowane w trybie egzekucji sądowej,

jeśli przewiduje to przepis szczególny,

C.D.

Te 2 postępowania są od siebie całkowicie

odrębne. Są unormowane w różnych

aktach prawnych. Są prowadzone przez

różne organy egzekucyjne (komornik jest

organem egzekucji sądowej). Niekiedy

może dojść do zbiegu egzekucji adm. i

sądowej, jest to sytuacja prawna, w której

do tego samego prawa majątkowego

zostaje skierowana zarówno egzekucja

adm. jak i egzekucja sądowa.

Zakres podmiotowy egzekucji

administracyjnej

Podmioty uprawnione do stosowania

środków egzekucyjnych- podmioty czynne

Podmioty, wobec których środki te mogą

być stosowane- podmioty bierne

Zadania podmiotów czynnych

Podejmowanie działań zmierzających do

zastosowania, a następnie zrealizowania

środka egzekucyjnego

Uprawniony jest organ egzekucyjny, czyli

organ uprawniony w całości lub w części do

stosowania określonych w ustawie środków

służących doprowadzeniu do wykonania

przez zobowiązanych ich obowiązków

charakterze pieniężnym lub niepieniężnym

lub zabezpieczeniu wykonania tych

obowiązków

Podmioty czynne

Ze względu na charakter, na

właściwość rzeczową wyróżniamy:

Organ uprawniony do prowadzenia

egzekucji należności pieniężnych:

W pełnym zakresie środki egzekucyjne

może stosować tylko jeden organ, jest to

Naczelnik Urzędu Skarbowego.

C.D.

W ograniczonym zakresie egzekucje mogą

prowadzić następujące organy:

Dyrektor Oddziału ZUS /ograniczony zakres

przedmiotowy egzekucji/, może stosować
4 środki egzekucyjne:

- Z wynagrodzenia za pracę.

- Ze świadczeń ubezpieczenia społecznego.

- Z rachunków bankowych.

- Z wierzytelności pieniężnych.

.

C.D.

Gdy nie może skutecznie ściągnąć

należności, występuje do Naczelnika Urzędu

Skarbowego, który może w pełnym zakresie

stosować środki egzekucyjne.

Egzekucja obowiązków o

charakterze niepieniężnym

Organ uprawniony do prowadzenia egzekucji

obowiązków o charakterze niepieniężnym:

Dyrektor Urzędu Celnego /ogranicz zakres

przedmiotowy egzekucji, w zakresie

związanym ze wszelkimi należnościami

celnymi/. Może stosować 3 środki

egzekucyjne.

- Z wynagrodzenia za pracę.

- Z rachunków bankowych.

- Z zajętych w celu zabezpieczenia pieniędzy,

ruchomości, wierzytelności pieniężnych czy

innych praw majątkowych.

C.D.

Dyrektor Regionalnego Oddziału Wojskowej

Agencji Mieszkaniowej. /ogranicz zakres
przedmiotowy/:

- Z wynagrodzenia za pracę.
- Ze świadczeń zaopatrzenia emerytalnego

lub ubezpieczenia społecznego

.

C.D.

Organy gmin o statusie miasta.
Dotyczy to gmin wchodzących w skład

powiatu warszawskiego.

Niektórych miast o liczbie mieszkańców

powyżej 100 000.

/zakres przedmiotowy/.
Podatki i opłaty lokalne – mogą stosować

wszystkie środki egzekucyjne z wyjątkiem

egzekucji z nieruchomości

Egzekucja obowiązków o

charakterze pieniężnym

Obowiązki o charakterze niepieniężnym:
1. Organem, który takie obowiązki może

egzekwować jest wojewoda. Może

egzekwować obowiązki związane z

zadaniami z zakresu administracji rządowej

w województwie. /jest to stosunkowo szeroki

zakres/

2. Organy jednostek samorządu

terytorialnego /wójt, burmistrz, prezydent,

starosta, marszałek/ Obowiązki związane z

zadaniami własnymi, zleconymi oraz z

zadaniami z zakresu administracji rządowej..

C.D.

3. Kierownik Wojewódzkiej Służby Inspekcji i

Straży. /Straż pożarna. Policja. Inspekcja

Weterynaryjna. Inspekcja Ochrony

Środowiska. Inspekcja Nasion i Ochrony

Roślin/.

4. Kierownicy powiatowych Służb Inspekcji i

Straży /Straż Pożarna. Policja. Inspekcja
Budowlana. Inspekcja Weterynaryjna/.

C.D.

5. W przypadkach określonych szczególnymi

przepisami każdy organ policji, Agencji

Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Straży

Granicznej, organy Państwowej Inspekcji

Pracy wydający decyzje I instancji. Organ

Straży Pożarnej kierujący akcją ratowniczą

a także inne organy powołane do ochrony

spokoju, bezpieczeństwa, porządku,

zdrowia publicznego lub mienia

społecznego.

Właściwość miejscowa

Właściwość związana z różnymi środkami

egzekucyjnymi.

Egzekucja z nieruchomości – właściwość ta

jest ustalana wg miejsca położenia
nieruchomości /wg większej części
położenia/ gdy części są równe, organ
egzekucyjny wyznacza Minister Finansów.

.

C.D.

Przy egzekucji wszelkich pozostałych

należności, wyznaczona jest wg miejsca

zamieszkania lub siedziby

zobowiązanego.

Egzekucja o charakterze niepieniężnym:

zasada wg miejsca zamieszkania, siedziby
lub miejsca pobytu zobowiązanego

C.D.

Gdy chodzi o egzekucję z należności

niepieniężnych, opuszczenie lokalu,

zabranie rzeczy lub pomieszczenia wg

lokalizacji rzeczy, pomieszczenia, lokalu

Zakres przedmiotowy egzekucji

w administracji

Kryterium- źródło powstania obowiązku:
Obowiązki wynikające z aktów adm.
Obowiązki wynikające bezpośrednio z

przepisów prawa

Obowiązki wynikające z deklaracji lub

zeznania

Obowiązki wynikające ze zgłoszenia celnego
Obowiązki wynikające z deklaracji

rozliczeniowej

C.D.

Obowiązki wynikające z orzeczeń i innych

aktów prawnych wydanych przez

właściwe organy państw obcych

Obowiązki wynikające z tytułów

wykonawczych wystawionych przez

właściwego Ministra na podstawie ustawy

z dnia 8 maja 1997 o poręczeniach i

gwarancjach udzielonych przez Skarb

Państwa i niektóre osoby prawne

Przedmiot egzekucji adm.

Obowiązki o charakterze

publicznoprawnym, wynikające ze

stosunków administracyjnoprawnych,

pozostające we właściwości organów

administracji rządowej i organów

samorządu terytorialnego

Dzielimy je na obowiązki o charakterze

pieniężnym i niepieniężnym

Rodzaje obowiązków

podlegających egzekucji adm.

Podatki, opłaty i inne należności, do

których stosuje się przepisy o

zobowiązaniach podatkowych.

Niepodatkowe należności budżetowe, do

których stosuje się przepisy ustawy o

finansach publicznych i należności z

tytułu przychodów z prywatyzacji.

Grzywny i kary pieniężne wymierzane przez

ograny administracji publicznej.

C.D.

Inne niż w/w należności, jeżeli zostają we

właściwości rzeczowej organów administracji

publicznej.

Należności przypadające od jednostek

budżetowych, wynikające z zastosowania

wzajemnego potrącenia zobowiązań

podatkowych z zobowiązaniami tych

jednostek.

Należności pieniężne przekazane do egzekucji

administracyjnej na podstawie innych ustaw

C.D.

Wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych

na podstawie odrębnych przepisów.

Należności pieniężne z tytułu składek do

Funduszu Żeglugi Śródlądowej oraz składek

specjalnych do Funduszu Rezerwowego.

Należności pieniężne z tytułu: uzyskanych

środków unijnych, podatku VAT, akcyzy,

należności przywozowych i wywozowych,

podatku od dochodu, podatku od majątku,

podatku od składek ubezpieczeniowych,

odsetek, kar i grzywien administracyjnych itp..

C.D.

Należności przekazywane do egzekucji

administracyjnej na podstawie umów

międzynarodowych.

Obowiązki o charakterze niepieniężnym

pozostające we właściwości organów adm.

rządowej i samorządu terytorialnego.

Obowiązki z zakresu bhp i nałożone na

podstawie decyzji PIP.

Należności egzekwowane w ramach pomocy

udzielanej obcemu państwu przy dochodzeniu

należności powstałych na jego terytorium

C.D.

Należności egzekwowane w ramach

korzystania z pomocy udzielanej przez

obce państwo przy dochodzeniu

należności powstałych na terytorium RP:

Zwroty, interwencje i inne środki będące

częścią systemu finansowania

Europejskiego Funduszu Orientacji i

Gwarancji Rolnej

Opłaty przewidziane w ramach wspólnej

organizacji rynku UE dla sektora cukru

C.D.

Należności przewozowe
Należności wywozowe
Podatek VAT
Akcyzy od produktów tytoniowych, alkoholi,

napojów alkoholowych i olejów mineralnych

Podatek od dochodu lub majątku
Podatek od składek ubezpieczeniowych
Odsetki, kary i grzywny administracyjne

Obowiązki o charakterze

niepieniężnym

Wykonanie pewnych czynności- np. obowiązek

rozbiórki budynku

Zaniechanie określonych działań, np.

obowiązek zaniechania robót budowlanych,

Znoszenie jakiegoś stanu lub rzeczy, np.

poddanie się rewizji osobistej

Nieprzeszkadzanie innej osobie w wykonywaniu

jej praw, np. obowiązek powstrzymywania się

od przeszkadzania poborcy skarbowemu przy

dokonywaniu przez niego zajęcia skarbowego

C.D.

Wydanie rzeczy ruchomej lub

nieruchomości, np. obowiązek wydania

rzeczy, która ze względów sanitarnych

podlega zniszczeniu, obowiązek wydania

wywłaszczonej nieruchomości

Opróżnienie lokalu mieszkalnego lub

innego pomieszczenia

Przedmioty podlegające

wyłączeniu spod egzekucji

administracyjnej

Zgodnie z art. 8 § 1 upea do takich

przedmiotów zalicza się:

Przedmioty urządzenia domowego
Pościel, bielizna i ubrania niezbędne dla

zobowiązanego i będących na jego

utrzymaniu członków rodziny

Ubranie niezbędne do pełnienia służby lub

wykonywania zawodu

C.D.

Zapasy żywności i opału niezbędne

zobowiązanemu i będących na jego

utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni

1 krowa, 2 kozy lub 3 owce potrzebne do

wyżywienia zobowiązanego i będących na

jego utrzymaniu członków rodziny, wraz

zapasem paszy i ściółki do najbliższych

zbiorów

Narzędzia i inne przedmioty niezbędne do

pełnienia służby przez zobowiązanego lub do

wykonywania przez niego zawodu

C.D.

Narzędzia i inne przedmioty niezbędne do

wykonywania pracy zarobkowej osobiście

przez zobowiązanego oraz surowce

niezbędne do tej pracy na okres 7 dni-

WYJĄTEK STANOWI ŚRODEK TRANSPORTU

Pieniądze w kwocie 760 zł
Wkłady oszczędnościowe złożone w

bankach

Kwoty otrzymane jako stypendia

C.D.

wkłady oszczędnościowe złożone w

spółdzielczych kasach oszczędnościowo-

kredytowych w wysokości określonej

przepisami ustawy z dnia 14 grudnia

1995 r. o spółdzielczych kasach

oszczędnościowo-kredytowych ,

kwoty otrzymane na pokrycie wydatków

służbowych, w tym kosztów podróży i

wyjazdów,

C.D.

dokumenty osobiste, po jednej obrączce

zobowiązanego i jego współmałżonka,

wykonanej z metali szlachetnych, ordery i

odznaczenia oraz przedmioty niezbędne

zobowiązanemu i członkom jego rodziny

do nauki lub wykonywania praktyk

religijnych, a także przedmioty

codziennego użytku, które mogą być

sprzedane znacznie poniżej ich wartości, a

które dla zobowiązanego mają znaczną

wartość użytkową,

C.D.

kwoty otrzymane z tytułu zasiłku stałego,

zasiłku stałego wyrównawczego, renty

socjalnej, gwarantowanego zasiłku

okresowego, pomocy pieniężnej dla rodzin

zastępczych oraz pomocy dla uczących się i

studiujących wychowanków placówek

opiekuńczo-wychowawczych i rodzin

zastępczych

rzeczy niezbędne ze względu na ułomność

fizyczną zobowiązanego lub członków jego

rodziny,

C.D.

kwoty otrzymane z tytułu obowiązkowych

ubezpieczeń majątkowych

środki pochodzące z dotacji przyznanej z

budżetu państwa na określone cele i

znajdujące się na wyodrębnionym rachunku

bankowym prowadzonym dla obsługi

bankowej dotacji,

rzeczy służące w kościołach i innych domach

modlitwy do odprawiania nabożeństwa lub do

wykonywania innych praktyk religijnych albo

będące obiektami kultu religijnego, choćby

były kosztownościami lub dziełami sztuki.

Przedmioty nie podlegające

wyłączeniu spod egzekucji adm.

meble stylizowane i stylowe,
telewizory do odbioru programu w kolorze,

chyba że zobowiązany wykaże, że od roku

produkcji telewizora upłynęło więcej niż 5

lat,

stereofoniczne radioodbiorniki
urządzenia służące do nagrywania lub

odtwarzania obrazu lub dźwięk

C.D.

komputery i urządzenia peryferyjne, chyba

że są one niezbędne zobowiązanemu do

pracy zarobkowej wykonywanej przez

niego osobiście,

futra ze skór szlachetnych,
dywany wełniane i ze skór naturalnych,
porcelana, szkło ozdobne i kryształy,
sztućce z metali szlachetnych,
dzieła sztuki.

Orzeczenie

Wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w

Szczecinie z dnia 8 lipca 1998, sygn. I

SA/Sz 1626/97:

„W świetle przepisu art. 8 § 2 ustawy

egzekucyjnej, zarzut zastosowania zbyt

uciążliwego środka, polegającego na zajęciu

telewizora nie jest zasadny. Z treści tego

przepisu wynika, że nie uważa się za

przedmioty niezbędne zobowiązanemu lub

członkom jego rodziny, między innymi,

„telewizora do odbioru programów w

kolorze””.

Przedmioty podlegające

wyłączeniu spod egzekucji adm.

gdy zobowiązanym jest rolnik

Art. 8a. § 1. Jeżeli zobowiązanym jest rolnik

prowadzący gospodarstwo rolne,

egzekucji nie podlegają również:

1) jeden koń wraz z uprzężą, jedna

krowa, dwie kozy, jeden tryk i dwie owce,

jedna maciora oraz dziesięć sztuk drobiu,

2) jedna jałówka lub cieliczka w

przypadku braku krowy,

3) zapasy paszy i ściółki dla inwentarza,

o którym mowa w pkt 1 i 2, aż do

najbliższych zbiorów,

C.D.

4) jeden pług, jeden zespół bron, jeden

kultywator, jeden kierat, jedna sieczkarnia,

jeden wóz, jedne sanie robocze,

5) zboże lub inne ziemiopłody, niezbędne do

najbliższych siewów lub najbliższego

sadzenia w gospodarstwie rolnym

zobowiązanego,

6) zwierzęta gospodarskie w drugiej połowie

okresu ciąży i w okresie odchowu potomstwa

oraz to potomstwo w okresie: źrebaki do 5

miesięcy, cielęta do 4 miesięcy, jagnięta do 3

miesięcy, prosięta do 2 miesięcy i koźlęta do

5 miesięcy

C.D.

7) zakontraktowane zwierzęta rzeźne, jeżeli

ich waga nie odpowiada warunkom

handlowym albo termin dostawy nie upłynął

lub nie upływa w miesiącu przeprowadzenia

egzekucji,

8) jeden ciągnik na 25 ha powierzchni

gruntów, nie mniej jednak niż jeden ciągnik

na gospodarstwo rolne, wraz z urządzeniami

towarzyszącymi niezbędnymi do uprawy,

pielęgnacji, zbioru i transportu ziemiopłodów,

9) jeden silnik elektryczny,

C.D.

10) podstawowe maszyny i narzędzia

rolnicze w ilości niezbędnej do pracy w

gospodarstwie rolnym zobowiązanego,

11) podstawowy sprzęt techniczny

niezbędny do zakończenia cyklu danej

technologii produkcji w gospodarstwie

specjalistycznym zobowiązanego,

12) zapasy paliwa i części zamienne

niezbędne do normalnej pracy ciągnika i

maszyn rolniczych na okres do

zakończenia cyklu produkcyjnego,

C.D.

13) nawozy oraz środki ochrony roślin w

ilości niezbędnej na dany rok gospodarczy

dla gospodarstwa rolnego zobowiązanego,

14) stado użytkowe kur niosek w okresie

pierwszych 6 miesięcy nośności,

15) stado podstawowe zwierząt

futerkowych oraz zwierzęta futerkowe, co

do których hodowca zawarł umowę

kontraktacyjną na dostawę skór z tych

zwierząt,

C.D.

16) zapasy paszy i ściółki dla inwentarza, o

którym mowa w pkt 6, 7, 14 i 15, aż do

najbliższych zbiorów,

17) zapasy opału na okres 6 miesięcy,
18) zaliczki kontraktacyjne.

C.D.

Egzekucji nie podlega ponadto nadwyżka

inwentarza żywego ponad ilości określone

w § 1, jeżeli naczelnik urzędu skarbowego,

po uzgodnieniu z zarządem gminy, uzna ją

za niezbędną do prowadzenia tego

gospodarstwa rolnego, a dłużnik zobowiąże

się do spłacenia egzekwowanej należności

w terminie lub w ratach określonych przez

wierzyciela. W przypadku niedotrzymania

przez zobowiązanego warunków spłaty

należności podjęte zostaną dalsze

czynności egzekucyjne.

C.D.

Wyłącza się spod egzekucji zajęte

zwierzęta gospodarskie, wpisane do ksiąg

zwierząt zarodowych albo uznane za

rozpłodniki odpowiednie do dalszej

hodowli, jeżeli nie mogą być sprzedane

osobie, która wykaże, że posiada

gospodarstwo rolne, w którym istnieją

warunki do dalszej hodowli.

C.D.

Wierzytelność pieniężna, przypadająca

rolnikowi z tytułu umowy kontraktacji, może
być zajęta egzekucyjnie do wysokości 25%
należności za dostarczony towar bez
uwzględnienia ewentualnych potrąconych
pożyczek i zaliczek kontraktacyjnych

Stosowanie innych ustaw

Art. 9 § 1 Wynagrodzenie ze stosunku pracy

podlega egzekucji w zakresie określonym

w przepisach Kodeksu pracy.

Art. 10 § 1 Świadczenia pieniężne

przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu

emerytalnym podlegają egzekucji w

zakresie określonym w tych przepisach.

Zbieg egzekucji

W przypadku gdy w wyniku zbiegu

egzekucji administracyjnej i egzekucji

sądowej administracyjny organ

egzekucyjny prowadzi obie egzekucje,

przepisy art. 8-10 stosuje się również do

należności podlegających egzekucji

sądowej, chyba że określone w

przepisach Kodeksu postępowania

cywilnego ograniczenia egzekucji są

mniejsze

Zażalenie na zajęcie

egzekucyjne

Art. 13. § 1. Organ egzekucyjny, na wniosek

zobowiązanego i ze względu na ważny jego

interes, może zwolnić z egzekucji określone

składniki majątkowe zobowiązanego, jeżeli

zobowiązany uzyskał na to zgodę

wierzyciela.

§ 2. Na postanowienie w sprawie zwolnienia z

egzekucji składników majątkowych

zobowiązanego służy zażalenie

zobowiązanemu i wierzycielowi niebędącemu

jednocześnie organem egzekucyjnym

C.D.

Zwolnienie spod egzekucji następuje:
Na wniosek zobowiązanego
Zobowiązany musi wykazać ważny interes
Zobowiązany musi uzyskać zgodę

wierzyciela

Forma rozstrzygnięcia- organ wydaje

postanowienie

Na w.w postanowienie przysługuje

zażalenie- termin 7 dni

Immunitet, a egzekucja adm.

Art. 14. § 1. Przeciwko osobom, które

korzystają z przywilejów i immunitetów

dyplomatycznych i w zakresie

przewidzianym przez ustawy, umowy lub

powszechnie ustalone zwyczaje

międzynarodowe nie podlegają

orzecznictwu organów polskich, nie może

być prowadzona egzekucja

administracyjna, chyba że chodzi o sprawę,

w której osoby te podlegają orzecznictwu

polskich organów administracyjnych

Wszczęcie egzekucji

Art. 15. § 1. Egzekucja administracyjna może

być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie

terminu do wykonania przez zobowiązanego

obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie,

zawierające wezwanie do wykonania

obowiązku z zagrożeniem skierowania

sprawy na drogę postępowania

egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne

inaczej stanowią. Postępowanie egzekucyjne

może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni

od dnia doręczenia tego upomnienia

Forma rozstrzygnięcia

Art. 17. § 1. O ile przepisy niniejszej ustawy

nie stanowią inaczej, rozstrzygnięcie i

zajmowane przez organ egzekucyjny lub

wierzyciela stanowisko w sprawach

dotyczących postępowania

egzekucyjnego następuje w formie

postanowienia

Rodzaje wydawanych

rozstrzygnięć

Decyzje- akty prawne, które rozstrzygają o

istocie sprawy lub w inny sposób kończą

postępowanie w danej instancji (art. 104

kpa i art. 207 § 2 ordynacji podatkowej)

Postanowienia- nie rozstrzygają sprawy

administracyjnej, lecz dotyczą
poszczególnych kwestii w toku
postępowania

C.D.

Załatwienie sprawy w postępowaniu

administracyjnym może także nastąpić w

formie UGODY.

Po jej zatwierdzeniu przez organ przed

którym została zawarta wywiera takie

same skutki jak decyzja wydana w toku

postępowania administracyjnego.

Obowiązki wynikające z zatwierdzonej

ugody podlegają takiej samej egzekucji,

jak obowiązki wynikające decyzji

Egzekucja dot. aktów

generalnych

Obowiązek wynika bezpośrednio z przepisu

prawa- np. złożenie deklaracji podatkowej

W sytuacji gdy podatnik błędnie obliczy

wysokość należności publicznoprawnej i

taką błędną kwotę wpłaci na rzecz

właściwego organu ten będzie

zobligowany do wydania decyzji

stwierdzającej nadpłatę lub zaległość

podatkową.

C.D.

W związku z tak problematyczną procedurą

NSA sformułował pogląd , że do

zobowiązań podatkowych nie ma

zastosowania art. 3 ustawy egzekucyjnej

Art. 3 a upea

Art. 3a. § 1. W zakresie zobowiązań:

powstałych w przypadkach określonych w

art. 8 i 21 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja

podatkowa (...)stosuje się również egzekucję

adm., jeżeli wynikają one odpowiednio:

1) z deklaracji lub zeznania złożonego przez

podatnika lub płatnika,

2) ze zgłoszenia celnego złożonego przez

zobowiązanego,

3) z deklaracji rozliczeniowej złożonej przez

płatnika składek na ubezpieczenie społeczne

Przesłanki zastosowania art. 3 a

§ 1 upea

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1,

stosuje się egzekucję administracyjną, jeżeli:

1) w deklaracji, zeznaniu, zgłoszeniu celnym

albo w deklaracji rozliczeniowej zostało

zamieszczone pouczenie, że stanowią one

podstawę do wystawienia tytułu

wykonawczego,

2) wierzyciel przed wszczęciem

postępowania egzekucyjnego przesłał

zobowiązanemu upomnienie, o którym mowa

w art. 15 § 1

Orzeczenie

Wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w

Lublinie z dnia 14 marca 2001 r., sygn.

I SA/Lu 452/2000

„Wszczęcie administracyjnego postępowania

egzekucyjnego wobec dłużników Skarbu
Państwa jest ustawowym obowiązkiem
urzędu skarbowego, a zatem wierzyciel nie
może kierować się własnym uznaniem, czy
wszcząć egzekucję”.

Zasady postępowania

egzekucyjnego

W post. Egzekucyjnym w adm. mają

zastosowanie trojakiego rodzaju

zasady:

Zasady ogólne całego systemu prawa
Zasady ogólne post. adm. uregulowane w

kpa

Zasady charakterystyczne dla

postępowania egzekucyjnego

Zasady ogólne całego systemu

prawa

To zasady charakterystyczne dla całego

systemu prawa, obowiązujące w każdej

jego gałęzi, np. :

zasada praworządności,
zasada demokratycznego państwa prawa
Zasad równości wobec prawa
Itd.
Obowiązują we wszystkich postępowaniach

Zasady ogólne post. adm.

uregulowane w kpa

Ich stosowanie w postępowaniu

egzekucyjnym uzasadnia się tym, że

skoro postępowanie przymusowe jest

następnym etapem postępowania

administracyjnego i stanowi w pewnym

sensie jego dopełnienie, to obydwa te

postępowania powinny opierać się na

tych samych założeniach

Zasady kpa stosowane wprost

zasada praworządności (legalności,

legalności działania),

Zasada przekonywania
Zasada udzielania informacji
Zasada szybkości i prostoty postępowania

Zasady kpa stosowane

odpowiednio

Zasada pisemnego załatwienia sprawy

Zasada prawdy obiektywnej- stosuje się,

gdy organ prowadzi postępowanie
wyjaśniające

Zasady kpa, które nie mają

zastosowania

Zasada trwałości decyzji ostatecznych
Zasada ugodowego załatwienia sprawy

Zasady postępowania

egzekucyjnego

Zasada celowości
Zasada obowiązku prowadzenia egzekucji
Zasada stosowania wyłącznie środków

egzekucyjnych w ustawie

Zasada stosowania środków prowadzących

bezpośrednio do wykonania obowiązku

Zasada stosowania najłagodniejszych

środków

Zasada niezbędności

C.D.

Zasada zagrożenia
Zasada poszanowania min. egzystencji
Zasada prowadzenia egzekucji w sposób

najmniej uciążliwy dla zobowiązanego

Zasada gospodarnego prowadzenia

egzekucji

Zasada niezależności stosowania środków

egzekucyjnych od środków represyjnych

Zasada celowości

Wynika ona z art. 7 § 2 ustawy p.e.a.

stanowiącego, że organ egzekucyjny

powinien posługiwać się tym środkiem,

który prowadzi bezpośrednio do

wykonania obowiązku. Chodzi tu o taki

środek, który będzie efektywny i

skuteczny w konkretnym przypadku, a

ponadto pozwoli najszybciej osiągnąć cel

egzekucji.

C.D.

Jeśli zatem organ egzekucyjny ma do

wyboru egzekucję z pieniędzy i egzekucję

z ruchomości, a zobowiązany wykazuje

chęć uiszczenia należności pieniężnej

gotówką, to organ ten powinien

naturalnie przyjąć wpłatę. Prowadzenie

egzekucji z ruchomości dłużnika byłoby

niecelowe z uwagi na długi jej tryb.

C.D.

Niekiedy przepisy ustaw szczególnych

wskazują, jaki środek lub środki należy

stosować dla egzekwowania danego

rodzaju obowiązków.

Wskazanie środka jest wiążące dla

podmiotu będącego egzekutorem tych
powinności.

Zasada obowiązku prowadzenia

egzekucji

Wynika ona z art. 6 ustawy p.e.a., który

stanowi, że w przypadku gdy zobowiązany

uchyla się od wykonania obowiązku,

wierzyciel powinien podjąć czynności

zmierzające do zastosowania środków

egzekucyjnych.

Obowiązek prowadzenia egzekucji adm. ma

uzasadnienie w tym, że jej przedmiotem są
obowiązki o charakterze administracyjnym.

C.D.

Z reguły są to więc obowiązki wobec

Państwa. Realizacja tych obowiązków nie

zależy zatem od swobody wyboru

wierzyciela (w przeciwieństwie do

egzekucji w post. Cywilnym), ale jest

ustawowym obowiązkiem.

Obowiązki wierzyciela to doręczenie

zobowiązanemu pisemnego upomnienia,

C.D.

Sporządzenie tytułu wykonawczego oraz

skierowanie wniosku do organu

egzekucyjnego o wszczęcie egzekucji.

Gdy wierzycielem jest organ egzekucyjny

sam sporządza tytuł wykonawczy i
przystępuje do egzekucji.

Zasada stosowania wyłącznie

środków egzekucyjnych

przewidzianych w ustawie

Podstawa prawna art. 7 § 1 upea. Na

podstawie tego przepisu można stosować

tylko środki egzekucyjne przewidziane w

ustawie.

Środki te są odrębnie uregulowane dla

egzekucji należności pieniężnych i
niepieniężnych (art. 1a pkt 12 ustawy).

C.D.

Stosowanie jakichkolwiek innych, nie

wymienionych w ustawie, środków

egzekucyjnych zmierzających do

wykonania obowiązku jest niedozwolone.

W przypadku naruszenia tej zasady

zobowiązany może wnieść zarzut (art. 33
pkt 6). Nadto zastosowanie takiego środka
stanowi podstawę do umorzenia post.
(art. 59 § 1 pkt 7)

Zasada stosowania środków

prowadzących bezpośrednio do

wykonania obowiązku

Podstawa prawna- art. 7 § 2 upea- spośród

środków egzekucyjnych przewidzianych w

ustawie należy stosować te środki, które

prowadzą bezpośrednio do wykonania

obowiązku. Zasada ta stanowi jeden z

przejawów zasady celowości, której istotą

jest unikanie stosowania środków zbyt

dolegliwych dla zobowiązanego.

C.D.

Przykład:

w celu doprowadzenia do wykonania nakazu

rozbiórki obiektu budowlanego możliwe
jest zastosowanie grzywny w celu
przymuszenia.

Zasada ta wiąże nie tylko organ

egzekucyjny, ale także wierzyciela.

Zasada stosowania

najłagodniejszych środków

egzekucyjnych

Gdy istnieje kilka środków egzekucyjnych

zmierzających bezpośrednio do wykonania

zobowiązania należy wybrać ten , który

jest najmniej uciążliwy dla

zobowiązanego.

Wiąże się z zasadą celowości, gdyż celem

egzekucji jest wykonanie obowiązku przez
zobowiązanego, ale nie za pomocą
represij.

C.D.

Stosowanie środków egzekucyjnych nie może

zmierzać do wyrządzenia zobowiązanemu

dolegliwości. Organ egzekucyjny

zobowiązany jest do stosowania środków

najmniej uciążliwych dla zobowiązanego.

Orzecznictwo:

zastosowanie najmniej uciążliwego środka

może mieć miejsce w przypadku, gdy
istnieje w tym względzie możliwość wyboru.

C.D.

Jeżeli organ, w konkretnym przypadku, ma

do dyspozycji tylko 1 środek egzekucyjny,

wówczas jest uprawniony do jego

zastosowania, niezależnie od tego jak

bardzo jest on dolegliwy.

C.D.

W świetle art. 100 § 1 upea egzekucja z

nieruchomości może być prowadzona

tylko wtedy, gdy zastosowanie innych

przewidzianych w ustawie środków

egzekucyjnych okazało się bezskuteczne.

Orzecznictwo: podstawową przesłanką przy

wyborze środka egzekucyjnego jest cel
egzekucji, zatem gdy cel egzekucji tego
wymaga można stosować wszystkie środki
jednocześnie

C.D.

Art. 28 upea- wierzycie może wskazać

środek egzekucyjny, a w przypadku

egzekucji obowiązku o charakterze

niepieniężnym wskazanie środka przez

wierzyciela jest obligatoryjne.

Organ nie jest związany wyborem

wierzyciela, gdyż jest zobligowany

zastosować środek najmniej uciążliwy dla

zobowiązanego, jeżeli zmierza

bezpośrednio do wykonania obowiązku

C.D.

Art. 33 pkt 8 upea- naruszenie tej zasady

stanowi podstawę do wniesienia przez

zobowiązanego zarzutu.

W razie jego uwzględnienia organ

egzekucyjny postanawia o zastosowaniu
innego mniej uciążliwego środka
egzekucyjnego.

Orzecznictwo

Zgodnie z wyrokiem NSA z 9 lutego 2000r.,

sygn. akt I SA/Gd 213/98, Lex nr 40392, z

treści art. 7 § 2 ustawy o postępowaniu

egzekucyjnym w administracji jednoznacznie

wynika konieczność zastosowania takiego

środka lub środków egzekucyjnych, które

umożliwią pokrycie powstałych zaległości.

Natomiast zastosowanie najmniej

uciążliwego środka egzekucyjnego może

mieć miejsce w przypadku istnienia w tym

względzie możliwości wyboru.

C.D.

Skoro skarżący sam stwierdził, że nie posiada

innego majątku oprócz samochodu, to

obowiązkiem organu egzekucyjnego było

dokonanie jego zajęcia, gdyż tylko w ten

sposób możliwe było prowadzenie egzekucji.

Nie można więc uznać za słuszny zarzutu, iż w

niniejszej sprawie zastosowany został środek

egzekucyjny nadmiernie uciążliwy, zwłaszcza

że skarżącego nie pozbawiono możliwości

zwykłego używania zajętego samochodu

(wyrok NSA w Warszawie z 26 stycznia 2000

r., III SA 1248/99, Lex nr 47240).

Zasada niezbędności

Egzekucja administracyjna może być

prowadzona tylko wtedy, gdy jest to

niezbędne dla zrealizowania celu

egzekucji, jakim jest wykonanie obowiązku.

Jeżeli cel został już osiągnięty, nie może być

wykonany, a także jeżeli cel egzekucji nie

może zostać osiągnięty ze względu na to,

że obowiązek stał się bezprzedmiotowy, to

w myśl art. 7 § 3 upea stosowanie środków

egzekucyjnych jest niedopuszczalne

C.D.

Stwierdzenie faktu, że obowiązek został

wykonany nie jest problematyczne.

Natomiast pojęcie bezprzedmiotowości

egzekucji, to sytuacja w której wykonanie

obowiązku stało się niemożliwe, np. rzecz

która miała być odebrana w toku

egzekucja uległa zniszczeniu, lub

obowiązek przestał być aktualny, np. minął

stan klęski żywiołowej w związku z którym

nałożony został egzekwowany obowiązek.

C.D.

Przejawem zasady niezbędności jest

przewidziany w art. 45 § 1 upea obowiązek

odstąpienia przez organ i egzekutora od

czynności egzekucyjnych, jeżeli

zobowiązany okazał dowody stwierdzające

wykonanie, umorzenie,wygaśnięcie lub

nieistnienie obowiązku, odroczenie

terminu jego wykonania, rozłożenie na

raty należności pieniężnych, a także gdy

zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego.

C.D.

Po odstąpieniu od czynności egzekucyjnych

organ powinien rozważyć potrzebę

zawieszenia postępowania (np. gdy

odroczono termin wykonania obowiązku)

lub jego umorzenia (np. gdy obowiązek

nie istnieje).

Zasada zagrożenia

Zasada wyrażona w art. 15 u.p.e.a.

nakazuje wierzycielowi przesłanie

pisemnego upomnienia zobowiązanemu.

Warunkiem prowadzenia postępowania

egzekucyjnego jest uprzednie zagrożenie

zobowiązanemu sankcjami egzekucji

administracyjnej, jeżeli dobrowolnie nie

wykona obowiązku.

C.D.

Warto wskazać na wyrok NSA w

Warszawie z 6 maja 1998 r., w

którym sąd stwierdził, że:

„brak doręczenia zobowiązanemu

upomnienia jest wadą uniemożliwiającą
prowadzenie egzekucji administracyjnej (I
SA 122/98, Lex nr 44676)”.

C.D.

Wierzyciel po upływie terminu wykonania

obowiązku przez zobowiązanego, przesyła

mu pisemne upomnienie, w którym

wzywa go do wykonania obowiązku z

zagrożeniem skierowania sprawy na

drogę postępowania egzekucyjnego.

Postępowanie egzekucyjne może być

wszczęte dopiero po upływie siedmiu dni

od dnia doręczenia upomnienia.

C.D.

Celem upomnienia jest skłonienie

zobowiązanego do dobrowolnego

wykonania obowiązku. Brak upomnienia

stanowi podstawę zgłoszenia zarzytu (art.

33 pkt 7 u.p.e.a.), a następnie umorzenia

postępowania (art. 59 § 1 pkt 7 u.p.e.a.).

C.D.

Od omawianej zasady istnieje coraz więcej

wyjątków, co spowodowało, iż możliwość

wszczęcia egzekucji należności

pieniężnych bez doręczenia

zobowiązanemu upomnienia stała się

zasadą, a wyjątkiem od niej jest wymóg

zagrożenia.

C.D.

Np. Na podstawie rozporządzenia MF z dnia

22.11 2001 r. w sprawie wykonania

niektórych przepisów ustawy o

postępowaniu egzekucyjnym w

administracji upomnienie nie jest

wymagane, gdy egzekucja dotyczy np.

należności z tytułu grzywien wymierzonych

w drodze mandatu karnego w sprawach o

wykroczenia oraz w postępowaniu karnym

skarbowym oraz innych należności

nałożonych w tym postępowaniu

Zasada poszanowania minimum

egzystencji

W myśl art. 8–10 u.p.e.a., dopuszczalne jest

prowadzenie egzekucji na majątku tylko o

tyle, o ile przez to nie będzie zagrożone

minimum utrzymania osoby zobowiązanej

oraz tych osób, które ona utrzymuje.

Ustawodawca wprowadza tu swoistą

granicę egzekucji do środków i

przedmiotów koniecznych dla utrzymania

zobowiązanego i jego rodziny a także

dalszych możliwości zarobkowych.

C.D.

Ustawa dość szczegółowo wymienia

przedmioty niepodlegające egzekucji, a

wśród nich przedmioty urządzenia

domowego, pościel, bieliznę

zobowiązanego i rodziny, wkłady

oszczędnościowe osoby fizycznej łącznie

do wysokości równej trzykrotnemu

przeciętnemu miesięcznemu

wynagrodzeniu w sektorze

przedsiębiorstw bez wypłat nagród z

zysku,

C.D.

ogłaszanego przez Prezesa GUS, za okres

bezpośrednio poprzedzający dzień

wystawienia tytułu wykonawczego,

papiery osobiste, obrączki ślubne z metali

szlachetnych (po jednej), przedmioty

niezbędne do nauki, do wykonywania

praktyk religijnych.

C.D.

Ustawodawca wskazał również przedmioty,

które nie są uznawane za niezbędne

zobowiązanemu i jego rodzinie do

egzystencji, np. meble stylowe i

stylizowane, telewizory do odbioru

programu w kolorze, futra ze skór

szlachetnych, dzieła sztuki.

C.D.

Zwolnienie przedmiotu spod egzekucji-

przesłanki:
- zobowiązany wystąpi z wnioskiem
- zwolnienie jest uzasadnione ważnym

interesem zobowiązanego
- zobowiązany uzyska zgodę wierzyciela

Przesłanki te muszą wystąpić

kumulatywnie.

C.D.

W przypadku kumulatywnego wystąpienia

tych przesłanek organ egzekucyjny może,

lecz nie musi zwolnić określony składnik

majątkowy spod egzekucji.

Orzekanie w tych sprawach opiera się na

uznaniu administracyjnym.

Orzecznictwo

Samochód osobowy używany przez

dłużnika do wykonywania działalności

zarobkowej nie jest przedmiotem, o

którym mowa w art. 8 § 1 pkt 5 ustawy z

1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji, niezbędnym do

wykonywania zawodu (wyrok NSA w Gda

ńsku I SA/Gd 1809/98, Lex nr 44380).

Orzecznictwo

Segment pokojowy i lodówka nie są

przedmiotami, które nie podlegają

egzekucji administracyjnej. Nie są to

bowiem podstawowe przedmioty

urządzenia domowego niezbędne

dłużnikowi i jego rodzinie (wyrok NSA w

Łodzi z 18 grudnia 1996 r., I S.A./Łd

2983/95, Lex nr 28977).

Zasada prowadzenia egzekucji

w sposób najmniej uciążliwy dla

zobowiązanego

Przejawem tej zasady jest przede

wszystkim dokonywanie czynności

egzekucyjnych w porze dogodnej dla

zobowiązanego.

Zasada ta nazywana jest w literaturze

także zasadą prowadzenia egzekucji w
porze najdogodniejszej dla
zobowiązanego.

Wywodzi się ją z art. 52 § 1 upea, który

zezwala na prowadzenie egzekucji w dni

wolne od pracy lub w porze nocnej

jedynie wtedy, gdy cel egzekucji tego

wymaga, który stanowi wyjątek od

omawianej zasady.

Pora nocna według upea- 21- 7.

C.D.

Prowadzenie czynności egzekucyjnych w

dni wolne od pracy lub w porze nocnej

może nastąpić tylko na podstawie

zezwolenia organu egzekucyjnego, które

egzekutor ma obowiązek przedstawić

zobowiązanemu.

Dodatkowo w porze nocnej należy powołać

świadka.

Zasada gospodarnego

prowadzenia egzekucji

Polega na obowiązku prowadzenia

postępowania egzekucyjnego w taki sposób,

aby osiągnąć cel egzekucji w sposób

najmniej kosztowny dla zobowiązanego.

Np. art. 8 § 1 pkt upea- Wyłączeniu spod

egzekucji podlegają przedmioty codziennego
użytku, które mogą być sprzedane znacznie
poniżej ich wartości, a dla zobowiązanego
mają znaczną wartość użytkową.

C.D.

Np. Art. 102 § 1 upea- dozorca ma obowiązek

przechowywania zajętej ruchomości z taką

starannością, aby zajęta rzecz nie straciła na

wartości.

Np. Odpowiedzialność wierzyciela i organu

egzekucyjnego za szkody wyrządzone

zobowiązanemu wskutek niezgodnego z

prawem wszczęcia lub prowadzenia

egzekucji lub post. Zabezpieczającego- odp.

Ta opiera się na przepisach kc, do których

odsyła art. 168 b

Zasada niezależności

stosowania środków

egzekucyjnych od środków

przymusu

Zasada ta ma zastosowanie, gdy

niewykonanie obowiązku podlegającego
egzekucji administracyjnej stanowi
jednocześnie czyn zagrożony sankcją
karną lub dyscyplinarną.

C.D.

Np. podatnik nie wywiązuje się z obowiązku

zapłaty podatku- obowiązek ten podlega

przymusowemu wykonaniu w drodze

egzekucji administracyjnej.

Jednocześnie podatnik podlega

odpowiedzialności przewidzianej w
kodeksie karnym skarbowym

C.D.

Oznacza to, że postępowanie egzekucyjne i

postępowania o charakterze represyjnym

są od siebie niezależne

Przyjęcie takiej regulacji uzasadnione jest

tym, że celem postępowania
egzekucyjnego jest wykonanie obowiązku,
a celem postępowania karnego jest
zastosowanie represji.