ĆWICZENIA ORTOGRAFICZNE Z JĘZYKA
POLSKIEGO W KLASACH IV – VI
SZKOŁY PODSTAWOWEJ

KLASA V

ORTOGRAFIA KLASA V

Pisownia cząstek:

„ -

bym

, -

byś

, -

by

, -

byśmy

, -

byście

”

zasady

Pisownia przyimków złożonych

Pisownia zakończeń: „-

i

”, „-

ii

”, „-

ji

”

zasady

zasady

PISOWNIA CZĄSTEK

Pisownia cząstek: „ -

bym

, -

byś

, -

by

, -

byśmy

, -

byście

”

piszemy łącznie:

1. Z osobowymi formami czasowników np.:

przyszli

byśmy

, należało

by

2. Ze spójnikami i partykułami oraz wyrazami pełniącymi rolę spójników
i partykuł np.:

a

by

, gdy

by

, jeżeli

by

, że

by

piszemy rozdzielnie:

1. Po nieosobowych formach czasownika np.:

powiedziano

by

, zajęto

by

2. Po innych częściach mowy np.:

gdzie

by

, dlaczego

by

, tam

by

, tak

by

PRZYIMKI ZŁOŻONE

1. W języku polskim obok przyimków prostych:

w, z, nad, przy, pod, o, za, po

występują też przyimki złożone:

ponad, zza, spomiędzy, poza, sprzed.

Pisownia przyimków złożonych jest bardzo prosta,
ponieważ piszemy je tak, jak słyszymy.
Musimy tylko pamiętać o tym, że pisze się je łącznie:

z+nad = znad

po+przez= poprzez
(z)s+po+między = spomiędzy
(z)s+po+za= spoza

2. Niby wierszyk:

według – podług
wewnątrz – zewnątrz
zamiast – podczas
dookoła - koła

PISOWNIA ZAKOŃCZEŃ

1. W dopełniaczu, celowniku, miejscowniku liczby pojedynczej
rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na:
„-

cja

”, „-

sja

”, „-

zja

” po „

c

”, „

s

”, „

z

” piszemy „-

ji

”

przykłady:

kola

cja

– kola

cji

telewi

zja

– telewi

zji

dysku

sja

– dysku

sji

2.

W dopełniaczu, celowniku, miejscowniku liczby pojedynczej

rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych w mianowniku
na „-

ia

”, „-

ja

” piszemy „-

i

”, kiedy „i” występuje po samogłosce

przykłady:

ale

ja

– al

ei

szy

ja

– sz

yi

kol

ej

– kol

ei

nadzieja - nadzi

ei

PISOWNIA ZAKOŃCZEŃ

3. Gdy głoska „

i

” oznacza miękkość poprzedzającej ją spółgłoski

pisz w zakończeniach „

i

”

przykłady:

ziemia – ziem

i

mi – m’

skrobia – skrob

i bi – b’

dynia – dyn

i

ni – n’

4. Jeśli w mianowniku wyrazu mimo końcówki „-

ia

” słyszymy „-

ja

”

to w dopełniaczu, celowniku, miejscowniku piszemy
końcówkę „-

ii

”

przykłady:

harmon

ia

– (możliwa wymowa harmonija) – harmon

ii

geograf

ia

– (możliwa wymowa geografija) – geograf

ii

sympat

ia

– (możliwa wymowa sympatja) – sympat

ii

PISOWNIA ZAKOŃCZEŃ

5. Pisz na pewno „- ii” po spółgłoskach:

t, d, r, l, k, g, ch

.

przykłady:

antypa

t

ia – antypat

ii

kome

d

ia – komed

ii

awa

r

ia – awar

ii

ener

g

ia - energ

ii

PISOWNIA „NIE” Z CZĘŚCIAMI MOWY

3. Z przymiotnikami przeczenie „

nie

” piszemy:

oddzielnie – stopień wyższy i najwyższy przymiotnika
przykłady:

nie

brzydszy

nie

najbrzydszy

łącznie – stopień równy przymiotnika
przykłady:

nie

brzydki

nie

ładny

4. Z przysłówkami przeczenie „nie” piszemy:

oddzielnie – stopień wyższy i najwyższy przysłówka
przykłady:

nie

brzydziej

nie

najbrzydziej

łącznie – stopień równy przysłówka
przykład:

nie

brzydko