Woda jako

czynnik

profilaktyki

zdrowotnej

Ewa Michalak

Marta Ostrowska

Agnieszka Sobieraj

WODA

H

2

0 – tlenek wodoru

• Bezbarwna ciecz
• (w grubych warstwach niebieskawa)
• Bez smaku i zapachu
• Bardzo dobry rozpuszczalnik wielu

związków chemicznych, zwłaszcza
jonowych oraz takich, z którymi
wchodzi w reakcje

• Stanowi 6,6% masy powłoki ziemskiej i

znajduje się w stały obiegu

• Woda naturalna zawiera rozpuszczone

substancje stałe i gazowe, zawiesiny
substancji nieorganicznych trudno
rozpuszczalnych oraz bakterie i inne
drobnoustroje

• Jest jednym z podstawowych składników

wszystkich (żywa komórka zawiera

75-85%

wody)

• Globalny zapas wody na Ziemi

obliczany jest na 1 384 120 000 km

2

,

z czego 97,39% znajduje się w
morzach,

2,01% w polarnej pokrywie lodowej

i innych lodowcach, 0,88% w
wodach gruntowych, 0,02% w
jeziorach i rzekach, 0,001% w
atmosferze

Woda jest zasobem dającym się

odnawiac: paruje z oceanów, następnie

opada w postaci deszczu, śniegu bądź

gradu i spływa rzekami lub pod ziemię

do wód gruntowych.

• Ponieważ ustrój człowieka nie może

magazynować większej ilości wody, istnie je

konieczność stałego jej uzupełniania. Wodę

wprowadzamy do organizmu w procesie

odżywiania, zarówno poprzez wypijanie

napojów, jak też spożywanie pokarmów

stałych. Dorosły człowiek przyjmuje w ciągu

doby około 1-1,5 litra wody w postaci

płynów, zaś ilość wody pochodzącej z

pokarmów stałych wynosi około

1 litra. Oprócz wody dostarczonej w postaci

napojów i innych produktów spożywczych, w

ustroju powstaje także znaczna ilość wody w

wyniku procesów przemiany materii —

spalania tłuszczów, węglowodanów i białek

Dlaczego pijemy?

• W sytuacji, kiedy wydalanie wody przewyższa jej

spożycie, może wystąpić odwodnienie organizmu.

Utrata dużej ilości masy ustrojowej powoduje zmiany w

organizmie człowieka. Przede wszystkim dochodzi do

zmniejszenia ilości płynu wewnątrzkomórkowego i wzrostu

stężenia osmotycznego. Następuje zmniejszenie objętości

krwi. Wzrost ciśnienia osmotycznego wyzwala bodźce

idące do kory mózgowej i w świadomości człowieka

narasta odczucie pragnienia, „nakazujące" organizmowi

uzupełnienie braku wody. W przypadku niezbilansowania

gospodarki wodnej ustroju organizm uruchamia

mechanizm samoobrony. W pierwszej kolejności następuje

zmniejszenie wydzielania moczu przez nerki. Gdy ilość

wydzielanego moczu spadnie poniżej 300-400 ml na dobę,

dochodzi do samozatrucia, bowiem niemożliwe jest

skuteczne wydalanie zbędnych produktów procesów

metabolicznych. W miarę pogłębiania się niedoboru wody

ustrojowej zmniejsza się też ilość wydzielanego potu, co

powoduje przegrzanie organizmu. Połączenie tych dwóch

czynników prowadzi do poważnych zaburzeń funkcji

organizmu, a nawet do śmierci.

Naturalna woda

mineralna

• woda pochodząca ze złoża podziemnego,

izolowanego geologicznie

od zanieczyszczeń zewnętrznych,
o udokumentowanych zasobach,

wyróżniająca się pierwotną czystością,
stałym naturalnym składem chemicznym
oraz zawartością

makro- i mikroskładników

w ilościach i wzajemnych proporcjach
korzystnych dla zdrowia

Mineralna woda

mieszana

• woda otrzymywana z naturalnych

wód mineralnych, różniących się
składem chemicznym przez ich
zmieszanie w określonych stałych
proporcjach ilościowych

Naturalna woda źródlana

• woda niskozmineralizowana,

pochodząca ze złoża podziemnego o
udokumentowanych zasobach,
pierwotnie czysta, której skład
chemiczny i właściwości mogą
podlegać niewielkim wahaniom
uwarunkowanym geologicznie

• Wody źródlane są to wody podziemne, które w

swym biegu wydostają się na powierzchnię

terenu wypływem samoczynnym, naturalnym i

skoncentrowanym tzn. woda podziemna dopływa

do pewnego punktu, w którym wydostaje się na

powierzchnię ziemi, dając początek ciekom

powierzchniowym lub zasilając je w ich biegu. Na

wypływie wody źródlane mają cechy wód

podziemnych; w dalszym biegu nabierają cech

wód powierzchniowych. Źródła występują w tych

miejscach, gdzie powierzchnia ziemi przecina

warstwę wodonośną lub statyczne zwierciadło

wody podziemnej. Najczęściej występują w

obszarach górskich, gdzie głębokie wcięcia

erozyjne rozcinają warstwy wodonośne. Na

równinach występują rzadziej

• Wody źródlane są bardzo przydatne w

gospodarstwie domowym do
przyrządzania posiłków i napojów nie
zmieniając ich smaku i dobrze
rozpuszczając zawarte w stosowanych
surowcach składniki odżywcze

• Wody źródlane, które są obecnie

dostępne w handlu w rozmaitych
opakowaniach i pojemnościach stały
się jednym z najpopularniejszych
towarów w sklepach spożywczych.

Woda stołowa

• woda naturalnie lub sztucznie

mineralizowana, otrzymywana przez
zmieszanie wody źródlanej lub wody
podziemnej służącej do
zaopatrywania ludności w wodę z
naturalną wodą mineralną, solami
naturalnymi lub innymi składnikami
mineralnymi

• Woda taka może pełnić funkcje wody

profilaktyczno-zdrowotnej i jest pod

tym względem równie cenna jak

woda mineralna.

• Dodatkową cechą takich wód jest to,

że w procesie produkcji można

kształtować jej skład w zależności od

potrzeb grupy konsumentów, dla

których ma być przeznaczona.

• Najczęściej wody takie są

wzbogacone w magnez i wapń, jako

że najczęściej występuje niedobór

tych biopierwiastków w pożywieniu.

SĄDECKA WODA ŻYCIA -

przykład wody stołowej

• Posiada bardzo znaczącą dla

celów odżywczych zawartość

składników mineralnych -

zawiera w 1 litrze 100 mg

magnezu i 200 mg

wapnia.

• ze względu na dużą

zawartość magnezu i wapnia

jest rekomendowana przez

Polskie Towarzystwo

Magnezologiczne im. prof.

Juliana Aleksandrowicza, jako

woda profilaktyczno

zdrowotna

• Posiada pozytywną ocenę i

opinię Państwowego Zakładu

Higieny

Butelkowane wody

lecznicze

• Wody lecznicze są to wody, które

posiadają specyficzne właściwości
farmakodynamiczne. Spowodowane
jest to przeważnie dużą zwartością
niektórych składników mineralnych
lub zawartością tzw. składników
swoistych albo też odpowiednią ich
proporcją.

• Wody lecznicze przynoszą ulgę w wielu

chorobach. W zależności od zwartości
składników mineralnych i ich wzajemnych
proporcji poprawiają metabolizm, łagodzą
dolegliwości żołądkowe, pomagają też
leczyć nerki oraz walczyć z cukrzycą. Mają
one silne działanie farmakodynamiczne,
dlatego mogą być stosowane tylko według
wskazań lekarskich.

• Wody lecznicze działają tak jak lekarstwo i

nie można ich przedawkować, bo mogą
zaszkodzić.

Woda lecznicza ZUBER

Niezastąpiona jest w

leczeniu choroby wrzodowej
żołądka i dwunastnicy,
- zwalcza nadkwasotę,
- leczy wątrobę i drogi
żółciowe,
- skutecznie obniża
podwyższony poziom cukru i
cholesterolu we krwi
(cukrzyca i miażdżyca),
- łagodzi przykre objawy
nadużycia alkoholu.

Każde ujęcie naturalnej wody

mineralnej oraz naturalnej wody
źródlanej musi posiadać określoną
nazwę. Jeżeli z ujęcia do produkcji
naturalnej wody mineralnej lub z
ujęcia do produkcji naturalnej wody
źródlanej korzysta więcej niż jeden
producent, to gotowy produkt musi
mieć tę samą nazwę handlowy.

SŁOTWINKA

• skuteczna w leczeniu

przewlekłych nieżytów
przewodu pokarmowego

• działa przeciwalergicznie
• pomaga usuwać metale

ciężkie gromadzące się
w organizmie

• działa przeciwzapalnie i

przeciw uczuleniowo.

JAN

• bardzo moczopędna
• idealną w leczeniu

kamicy nerkowej

• stosowana również w

leczeniu innych
schorzeń nerek i dróg
moczowych oraz
miażdżycy i cukrzycy

Rodzaje wód mineralnych

ze względu na skład

chemiczny

• szczawy – lecznicza, swoista zawierająca co najmniej

1000 mg/dm³ wolnego dwutlenku węgla (CO2);

• Woda krzemowa – lecznicza, swoista zawierająca co

najmniej 100 mg/dm³ kwasu metakrzemowego

(H2SiO3);

• Woda kwasowęglowa – lecznicza, swoista

zawierająca od 250 mg/dm³ do 999 mg/dm³ wolnego

CO2;

• Woda jodkowa – lecznicza, swoista zawierająca co

najmniej 1,0 mg/dm³ jonu jodkowego (I-);

• Woda glauberska – lecznicza, mineralna,

siarczanowo-sodowa, w której udział jonów

siarczanowego (SO42-) i sodowego (Na+) wynosi co

najmniej po 20% mval;

• Woda fluorkowa – lecznicza, swoista, zawierająca co

najmniej 1,0 mg/dm³ jonu fluorkowego (F-);

• Woda chlorkowa – woda o składzie chemicznym z

dominacją jonu chlorkowego (Cl-). W wielu

klasyfikacjach hydrochemicznych dominacja ta

oznacza przekroczenie nawet 70% mvali stężeń

podstawowych anionów. Wody chlorkowe mają

charakter wód słonych i solanek;

• Woda bromkowa – lecznicza, swoista zawierająca

co najmniej 5 mg/dm³ jonu bromkowego (Br-);

• Woda borowa – lecznicza, swoista zawierająca co

najmniej 5 mg/dm³ kwasu metaborowego (HBO2);

• Woda arsenowa – lecznicza, swoista o zawartości

arsenu [As(III) lub As(V)] co najmniej 0,7 mg/dm³, co

odpowiada 1,3 mg jonu wodoroarsenianowego

(HAsO42-) i 1 mg jonu arseninowego (AsO2-);

• Woda manganowa – lecznicza, swoista zawierająca

co najmniej 1,0 mg/dm³ jonu manganawego (Mn2+);

• Woda radoczynna – lecznicza, swoista, w której

natężenie promieniowania jądrowego rozpuszczonych

składników gazowych (głównie radon) lub stałych

(głównie rad) wynosi co najmniej 2 nCi/dm³;

• Woda siarczanowa – woda o składzie chemicznym z

dominacją jonu siarczanowego. W wielu klasyfikacjach

hydrochemicznych dominacja ta oznacza

przekroczenie 70% mvali stężeń podstawowych

anionów. Wody siarczanowe o tak wysokich

względnych stężeniach siarczanów, spotykane są

bardzo rzadko w naturalnych warunkach;

• Woda siarczkowa – lecznicza, swoista zawierająca co

najmniej 1 mg/dm³ siarki oznaczalnej jodometrycznie

występującej w postaci siarkowodoru (H2S), jonu

wodorosiarczkowego (HS-), wielosiarczków (H2Sx przy

x = 2-6) oraz w jonie tiosiarczanowym (S2O32-);

• Woda witriolowa – lecznicza, mineralna,

siarczanowo-żelazista o bardzo niskim pH;

• Woda żelazista – lecznicza, swoista zawierająca co

najmniej 10 mg/dm³ jonu żelazawego (Fe2+);

Woda ma zastosowanie

w kąpielach

• Kąpiele lecznicze - kąpiele przy

użyciu naturalnych tworzyw
uzdrowiskowych, tj. wód leczniczych,
towarzyszących im gazów oraz
peloidów.

• Sztuczne kąpiele lecznicze – kąpiele

w roztworach różnych soli w wodzie
gospodarczej oraz gazach technicznych

Kąpiel solankowa

• zabieg w wodzie nasyconej jodem,

wspomagającym odchudzanie

• zawarty w solance brom działa

uspakajająco i relaksujące

Kąpiel perełkowa

• kąpiel z masażem powietrznym.

Sprężone powietrze wypychane jest
przez specjalne dmuchawy i wydostaje
się przez dysze umieszczone
najczęściej w dnie wanny.

• Kąpiel perełkowa relaksuje i odpręża.

Można ją wzbogacić dodając olejków
eterycznych, koncentratów substancji
ziołowych lub mineralnych.

Bicze szkockie

• zabieg polegający na polewaniu całego ciała

skupionym bądź wachlarzowatym

• Bicze oprócz działania termicznego mają bardzo

silne działanie mechaniczne, stanowią one formę

masażu wodnego.

• Wpływają stabilizująco na autonomiczny układ

nerwowy, pobudzają krążenie, oddychanie i

przemianę.

• Wskazane są przy nerwicach, zaburzeniach

krążenia obwodowego, zanikach mięśniowych,

stanach po złamaniach, skręceniach, stanach po

urazach tkanek miękkich, zwyrodnieniach stawów,

otyłości, schorzeniach ginekologicznych.

Bibliografia

• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I

OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 8 lipca 1997 r. w

sprawie szczególnych warunków

sanitarnych przy produkcji i w obrocie

naturalnych wód mineralnych, mineralnych

wód mieszanych, naturalnych wód

źródlanych oraz wód stołowych

• Popularna Encyklopedia Powszechna

wyd. Pinnex

• Encyklopedia Larousse
• http://www.wodadlazdrowia.pl/