Filozofia

Filozofia

POZYTYWIZMU

POZYTYWIZMU

Pozytywizm:

Pozytywizm:

narodził się we Francji
zapoczątkował go August Comte
filozofia minimalistyczna
przekonanie o ograniczonych
możliwościach ludzkiego poznania,
które nie jest w stanie wyjść poza to,
co leży w zasięgu naszych zmysłów

Najważniejsi

Najważniejsi

filozofowie:

filozofowie:

August Comte
Karol Darwin
Herbert Spencer
Hipolit Taine
John Stuart Mill
Jeremy Bentham

August

August

Comte

Comte

(1798-

(1798-

1857)

1857)

twórca pojęcia pozytywizm
podmiotem nauk wyłącznie rzeczy i

zjawiska podlegające doświadczeniu
badanie tego co realne, pewne i

ścisłe
usunięcie wszelkiej metafizyki
anarchia umysłowa

nauka bliska jest scjentyzmowi
pozytywny = faktyczny
hasło ,,żyć dla drugich”

Studium pozytywne:
faza teologiczna
faza metafizyczna
faza pozytywna
Ustalenie prawd  przewidywanie

faktów
klasyfikacja nauk
Nauka  stworzenie syntezy i

wyciągnięcie ogólnych wniosków.

Dzieła:

Jego głównym dziełem było
sześciotomowe Cours de
philosophie positive - Kurs filozofii
pozytywnej
a plany reform społecznych i
religijnych zawarł w Système de
politique positive

Karol

Karol

Darwin

Darwin

(1809-

(1809-

1882)

1882)

człowiek i społeczeństwo to
organizmy, które – jak w
przyrodzie – podlegają określonym
prawom
gatunki powstają z innych
gatunków na skutek ewolucji
W przyrodzie panuje bowiem
nieustanna walka o byt, w której
zwyciężają osobniki najsilniejsze i
najlepiej przystosowane.

Dzieła:

,,O powstaniu gatunków drogą
doboru naturalnego ’’
„O pochodzeniu człowieka”
„O doborze płciowym”

Herbert

Herbert

Spencer

Spencer

(1820-

(1820-

1903)

1903)

wszędzie działają prawa rozwoju
społeczeństwo jest organizmem
źródłem moralności jest strach, który

przekształca się w poczucie obowiązku,

a czynnikiem jej kształtowania jest

szukanie przyjemności
wszystkie zjawiska życia społecznego

są naturalne i konieczne
Ludzie z natury silni i słabi, bogaci i

biedni
Stopniowa przemiana nie

przeobrażenia rewolucyjne

Dzieła:

,,System filozofii syntetycznej’’
„O wychowaniu umysłowym,
moralnym i fizycznym”
„Jednostka wobec państwa”

Hipolit

Hipolit

Taine

Taine

(1828-

(1828-

1893)

1893)

,,występek i cnoty są takimi samymi
wytworami jak kwas siarkowy i cukier”
czynniki na powstanie dzieła
literackiego:
rasa, środowisko i moment dziejowy
obowiązek literatury – badanie
społeczeństwa
fakty widoczne w kontekście okoliczności
istotny wpływ na realizm i naturalizm

Dzieła:

„Filozofia sztuki”

John Stuart

John Stuart

Mill

Mill

(1806-

(1806-

1873)

1873)

wszelka wiedza o świecie opiera się
wyłącznie na obserwacji i
doświadczeniu
„człowiek”: człowiek to istota rozumna.
etyka utylitarystyczną
jedynym dobrem, którego wszyscy
zgodnie pożądają, jest szczęście
przyjemność jest najwyższym dobrem

Dzieła:

„System logiki dedukcyjnej i
indukcyjnej”
„O wolności”
"Poddaństwo kobiet"

Jeremy

Jeremy

Bentham

Bentham

(1748-1832)

(1748-1832)

Teza o równości ludzi
sformułował program etyki

utylitarystycznej
postępowanie jest moralne, gdy

zmierza do realizacji zasady

„największego szczęścia największej

liczby ludzi”
każdy człowiek powinien starać się

być jak najbardziej użytecznym
Wartość człowieka mierzy się jego

wkładem w przyrost dobrobytu,

rozwój kultury, nauki

Dzieła:

„Wprowadzenie do zasad
moralności i prawodawstwa”

Najważniejsze elementy

Najważniejsze elementy

owego światopoglądu:

owego światopoglądu:

scjentyzm
racjonalizm
monizm przyrodniczy
ewolucjonizm
agnostycyzm
utylitaryzm
praktycyzm

pragmatyzm
demokratyzm
ateizm

Naturalizm:

Naturalizm:

Pisarz : niczym uczony powinien

szukać prawdy, obserwacja,

analizowanie drobiazgów
Literatura: powinna naśladować

rzeczywistość w sposób ścisły,

odtwarzać obserwacje, bohaterzy w

różnych warunkach, fotograficzna

wierność
Brak tematów zakazanych

Emil Zola :

Antoni Sygietyński:

Adolf Dygasiński

Gabriela Zapolska

Przedstawiciele:

Realizm:

Realizm:

literatura powinna naśladować
świat współczesny pisarzowi
podstawowa kategoria estetyczna
– mimezis
najważniejsza jest prawda , coś
typowego
motywacja psychologiczna i
społeczna postawa bohaterów

literatura ma wielkie możliwości
poznawcze
do literatury powinny być
dopuszczone wszelkie odmiany
języka (nawet mowa potoczna)

Przedstawiciele:

Przedstawiciele:

Charles Dickens
Honore de Balzac
Stendhal
Gustaw Flaubert
Lew Tołstoj
Antoni Czechow

Prezentacje wykonały:

Prezentacje wykonały:

Maria Kamionka

Maria Kamionka

i

i

Katarzyna Serafin

Katarzyna Serafin

2E

2E

(1840-1902)
główny przedstawiciel
neutralizmu
,,Rougon –
Macquartowie’’
,,Teresa Raquin’’
trylogia
,,Trzy miasta’’

-Lourdes

– Rzym
– Paryż

(1850 - 1923)
naturalistyczny
powieściopisarz
,,Współczesna
powieść we
Francji’’
,,Maksymilian
Gierymski’’
,,Na skałach
Calvados’’

(1839 – 1902)
jeden z głównych

przedstawicieli

naturalizmu w Polsce
,,Wilk, psy i ludzie’’
,,Głód i miłość ’’
,,Na warszawskim

bruku’’
,,Jak się uczyć i jak

uczyć innych ’’
,,Gorzałka’’
,,Gody życia’’

(1857 – 1921)
przedstawicielka

polskiego

naturalizmu
,,Moralność Pani

Dulskiej”
,,Ich czworo-

Tragedia ludzi

głupich w 3

aktach”
,,Kaśka Kariatyda”
,,Z pamiętników

młodej mężatki”

(1812 – 1870)
,,Opowieść
wigilijna”
,,Oliver Twist”
,,David Copperfield”
,,Ciężkie czasy”
,,Klub Pickwicka”
,,Mała Dorri"
,,Magazyn
osobliwości”

(1799 – 1850)
,,Jaszczur ”
„Eugenia
Grandet”
„Ojciec Goriot”
„Stracone
złudzenia”
„Kuzynka Bietka”

(1783 – 1842)
prekursor realizmu
w literaturze
„Historia malarstwa
we Włoszech”
„O miłości”
„Czerwone i czarne”
„Różowe i zielone”
„Pamiętnik turysty”
„Pustelnia
parmeńska”

(1821 – 1880)
„Pani Bovary”
,,Salammbô”
,,Szkoła uczuć”
,,Kuszenie św.
Antoniego”

(1828 – 1910)
jeden z

najwybitniejszych

przedstawicieli

realizmu w literaturze

europejskiej
„Co mamy robić?”
„Śmierć Iwana Ilicza”
„Ciemna potęga”
„Królestwo Boga jest

wewnątrz Ciebie”
„Pan i parobek”
„Co to jest sztuka?”

(1860 – 1904)
,,Polowanie”
,,Oświadczyny”
,,Pocałunek”
,,Kochanie”
„Trzy siostry”
„Panna na

wydaniu”
,,Moja żona”
,,Szczęście”