Badanie ogólne

Badanie ogólne

moczu

moczu

Marzena Godera

Marzena Godera

Monika

Monika

Witkowska

Witkowska

Badanie moczu

Badanie moczu

Jedno z podstawowych laboratoryjnych

Jedno z podstawowych laboratoryjnych

badań diagnostycznych w praktyce

badań diagnostycznych w praktyce

medycznej. Na badanie to składa się:

medycznej. Na badanie to składa się:



ocena fizykochemiczna moczu

ocena fizykochemiczna moczu

= badanie ogólne moczu

= badanie ogólne moczu



mikroskopowe badanie

mikroskopowe badanie

uzyskiwanego przez

uzyskiwanego przez

wirowanie osadu moczu

wirowanie osadu moczu

Pobieranie materiału do

Pobieranie materiału do

badania

badania



nakłucie

nakłucie

•

badanie mikrobiologiczne

badanie mikrobiologiczne

(brak

(brak

zanieczyszczeń z cewki moczowej lub układu rozrodczego)

zanieczyszczeń z cewki moczowej lub układu rozrodczego)

•

badanie cytologiczne

badanie cytologiczne

(gdy są trudności z

(gdy są trudności z

rozróżnieniem pochodzenia nabłonków lub krwinek

rozróżnieniem pochodzenia nabłonków lub krwinek

w próbce pobranej inną metodą)

w próbce pobranej inną metodą)



cewnikowanie

cewnikowanie



w trakcie oddawania

w trakcie oddawania

Pobranie materiału do

Pobranie materiału do

badania – w trakcie

badania – w trakcie

oddawania moczu

oddawania moczu



w czasie porannego spaceru

w czasie porannego spaceru



do specjalnego pojemnika/specjalny

do specjalnego pojemnika/specjalny

żwirek

żwirek



przechowywanie max 2 godziny,

przechowywanie max 2 godziny,

w stanie schłodzonym 4-6 godz

w stanie schłodzonym 4-6 godz

Badanie ogólne moczu

Badanie ogólne moczu

Badanie to dzieli się na dwie części

Badanie to dzieli się na dwie części



badanie fizyczne:

badanie fizyczne:

•

barwa i wygląd

barwa i wygląd

•

przejrzystość

przejrzystość

•

odczyn

odczyn

•

woń

woń

•

ciężar właściwy

ciężar właściwy



badanie chemiczne:

badanie chemiczne:

•

białko

białko

•

hemoglobina

hemoglobina

•

glukoza

glukoza

•

ciała ketonowe

ciała ketonowe

Barwa i wygląd

Barwa i wygląd



jasnożółta -

jasnożółta -

ciemnobursztynowa

ciemnobursztynowa

Zbyt jasny

Zbyt jasny

Zbyt ciemny

Zbyt ciemny



chorobach

chorobach

przebiegających

przebiegających

z poliurią

z poliurią

i

i

polidypsją (wielomocz i

polidypsją (wielomocz i

wzmożone

wzmożone

pragnienie)

pragnienie)



śródmiąższowe

śródmiąższowe

zapalenie

zapalenie

nerek (wodojasna)

nerek (wodojasna)



krwawienie z pęcherza

krwawienie z pęcherza

moczowego lub nerek

moczowego lub nerek



babeszjoza

babeszjoza



bbilirubina,

bbilirubina,

mioglobina

mioglobina

(brązowoczarna)

(brązowoczarna)

Przezroczystość

Przezroczystość



przezroczysty

przezroczysty

Brak

Brak

przezroczystości

przezroczystości



zapalenie pęcherza

zapalenie pęcherza



zapalenie nerek

zapalenie nerek

Odczyn (pH)

Odczyn (pH)



kwaśny (pH ≤ 6)

kwaśny (pH ≤ 6)

Zwiększenie pH

Zwiększenie pH

Obniżenieenie

Obniżenieenie

pH

pH



zasadowica

zasadowica

metaboliczna

metaboliczna

lub oddechowa

lub oddechowa



zakażenia bakteryjne

zakażenia bakteryjne



leki (dwuwęglany,

leki (dwuwęglany,

cytrynian

cytrynian

potasu)

potasu)



utrudnione oddawanie

utrudnione oddawanie

moczu

moczu



bolesność

bolesność



głodzenie

głodzenie



gorączka

gorączka



kwasica metaboliczna

kwasica metaboliczna

lub

lub

oddechowa

oddechowa



intensywna praca mięśni

intensywna praca mięśni



leki ( metionina,

leki ( metionina,

fosforany,

fosforany,

chlorek amonu)

chlorek amonu)

Woń

Woń

amoniaku

amoniaku



długie

długie

przechowywanie

przechowywanie

moczu

moczu



rozwój bakterii

rozwój bakterii

ureazo-

ureazo-

dodatnich

dodatnich

acetonu

acetonu



ketoza głodowa

ketoza głodowa



cukrzyca

cukrzyca

leków

leków



witaminy z grupy B

witaminy z grupy B

Ciężar właściwy moczu

Ciężar właściwy moczu



pies 1,016-1,060

pies 1,016-1,060



kot 1,035-1,050

kot 1,035-1,050

 

 

Wzrost ciężaru

Wzrost ciężaru

właściwego moczu

właściwego moczu

= hiperstenuria

= hiperstenuria

Obniżenie ciężaru

Obniżenie ciężaru

właściwego moczu

właściwego moczu

= hipostonuria

= hipostonuria



ostre zapalenie nerek

ostre zapalenie nerek



cukrzyca

cukrzyca



obfite krwotoki

obfite krwotoki



odwodnienie

odwodnienie



zwyrodnienie nerek

zwyrodnienie nerek



przewlekłe śródmiąższowe

przewlekłe śródmiąższowe

zapalenie

zapalenie

nerek

nerek



odmiedniczkowe zapalenie nerek

odmiedniczkowe zapalenie nerek



hiperadrenokortycyzm (choroba

hiperadrenokortycyzm (choroba

Cushinga)

Cushinga)



moczówka prosta

moczówka prosta

Białko

Białko



brak / śladowa

brak / śladowa

ilość

ilość

Obecność białka

Obecność białka

= proteinuria

= proteinuria



choroby nerek

choroby nerek



zapalenie dróg moczowych

zapalenie dróg moczowych



krwotoki z dróg moczowych

krwotoki z dróg moczowych



wysiłek

wysiłek



gorączka

gorączka



nowotwory

nowotwory

Hemoglobina / krew

Hemoglobina / krew



brak

brak

Obecność

Obecność

hemoglobiny w

hemoglobiny w

moczu

moczu

= hemoglobinuria

= hemoglobinuria

Obecność krwi w

Obecność krwi w

moczu

moczu

= hematuria

= hematuria



zatrucia związkami

zatrucia związkami

chemicznymi np.

chemicznymi np.

rtęć, miedź

rtęć, miedź



babeszjoza

babeszjoza



ostre i ropne zapalenie nerek

ostre i ropne zapalenie nerek



zapalenie miedniczek

zapalenie miedniczek

nerkowych

nerkowych



skazy krwotoczne

skazy krwotoczne



stany zapalne i kamica dróg

stany zapalne i kamica dróg

moczowych

moczowych



nowotwory układu moczowego

nowotwory układu moczowego



niektóre choroby zakaźne

niektóre choroby zakaźne



pasożyty układu moczowego

pasożyty układu moczowego

Glukoza

Glukoza



brak

brak



fizjologicznie - ciąża,

fizjologicznie - ciąża,

okresie karmienia młodych, silny stres

okresie karmienia młodych, silny stres

Obecność cukru w

Obecność cukru w

moczu

moczu

= glukozuria =

= glukozuria =

cukromocz

cukromocz

patologiczny

patologiczny



cukrzyca

cukrzyca



choroby nerek

choroby nerek



stany zapalne mózgu i rdzenia

stany zapalne mózgu i rdzenia

Związki ketonowe

Związki ketonowe



brak / śladowe

brak / śladowe

ilości

ilości

Zwiększenie stężenia

Zwiększenie stężenia

związków ketonowych w

związków ketonowych w

moczu

moczu

= ketonuria

= ketonuria



uszkodzenia wątroby

uszkodzenia wątroby



cukrzyca

cukrzyca



kwasica

kwasica



głodzenie

głodzenie



zapalenie wątroby

zapalenie wątroby



marskość wątroby

marskość wątroby

Różnicowanie ostrej (ONN) i przewlekłej (PNN)

Różnicowanie ostrej (ONN) i przewlekłej (PNN)

niewydolności nerek

niewydolności nerek

Czynnik różnicujący

Czynnik różnicujący

ONN

ONN

PNN

PNN

Objętość moczu

Objętość moczu

Oliguria (skąpomocz),

Oliguria (skąpomocz),

rzadziej anuria (brak

rzadziej anuria (brak

oddawania)

oddawania)

Poliuria (wielomocz), w

Poliuria (wielomocz), w

stanach schyłkowych – oliguria

stanach schyłkowych – oliguria

Zagęszczanie moczu

Zagęszczanie moczu

(c.wł. moczu)

(c.wł. moczu)

wysoki

wysoki

niski z reguły, izostenuria

niski z reguły, izostenuria

Glukozuria

Glukozuria

dość często

dość często

niezwykle rzadko

niezwykle rzadko

Stęż. kreatyniny i

Stęż. kreatyniny i

mocznika

mocznika

znacznie podwyższone

znacznie podwyższone

podwyższone

podwyższone

Ból nerek przy

Ból nerek przy

omacywaniu

omacywaniu

często u psów, rzadko

często u psów, rzadko

u kotów

u kotów

bardzo rzadko

bardzo rzadko

Stęż. albumin osoczowych

Stęż. albumin osoczowych

w nomie

w nomie

w normie, ale spadek

w normie, ale spadek

glomerulopatiach i

glomerulopatiach i

uszkodzeniach cewek

uszkodzeniach cewek

Hiperfosfatemia

Hiperfosfatemia

zawsze

zawsze

tylko w zaawansowanej

tylko w zaawansowanej

niewydolności

niewydolności

Hiperkaliemia

Hiperkaliemia

zawsze

zawsze

tylko w zaawansowanej

tylko w zaawansowanej

niewydolności

niewydolności

Leukocytoza

Leukocytoza

czasami

czasami

nie występuje

nie występuje

Przykładowe wyniki

Przykładowe wyniki

Podsumowanie

Podsumowanie



Do badan należy używać świeżo pobranego

Do badan należy używać świeżo pobranego

moczu

moczu



Mocz zdrowych zwierząt powinien:

Mocz zdrowych zwierząt powinien:

•

mieć barwę od jasnożółtej do

mieć barwę od jasnożółtej do

ciemnobursztynowej

ciemnobursztynowej

•

być przezroczysty

być przezroczysty

•

mieć odczyn kwaśny

mieć odczyn kwaśny



W moczu zdrowych zwierząt może

W moczu zdrowych zwierząt może

znajdować się niewielka ilość białka i

znajdować się niewielka ilość białka i

związków ketonowych

związków ketonowych



W moczu zdrowych zwierząt nie może

W moczu zdrowych zwierząt nie może

znajdować się hemoglobina i glukoza

znajdować się hemoglobina i glukoza

Koniec

Koniec



