Bilans płatniczy Polski

1.Pojęcie i struktura
2.Równowaga bilansu

płatniczego
3.Bilans płatniczy Polski

Pojęcie bilansu płatniczego



Bilans płatniczy jest to
usystematyzowane zestawienie wartości
wszystkich transakcji ekonomicznych
dokonanych w danym okresie między
krajowymi i zagranicznymi podmiotami
gospodarczymi. Zależności od czasu, jaki
obejmują, mogą być roczne, półroczne
lub kwartalne bilanse płatnicze. Mogą
również dotyczyć pewnego
wyznaczonego obszaru.

Struktura bilansu płatniczego



Wszystkie transakcje księgowane w
bilansie płatniczym można
pogrupować w określone kategorie.
W rezultacie w bilansie płatniczym
wyróżniamy trzy podstawowe części:
bilans obrotów bieżących, bilans
obrotów kapitałowych i bilans
obrotów wyrównawczych.

Struktura bilansu płatniczego

A) Bilans obrotów bieżących (rachunek bieżący BP) to zestawienie

płatności danego kraju wiążących się z międzynarodową wymianą

towarów i usług, z dochodami z kapitału i transferami

jednostronnymi. Transakcje księgowane w tej części BP nie powodują

powstawania przyszłych zobowiązań finansowych.

a)

Bilans handlowy

: płatności z tytułu eksportu i importu dóbr

materialnych. Jeśli wpływy eksportowe przewyższają wydatki importowe,
wtedy dodatnie saldo handlu zagranicznego (nadwyżka handlowa). W
przeciwnym przypadku – deficyt handlowy.

b) Bilans wymiany usług: płatności z tytułu eksportu i importu usług

(transportowych, turystycznych, finansowych itp.).

c) Bilans procentów i dywidend (dochodów z kapitału i pracy): płatności z

tytułu dywidend od zagranicznych inwestycji bezpośrednich i portfelowych,
odsetki od udzielonych i otrzymanych kredytów oraz wynagrodzenia
zagraniczne pracowników.

d) Bilans bieżących transferów jednostronnych: nieodpłatne, jednostronne

przepływy towarów, usług i środków finansowych (transfery rządowe –
pomoc żywnościowa i medyczna, bezpłatne dostawy uzbrojenia; darowizny
prywatne, np. dla rodziny).

Struktura bilansu płatniczego

B) Bilans obrotów kapitałowych i finansowych (rachunek kapitałowy

i finansowy BP) to zestawienie - dokonywanych przez podmioty

sektora prywatnego i bank centralny - transakcji zakupu i

sprzedaży szeroko pojętych aktywów. Transakcje księgowane w

tej części BP pociągają za sobą powstawanie przyszłych

zobowiązań finansowych.
a) Rachunek kapitałowy

obejmuje bezzwrotne transfery kapitałowe

na finansowanie środków trwałych, umorzenia długu zagranicznego,

nabywanie i zbywanie aktywów niefinansowych i nieprodukcyjnych.

b) Rachunek finansowy

to zestawienie aktywów i pasywów dotyczących

inwestycji zagranicznych (bezpośrednich i portfelowych), kredytów
udzielonych i otrzymanych oraz innych należności i zobowiązań
finansowych.

C) Bilans obrotów wyrównawczych

(=pozycje finansujące): zmiany stanu

oficjalnych rezerw walutowych danego kraju w walutach wymienialnych, w

SDR-ach i w złocie, a także kredyty z MFW oraz transakcje finansowania

wyjątkowego (tzw. exceptional financing), obejmujące zmiany stanu

zaległych płatności i restrukturyzację długu

Równowaga bilansu płatniczego



Równowaga bilansu płatniczego jest jednym z

warunków zachowania ogólnej równowagi

gospodarczej.



Bilans płatniczy dodatni - oznacza, że suma wpływów

z zagranicy jest większa od sumy odpływów. O taką

nadwyżkę zwiększy się stan rezerw dewizowych kraju.



Bilans płatniczy ujemny - oznacza, że suma wpływów

z zagranicy jest mniejsza od sumy odpływów. O ten

niedobór zmniejszy się stan rezerw dewizowych kraju.



Rezerwy dewizowe - zasób walut obcych

przechowywany przez Bank Centralny i nagromadzony w

minionych latach w wyniku dodatniego salda

płatniczego.

Równowaga bilansu płatniczego



Bilans płatniczy przedstawia napływ (odpływ) netto

środków pieniężnych do danego kraju.



Nadwyżka obrotów bieżących musi zostać

zrównoważona przez deficyt obrotów kapitałowych

i/lub wzrost rezerw dewizowych.



Deficyt obrotów bieżących musi zostać zrównoważony

przez nadwyżkę obrotów kapitałowych i/lub

zmniejszenie rezerw dewizowych.



W dłuższej perspektywie niezbędna jest równowaga

obrotów bieżących. W przeciwnym wypadku dojdzie do

wyczerpania poziomu rezerw lub wzrostu zadłużenia

kraju u innych państw.



Państwo może stymulować eksport poprzez obniżanie

cen produktów krajowych oraz oddziaływanie na

globalny popyt instrumentami polityki pieniężno-

fiskalnej (wzrost stóp procentowych, zmniejszenie

podaży pieniądza) może to jednak wpłynąć na wzrost

bezrobocia

Bilans płatniczy Polski



Bilans z listopada 2010 roku



Saldo na rachunku bieżącym było ujemne i

wynosiło 2.282 mln EURO



Export oszacowano poziomie 10.866 mln EURO;

import na 12.120 mln EURO. Ujemne saldo

obrotów towarowych wynosiło 1.254 mln EURO



Przychody z tytułu usług 2.238 mln EURO;

wartość rozchodów 1.798 mln EURO. Saldo

dodatnie wynosiło 440 mln EURO.



Ujemne saldo dochodów w listopadzie 2010 r

wynosiło 1.218 mln EURO

Bilans płatniczy Polski



Ujemne saldo transferów z Unia
Europejską wynosiło 414 mln euro



Napływ środków z UE, w ujęciu bilansu
płatniczego, wyniósł: w transferach
bieżących 38 mln euro, a w
transferach kapitałowych 164 mln
euro. W tym samym czasie Polska
wpłaciła 616 mln euro do budżetu UE
z tytułu składek i opłat członkowskich.

Bilans płatniczy Polski



Saldo zagranicznych inwestycji w
Polsce było dodatnie i wyniosło
3.526 mln EUR.



Saldo zagranicznych inwestycji
bezpośrednich w Polsce było ujemne
i wyniosło 634 mln EUR.