CUKRZYCA - PROBLEM

CUKRZYCA - PROBLEM

SPOŁECZNY

SPOŁECZNY

Cukrzyca jest chorobą, która trwa od momentu powstania

Cukrzyca jest chorobą, która trwa od momentu powstania

przez całe życie chorego, z reguły przez kilkadziesiąt lat.

przez całe życie chorego, z reguły przez kilkadziesiąt lat.

Jest ona jednym z głównych bezpośrednich i pośrednich

Jest ona jednym z głównych bezpośrednich i pośrednich

sprawców inwalidztwa i wcześniejszej umieralności a więc

sprawców inwalidztwa i wcześniejszej umieralności a więc

wielkich strat indywidualnych, społecznych i

wielkich strat indywidualnych, społecznych i

produkcyjnych.

produkcyjnych.

Leczenie cukrzycy pochłania wiele wysiłków i nakładów

Leczenie cukrzycy pochłania wiele wysiłków i nakładów

co powoduje że choroba ta jest nie tylko bardzo

co powoduje że choroba ta jest nie tylko bardzo

poważnym problemem indywidualnym chorego ale także

poważnym problemem indywidualnym chorego ale także

jednym

jednym

z głównych problemów zdrowotnych współczesnych

z głównych problemów zdrowotnych współczesnych

społeczeństw i państw.

społeczeństw i państw.

Zwalczanie cukrzycy to nie tylko cel

Zwalczanie cukrzycy to nie tylko cel

dla każdego chorego

dla każdego chorego

– to także istotny cel społeczny

– to także istotny cel społeczny

i państwowy.

i państwowy.

Cukrzycę jako chorobę społeczną

Cukrzycę jako chorobę społeczną

determinuje:

determinuje:



Chorobowość wynosząca wg różnych danych

Chorobowość wynosząca wg różnych danych

3 – 4% populacji

3 – 4% populacji



Fakt, że choroba trwa do końca życia i ma

Fakt, że choroba trwa do końca życia i ma

charakter postępujący

charakter postępujący



W proces leczenia wciągnięta jest rodzina

W proces leczenia wciągnięta jest rodzina

pacjenta

pacjenta

a niejednokrotnie także środowisko pracy

a niejednokrotnie także środowisko pracy



Częstość występowania cukrzycy zwiększa się

Częstość występowania cukrzycy zwiększa się

w populacjach świata.

w populacjach świata.

Prognozy częstości cukrzycy na świecie

Prognozy częstości cukrzycy na świecie

w latach 2000 – 2025

w latach 2000 – 2025

rok cukrzyca u osób

rok cukrzyca u osób

≥ 20 lat

≥ 20 lat

2000

2000

151.0 mln

151.0 mln

2010

2010

200.7 mln

200.7 mln

2025

2025

300.0 mln

300.0 mln

W roku 2025 na świecie ilość chorych na

W roku 2025 na świecie ilość chorych na

cukrzycę ulegnie podwojeniu, chociaż prognozy

cukrzycę ulegnie podwojeniu, chociaż prognozy

demograficzne nie przewidują podwojenia się

demograficzne nie przewidują podwojenia się

liczebności populacji świata.

liczebności populacji świata.

Prognozy częstości cukrzycy w Polsce

Prognozy częstości cukrzycy w Polsce

Rok cukrzyca u osób > 20 lat

Rok cukrzyca u osób > 20 lat

1995 1 041 000 tj. 3.95 %

1995 1 041 000 tj. 3.95 %

populacji

populacji

2025 1 425 000 tj. 4.7 % populacji

2025 1 425 000 tj. 4.7 % populacji

Do tych danych należy dodać takie

Do tych danych należy dodać takie

same liczby przypadków cukrzycy

same liczby przypadków cukrzycy

nierozpoznanej – co stanowi

nierozpoznanej – co stanowi

ok. 2 mln obecnie i ok. 3 mln

ok. 2 mln obecnie i ok. 3 mln

przypadków w 2025 roku.

przypadków w 2025 roku.

Zapadalność na cukrzycę typu 1

Zapadalność na cukrzycę typu 1

na świecie:

na świecie:

Przewiduje się, że w 2010 roku zapadalność

Przewiduje się, że w 2010 roku zapadalność

będzie o 40 % wyższa niż w roku 1998 roku.

będzie o 40 % wyższa niż w roku 1998 roku.

Wg ostatniego raportu WHO na cukrzycę

Wg ostatniego raportu WHO na cukrzycę

choruje na świecie 135 mln ludzi, przy czym

choruje na świecie 135 mln ludzi, przy czym

w Europie i Ameryce Północnej chorzy na

w Europie i Ameryce Północnej chorzy na

cukrzycę typu 1 stanowią ok. 10 % ogółu

cukrzycę typu 1 stanowią ok. 10 % ogółu

chorych na cukrzycę.

chorych na cukrzycę.

Możemy więc mówić o światowej epidemii

Możemy więc mówić o światowej epidemii

cukrzycy.

cukrzycy.

Szacunkowa liczba chorych na

Szacunkowa liczba chorych na

cukrzycę typu 1 w Polsce:

cukrzycę typu 1 w Polsce:



W roku 2000 205 000 chorych

W roku 2000 205 000 chorych



W roku 2010 273 000 chorych

W roku 2010 273 000 chorych

Badania epidemiologiczne nad

Badania epidemiologiczne nad

występowaniem cukrzycy w różnych

występowaniem cukrzycy w różnych

regionach Polski wskazują na wzrost

regionach Polski wskazują na wzrost

wskaźnika zapadalności również

wskaźnika zapadalności również

w populacji rozwojowej, przy czym wskaźnik

w populacji rozwojowej, przy czym wskaźnik

ten wzrasta znacznie szybciej w regionach

ten wzrasta znacznie szybciej w regionach

uprzemysłowionych i miejskich (populacja

uprzemysłowionych i miejskich (populacja

śląska), niż w słabiej zaludnionych regionach

śląska), niż w słabiej zaludnionych regionach

rolniczych.

rolniczych.



Zapadalność na cukrzycę typu 2 wyraźnie

Zapadalność na cukrzycę typu 2 wyraźnie

zwiększa się z wiekiem.

zwiększa się z wiekiem.



W krajach uprzemysłowionych największa

W krajach uprzemysłowionych największa

chorobowość przypada na okres powyżej 65

chorobowość przypada na okres powyżej 65

roku życia a w krajach rozwijających się - na

roku życia a w krajach rozwijających się - na

wiek 45- 65 lat.

wiek 45- 65 lat.



Stosunkowo łagodne dolegliwości i objawy

Stosunkowo łagodne dolegliwości i objawy

cukrzycy typu 2 oraz duża częstość

cukrzycy typu 2 oraz duża częstość

przypadków z bezobjawową hiperglikemią

przypadków z bezobjawową hiperglikemią

sprawiają, że

sprawiają, że

u około 50 % chorych na cukrzycę typu 2

u około 50 % chorych na cukrzycę typu 2

pozostaje ona przez długi czas nierozpoznana

pozostaje ona przez długi czas nierozpoznana

i zostaje stwierdzona przypadkowo lub przy

i zostaje stwierdzona przypadkowo lub przy

okazji innych badań.

okazji innych badań.

Wraz ze wzrostem zapadalności na

Wraz ze wzrostem zapadalności na

cukrzycę typu 2 zwiększa się ryzyko tych

cukrzycę typu 2 zwiększa się ryzyko tych

powikłań, które powodują że częstość

powikłań, które powodują że częstość

zgonów w tej chorobie z powodu zawału

zgonów w tej chorobie z powodu zawału

serca lub udaru mózgu jest 2 – 3 krotnie

serca lub udaru mózgu jest 2 – 3 krotnie

większa od stwierdzanej w populacji

większa od stwierdzanej w populacji

ogólnej, a częstość kalectwa

ogólnej, a częstość kalectwa

spowodowanego zgorzelą stopy

spowodowanego zgorzelą stopy

i amputacją chorej kończyny jest 20 krotnie

i amputacją chorej kończyny jest 20 krotnie

większa.

większa.

Zwiększona śmiertelność z powodów sercowo-

Zwiększona śmiertelność z powodów sercowo-

naczyniowych legła u podstaw wprowadzenia

naczyniowych legła u podstaw wprowadzenia

nowych kryteriów rozpoznawania cukrzycy.

nowych kryteriów rozpoznawania cukrzycy.

Nowe kryteria rozpoznawania cukrzycy są

Nowe kryteria rozpoznawania cukrzycy są

następujące:

następujące:

1. Jednorazowy przygodny pomiar glukozy na czczo

1. Jednorazowy przygodny pomiar glukozy na czczo

> 200 mg/dl oraz objawy cukrzycy

> 200 mg/dl oraz objawy cukrzycy

2. Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo

2. Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo

> 125 mg/dl

> 125 mg/dl

3. Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej po 120 min.

3. Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej po 120 min.

testu doustnego obciążenia 75g > 200mg/dl

testu doustnego obciążenia 75g > 200mg/dl

Duże badania kliniczne wykazały, że już glikemia

Duże badania kliniczne wykazały, że już glikemia

na czczo w zakresie 125 – 140 mg/dl wiąże się ze

na czczo w zakresie 125 – 140 mg/dl wiąże się ze

zwiększonym ryzykiem wystąpienia powikłań

zwiększonym ryzykiem wystąpienia powikłań

cukrzycy o typie makroangiopatii.

cukrzycy o typie makroangiopatii.

Zadania w zakresie prewencji

Zadania w zakresie prewencji

cukrzycy:

cukrzycy:



Wczesne wykrywanie choroby

Wczesne wykrywanie choroby



Szybkie podjęcie skutecznej terapii

Szybkie podjęcie skutecznej terapii



Zapobieganie powikłaniom

Zapobieganie powikłaniom

Prewencja pierwotna

Prewencja pierwotna

W celu wczesnego wykrywania cukrzycy

W celu wczesnego wykrywania cukrzycy

bezobjawowej WHO zaleca:

bezobjawowej WHO zaleca:





wykonywanie oznaczenia glikemii na

wykonywanie oznaczenia glikemii na

czczo

czczo

u wszystkich osób > 45 roku życia

u wszystkich osób > 45 roku życia





powtarzanie tego badania co 3 lata.

powtarzanie tego badania co 3 lata.

Zaleca się ponadto poszukiwanie cukrzycy

Zaleca się ponadto poszukiwanie cukrzycy

w grupach ryzyka.

w grupach ryzyka.

Prewencja drugorzędowa

Prewencja drugorzędowa

– to skuteczna terapia

– to skuteczna terapia

Wykazano, że leczenie intensywne,

Wykazano, że leczenie intensywne,

kompleksowe, specjalistyczne jest finansowo

kompleksowe, specjalistyczne jest finansowo

bardziej opłacalne niż leczenie insuliną w

bardziej opłacalne niż leczenie insuliną w

ramach opieki powszechnej.

ramach opieki powszechnej.

W odniesieniu do cukrzycy typu 2 wykazano,

W odniesieniu do cukrzycy typu 2 wykazano,

że podwyższenie odsetka hemoglobiny

że podwyższenie odsetka hemoglobiny

glikowanej zwiększa wzrost kosztów 2 krotnie,

glikowanej zwiększa wzrost kosztów 2 krotnie,

a podwyższenie np. z poziomu 8% do 10%

a podwyższenie np. z poziomu 8% do 10%

zwiększa koszt leczenia nawet 3 krotnie.

zwiększa koszt leczenia nawet 3 krotnie.

Badania amerykańskie wykazały, że

Badania amerykańskie wykazały, że

redukcja hemoglobiny glikowanej do

redukcja hemoglobiny glikowanej do

poziomu 7.2% obniża

poziomu 7.2% obniża



występowanie utraty wzroku o 72%

występowanie utraty wzroku o 72%



schyłkowej niewydolności nerek o

schyłkowej niewydolności nerek o

87%

87%



amputacji kończyn dolnych o 67%

amputacji kończyn dolnych o 67%



wszystkich powikłań cukrzycy o 24%

wszystkich powikłań cukrzycy o 24%



zgonów związanych z cukrzycą o 32%

zgonów związanych z cukrzycą o 32%



udarów mózgu o 44%

udarów mózgu o 44%



niewydolności krążenia o 37%

niewydolności krążenia o 37%

W badaniach wykazano, że w cukrzycy typu
2obniżenie hemoglobiny glikowanej z 7.9%
do 7.0% zmniejsza występowanie wszystkich
powikłań cukrzycy o 12%.

Dowiedziono też, że dodatkowe rozpoczęcie
intensywnej terapii nadciśnienia tętniczego u
tych chorych i redukcja ciśnienia krwi do
poziomu 144/82 mm Hg powoduje
zmniejszenie:

Dane amerykańskie wykazują, że koszt opieki

Dane amerykańskie wykazują, że koszt opieki

zdrowotnej jednego chorego na cukrzycę jest prawie

zdrowotnej jednego chorego na cukrzycę jest prawie

4 krotnie wyższy niż osób nie mających cukrzycy.

4 krotnie wyższy niż osób nie mających cukrzycy.

W Polsce pomimo zainteresowania tym problemem,

W Polsce pomimo zainteresowania tym problemem,

brak jest dobrze policzonych kosztów cukrzycy.

brak jest dobrze policzonych kosztów cukrzycy.

W pojęciu kosztów cukrzycy należy uwzględnić też

W pojęciu kosztów cukrzycy należy uwzględnić też

sytuacje nie rzutujące na bezpośrednie i pośrednie

sytuacje nie rzutujące na bezpośrednie i pośrednie

koszty finansowe. Są to koszty wynikające

koszty finansowe. Są to koszty wynikające

z gorszych warunków życia chorych na cukrzycę,

z gorszych warunków życia chorych na cukrzycę,

gorszego wykształcenia czy gorszej jakości życia.

gorszego wykształcenia czy gorszej jakości życia.

Koszty związane z leczeniem

Koszty związane z leczeniem

cukrzycy

cukrzycy

Wczesne wykrywanie cukrzycy,

Wczesne wykrywanie cukrzycy,

przeprowadzanie długotrwałego procesu

przeprowadzanie długotrwałego procesu

edukacyjnego, precyzyjne monitorowanie,

edukacyjnego, precyzyjne monitorowanie,

szybkie podjęcie skutecznej terapii,

szybkie podjęcie skutecznej terapii,

zespołowe postępowanie specjalistyczne

zespołowe postępowanie specjalistyczne

od chwili rozpoznania – mogą choremu na

od chwili rozpoznania – mogą choremu na

cukrzycę, a co za tym idzie także

cukrzycę, a co za tym idzie także

społeczeństwu, zaoszczędzić tych kosztów

społeczeństwu, zaoszczędzić tych kosztów

społecznych jakie niesie za sobą cukrzyca.

społecznych jakie niesie za sobą cukrzyca.