HAŁAS

W ŚRODOWISKU PRACY

Analiza i ocena zagrożeń cz.II

Co to jest hałas ?



wszelkie niepożądane , nieprzyjemne,

dokuczliwe lub szkodliwe drgania ośrodka

sprężystego, działające za pośrednictwem

powietrza na organ słuchu i inne zmysły

oraz elementy organizmu człowieka.



Dźwięk niepożądany lub szkodliwy dla

zdrowia.



Szkodliwość zależy od natężenia,

częstotliwości oraz długotrwałości

działania.



Rodzaje hałasu: hałas środowiskowy, hałas

na stanowiskach pracy.

Definicja hałasu

Hałas – jest to niepożądany lub
szkodliwy dla człowieka dźwięk
Na hałas mogą składać się:

1.

szmery

2.

szumy

3.

huki

4.

trzaski

Elementy cechujące hałas:

CZĘSTOTLIWOŚĆ DŹWIĘKU ( w hercach Hz )
Hałas słyszalny = 16 – 20.000 Hz
Hałas niesłyszalny < 16 Hz ( drgania, infradźwięki )
20.000 Hz ( ultradźwięki )

NATĘŻENIE DŹWIĘKU ( w decybelach dB )
Zakres pełnej słyszalności pomiędzy
0 dB ( próg słyszalności )
130 dB ( próg bólu )

GŁOŚNOŚĆ DŹWIĘKU
( w fonach )
Odzwierciedla wrażenie hałasu

Kilka faktów z akustyki:



Ludzkie ucho odbiera sygnały
dźwiękowe o częstotliwości od 16 do
20000 Hz



Największe uszkodzenia powodują
jednorazowe, gwałtowne dźwięki
takie jak huki, wybuchy, grzmoty.

Infra – oraz ultra – dźwięki



Hałas infradźwiękowy o bardzo niskiej

częstotliwości, poniżej 20 Hz emitowany jest przez

maszyny i urządzenia przepływowe, takie jak

sprężarki, silniki wysokoprężne, młoty,

wentylatory przemysłowe, dmuchawy.



Hałas ultradźwiękowy o wysokiej częstotliwości,

powyżej 20.000 Hz emitowany jest przez

m.in.lutownice ultradźwiękowe, wanny lutownicze,

zgrzewarki, płuczki, narzędzia pneumatyczne,

sprężarki, palniki, niektóre maszyny włókiennicze.

Źródła hałasu infradźwiękowego

NATURALNE



Wybuchy wulkanów



Trzęsienia ziemi



Turbulencje powietrzne i wodne



Wodospady



Gwałtowne wiatry



Załamanie fal morskich przy brzegu

SZTUCZNE



Sprężarki tłokowe



Młoty kuźnicze



Wysokoprężne silniki spalinowe i odrzutowe

testowane w hamowniach



Piece hutnicze



Wyrzutnie rakietowe



Samoloty odrzutowe



Śmigłowce



Urządzenia energetyczne elektrowni cieplnych i

wodnych



Środki komunikacji i transportu



Lokomotywy spalinowe



Długie mosty obciążone ruchem

Charakterystyczne cechy hałasu

ultradźwiękowego



Wysokie częstotliwości



Krótkie fale



Brak wrażeń słuchowych u człowieka



Znacznie lepsze tłumienie w
ośrodkach , w tym również w powietrzu,
niż hałasu infradźwiękowego i hałas
słyszalnego



Kierunkowość rozprzestrzeniania

Oddziaływanie hałasu ultradźwiękowego

na człowieka



Oddziaływanie na narząd słuchu ( słuch,
narząd przedsionkowy w uchu
wewnętrznym )



Oddziaływanie poza słuchowe na :

- układ krążenia
- procesy termoregulacyjne
- procesy przemiany materii
- układ nerwowy
- gruczoły dokrewne ( płciowe, tarczyca )



Technologiczne urządzenia
ultradźwiękowe:
- płuczki, zgrzewarki, drążarki,
lutownice ręczne, wanny lutownicze



Inne maszyny i urządzenia:



Narzędzia pneumatyczne, palniki, sprężarki,
zawory ( hałas ultradźwiękowy pochodzenia
aerodynamicznego )



Frezarki, strugarki, szlifierki, piły, niektóre
maszyny włókiennicze ( hałas ultradźwiękowy
pochodzenia mechanicznego )

ZASTOSOWANIE

Ultradźwięki mają szerokie
zastosowanie w medycynie i
technice np.



Ultrasonograf



Defektoskopia ultradźwiękowa



Sondy elektrodźwiękowe

CZYNNE ZASTOSOWANIE

Powoduje zmiany nieodwracalne lub
częściowo nieodwracalne w ośrodku
poddanym działaniu ultradźwięków.

BIERNE ZASTOSOWANIE

Nie wpływa destrukcyjnie na
ośrodek w którym rozchodzą się
fale, jest możliwe przy małym ich
natężeniu.

Źródła hałasu



Środki komunikacji i transportu



Zakłady przemysłowe



Nieprzemysłowe stanowiska pracy



Maszyny, instalacje i urządzenia w

budynkach



Instalacje wodno-kanalizacyjne



Źródła naturalne



Stanowiska komputerowe( wiatraki,

drukarki)



Kserokopiarki



Imprezy, koncerty

Skala poziomu hałasu

- start samolotu ( 140 dB ) = można
porozumieć się tylko krzykiem 95-100
db, rozmowa jest bardzo utrudniona 80-
95 dB.

- autobusy (80 dB ) = można się porozumieć

głosem podniesionym 60 -75 dB

- telewizor ( 40 dB ) = można się porozumieć

głosem normalnym 30 – 55 dB

- szept ( 30 dB )
- oaza ( 20 dB ) = można porozumiewać się

szeptem 0 – 30 dB

- próg słyszalności ( 0 dB )
- rozmowa ( do 45 dB )
- praca tokarki ( do 75 dB )
- praca wiertarki ( do 95 dB )
- nitowanie pneumatyczne ( do 110 dB )
- zespół rockowy ( koncert stadionowy 135 dB )

Miejsca, w których hałas dokucza nam

najczęściej :

- mieszkania/ domy 29 %
- praca 25 %
- miejsca dokonywania zakupów ( sklepy)

17%

- miejsca wypoczynku (parki, plaże, baseny)

13 %

- inne 20%

Skutki oddziaływania hałasu :



Brak koncentracji



Mniejsza wydajność pracy



Zaburzenia wzroku



Przedwczesne starzenie się



Bezsenność



Zaburzenia układu krążenia



Choroby zawodowe



Negatywne skutki ekonomiczne

Zagrożenie hałasem w środowisku pracy

i życia

Możliwe skutki oddziaływania hałasu
:



uszkodzenie słuchu



skutki fizjologiczne



stres związany z pracą



podwyższone ryzyko zawodowe

Wpływ hałasu na zdrowie



Skutki funkcjonalne: zmniejszone poczucie
bezpieczeństwa, zmniejszone poczucie
komfortu, trudności w porozumiewaniu,
pogorszona orientacja w środowisku



Skutki zdrowotne: choroby narządu słuchu,
pogorszona sprawność psychomotoryczna, zły
stan psychiczny, zły stan somatyczny, bóle
głowy, wymioty.

Stopnie uszkodzenia narządu słuchu:



lekki – objawiający się szumem, zawrotem

głowy, które ustępuje w ciągu kilku dni.



Średnio ciężki – występują drobne zmiany

w błonie bębenkowej, szumy,

upośledzenie słuchu, przy czym objawy te

mogą pozostać stale.



Ciężki – odznacza się dużymi zmianami

błony bębenkowej i kosteczek słuchowych,

występuje upośledzenie słuchu, a nawet

głuchota.

Czy hałas może być potrzebny ?

TAK

-

jako ostrzeżenie ( budzik )

-

jako wróg ciszy

- zwrócenie naszej uwagi ( telefon )

Metody określania parametrów hałasu:



Do najdokładniejszych należą metody
określania mocy akustycznej maszyn w
komorach i pomieszczeniach pogłosowych
i bezdechowych.



Do tych pomiarów służą bardzo czułe
mikrofony i magnetofony rejestrujące
emitowany dźwięk, który poddawany jest
potem analizie komputerowej.

Normy poziomu dźwięku



Poziom ekspozycji dziennej ( 8h) nie
powinien przekraczać 85 dB



Max. poziom dźwięku A nie może
przekroczyć 115 dB



Szczytowy poziom dźwięku C nie
może przekroczyć wartości 135 dB

Dopuszczalna ekspozycja

115

7,5 min

110

15 min

105

30 min

100

1

95

2

90

4

85

8

Poziom natężenia hałasu
( dB A )

Okresy najdłuższej

dopuszczalnej

ekspozycji na hałas ( w
godz.)

WYMAGANIA NORMY

PN-EN- ISO 116900-1,2: 2000



Aby zapewnić najlepsze możliwe warunki akustyczne w

pomieszczeniach, gdzie występują hałaśliwe maszyny,

nacisk powinien zostać położony na :

- oddzielenie i akustyczną izolację źródeł hałasu,
- zgrupowanie źródeł hałasu i całkowite oddzielenie/

zamknięcie ich w osobnym

pomieszczeniu,
- należy dążyć do maksymalnej możliwej redukcji poziomu

hałasu w pomieszczeniu.

- należy starać się nie przekraczać poniższych, ogólnie

uznanych za maksymalne, wartości natężenia dźwięku, w

zależności od typu wykonywanej czynności.



W obiektach produkcyjnych i przemysłowych 75-80 dB



Dla tradycyjnej pracy biurowej 45-55 dB



Dla pomieszczeń konferencyjnych lub pracy wymagającej

koncentracji 35-45 dB

Reakcje na hałas

Hałas może spowodować 3 rodzaje

reakcji



Adaptację



Zmęczenie



Uraz akustyczny

Hałas w biurze



Kserokopiarka – 40 dB



Faks – 35 dB



Drukarka- 35 dB



Komputer -20 dB



Odgłos klawiatury- 30 dB



Dzwonek telefonu – 45 dB



Gwar rozmów – 40dB

Ogólny poziom natężenia dźwięku w
pomieszczeniach biurowych to 55 dB.

Hałas stanowisk komputerowych



W pomieszczeniach , gdzie znajdują się
stanowiska komputerowe wartość
dopuszczalna poziomu hałasu nie powinna
przekraczać 55 dB,



Głównym czynnikiem hałasotwórczym na
stanowisku komputerowym są wentylatory
oraz drukarki igłowe,



Hałas zewnętrzny powinno się eliminować
stosując dźwiękochłonne okna.

Hałas zespołów rockowych



Brak kontroli nad głośnością
zestawu perkusyjnego.



Głośne ustawienie pozostałych
instrumentów



Brak możliwości użycia zatyczek



Uszkodzenie słuchu

Zagrożenie hałasem w zakładzie pracy



Silniki, transformatory 98-130 dB



Wiertarki, młotki, nitownice 90-120 dB



Maszyny do obróbki plastycznej 92-120 dB



Maszyny do rozdrabniania 96-111 dB



Obrabiarki skrawające do metalu 98-108
dB



Maszyny włókiennicze 93-114 dB

Hałas w obiektach przemysłowych

Hałas maszyn określają takie

parametry jak:



Skorygowany poziom mocy

akustycznej,



Poziom dźwięku A



Poziom mocy akustycznej w

pasmach częstotliwości,



Wskaźnik kierunkowości źródła

Czynniki kształtujące klimat akustyczny



Zastosowane technologie



Rozmieszczenie i zabezpieczenie
akustyczne głównych źródeł hałasu



Stosowane rozwiązania budowlane



System pracy



Funkcje urbanistyczne otaczających
terenów

Przeciwdziałanie szkodliwemu wpływowi

hałasu



Rozwiązania konstrukcyjne budynków –
stosowanie materiałów dźwiękoszczelnych



Budowanie ekranów dźwiękoszczelnych w
przestrzeni otwartej, ekranowanie poprzez
pasy zieleni



Mechanizacja i automatyzacja procesów
technologicznych

Metody zwalczania hałasu



Ochronniki słuchu



Ograniczenie emisji hałasu



Obudowy dźwiękochłonno –

izolacyjne



Ekrany akustyczne

Sposoby ograniczenia zagrożeń hałasem



Wydzielanie specjalnych pomieszczeń
do odpoczynku



Stosowanie obudów zamkniętych



Stosowanie środków ochrony osobistej



Zmniejszenie hałasu u źródła



Stworzenie bariery na drodze
rozprzestrzeniania się hałasu

Rozwiązania organizacyjne



Oddalenie pracownika



Szkolenie pracowników



Przeniesienie maszyn



Rozgęszczenie maszyn



Zmiana systemu pracy



Skracanie czasu pracy do minimum na

jednej zmianie



Stosowanie przerw w pracy



Przesunięcie pracowników do innych

stanowisk pracy