PRAWO
ADMINISTRACYJNE

Prawo gospodarcze publiczne
Zarządzanie publiczne

O.Lissowski

Zagadnienia



Prawo administracyjne



Podmioty wykonujące zadania administracji
publicznej, organy administracji



Formy działania administracji



Prawo gospodarcze publiczne



Zarządzanie publiczne

Literatura



Korycki S. Kuciński J. Trzciński Z. Zaborowski Zarys prawa. LexisNexis,

W-wa 2008,R.IX



Siuda W. Elementy prawa dla ekonomistów. Contact , Poznań 2009

R. III



Jabłońska - Bonca J. Podstawy prawa dla ekonomistów.

W.P.LexisNexis, W-wa 2004, s.366-380



Elżbieta Ura, Edward Ura, Prawo administracyjne. (wyd. 6) WP

LexisNexis W-wa 2006



Wierzbowski M. (red) Prawo administracyjne. (wyd.6) WP LexisNexis

W-wa 2006



Kosikowski C. Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii

Europejskiej. Wyd. LexisNexis 2009



Hausner J. Zarządzanie publiczne. Podręcznik akademicki.

Wyd.Naukowe SCHOLAR , W-wa 2008.



Lissowski O. Zarzadzanie publiczne i zamówienia publiczne.



Wyd.Contact Poznań 2009 r



Kożuch B.: Zarządzanie publiczne. W teorii i praktyce polskich

organizacji. Wyd. PLACET, W-wa 2004.



Kodeks postępowania administracyjnego

PRAWO

ADMINISTRACYJNE



Zespól norm regulujących strukturę i kompetencje

administracji publicznej, oraz stosunki prawne

powstające w toku władczej (wykonawczo-zarządzającej)

działalności tych organów.



Podział wewnętrzny

- Prawo ustrojowe – organizacja i zasady funkcjonowania aparatu

administracyjnego

- Prawo materialne – reguluje przedmiot działalności administracji
- Prawo procesowe – reguluje tok czynności podejmowanych przez

organy administracyjne

Dwie płaszczyzny (funkcje)

działania administracji

- reglamentacyjno-

dystrybucyjna

-

admin. na rzecz

państwa

-

funkcja

wykonywania

prawa

-

funkcja

reglamentacyjno-

porządkowa

- świadcząca,

organizatorska,

-

admin. na rzecz
społeczeństwa

-

funkcja
zaspokajania
potrzeb
społecznych

-

funkcja prestacyjna
(świadcząca)

CECHY PRAWA
ADMINISTRACYJNEGO



Gałąź prawa nie skodyfikowana



Prawo pozytywne



Gwarantowane systemem sankcji
prawnych



Reguluje sposób realizacji procesów
administrowania w państwie



Instytucje realizujące mogą stosować
przymus administracyjny



Część składowa całego systemu prawa w
państwie

ZASADY PRAWA

ADMINISTRACYJNEGO I

ADMINISTRACJI



Zasada praworządności



Zasada demokratyzmu



Zasada subsydiarności



Zasada udziału obywateli w
administrowaniu



Zasady współżycia społecznego



Zasada jawności działań administracji



Zasada kompetencyjności



Zasada efektywności

CECHY STOSUNKU

ADMINISTRACYJNOPRAWNE

GO



Charakter władczy



Przedmiotem są jedynie sprawy należące do

kompetencji organów administracji państwowej



Charakter obowiązkowy



Rozstrzyganie konfliktów na jego tle następuje w

trybie procedury administracyjnej



Powstają:

- z mocy aktów administracyjnych,
- z mocy prawa,
- przez zgłoszenie się strony z roszczeniem,
- przez określone prawem zachowanie się organu lub

obywatela

Podmioty wykonujące
zadania administracji

publicznej



Organy administracji

- Naczelne organy administracji rządowej

-

Centralne organy administracji rządowej

-

Organy administracji rządowej w województwie

- Samorząd terytorialny: gminy, powiatu, województwa



Jednostki współadministrujące:

-

Zakłady administracyjne

-

Przedsiębiorstwa państwowe

-

Fundacje

-

Organizacje społeczne

-

Organizacje pożytku publicznego

-

Podmioty prywatne

Zakład administracyjny



przez ZA należy rozumieć względnie samodzielną
jednostkę organizacyjną, wyposażoną w trwale
wyodrębnione środki rzeczowe i osobowe, której
podstawowym celem jest ciągłe, bezpośrednie
świadczenie usług socjalno-kulturalnych o
szczególnym znaczeniu społecznym. (usług
publicznych)



Jest on z zasady jednostką budżetową lub zakładem
budżetowym (w kategoriach prawa budżetowego),

KOMPETENCJE
WOJEWODY



Przedstawiciel Rady Ministrów w województwie



Zwierzchnik zespolonej administracji rządowej



Organ nadzoru nad jednostkami samorządu
terytorialnego



Organ wyższego stopnia w rozumieniu
przepisów o postępowaniu administracyjnym



Reprezentant Skarbu Państwa w zakresie
określonym w ustawach

Organy administracji

zespolonej w województwie



Komendant wojewódzki Policji



Komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej



Wojewódzki inspektor inspekcji handlowej



Wojewódzki konserwator zabytków



Wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-

spożywczych



Wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego



Wojewódzki inspektor ochrony środowiska



Wojewódzki inspektor farmaceutyczny



Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego



Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa



Wojewódzki lekarz weterynarii



Wojewódzki inspektor transportu drogowego

Organy administracji

niezespolonej w

województwie



Dowódcy okręgów wojskowych



Dyrektorzy izb skarbowych



Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych



Dyrektorzy okręgowych urzędów miar



Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych



Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej



Dyrektorzy izb celnych



Dyrektorzy urzędów morskich



Dyrektorzy urzędów statystycznych



Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej



Komendanci oddziałów straży granicznej



Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego



Państwowi inspektorzy sanitarni



Powiatowi lekarze weterynarii

Zasady funkcjonowania

samorządu terytorialnego



Zasada domniemania właściwości sam.teryt.



Zasada domniemania właściwości gminy



Zasada samodzielności samorządu terytorialnego

-

kształtowanie ustroju wewnętrznego

-

samodzielność finansowa

-

prawo do ustalania podatków i opłat lokalnych

-

samodzielność majątkowa

-

samodzielność wykonywania zadań publicznych



Brak hierarchicznego podporządkowania



Zasada subsydiarności

SAMORZAD GMINNY



Organy: - rada i wójt (prezydent miasta)

- jedn.pomocnicze sołectwa i dzielnice



Zadania własne gminy:

-

infrastruktura techniczna

-

infrastruktura społeczna

-

porządek i bezpieczeństwo publiczne

-

ład przestrzenny i ekologiczny



Zadania zlecone z zakresu admin.rządowej



Związki międzygminne

SAMORZĄD POWIATOWY



Organy: rada i zarząd (starosta)



Zadania własne:

-

ponadgminna infrastruktura społeczna

-

ponadgminna infrastruktura techniczna (transport i

drogi)

-

porządek publiczny, bezpieczeństwo, ochrona

przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa

-

nadzór budowlany, zagospodarowanie przestrzenne,

gospodarka nieruchomościami

-

ochrona środowiska, rolnictwo, leśnictwo, rybactwo



Zadania zlecone



Związki, stowarzyszenia i porozumienia powiatów

Samorząd Województwa



Organy: sejmik wojew. i zarząd (Marszałek)



Nadzór: Prezes Rady Ministrów, wojewoda, RIO



Wyłączna właściwość sejmiku :

-

Prawo miejscowe

-

Strategie i programy wojewódzkie

-

Budżet województwa

-

Priorytety współpracy zagranicznej województwa

-

Wybór i odwoływanie zarządu województwa

-

Powoływanie i odwoływanie skarbnika województwa

-

Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych

Sądy administracyjne



Prawo o ustroju sądów administracyjnych ust. z 25

lipca 2002r.



Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi, ust. z 30 sierpnia 2002r.



Sądy administracyjne: wojewódzkie i NSA



Sądowa kontrola działalności administracji,

orzekanie w sprawach skarg na:

-

decyzje administracyjne i postanowienia w postęp.

admin.

-

postanowienia wydane w postępowaniu

egzekucyjnym i zabezpieczającym,

-

akty prawa miejscowego,

-

akty nadzoru nad działalnością organów jednostek

samorządu terytorialnego,

-

bezczynność organów i in.

Zasady postępowania
administracyjnego



KPA – ust. z 14 czerwca 1960r., rozdz.2

Zasady:
- praworządności

-

uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu

obywateli

-

prawdy obiektywnej

-

pogłębiania zaufania obywateli do państwa

-

informowania stron o ich prawach i obowiązkach

-

czynnego udziału stron w postępowaniu

-

przekonywania stron

-

szybkości, wnikliwości i prostoty postępowania

-

ugodowego załatwiania spraw

-

pisemności

-

dwuinstancyjności, trwałości decyzji administracyjnej

-

sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych

FORMY DZIAŁANIA

ADMINISTRACJI



Stanowienie aktów normatywnych



Wydawanie aktów administracyjnych



Zawieranie umów



Zawieranie porozumień administracyjnych



Ugoda



Prowadzenie działalności społeczno-

organizatorskiej



Wykonywanie czynności materialno-

technicznych

AKT ADMINISTRACYJNY



Def. – wydawany w postępowaniu administracyjnym

jednostronny władczy akt woli organu administracji

publicznej , rozstrzygający w całości lub w części

konkretną sprawę co do jej istoty, skierowany do

oznaczonego adresata.



Powinien zawierać:

-

Oznaczenie organu

-

Treść decyzji

-

Powołanie podstawy prawnej

-

Uzasadnienie faktyczne i prawne

-

Datę

-

Pouczenie o prawie wniesienia odwołania lub skargi

-

Podpis i stanowisko służbowe urzędnika

Ważność aktu

administracyjnego



Przesłanki ważności:

-

Wydany na podst. ustawy
lub przepisów
wykonawczych

-

Pochodzi od właściwego
organu i w granicach
kompetencji

-

Wydany w odpow. formie po
przeprowadzeniu
właściwego postępowania



Wady nieistotne i istotne:

-

Niewłaściwy organ

-

Bez lub z naruszeniem
podstawy prawnej

-

Res iudicata

-

Skierowany do osoby nie
będącej stroną w sprawie

-

W razie wykonania wywołałby
czyn zagrożony karą

-

Zawiera inną wadę
powodującą nieważność z
mocy prawa

Publiczne prawo

gospodarcze



Prawo gospodarcze publiczne - prawo interwencji państwa i jego organów,
oraz aparatu w sferę gospodarczą. Jest wyrazem władztwa państwa w
gospodarce , określa jego zakres i formy.



Przedmiot :

Źródła PPG
Zasady PPG ; społecznej gospodarki rynkowej, swobody działalności

gospodarczej , ochrony własności prywatnej , państwa dobrobytu i inne,

Państwo a gospodarka : podstawowe typy zachowań państwa w stosunku do

gospodarki , interwerwencjonizm państwowy i inne doktryny

Obszary regulacji :

-

projektowanie , programowanie i planowanie rozwoju gospodarczego

-

kształtowanie struktury własnościowej, prywatyzacja , partnerstwo publiczno-
prywatne,

-

pomoc publiczna, wspieranie rozwoju gospodarczego

-

reglamentacja działalności gospodarczej, kontrola i nadzór

-

przedsiębiorcy , formy przedsiębiorstw

-

publiczna działalność gospodarcza

-

ochrona konkurencji , konsumentów , działalność antymonopolowa, zwalczanie
nieuczciwej konkurencji

-

-ochrona rynku krajowego, prawo celne, i stosowanie narzędzi polityki
handlowej

Reformy administracji
publicznej w Polsce



Asymetryczność reform w sektorach

prywatnym i publicznym.



Postulaty reformy finansów publicznych

i odbiurokratyzowania gospodarki



Postulaty uproszczenia systemu

dystrybucji środków UE



Komunalizacja i prywatyzacja usług

komunalnych



Partnerstwo publiczno-prywatne

Europejskie rządzenie i zarządzanie

publiczne

Good Governance



Zasady Good Governance :

-

Otwartość

-

Uczestnictwo

-

Odpowiedzialność

-

Efektywność

-

Spójność

W rezultacie wzmocnienie ogólnych zasad subsydiarności i proporcjonalności.



Lepsze stanowienie prawa Better Regulation

-

Uproszczenie i poprawa otoczenia regulacyjnego:

uproszczenie obowiązującego prawa, redukcja kosztów i obciążeń administracyjnych, kodyfikacja i

uchylenie przestarzałych przepisów

-

Promowanie kultury dialogu i uczestnictwa

-

Systematyczna ocena skutków regulacji:

Ex-ante – przejrzenie i wycofanie projektów, Ex-post.

-

Cele Programu działania:

redukcja o 25% do 2012r. i skutkiem tego wzrost EU GDP o 1,4% (150 miliardów euro)

ZARZĄDZANIE
PUBLICZNE



Def. Dyscyplina szczegółowa nauki o zarządzaniu

której głównym obiektem badań jest zarządzanie

poszczególnymi organizacjami sfery publicznej,

oraz makrosystemami, jak gospodarka narodowa,

państwo i mezosystemami jak regiony i sfery

życia publicznego. Zajmuje się ona badaniem

sposobów i zakresu harmonizowania działań

zapewniających prawidłowe wyznaczanie celów

organizacji tworzących sferę publiczną oraz

optymalnego wykorzystania możliwości

zorganizowanego działania ludzi, nakierowanego

na kreowanie publicznych wartości i na

realizację interesu publicznego

B.Kożuch. Zarządzanie Publiczne.

Wyd.. Placet 2004

Istota administracji i zarządzania

publicznego

Administracja

„

funkcja władcza, polegającą na

wykonywaniu prawa oraz
zaspokajaniu zbiorowych potrzeb
społeczeństwa z możliwością
zastosowania przymusu (..) Na
administrację publiczną składa się
system organów administracji:
państwowej, organy samorządu
terytorialnego, zawodowego,
gospodarczego”

Wielka encyklopedia prawa. Wyd. Prawo i
Praktyka gospodarcza. W-wa 2000, s. 23

Zarządzanie publiczne

Projektowanie i wdrażanie polityk

publicznych, co jest procesem o
następujących fazach:

a) definiowanie problemu i uznawanie go

za sprawę wymagającą interwencji
publicznej (agenda setting)

b) formułowanie polityki, rozwiązań,

alternatyw

c) legitymizacja działań, przekonywanie

do nich

otoczenia podmiotów władzy publicznej
d) wprowadzanie w życie określonych

rozwiązań, w

tym dostarczanie odpowiednich zasobów

J.Hausner Zarządzanie publiczne. Wyd. Scholar 2008

s.21

Administracja i zarządzanie
publiczne

ADMINISTROWANIE
-działanie w imieniu państwa
-powiązanie z polityką
-na podstawie i w granicach

prawa

-w interesie publicznym
-w ramach kompetencji
-bezosobowy charakter

działań

-władczy charakter działań
-hierarchia
-zawodowi urzędnicy
-ciągłość i stabilność działań

ZARZĄDZANIE PUBLICZNE
-aktywność służb publicznych
-zestaw działań zarządczych

odnoszących się do
publicznych struktur władz

-zarządzanie organizacjami

publicznymi

-subdyscyplina nauki o

zarządzaniu

B.Kożuch. Zarządzanie Publiczne. Wyd..

Placet 2004

Zarządzanie w biznesie

Zarządzanie publiczne

realizują zarządy

realizują

organy

publiczne,

organy władzy

zawiera się w pojedynczej

organizacji

dotyczy zbiorowości instytucji

których cele nie muszą ze sobą
współgrać

prawo do zarządzania wynika
z prawa własności

wynika z władztwa organów
państwowych

lub

samorządowych

celem jest dobro jednostkowe celem jest dobro społeczności
ocenia się na podstawie
zysków i wartości rynkowej

realizacja celów politycznych

jednostki

zarządzania

ogólnego same wyznaczają
sobie zadania

zadania powierzone w drodze
aktów administracyjnych

regulacje prawa handlowego,

cywilnego

regulacje

prawa

administracyjnego

Sudoł S.

Organizacja i Kierowanie nr 3/2007.

PORÓWNANIE DWÓCH MODELI SŁUŻBY CYWILNEJ W EUROPIE

Tradycyjny model służby cywilnej

Nowoczesny model służby cywilnej

Rekrutacja na szczeble najniższe

Rekrutacja na wszystkie szczeble

Wymagane konkretne wykształcenie i
dyplomy

Wymagane konkretne umiejętności
niekoniecznie potwierdzone dyplomami

Okres przygotowawczy dla
nowozatrudnionych

Brak okresu przygotowawczego

Sformalizowane procedury rekrutacji

Brak formalnych procedur rekrutacji,
stosowanie zasad wykorzystywanych w
sektorze prywatnym (kontrakty)

Nieuznawanie stażu zawodowego poza
sektorem publicznym

Uznawanie stażu zawodowego poza
sektorem publicznym

Gwarancja stałego zatrudnienia

Brak gwarancji stałego zatrudnienia

Ustawowy system wynagrodzeń

Wynagrodzenie indywidualne w oparciu o
porozumienie zbiorowe lub wynegocjowany
kontrakt

Określone zasady wzrostu wynagrodzenia

Wzrost wynagrodzenia zależny od
osiąganych
wyników

System starszeństwa (senioratu), wysokość
wynagrodzenia związana z wiekiem i
stażem pracy

Brak systemu starszeństwa- niezależność
wynagrodzenia od wieku i stażu pracy

Regulacje prawne dotyczące systemu
negocjacji warunków pracy

Wspólne dla sektora publicznego i
prywatnego zasady negocjacji

Źródło: Kożuch B. Zarządzanie publiczne. s. 141

Najważniejsze kierunki i elementy modernizacji instytucjonalnej zarządzania publicznego

Kierunki
Elementy

Modernizacja

polityczna

Modernizacja

biznesowa

Modernizacja

informatyczna

Modernizacja

regulacyjna

Kluczowe
koncepcje
modernizacji

dobre rządzenie/
zarządzanie
publiczne
(good governance),
koncepcje post-
menadżerskie, NMG

nowe publiczne
zarządzanie
(new public
management)

społeczeństwo
informacyjne i
zarządzanie epoki
digitalizacji
(digital era
governance)

lepsze stanowienie
prawa
(better regulation)

Czynniki
sprawcze
(dźwignie
modernizacji)

aspiracje
demokratyczne i
emancypacyjne
społeczeństwa,
uczestnictwo i
partnerstwo

konkurencja i
wykorzystanie
najlepszych praktyk
gospodarki
prywatnej

wykorzystanie
potencjału
innowacyjnego w
zakresie technik
informacyjno
-komunikacyjnych

wyższa sprawność
prawa
i innych
instrumentów
regulacyjnych

Główny obszar
zmian
instytucjonalnyc
h

mechanizmy
tworzenia i
implementacji woli
politycznej

mechanizmy
świadczenia usług
publicznych

mechanizmy
informacji i
komunikacji
społecznej

normatywne i
alternatywne
mechanizmy
regulacyjne

Kluczowe
wartości
i kryteria

wartości ustroju
demokratycznego,

wartości
ekonomiczne,
skuteczność i
efektywność

wartości
społeczeństwa
informacyjnego,
zakres
zastosowania ICT

praworządność,
jakość prawa,
obniżenie kosztów i
obciążeń
biurokratycznych,

Kierunki zmian
w zakresie
ogólnych
mechanizmów
koordynacji
instytucjonalnej

- od hierarchii do
poliarchii/heterarchi
i
-od subordynacji do
partycypacji,
-zarządzanie
sieciowe

- od hierarchii do
mechanizmów
rynkowych,
- od bezpośredniego
świadczenia usług
przez państwo do
roli
regulatora i
kontrolera

- od rządzenia do
rządzenia
elektronicznego,
- od rządu 1.0 do
rządu 2.0 (X.0),
rozwiązania
sieciowe

- od jednostronnej
regulacji
państwowej do
alternatywnych
sposobów regulacji
- deregulacja i
uproszczenie
prawa