Zasady funkcjonowania rynku
pieniężnego

1.

Funkcje i cechy rynku pieniężnego

2.

Uczestnicy rynku pieniężnego

3.

Segmenty rynku pieniężnego

4.

Funkcje rynku walutowego

5.

Funkcjonowanie rynku międzybankowego

6.

Rynek depozytowo- kredytowy

7.

Bank centralny na rynku pieniężnym

Rynek pieniężny



segment rynku finansowego regulowany
decyzjami banku centralnego



miejsce emisji i obrotu
krótkoterminowymi instrumentami
finansowymi



regulator wartości pieniądza-
wyznaczania kursów walutowych oraz
krótkoterminowych stóp procentowych



regulator płynności finansowej
podmiotów gospodarczych

Cechy rynku pieniężnego

1.

Rynek hurtowy

2.

Rynek o charakterze pozagiełdowym (over – the – counter), na

którym transakcje zawierane są przez telefon lub łącza

elektroniczne

3.

Rynek prywatny (niepubliczny) (między dwoma kontrahentami)

4.

Rynek znacznej liczby pośredników bankowych

5.

Banki oferują w tym rynku pieniądz jako detaliści

6.

Transakcje hurtowe na rynku zawierają tzw. dealerzy

7.

Dealerzy określają cenę zakupu i sprzedaży dla każdego

instrumentu, na który zawierane są transakcje zwaną

dwustronną/ kwotowanie podwójne
np. 6,75% - 6,90%
6 12/16 - 6 15/16

UWAGA! Gdy stopa procentowa przyjmuje postać

ułamka dziesiętnego mówimy, że jest wyrażana w

punktach bazowych. Punkt bazowy równa się

1/100 punktu procentowego.

Uczestnicy rynku
pieniężnego



banki centralne



banki komercyjne



domy dyskontowe (pośrednicy

rynku pieniężnego)



banki inwestycyjne



brokerzy – zapewniają

kontrahentom anonimowość



rządy i ich przedstawiciele (agenci)



inne instytucje i towarzystwa

finansowe

Segmenty rynku pieniężnego

KRYTERIUM

FORMA RYNKU

przedmiot emisji i

obrotu

1.

rynek walutowy

2.

rynek depozytów międzybankowych

3.

detaliczny rynek kredytu i depozytu bankowego

4.

rynek bonów skarbowych

5.

rynek bonów pieniężnych

6.

rynek bonów komercyjnych (Commercial Paper)

7.

rynek weksli i akceptów bankowych

powszechność

transakcji

1.

rynek zamknięty: rynek międzybankowy

2.

rynek otwarty

wartość

pojedynczej

transakcji

1.

rynek hurtowy

2.

rynek detaliczny

charakter

instrumentu

finansowego

1.

rynek krótkoterminowych papierów
wartościowych

2.

rynek krótkoterminowych instrumentów
finansowych

3.

rynek instrumentów pochodnych

charakter

transakcji

1.

rynek giełdowy

2.

rynek pozagiełdowy

Rynek walutowy - definicja
;



segment rynku pieniężnego



integralny element rynku pieniężnego



rynek transakcji kupna i sprzedaży
walut na

dowolny termin



rynek wymiany waluty krajowej na
walutę

zagraniczną i odwrotnie

Funkcje rynku walutowego



Kształtuje kursy wymiany walut



umożliwia zarządzanie ryzykiem
walutowym



umożliwia wymianę towarową
między państwami



sprzyja inwestycjom zagranicznym

Cechy rynku
walutowego

-

rynek pozagiełdowy: największe centra handlowe Nowy York, Zurych,
Chicago, Londyn, Bahrajn, Paryż, Singapur

-

zdominowany przez banki

-

transakcje zawierają dealerzy rynku walutowego, specjalizujący się w
handlu jedną walutą lub grupa walut powiązanych ze sobą

-

w rzeczywistości nie istnieje jeden rynek walutowy lecz grupy walut
mniej lub bardziej z sobą powiązanych
dolar / euro / frank szwajcarski
dolar amerykański / jen japoński
waluty krajów skandynawskich

-

na rynku handluje się najczęściej walutami państw;
funt brytyjski (GBP) dolar kanadyjski (CAD)
jen japoński (JPY)

frank szwajcarski (CHF)

dolar amerykański (USD)

dolar australijski (AUD)

euro (EUR)

-

przyczyną jest niska płynność walut „egzotycznych”

Kod SWIFT

Waluta

USD

GBP

JPY

CHF

CAD

PLN

dolar

amerykański
funt szterling
jen japoński
frank szwajcarski
dolar kanadyjski
złoty polski

Sposoby kwotowania
walut

Kwotowanie
bezpośrednie
(sposób

europejski)

jednostka waluty
obcej

przypadająca na
zmienną ilość

waluty krajowej

1USD/PLN

= 4,1112

Kwotowanie
pośrednie
(sposób

amerykański)

jednostka waluty
krajowej

przypadająca na
zmienną ilość

waluty obcej

1GBP/USD

= 1,6780

USD/
USD/

GBP/
GBP/

EUR

PLN

USD

EUR

waluta

kwotowa

na

waluta

bazow

a

Waluty na rynku walutowym kwotowane są

dwustronnie

bid – offer (ask)

kwotowanie USD  PL

4,1211  4,2042

kurs kupna waluty obcej

kurs sprzedaży

waluty obcej

przez bank

przez bank

- parytet siły
nabywczej

- relatywne stopy
procentowe

-sytuacja
gospodarcza kraju

- podaż i popyt na
kapitał

czynniki

ekonomiczn

e

Zmiana

kursu

walutowego

Preferencje

inwestorów

czynniki

polityczne

-charakter polityki
rządu

-stopień wiarygodności
politycznej

-regulacje banku
centralnego

-interwencje walutowe

Czynniki zmiany kursu
walutowego

dewaluacja /
deprecjacja – spadek
kursu walutowego
Rewaluacja/
aprecjacja – wzrost
kursu
walutowego

Parytet siły nabywczej

miara relatywnej siły
nabywczej różnych walut.
Określa się go poprzez
porównanie cen tego
samego towaru w różnych
krajach, wyrażanych w
jednej walucie.

Im wyższa siła nabywcza waluty krajowej
tym niższy jej kurs walutowy – za jednostkę
waluty zagranicznej płaci się mniej
jednostek waluty krajowej.

Relatywne stopy procentowe
- oprocentowanie inwestycji w
różnych walutach

UWAGA!

Waluty wyżej oprocentowane (mniej stabilne) mają
tendencję do aprecjacji względem innych walut.
Inwestorzy w warunkach swobodnego przepływu
kapitału kupują walutę wyżej oprocentowaną, gdyż taka
inwestycja ma wyższą stopę zwrotu.
Warunek  wysokie bezpieczeństwo inwestycyjne kraju

–dobry wizerunek.

Sytuacja gospodarcza



wzrost gospodarczy



bilans płatniczy



stopa inflacji



podaż pieniądza



polityka podatkowa



bezrobocie

Preferencje inwestorów - zależą od
oczekiwań rynku.



trendu rynku w ostatnim okresie



nastrojów dealerów rynku



płynności rynku; dużej lub

niskiej/więcej długich pozycji czy

krótkich



reakcji banków centralnych



stanu finansowego pośredników

rynkowych

Rynek międzybankowy



emisji i obrotu instrumentami finansowymi w

systemie bankowym (Bank Centralny i banki

komercyjne)



transakcje przeprowadzają:
a) dealerzy – zawierają transakcje
b) pracownicy tzw. bank office – obsługa

księgowa

dealerów

c) pracownicy wydziałów nostro: określający

zapotrzebowanie na pieniądz

d) market makers – kwotują wysokość stóp

procentowych

e) instytucje brokerskie – pośrednicy transakcji

Instrumenty rynku
międzybankowego



depozyty i lokaty  a) typu call
b) terminowe

jednotygodniowe 1 W lub 1 T
2 tygodniowe 2 W, 2 T
miesięczne 1 M.
3 miesięczne



operacje repo



operacje swapowe- zamiany walut i stopy procentowej



certyfikaty depozytowe- w Polsce bankowe papiery

wartościowe

dziś

jutro

pojutrze

O / N

T / N

S / N

płynność

banków

komercyjnyc

h

popyt i podaż

pieniądza w

bankach

-budżet
państwa

-emisja
papierów
skarbowych

-wtórny rynek
papierów

(bonów)
skarbowych

stawki rynku

międzybankowego

-bid

- offer

wkłady

spłaty

kredytów

skup walut

i dewiz
obcych

wpływ banku

centralnego na rynek

międzybankowy

u

d

zie

lo

n

e

kr

e

d

y

ty

w

y

p

ła

ty

z

ra

ch

u

n

kó

w

sp

rz

e

d

a

ż d

e

w

iz

Stawki rynku
międzybankowego

Stopa procentowa depozytów

międzybankowych



bid – cena przyjęcia depozytu (lokata)



offer – cena oddania depozytu

(pożyczka – kredyt)
Polska



WIBOR – Warsaw Interbank Offered Rate



WIBID - Warsaw Interbank Bid Rate

Londyn – rynek międzynarodowy – Libid i Libor



LIBOR – jest stawką na londyńskim rynku międzynarodowym,

określa stopy % o godz. 11.00 czasu lokalnego, obowiązujące w

kilku londyńskich bankach dla pożyczek międzybankowych w

podstawowych eurowalutach na stałe terminy.
LIBOR jest wykorzystywany dla ustalania oprocentowania

kredytów, papierów dłużnych o zmiennym oprocentowaniu i

instrumentów pochodnych na stopy procentowe.



jest zawsze powiązany z konkretną walutą



stopa informacyjna



odnosi się do eurorynku a nie rynku krajowego



EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) – stopa procentowa

depozytu międzybankowego na rynku europejskim liczona w

Brukseli



HIBOR – stopa procentowa na rynku eurowalutowym w Hongkongu



SIBOR – stopa procentowa na rynku eurowalutowym w Singapurze

Rynek depozytowo-
kredytowy



Rynek detaliczny i hurtowy



Zasadnicze instrumenty –depozyt i
kredyt bankowy



Pieniądz kredytowy wymaga
kontroli banku centralnego



Współcześnie wymaga instytucji
safety net

- odpływ
pieniądza
bankowego

+ wzrost
pieniądza
bankowego

Kredyt

lombardowy

Kredyt

redyskontow

y

Kredyt

refinansowany

BANK

CENTRALNY

Rynek międzybankowy

Bank

komercyjny

Bank

komercyjny

Bank

komercyjny

Bank

komercyjny

OOR

Regulacja płynności

i podaży pieniądza

Inne rodzaje kredytów

(aukcyjny, prosty)

D

o

p

ro

w

a

d

ze

n

ie

p

ie

n

ią

d

za

b

a

n

ku

c

e

n

tr

a

ln

e

g

o

W

zr

o

st

p

ły

n

n

o

śc

i

Z

m

n

ie

js

ze

n

ie

p

o

d

a

ży

p

ie

n

ią

d

za

O

d

p

ły

w

p

ie

n

ią

d

za

b

a

n

ko

w

e

g

o

Rezerwa obowiązkowa

0działywanie banku centralnego na
rynek bankowy