Fizjologia a fizjologia

patologiczna

– patofizjologia ( patologia )

Fizjologia – nauka o czynnościach prawidłowo

funkcjonującego organizmu

( w naszym przypadku człowieka )

Fizjologia patologiczna – nauka o czynnościach

organizmu w warunkach choroby, także badanie

mechanizmów leżących u podstaw rozwoju zmian

chorobowych oraz zmian z choroby wynikających.

P

łynność pojęć - fizjologia vs. patologia - np. stres, ciąża,

krzepnięcie krwi

( a wewnatrznaczyniowe ?? )

jak zakwalifikować ????

Patologia = pathos ( cierpienie ) + logos ( nauka )

Fizjologia a patologia

Badania doświadczalne jako warunek

rozwoju medycyny

Rola eksperymentu medycznego

Eksperyment na zwierzętach

Eksperyment ’’ in vivo ’’ i ’’ in vitro ’’

Eksperyment kliniczny

Patofizjologia jako

’’ gramatyka praktycznych nauk lekarskich ’’

Pomost pomiędzy naukami podstawowymi

a wiedzą kliniczną

Homeostaza

Fizjologia i patofizjologia

homeostazy

Homeostaza

W 1878 Claude Bernard fizjolog

francuski stwierdził,

” stałość środowiska wewnętrznego jest

warunkiem swobodnego i niezależnego

życia ”

a także,

” najważniejsze funkcje organizmu to funkcje

regulacyjne ponieważ mimo ciągłych zmian

środowiska umożliwiają przetrwanie

organizmu”

W latach dwudziestych XX wieku

amerykański fizjolog Walter Cannon

wprowadził pojęcie

homeostaza

(z greki homoios = równy, jednakowy + statos =
stałość )

jako określenie stałego stanu

równowagi środowiska wewnętrznego

organizmu,

np. składu krwi, temperatury itp.

przez odpowiednią koordynację i

regulację procesów życiowych.

Konsekwencje działania na organizm

bodźców zewnętrznych lub wewnętrznych

bodziec ( skuteczny )



działa na receptor czuciowy



informacja ulega zakodowaniu



przekazana drogą dośrodkową



analiza informacji w OUN decyzja



droga odśrodkowa



reakcja efektora

Człowiek (podobnie jak i inne organizmy)

jest

układem samoregulującym się

Reakcje zachodzą na bazie sprzężeń

zwrotnych dodatnich i ujemnych

np. glukoza - insulina, oś podwzgórze - przysadka

( pętle sprzężeń długie, krótkie, ultrakrótkie )

Sprzężenia zwrotne ujemne mają

charakter regulujący – zachodzą w

warunkach fizjologicznych i są podstawą

utrzymywania

homeostazy

 

Sprzężenia zwrotne -

dodatnie

- prowadzą do niestabilności.

Są przyczyną powstawania i narastania

procesów patologicznych np. choroba

nadciśnieniowa

Są to procesy zachodzące na bazie tzw. błędnego koła

np.: napady kaszlu lub kichania, krzepnięcie krwi,



oksytocyna podczas porodu

Mechanizmy biorące

udział

w utrzymywaniu

homeostazy
komórkowej

Kanały jonowe

Ze względu na rodzaj czynnika

aktywującego ( otwierającego lub

zmykającego ) dzielimy na trzy

grupy:

1. Kanały sterowane napięciem ( potencjałem
elektrycznym )

2. Kanały sterowane czynnikiem chemicznym
( ligandem )

3. Kanały sterowane czynnikiem mechanicznym

Ligand

Cytozol

Błona

komórkowa

Rodzaje transportów

przez błonę komórki

• Dyfuzja i dyfuzja ułatwiona
• Transport aktywny
• Osmoza
• Transport masywny
• Fagocytoza, pinocytoza,

transcytoza

cytoplazma

pompa sodowo-potasowa

- enzym o właściwościach

ATP-azy

ATP ADP+P

i

otwarty

zamknięty

TRANSPORT AKTYWNY

TRANSPORT BIERNY

TRANSPORT UŁATWIONY

(10

0

- 10

3

jonów /s

)

(10

7

- 10

8

jonów /s

)

(10

2

- 10

4

cząstek /s

)

Homeostaza płynów

ustrojowych

Skład organizmu (

w % masy ciała

)

18 - białka

7 - składniki mineralne

+ 15 - tłuszcze

----------------------------

= 40 - substancje stałe

+ 60 - woda

------------------------------

= 100% masy ciała

Zawartość wody ustrojowej zależnie

od płci i wieku

(w % masy ciała).

 

Wiek

Mężczyźni

Kobiety

 

10 – 18 lat

59

57

19 – 40

61

51

 

40 – 60

55

47

powyżej 60

52

46

 

Komórki organizmu znajdują

się jak w

praoceanie,

z którego wyszło życie,

w ” wewnętrznym morzu ” płynu

zewnątrzkomórkowego ograniczonego przez

powłoki ciała.

Płyn zewnątrzkomórkowy to środowisko

wewnętrzne organizmu.

Z tego płynu komórki pobierają tlen i

substancje

odżywcze oraz wydalają do niego produkty

przemiany materii.

Procesy te są możliwe dzięki stałej wymianie

(w obrębie płynu zewnątrzkomórkowego)

pomiędzy osoczem krwi a płynem

tkankowym

Przestrzenie wodne

organizmu

Przedziały wodne organizmu

całkowita woda organizmu = 60%

(masy

ciała)

Total Body Water (

TBW

)

 

E

xtra

C

ellular

F

luid

ECF

I

ntra

C

ellular

F

luid

ICF

 

płyn zewnątrzkomórkowy = 20%

płyn

wewnątrzkomórkowy = 40%

 
 

 

płyn tkankowy = 15% osocze krwi = 5%

(płyn międzykomórkowy

)

Składowe płynu międzykomórkowego

(w ml)

 

płyn mózgowo-rdzeniowy - 550

ślina - 1500
sok żołądkowy - 2500

sok trzustkowy - 1500

żółć - 500

chłonka - 2000

– 4000

płyny surowicze w:

osierdziu, jamie opłucnowej, otrzewnej, w

stawach, ciecz wodnista w komorze

przedniej oka, łzy

sok jelitowy, endolimfa w uchu

wewnętrznym…

 

 

Mechanizmy regulujące gospodarkę

wodno - elektrolitową organizmu

1.ADH
2.Układ RAA
3.ANF (ANP)
4.Ośrodek pragnienia

5. Urodilatyny (podobne jak ANF)
6. Dopamina, adenozyna,
7. Prostaglandyny PGI, PGE

2

Regulacja wydzielania ADH

+

 ciśnienia osmotycznego osocza i płynu M-R o

1–2%

(

+

osmodedektory podwzgórzowe )

 RR i objętości krwi o 5-10%

(

+

receptory objętościowe w przedsionkach i

baroreceptory

)

angiotensyna
prostaglandyny
nikotyna
pobudzenie OUN podczas reakcji stresowej

–

 ciśnienia osmotycznego

 objętości krwi

alkohol

Ośrodek pragnienia

Skupisko neuronów w podwzgórzu, które

pobudzone

1. wywołują aktywność somatyczną organizmu

polegającą

na poszukiwaniu i przyjmowaniu wody

2. pobudzony ośrodek pragnienia powoduje

uwalnianie ADH

czynnikiem pobudzającym jest
- wzrost ciśnienia osmotycznego ECF oraz
- obecność angiotensyny II

Ośrodek pragnienia sprzężony jest z

ośrodkami

termoregulacji, sytości i głodu.

Pobudzony ośrodek termoregulacji, pobudza

ośrodek

pragnienia i sytości, hamuje ośrodek

głodu

Układ RAA

( Renina – Angiotensyna –

Aldosteron )

RR renina

Na

w moczu

kanalikowym

konwertaza

Angiotensynogen

Angiotensyna I

Angiotensyna II

Aldosteron ADH NA

działanie

naczynio-

zwężające

Angiotensyny

Trzecia przestrzeń płynowa

W warunkach prawidłowych woda ustrojowa

znajduje się
albo w komórkach

ICF

albo poza nimi

ECF

Natomiast pod pojęciem trzeciej przestrzeni
rozumiemy płyny należące ‘ de facto ‘ do płynu
zewnątrzkomórkowego
ale nie spełniające jego roli

Tworzą tą przestrzeń płyny przesiękowe,
wysiękowe np. obrzęki, płyn w pęcherzach po
oparzeniu, krwiaki, treść
ropni itp.

Przez analogię można trzecią przestrzeń porównać
do martwej przestrzeni anatomicznej w układzie
oddechowym

Jest to pojęcie jednoznacznie

patologiczne !

 

Ciśnienie osmotyczne,

osmolarność, osmolalność, ciśnienie

onkotyczne.

 

Osmolarność - stężenie czynnych osmotycznie cząstek nieprzenikających

przez błony
komórkowe bez względu na to o jakie substancje czy
mieszaniny chodzi.

Jednostką jest Osm/ l (Osmol na litr)

Osmolalność - wyrażana jest na kg wody Osm/kg wody

Ciśnienie osmotyczne w płynach ustrojowych jest jednakowe i wynosi 290
mmol/kg wody

( 280 – 300 ) i w

ECF

zależy głównie od ilości jonów

Na

 

Izotonia - osmolalność roztworu taka jak
osocza
 
Hypertonia - osmolalność wyższa niż osocza
 
Hipotonia - osmolalność niższa niż osocza

Izotonia

Ciśnienie onkotyczne

-

( koloidoosmotyczne )

ciśnienie osmotyczne wywierane

przez białka osocza krwi ( albuminy )

Utrzymanie toniczności ECF zależy

głównie od ilości wody.

Głównym czynnikiem regulującym

ilość wody w organizmie jest

ADH

( wazopresyna )

oraz

ośrodek pragnienia

Składy jonowe: ( w mEq/l )

 

1. Płyn zewnątrzkomórkowy

ECF

 

kationy +

aniony -

 

Na 143

HCO

3

27

K 4

Cl 117

Ca 5

HPO

4

2

Mg 3

SO

4

1

kw. org. 6

białka 2

---------------------------------------------------------

155

=

155

 

 

 

kationy +

aniony –

Na 152

HCO

3

27

K 5

Cl 113

Ca 5

HPO

4

2

Mg 3

SO

4

1

kw. org. 6

białka 16

-----------------------------------------------------

165

=

165

 

Składy jonowe: ( w mEq/l )

 

2. Osocze krwi

Składy jonowe: ( w mEq/l )

 

3. Płyn wewnątrzkomórkowy

ICF

kationy +

aniony –

Na 14

HCO

3

10

K 157

PO

4

113

Mg 26

białka 74

------------------------------------------------------

197

=

197

 

Izowolemia

 

Izowolemia – utrzymywanie stałej objętości ECF – zależy

od

ilości substancji osmotycznie czynnych

Główną rolę pełnią jony Na

również jony Cl, który podąża za

sodem

Wiodącą rolę w utrzymaniu izowolemii pełni

 

układ RAA

 

Rola aldosteronu w reabsobcji Na od 1 – 400

mEq/doba

 
 
 

Hipoteza Starlinga 1.

Hipoteza Starlinga wyjaśnia zjawiska zachodzące

pomiędzy

przestrzenią płynową wewnątrz i na zewnątrz

naczynia

włosowatego

Wymiany pomiędzy osoczem a płynem

zewnątrznaczyniowym

zachodzą na bazie dwóch transportów

1. Dyfuzji

2. Filtracji

   

1.

 

Dyfuzja

– (dyfuzja prosta) jest to transport bierny

bez
potrzeby dostarczenia energii
Zachodzi w gazach, cieczach, ciałach stałych: w
obrębie
jednego przedziału lub dwóch rozdzielonych błoną
półprzepuszczalną.
Kierunek transportu zgodny jest z gradientem stężeń
lub
elektrochemicznym. Blisko 90% substancji
transportowanych

jest na drodze dyfuzji.

2.

Filtracja

– transport, który zachodzi pomiędzy

osoczem
a płynem zewnątrznaczyniowym przez ścianę
naczynia
włosowatego. Wielkość i kierunek przenikania płynu
zależy
od efektywnego ciśnienia filtracyjnego.

Hipoteza Starlinga 2.

Transporty w naczyniach włosowatych

Hipoteza Starlinga

3.

V = CFC x EFP

V – objętość przefiltrowanego płynu
CFC – współczynnik filtracji włośniczkowej
EFP – efektywne ciśnienie filtracyjne

EFP = [(

P

c

– P

f

) – ( 

c

- 

f

)]

P

c

– ciśnienie płynu wewnątrz kapilary

P

f

– ciśnienie płynu na zewnątrz kapilary



c -

ciśnienie osmotyczne (onkotyczne)

wewnątrz
kapilary


f -

ciśnienie osmotyczne (onkotyczne) na

zewnątrz
kapilary

Hipoteza Starlinga 4.

tętnica

żyła

Pc – 35 mmHg

Pc - 20

mmHg

 

Pc – ciśnienie płynu wewnątrz kapilary

 c - ciśnienie osmotyczne (onkotyczne) wewnątrz kapilary

Pominięto wartości ciśnień

P

f

i



f

po obu stronach ściany naczynia włosowatego,

które mają zbliżoną wartość (

-1 do - 4

mmHg)

Filtracja

Reabsorpcja

F > R - powstaje chłonka 2 – 4 l/24 godziny

c = 28

mm/Hg





Patofizjologia obrzęków – rodzaje 1.

1. Zastoinowy ( hydrostatyczny )

2. Onkotyczny

3. Zapalny

4. Limfatyczny ( chłonny )

Są klinicznym objawem zwiększenia
przestrzeni wodnej pozakomórkowej

1. Obrzęk hydrostatyczny - wywołany

zwiększonym

ciśnieniem hydrostatycznym

P

c

(zastój żylny w przebiegu niewydolności serca, wzmożonej

retencji Na,

długotrwałej pozycji stojącej, niewydolności krążenia żylnego)

2.

Obrzęk onkotyczny - wywołany

hipoproteinemią

w efekcie obniża się ciśnienie

onkotyczne



c

(brak białek osoczowych,

głównie albumin w przebiegu chorób

nerek,

chorób nowotworowych – faza wyniszczenia, głodzenia)

Rodzaje obrzęków ze względu na

mechanizm powstania 2.

Rodzaje obrzęków ze względu na
mechanizm powstania 2 ( c d ).

3. Obrzęk zapalny – wywołany przez mediatory
procesu zapalnego

(obecność cytokin, prostaglandyn, leukotrienów, histaminy, serotoniny,

kininy – zwiększa się przepuszczalność śródbłonka - 

CFC

)

4. Obrzęk chłonny – wywołany utrudnieniem
odpływu chłonki (limfy)

(stany zapalne naczyń chłonnych, obecność pasożytów np. nicienie)

Rodzaje obrzęków ze względu

na zajmowany obszar 3.

1. Miejscowe – zapalne, alergiczne,

wywołane utrudnionym odpływem krwi
żylnej lub chłonki

2. Uogólnione – pochodzenia sercowego,

wątrobowego, nerkowego,
hormonalnego,

u ciężarnych, z niedoboru białek i inne

Mechanizmy adaptacyjne w
hipowolemii

Utrata płynu z naczyń krwionośnych

Zmniejszenie objętości krwi tętniczej

(

w ogóle, ale chodzi o tętniczą

)



RAA



aktywności

adrenergicznej

 ANF



ADH

 Resorpcja Na w nerkach



resorpcja

wody

Zwiększona retencja Na i wody w nerkach

( zwiększone wypełnienie łożyska naczyniowego )

Mechanizm błędnego koła - więcej płynu w łożysku naczyniowym –
większy obrzęk

Gospodarka

wodno - elektrolitowa

Odwodnienie 1

Odwodnienie izotoniczne – jednoczesna utrata

wody i Na

1. Przyczyna
- krwotok
- wymioty, biegunka
- przejście płynu do ’’ trzeciej przestrzeni ’’
- niewydolność nerek, nadnerczy, stosowanie środków
moczopędnych

2. Skutki
- obniżenie RR
- silne pragnienie
- przy dużej dynamice może rozwinąć się

wstrząs

hipowolemiczny

Odwodnienie 2

Odwodnienie hipotoniczne –

większa utrata sodu

niż wody

1. Przyczyna
- utrata płynów zawierających elektrolity
głównie NaCl
- niedostateczna podaż Na przy uzupełnianiu
wody
(przy biegunkach, wymiotach, pracy w
hipertermii)
- choroby nerek przebiegające ze zmniejszoną
resorbcja
zwrotną Na w kanalikach

2. Skutki

- względny wzrost wydalania wody przez nerki
- hipowolemia, RR,  pojemności minutowej

serca,
- wzrost objętości ICF powoduje obrzęk
mózgowia
(bóle głowy, zamroczenie, śpiączka)
- wstrząs hipowolemiczny

Odwodnienie 3

Odwodnienie hipertoniczne –

większa utrata wody niż sodu

(z braku wody - pierwotne)

1. Przyczyna
- ograniczenie poboru wody i/lub nadmierna jej utrata
-  stężenia sodu w ECF (hypernatremia)

-  Ciśnienia osmotycznego

- kompensacyjnie  ADH – hamowana utrata wody

2. Skutki
-



ECF jak i ICF

- narastające uczucie pragnienia
- skąpomocz, suchość w jamie ustnej, drgawki,
skurcze
mięśni, śpiączka

Przewodnienie 1

Przewodnienie izotoniczne

– powiększenie

przestrzeni pozakomórkowej,

1. Przyczyna

- wzrost ilości Na

- nadmiar ECF bez zmiany jego osmolalności

2. Skutek

- w praktyce najczęściej są to uogólnione

obrzęki w
przebiegu niewydolności serca, zespołu
nerczycowego,
marskości wątroby

Przewodnienie 2

Przewodnienie hipotoniczne

– zatrucie wodne,

hiponatremia z rozcieńczenia

1. Przyczyna – nadmierna podaż wody np.
- picie dużych ilości piwa,
- płukanie żołądka czystą wodą
- topienie się w wodzie słodkiej
- nadmierne wydzielanie ADH

2. Skutek

- wzrost ICF
- wzrost ECF
- może wystąpić hemoliza krwi

Przewodnienie 3

Przewodnienie hypertoniczne

– wywołane

większą podażą lub wzmożonym (większym
niż wody) zatrzymywaniem Na w organizmie

1.

Przyczyna

- picie słonej wody przez rozbitków,
- choroby nerek
- infuzja płynu hypertonicznego

2. Skutek
- odwodnienie komórkowe  ICF

- hypernatremia
- zwiększenie objętości ECF

Izohydria

Stężenie jonów H

+

w osoczu 7,4 x 10

-7

+/- 0,05

 

pH roztworu wyraża logarytm dziesiętny odwrotności
stężenia jonów H

+

 

Człowiek może funkcjonować przy

wartościach

pH 7,0 – 7,7

 

 

Źródła jonów H

+

:

  

1.   CO

2

z procesów metabolicznych 12500

mEq
  2. Białka ok. 150
mEq
  3. Pracujące mięśnie szkieletowe
  4. Ketokwasy
  5. Sole zakwaszające
  6. Choroby nerek i płuc

 

1.

Kwasica oddechowa

– nadmiar jonów

H

+

wywołany
nadmiarem CO

2

– upośledzenie wydalania

(hypercapnia)

- utrudnienie wentylacji płuc np. zapalenie oskrzeli

- utrudnienie dyfuzji gazów oddechowych – zapalenie,
obrzęk płuc

- oddychanie powietrzem o zwiększonej zawartości CO

2

Kwasica 1

1. Kwasica oddechowa

2. Kwasica metaboliczna

2.

Kwasica metaboliczna

–

niedobór jonów

HCO

3 -

wywołany

przez:

 

        1. niewydolność nerek - H

+

akumulowany

        2. zwiększone pobieranie H

+

        3. niecałkowity rozpad tłuszczów (cukrzyca,
głodzenie)
        4. zbyt duże spożycie białek (HCl, H

2

SO

4

)

        5. utrata wodorowęglanów (np. biegunka)
        6. beztlenowy rozpad węglowodanów (mleczan)

Kwasica 2

 

1.

Zasadowica oddechowa

– nadmierne wydalanie CO

2

(hipokapnia)

- oddychanie powietrzem ubogim w tlen

(warunki wysokogórskie)

- pobudzenie ośrodka oddechowego (hyperwentylacja)

- wysoka temperatura otoczenia, gorączka, leki np. salicylany,

- hormony: progesteron, hormony tarczycy

Zasadowica 1

1. Zasadowica
oddechowa

2. Zasadowica
metaboliczna

2.

Zasadowica metaboliczna

-

wzrost

stężenia jonów

HCO

3 –

 

- infuzja wodorowęglanów

 
  - utrata H

+

(wymioty, niedobór potasu)

  - nasilona przemiana anionów organicznych
(mleczan, cytrynian)

- odwodnienie
 

Zasadowica 2

Bufory krwi

1. Bufor wodorowęglanowy (

węglan

/wodorowęglan)

2. Hemoglobinowy (

hemoglobina

/oksyhemoglobina)

3. Fosforanowy (

fosforan

jednosodowy

/dwusodowy)

4. Białczanowy (

białka dysocjujące

z oddaniem jonów

wodoru lub hydroksylowych)

Homeostaza termiczna

Termoregulacja 1

Powstanie organizmów stałocieplnych należy do największych
osiągnięć ewolucji. Organizmy te uzyskały, niezwykle cenną
w walce o przetrwanie,niezależność od warunków termicznych
otaczającego je środowiska.

Zaleta ta pociągnęła jednak za sobą konieczność wykształcenia
układów utrzymujących temperaturę ciała na stałym poziomie,
co odbywa się przez ciągłe i precyzyjne bilansowanie produkcji,
akumulacji oraz utraty ciepła.

Zmiany przekraczające o 4C wartość prawidłową prowadzą

do uszkodzenia struktur, zaburzeń aktywności enzymów
i reakcji chemicznych zachodzących w organizmie.

Szczególnie wrażliwy na zmiany temperatury jest

M Ó Z G

Termoregulacja 2

Utrzymywanie stałej temperatury ciała decyduje o

sprawności metabolicznej organizmu. Wynika to z faktu,
że aktywność enzymów w przedziale od 5C do 40C

jest wprost proporcjonalna do temperatury.

z jednej strony obniżanie temperatury ciała - hamuje
aktywność enzymów a więc intensywność metabolizmu,

z drugiej, podwyższenie temperatury - zwłaszcza
długotrwałe, może nieść dla organizmu fatalne skutki
z powodu wyczerpania zasobów metabolicznych a nawet
inaktywacji enzymów

.

Termoregulacja 3

Podstawowe elementy układu

termoregulacji

1. Termodetektory (podwzgórzowe)
i termoreceptory (obwodowe)

ciepła

i

zimna

2. Ośrodek termoregulacji

3. Efektory termoregulacji fizycznej:

- układ krążenia i gruczoły potowe

4. Efektory termoregulacji chemicznej:

- mięśnie szkieletowe, tkanka tłuszczowa,

wątroba

Termoregulacja (4)

– reakcja na gorąco

Centralny układ nerwowy

Gorąco

+

Termoreceptory

Skóra



Przepływ krwi

serce



HR

Skóra



gruczoły

potowe
utrata
elektrolitów

Podwzgórze i wzgórze

+ Ośrodek
pragnienia

Skutki:

Utrata ciepła

RR

utrata ciepła

 picie

utrata elektrolitów

+ senność

1.  Mechanizmy oddawania ciepła:

 
        

promieniowanie podczerwone

         konwekcja
przewodzenie
        parowanie (1 litr potu – utrata 2428 J, 580 kcal) !!!

 
 

2. Udział narządów w masie ciała i wytwarzaniu

ciepła
(w %)

masa ciała spoczynek

wysiłek
 
Skóra i mięśnie 56 18
90
 
Trzewia 34 56
8
 
Mózg 2 16
1
 
Pozostałe 8 10
1

 

 

Termoregulacja 5

Termoregulacja 6

Hipertermia (nadcieplność)

1. Hipertermia

niegorączkowa

2. Gorączka

(hipertermia

gorączkowa)

Termoregulacja 7

Hipertermia niegorączkowa

1. Przegrzanie

– w przypadku dodatniego bilansu cieplnego

obserwujemy wzrost

przepływu skórnego krwi ( z 0,5 L/min nawet do 10

L/min )

i wzrost wydzielania potu do 1,5 a nawet 5 L/h,
 powrotu żylnego,  RR, przyspieszenie pracy serca.

Odbarczenie baroreceptorów tętniczych nie zwęża

naczyń skóry,

2. Udar cieplny

– gdy mechanizmy kompensacyjne stają się niewydolne

bo brak

wody utraconej przez parowanie,  RR,  pojemności

minutowej

Wzrost temperatury ciała nawet do 42 - 43C =

UDAR

CIEPLNY

3. Omdlenie cieplne

– krótkotrwałe niedokrwienie mózgu wywołane

zaleganiem

krwi w naczyniach skóry

4. Porażenie słoneczne

– podwyższenie temperatury mózgu wywołane

bezpośrednim działaniem słońca na nieosłoniętą głowę

5

. Hipertermia emocjonalna

– u aktorów, sportowców,

6. Hipertermia ośrodkowa

– zaburzenie ośrodka termoregulacji np.

guzy, zatrucia

Termoregulacja 8

Gorączka

Gorączka stan podwyższonej temperatury przy sprawnych
mechanizmach termoregulacyjnych, najczęściej towarzyszy reakcjom
obronnym organizmu
na infekcje, urazy działanie innych patogenów, oraz działanie
pirogenów egzogennych np.: rozpad nowotworu, uraz, lub
endogennych jak: uwalniane z makrofagów, monocytów –
interleukiny, czynnik martwicy nowotworu, interferon

Dochodzić może do przestawienia progu wrażliwości ośrodka
termoregulacji, który odbiera prawidłową temperaturę jako
hipotermię.

Pobudzane są reakcje zmniejszające utratę a następnie zwiększające
produkcję ciepła

Po przywróceniu właściwej temperatury (leki) – pocenie się

 

Centralny układ nerwowy

Wzgórze Podwzgórze

 

nadnercza układ adrenergiczny

 
 
 

termoreceptory

serce +

mięśnie

tarczyca

ZIMNO

S K Ó R A

rozszerzenie

zwężenie

naczyń

serce -

naczyń, drżenie

 
 
 

Skutki:

 utrata

 termogeneza  termogeneza  termogeneza

ciepła

Reakcja:

:

wczesna wczesna

późna

Termoregulacja 9

– reakcja na

zimno

tarczyca

Głębokość hipotermii

(wg kryteriów

klinicznych)

 

łagodna 32-35C umiarkowana 28-35C

głęboka < 28C

amnezja, apatia, zaburzenia w EEG, halucynacje,

śpiączka,
zanik działań utrata świadomości
obniżenie aktywności
racjonalnych
elektrycznej mózgu


obwodowe zwężenie naczyń,  tętna i rzutu serca, arytmie  RR,

tętna, bradykardia
wzrost częstości pracy serca, przedłużony skurcz serca, brak tętna
na obwodzie,

migotanie komór

lub asystolia

dreszcze hiporefleksja, sztywność, bezdech,
brak odruchów
zanik dreszczy

 

t

Termoregulacja 10