TRAUMA IN

THE ELDERLY

1

URAZ W WIEKU

URAZ W WIEKU

PODESZŁYM

PODESZŁYM

URAZ W WIEKU

URAZ W WIEKU

PODESZŁYM

PODESZŁYM

TRAUMA IN

THE ELDERLY

2

PRZEGLĄD

PRZEGLĄD

PRZEGLĄD

PRZEGLĄD

•

Ocena

Ocena

chorego

chorego

w wieku

w wieku

podeszłym

podeszłym

•

Patofizjologia wieku

Patofizjologia wieku

podeszłego

podeszłego

•

Postępowanie z

Postępowanie z

chorym

chorym

w

w

wieku podeszłym

wieku podeszłym

TRAUMA IN

THE ELDERLY

3

POPULACJA OSÓB

POPULACJA OSÓB

STARSZYCH

STARSZYCH

POPULACJA OSÓB

POPULACJA OSÓB

STARSZYCH

STARSZYCH

•

20% populacji w USA to osoby w

20% populacji w USA to osoby w

wieku >65 rż.

wieku >65 rż.

•

1/3 przewożonych karetką

1/3 przewożonych karetką

pacjentów to osoby w wieku >65 rz.

pacjentów to osoby w wieku >65 rz.

•

Pacjent geriatryczny:

Pacjent geriatryczny:

– gorzej reaguje na uraz
– ma gorsze rokowanie
– wiek >55 rż bardziej wpływa na złe

rokowanie niż mechanizm wypadku

samochodowego

TRAUMA IN

THE ELDERLY

4

OCENA PACJENTA

OCENA PACJENTA

W WIEKU

W WIEKU

PODESZŁYM

PODESZŁYM

OCENA PACJENTA

OCENA PACJENTA

W WIEKU

W WIEKU

PODESZŁYM

PODESZŁYM

•

Ocena miejsca zdarzenia

Ocena miejsca zdarzenia

– Czy pacjent mieszka sam?
– Czy może się sam sobą

zaopiekować?

– Jakie leki stosuje?

 Zabierz je do szpitala

– Oznaki maltretowania

TRAUMA IN

THE ELDERLY

5

Ocena wstępna

Ocena wstępna

Ocena wstępna

Ocena wstępna

•

Ogólne wrażenie

Ogólne wrażenie

•

Świadomość

Świadomość

•

Drożność dróg oddechowych

Drożność dróg oddechowych

•

Oddech

Oddech

(częstość, głębokość,

(częstość, głębokość,

wydolność)

wydolność)

•

Krążenie

Krążenie

(tętno, skóra, nawrót

(tętno, skóra, nawrót

włośniczkowy, krwotoki zewnętrzne)

włośniczkowy, krwotoki zewnętrzne)

5

TRAUMA IN

THE ELDERLY

6

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

świadomoś

świadomoś

ć

ć

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

świadomoś

świadomoś

ć

ć

•

Układ nerwowy

Układ nerwowy

– Zanik mózgu zwiększa

prawdopodobieństwo powstania

krwiaka podtwardówkowego po urazie

– Zmniejszony przepływ mózgowy

•

Choroby psychoorganiczne

Choroby psychoorganiczne

•

Osłabienie wzroku i słuchu

Osłabienie wzroku i słuchu

– utrudniony kontakt z pacjentem

TRAUMA IN

THE ELDERLY

7

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

świadomoś

świadomoś

ć

ć

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

świadomoś

świadomoś

ć

ć

•

Wywiad środowiskowy -

Wywiad środowiskowy -

jaki był

jaki był

wcześniej stan świadomości pacjenta

wcześniej stan świadomości pacjenta

?

?

•

Czy stan świadomości uległ

Czy stan świadomości uległ

pogorszeniu?

pogorszeniu?

PAMIĘTAJ!

PAMIĘTAJ!

Z

Z

aburzenia świadomości mogą być

aburzenia świadomości mogą być

wczesnym objawem

wczesnym objawem

niedotlenienia,

niedotlenienia,

hipotonii

hipotonii

, wtrząsu

, wtrząsu

TRAUMA IN

THE ELDERLY

8

Ocena wstępna –

Ocena wstępna –

drożność dróg

drożność dróg

oddechowych

oddechowych

Ocena wstępna –

Ocena wstępna –

drożność dróg

drożność dróg

oddechowych

oddechowych

•

Przygotuj się na obecność

Przygotuj się na obecność

ciał obcych:

ciał obcych:

– Mosty i sztuczne szczęki
– Zaburzenia połykania

(zachłyśnięcie)

– Zwolnione procesy trawienia i

perystaltyka p.pokarmowego

(skłonność do wymiotów)

TRAUMA IN

THE ELDERLY

9

Ocena wstępna –

Ocena wstępna –

wydolność oddychania

wydolność oddychania

Ocena wstępna –

Ocena wstępna –

wydolność oddychania

wydolność oddychania

•

Układ oddechowy

Układ oddechowy

– zmniejszona pojemność życiowa płuc (VC)
– częste POChP, rozedma, niewydolność serca
– Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,

skrzywienie kręgosłupa

– łatwiej i szybciej dochodzi do rozwoju

niedotlenienia po urazie klatki

– Reaguja na niedotlenienie przyspieszeniem

oddechu niż pogłębieniem

TRAUMA IN

THE ELDERLY

10

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

krążenie

krążenie

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

krążenie

krążenie

•

Układ sercowo-naczyniowy

Układ sercowo-naczyniowy

– Zmniejszony przepływ przez ważne

życiowo narządy wewnętrzne

– Zmniejszony rzut serca

 małe rezerwy

– Współistniejące choroby ukł. krążenia
– Leki blokujące mechanizmy wyrównawcze

dla

 hipowolemii
 niedotlenienia

TRAUMA IN

THE ELDERLY

11

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

krążenie

krążenie

Ocena wstępna -

Ocena wstępna -

krążenie

krążenie

•

Tętno

Tętno

(przyspieszenie, niemiarowość)

(przyspieszenie, niemiarowość)

•

Skóra

Skóra

- Kolor

- Kolor

(cechy centralizacji krążenia)

(cechy centralizacji krążenia)

- Temperatura

- Temperatura

(zaburzenia termoregulacji

(zaburzenia termoregulacji

– tendencja do wychłodzenia)

– tendencja do wychłodzenia)

- Wilgotność

- Wilgotność

(często cukrzyca w wywiadzie)

(często cukrzyca w wywiadzie)

- Nawrót włośniczkowy

- Nawrót włośniczkowy

(leki,

(leki,

schorzenia naczyń obwodowych)

schorzenia naczyń obwodowych)

Krwotoki zewnętrzne

Krwotoki zewnętrzne

TRAUMA IN

THE ELDERLY

12

SZYBKIE

SZYBKIE

BADANIE

BADANIE

URAZOWE

URAZOWE

SZYBKIE

SZYBKIE

BADANIE

BADANIE

URAZOWE

URAZOWE

Zebranie wywiadu ma ogromne

znaczenie

S

- zaburzone czucie bólu

A

- alergie

M

- zabierz ze sobą jego leki, jeśli to

możliwe

P

- informacje o poprzednich chorobach są

bardzo ważne

L

- ostatni posiłek

E

- okoliczności urazu

- ból w klatce piersiowej lub omdlenie przed

wypadkiem

- z

- z

aburzenia równowagi i koordynacji ruchów -

aburzenia równowagi i koordynacji ruchów -

częsta przyczyna urazów

częsta przyczyna urazów

TRAUMA IN

THE ELDERLY

13

SZYBKIE

SZYBKIE

BADANIE

BADANIE

URAZOWE

URAZOWE

SZYBKIE

SZYBKIE

BADANIE

BADANIE

URAZOWE

URAZOWE

•

Pamiętaj !

Pamiętaj !

– Leki stosowane przez poszkodowanego

wpływają na zdolność kompensacji urazu

– Ze względu na osłabienie wzroku, słuchu,

zmysłu równowagi i kordynacji ruchów

łatwiej podlegają urazom

– Przyczyną wypadku lub urazu może być

nagłe zachorowanie (zawał serca)

– Podejrzewaj istnienie złamań nawet po

błahym urazie

TRAUMA IN

THE ELDERLY

14

Zaopatrywanie

Zaopatrywanie

Zaopatrywanie

Zaopatrywanie

•

Zaburzenia czucia

Zaburzenia czucia

•

Ł

Ł

atwość powstawani

atwość powstawani

a

a

odleżyn

odleżyn

•

Zapewnij komfort

Zapewnij komfort

poszkodowanemu

poszkodowanemu

•

W

W

ypełnij puste

ypełnij puste

przestrzeni

przestrzeni

e

e

•

C

C

hroń przed utratą ciepła

hroń przed utratą ciepła

TRAUMA IN

THE ELDERLY

15

DZIAŁANIA

DZIAŁANIA

KRYTYCZNE

KRYTYCZNE

DZIAŁANIA

DZIAŁANIA

KRYTYCZNE

KRYTYCZNE

•

Pacjent w podeszłym wieku ma

Pacjent w podeszłym wieku ma

niewydolne mechanizmy

niewydolne mechanizmy

kompensacyjne

kompensacyjne

– wczesne leczenie hipoksji i wstrząsu
– gotowość do trudnej intubacji
– Zabezpiecz wkłucia

(łatwe pękanie naczyń)

– ostrożnie przetaczaj płyny

(czynność nerek

na granicy wydolności, niewydolność zastoinowa

serca)

 możesz spowodować obrzęk płuc

TRAUMA IN

THE ELDERLY

16

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

•

Osoby w podeszłym wieku:

Osoby w podeszłym wieku:

– inaczej reagują na uraz
– często cierpią na współistniejące

choroby

– mają osłabione mechanizmy

kompensacyjne

•

Zbierz dokładny wywiad

Zbierz dokładny wywiad

•

Uprzedzaj rozwój wypadków

Uprzedzaj rozwój wypadków

TRAUMA IN

THE ELDERLY

17

PYTANIA?

PYTANIA?

PYTANIA?

PYTANIA?