„Wszystko co
chcielibyście
wiedzieć o
seksie, ale boicie
się zapytać”
Zdrowie seksualne
„Zdrowie seksualne jest
integracją biologicznych,
emocjonalnych,
intelektualnych i społecznych
aspektów życia seksualnego,
ważnych dla pozytywnego
rozwoju osobowości,
komunikacji i miłości.”
Światowa Organizacja Zdrowie, 1986
Zachowania seksualne należą do
tych, które nierozerwalnie
związane są z fizjologią człowieka.
Kierowanie się tylko popędem, jak
wskazują liczne obserwacje
naukowe, może niestety
spowodować liczne zagrożenia
zdrowotne. Do najważniejszych
należą tutaj zakażenie HIV i
innymi chorobami przenoszonymi
drogą kontaktów seksualnych.
Inne, ale równie istotne – to
konsekwencje społeczne względnie
zawodowe związane z przewlekłym
zakażeniem czy, np. z niepożądaną
ciążą.
Do najbardziej zagrożonych
należą niewątpliwie młodzi
ludzie, często nastolatki,
którzy z powodu braku lub
niedostatecznej wiedzy na
temat istoty infekcji HIV,
dróg szerzenia się
zakażenia oraz sposobów
jak można jej uniknąć stają
się ofiarami przedwcześnie
podejmowanego życia
seksualnego.
Osoby w
wieku 15 lat,
które miały
doświadczeni
e inicjacji
seksualnej
(w %) -
przegląd
międzynarod
owy
Badacze skonstruowali
wiele wskaźników
opisujących kontakty
seksualne dorosłych i
młodzieży, które
porządkują rodzaje
seksualnych zachowań
ryzykownych.
Dla młodzieży
nastoletniej, która nie
weszła jeszcze w związek
małżeński, podstawowym
zachowaniem
ryzykownym jest samo
podejmowanie współżycia
seksualnego, a jego
najczęściej stosowanym
wskaźnikiem- inicjacja
seksualna.
Seksualn
ość
Polaków
Wybrane przyczyny
ryzykownych zachowań
seksualnych nastoletek
- Wśród aktywnych seksualnie nastolatek, te, które
miały nadwagę lub uważały, że ją mają, rzadziej
stosowały prezerwatywy niż dziewczęta o
prawidłowej masie ciała.
- Podobna prawidłowość dotyczyła dziewcząt z
niedowagą.
- Pochodzenie etniczne również miało związek z
ryzykownymi zachowaniami seksualnymi. Nastolatki
latynoskiego pochodzenia, niezależnie od masy ciała,
rzadziej stosowały prezerwatywy lub inne
zabezpieczenia, częściej przechodziły inicjację
seksualną przed 13 rokiem życia, miały więcej niż 4
partnerów i częściej także uprawiały seks po wypiciu
alkoholu.
Źródło: Pracy zamieszczonej na łamach pisma
"Pediatrics".
6 ryzykownych
zachowań seksualnych:
1. Kontakt analny.
2. Kontakt oralny z wytryskiem do ust
partnera.
3. Kontakt seksualny poza regularnym
partnerem.
4. Posiadanie obecnie partnera seksualnego
poza mężem/żoną.
5. Korzystanie z usług agencji towarzyskiej.
6. Ostatni stosunek seksualny z regularnym
partnerem bez użycia prezerwatywy (kwestia
dyskusyjna).
37% osób ma za sobą przynajmniej 2 z 6
ryzykownych zachowań:
*31% kobiet *43% mężczyzn
Zaangażowanie się w jedno
zachowanie ryzykowne
zwiększa prawdopodobieństwo
podjęcia innych podobnych
zachowań. Jak wynika z badań
amerykańskich i polskich
badaczy prawdopodobieństwo
inicjacji seksualnej jest
większe wśród osób
korzystających z substancji
psychoaktywnych. Najsilniejszy
jest związek wczesnej inicjacji
z korzystaniem z narkotyków.
Inicjacja seksualna a korzystanie
Inicjacja seksualna a korzystanie
z substancji psychoaktywnych
z substancji psychoaktywnych
Rodzaj substancji
Procent młodzieży
po inicjacji
seksualnej
ALKOHOL
Nigdy nie pijący
Regularnie pijący
9,9%
64,5%
PAPIEROSY
Nigdy nie palący
Regularnie palący
15,6%
60%
NARKOTYKI
Nigdy nie używający
Regularnie używający
24,5%
80,5%
ALKOHOL
Wielu z nas wierzy, że alkohol dodaje
odwagi, pozwala pozbyć się
nieśmiałości, sprawia, że stajemy się
bardziej otwarci, towarzyscy, pewni
siebie. Po części to prawda, niewielkie
ilości alkoholu na pewno pozwalają
się rozluźnić, sprawiają, że opada
napięcie, jednak w tej materii
niezwykle łatwo przesadzić, a tym
samym podjąć decyzje, których skutki
mogą stać się opłakane. Tak może
stać się wówczas, kiedy to pod
wpływem alkoholu decydujemy się na
seks...
- Przede wszystkim alkohol sprawia,
że nasze decyzje nie są podejmowane
poprzez zdrowy rozsądek, ale stan
alkoholowy, w którym się znajdujemy!
- Uprawianie seksu będąc pod wpływem
alkoholu powoduje, że nie bierzemy
odpowiedzialności za to co robimy
- Seks pod wpływem alkoholu nie nadaje
mu żadnego znaczenia. Wiele osób po
fakcie cierpi na tak zwanego kaca
moralnego, występuje on najczęściej na
drugi dzień po odzyskaniu możliwości
racjonalnego myślenia.
Ryzyko, którego można
uniknąć
Seks pod wpływem alkoholu wiąże
się najczęściej z nieuwagą obojga
partnerów. Często dajemy ponieść się
emocjom i przestajemy myśleć o
antykoncepcji. Alkohol sprawia, że
podejmujemy niepotrzebne ryzyko i
jesteśmy bardziej nieostrożni niż na
trzeźwo. W takich przypadkach
rezultaty mogą być dla nas
katastrofalne... Tylko pomyślcie:
możliwość infekcji poprzez ChPDP
niechciana ciąża
narażenie własnej osoby na
niebezpieczeństwo związane z
wykorzystaniem seksualnym
(molestowanie seksualne, gwałty)
gnębiące myśli, z którymi
będziesz się musiała mierzyć
przez długi czas po
poimprezowych „wyskokach
NARKOTYKI
Pod wpływem środków
narkotycznych człowiek staje się
odważniejszy i wydaje się ze może
zrobić wszystko, przełamuje swój
strach także w kontaktach
seksualnych. Podobnie jak w
przypadku alkoholu seks po
narkotykach wiąże się z wieloma
konsekwencjami, jak ChPDP lub
niechciana ciąża.
Ecstasy - może spowodować psychiczne pobudzenie
seksualne, ale nic więcej. Psychiczne pobudzenie nie
musi oznaczać podniecenia na poziomie narządów
płciowych - mogą pojawić się kłopoty z erekcją.
Heroina - zabija zainteresowanie seksem - generalnie
zabija wszystkie zainteresowania.
Amfetamina i kokaina - to narkotyki dla seksualnych
maratończyków, idealne do seksu "na wytrzymałość",
ale po dopalaczach często nie dochodzi do wytrysku i
orgazmu.
Haszysz i marihuana - wyostrzają wszystkie zmysły, co
oznacza, że gra wstępna i orgazm mogą też być
bardziej intensywne. Mogą - ale nie muszą.
Udowodnionym skutkiem działania marihuany jest
zwiększona wrażliwość na dotyk, co nie zawsze jest
przyjemne.
Seks po LSD jest trudny do przewidzenia; zaburzenia
siły percepcji dotyku, wzroku i słuchu, a zwłaszcza jej
wzmożone odczuwanie, mogą utrudniać wejście w
bliski kontakt fizyczny. Poza tym halucynogenne
działanie kwasu sprawia, że pomimo ochoty na seks,
nie ma realizacji.
Niechciana ciąża
Podstawowymi wskaźnikami zachowań
ryzykownych, które prowadzą do
niechcianych ciąż wśród nastolatek, są:
-inicjacja seksualna
-częstość współżycia seksualnego
-liczba partnerów
-korzystanie z prezerwatyw i innych
środków antykoncepcji
-posiadanie znacznie starszego
partnera.
Skutki wczesnego
macierzyństwa, jakie ponosi
dziecko
-
Niska masa urodzeniowa
-
Gorsze zdrowie i kondycja fizyczna
-
Gorszy rozwój poznawczy
-
Mniej wspierające środowisko
domowe
-
Gorsze wyniki w nauce
-
Większe problemy z zachowaniem
-
Większe prawdopodobieństwo
zostania nastoletnim rodzicem
Choroby przenoszone droga
płciową
Najczęstszą konsekwencją
ryzykownych zachowań seksualnych
są choroby przenoszone drogą
płciową. W przeszłości nazwa tych
chorób brzmiała „choroby
weneryczne” (od imienia rzymskiej
bogini miłości- Wenery). Obecnie
funkcjonują dwie nazwy:
-
dla chorób- STD (Sexually
Transmited Diseases)
-
Dla infekcji- STI (Sexually
Transmited Infections)
AIDS
Główna
drogą
zakażeń
(90%) są
kontakty
seksualne,
zarówno
dopochwowe,
doodbytnicze
, jak i oralne.
Seks oralny jest jedną z bezpieczniejszych
form aktywności seksualnej, jednakże
ryzyko zakażenia HIV w takich kontaktach
nie równa się zeru. Błona śluzowa jamy
ustnej jest wrażliwa na zakażenie HIV.
Szczególnie niebezpieczny jest jej kontakt z
nasieniem i/lub krwią.
Wiele zależy od tego,
czy jest się stroną „czynną” czy „bierną”
takiej relacji. Eksperci przestrzegają przed
kontaktami oralnymi z wytryskiem nasienia
do jamy ustnej partnera (partnerki), a
także z kobietami podczas miesiączki.
Ryzyko zakażenia HIV jest największe w
kontaktach analnych. Ryzyko zakażenia
jest większe dla strony „biernej”, jednak
istnieje też dla strony „czynnej”. Kontakty
analne uprawiają zarówno pary hetero- jak
i homoseksualne. Jedynym środkiem o
udowodnionej skuteczności w
zmniejszaniu ryzyka przenoszenia zakażeń
HIV także w kontaktach analnych jest
prezerwatywa. W krajach rozwiniętych
ryzyko zakażenia w następstwie kontaktów
analnych jest większe dla kobiet, co wiąże
się między innymi z większą częstością
zakażeń HIV u mężczyzn.
Ogólna ilość
dorosłych i
dzieci
żyjących z
HIV/AIDS
Opryszczka narządów
płciowych
Wywołuje ją wirus HSV- 2,
rzadziej HSV- 1, podobny lub
ten sam, który wywołuje
opryszczkę ust i twarzy.
Można się nią zarazić poprzez
pocałunek, stosunek
dopochwowy, seks analny i
seks oralny.
Rzeżączka
To najwcześniej znana choroba
przenoszona drogą płciową. Wywołuje ją
bakteria dwoinka Neisera. Zarazić się
nią można poprzez stosunek
dopochwowy, seks analny, seks oralny,
pobudzanie odbytu językiem, wzajemnie
masturbowanie oraz wkładanie palców
do zainfekowanej pochwy, odbytu lub
ust po czym następuje wkładanie tych
samych palców do własnych ust bez
wcześniejszego ich umycia.
Wszawica łonowa
Wszy łonowe to z wyglądu
przypominają małe insekty, które
pasożytują na owłosionych rejonach
skóry, takich jak wzgórek łonowy.
Zarazić się można poprzez kontakt
fizyczny z nosicielem wesz łonowych,
niekoniecznie stosunek płciowy oraz
poprzez używanie wspólnych
ręczników, pościeli i ubrań.
Zdarza się, że mimo
posiadanej wiedzy ludzie
podejmują ryzykowne
zachowania i narażają się na
zakażenie.
Głównymi powodami takiego postępowania
są:
-
Zażenowanie pytaniem partnera lub
partnerki o prezerwatywę
-
Działanie pod wpływem presji środowiska
lub partnera
-
Kontakty seksualne pod wpływem alkoholu
lub narkotyków
-
Brak myślenia perspektywicznego
-
Przekonanie, że infekcje przenoszone drogą
płciową dotyczą jedynie określonych grup
ludzi
Jak się chronić?
-
Abstynencja seksualna
-
Współżycie seksualne tylko z jednym,
wzajemnie wiernym i zdrowym
partnerem
-
Badania w kierunku chorób
przenoszonych drogą płciową
-
Używanie prezerwatyw
-
Wnikanie kontaktu z płynami
ustrojowymi: wydzieliną z pochwy,
nasieniem i krwią
Homoseksualizm
Kontakty oralne oraz analne są
bardzo rozpowszechnione wśród
par homoseksualnych. Tym
samym są one szczególnie
podatne na choroby przenoszone
drogą płciową.
Płatna miłość
Jednym z powszechnych ryzykownych
zachowań seksualnych jest korzystanie
z usług agencji towarzyskich.
Prostytucja to sprzedaż usług
seksualnych za pieniądze lub inne
korzyści. Korzystanie z takiej formy
miłości wiąże się z możliwością
zarażenia chorobami przenoszonymi
drogą płciową. Największą grupą ryzyka
są prostytutki pracujące na drogach.
Seks za zakupy
Galerianki" to młode, 14-16-letnie
dziewczyny. Zamiast przebywać w szkole na
lekcjach, snują się po centrach handlowych,
w poszukiwaniu starszych mężczyzn.
Zazwyczaj są wyzywająco ubrane, kręcą
zalotnie biodrami i mają mocny makijaż.
Wyszukują dobrze ubranych i bogatych
mężczyzn. Następnie podchodzą do nich,
flirtują i mówią otwarcie i bez wstydu, czego
oczekują. Nie chcą pieniędzy. W zamian za
seks pragną dostać na przykład nowy
telefon, wypasioną mp4, markowe perfumy,
drogie ubrania.
Taki sponsoring jest traktowany
jako prostytucja, bo jak inaczej
nazwać sprzedawanie własnego
ciała. Część nastolatek prowadzi
konsumpcyjny styl życia.
Najważniejsze jest, żeby
wyglądać lepiej od koleżanek,
mieć najdroższe gadżety i ciuchy.
Nie rozumieją, że seks powinien
nastąpić wtedy, gdy dwoje ludzi
się kocha i chce ze sobą być.
Seks grupowy
To zachowania seksualne, w których
biorą udział więcej niż dwie osoby.
Udział osoby trzeciej i następnych
może polegać na obserwacji lub
czynnym udziale. Seks, w którym
uczestniczy jedna kobieta i więcej
mężczyzn czasami jest nazywany
gangbang. Seks grupowy może być
uprawiany przez ludzi o wszystkich
orientacjach seksualnych.
Zasady bezpiecznego seksu są
takie same dla seksu
grupowego jak dla innych
zachowań seksualnych. Osoby
biorące udział w seksie
grupowym mogły mieć większą
liczbę partnerów seksualnych w
przeszłości, rośnie więc ryzyko
zarażenia chorobami
przenoszonymi drogą płciową.
PAMIĘTAJCIE!
PAMIĘTAJCIE!
Bezpieczny seks albo żaden
Bezpieczny seks albo żaden
seks!
seks!