Narcyzm u przestępców

Narcyzm u przestępców

seksualnych

seksualnych

Badanie Kazimierza Pospiszyla
(2002)

Narcyzm

Narcyzm – proces polegający na skierowaniu
popędu seksualnego i zainteresowań
erotycznych ku samemu sobie.

Osobowość narcystyczna (Freud):

Osobowość narcystyczna (Freud):

- zaburzenie osobowości,
-skupienie na sobie i spostrzeganie innych przez pryzmat
tego, w jakim stopniu przyczyniają się oni do podtrzymania
wartości danego człowieka,

-„należy mi się, zasługuję na miłość i uznanie ze strony
innych; jestem wyjątkowy i niepowtarzalny”,

-częste mówienie o sobie,

- domaganie się uwagi innych ludzi,

- kruchość poczucia własnej wartości,

- niewrażliwość na potrzeby i uczucia innych; brak empatii,

- ciągła koncentracja na sobie.

Przyczyny

Przyczyny

-Faza oralna rozwoju dziecka -> kształtowanie się
poczucia siebie i własnej wartości-> pierwsze związki z
innymi ludźmi,

- osobowość narcystyczna tworzy się, gdy:

• rodzice pozbawieni empatii

• niewrażliwość rodziców na potrzeby i uczucia
dziecka; skupieni na sobie

• wysyłanie sprzecznych sygnałów:

1. „jesteś wyjątkowy” – poświęcanie

dziecku wiele uwagi i czułości.

2. „jesteś niewiele wart” – lekceważenie

dziecka, omiatanie pustym wzrokiem.

Teorie wykorzystane w badaniu

Teorie wykorzystane w badaniu

• Freud (1914)- narcyzm- cecha osobowości
występująca u każdego człowieka w mniejszym
lub większym stopniu.
Schizofrenia = Nerwica narzystyczna

• Heizn Kohut (1983) – „narcystyczne uszkodzenie ja”

• Otto Kernberg (1984) – „złośliwy narcyzm” rujnujący
życie psychiczne

• Christoper Llasch (1980) – przedstawił proces narodzenia
się nowej, narcystycznej „ja generacji”

• Alexander Lowen (1983) – istota narcyzmu = miłość do
„siebie” + miłość do „swojego odbicia” (w lustrze i oczach
innych ludzi).
Odbicie można oszukać: make-up, pozerstwo, brak
autentyzmu.

Problemy badawcze

Problemy badawcze

1. Czy i w jakim zakresie nasilenie cech narcystycznych

współwystępuje z niedorozwojem zachowań seksualnych?

• Hipoteza: osobnicy popełniający przestępstwa

seksualne mają bardziej nasilony poziom narcyzmu

2. Ustalenie różnic w poziomach narcyzmu między pedofilami i

gwałcicielami oraz przestępcami, którzy nie popełnili
przestępstw seksualnych.

Osoby

Osoby

badane

badane

90 więźniów – 3 losowo dobrane grupy po 30 osób

Grupa I – pedofile (23 – 39 lat)
Grupa II – gwałciciele (22 – 40 lat)
Grupa III – przestępcy, którzy nie popełnili zbrodni
seksualnych
-grupa kontrolna (21 – 38 lat)

Metoda

Metoda

• Polska adaptacja niemieckojęzycznego Kwestionariusza
Narcyzmu skonstruowana przez: Deneke, Hilgenstock,
Muller (1983)

-163 itemów podzielonych na 4 grupy ilustrujące 4
podstawowe postacie narcyzmu:

1. Zagrożone „ja”
2. Klasyczne, narcystyczne „ja”
3. Idealizacja „ja”
4. Hipochondryczne „ja”

Każda z w/w postaci narcyzmu została opisana najbardziej
istotnymi cechami (podskalami) zachowania się.

Kwestionariusz posiada 18 takich podskal.

Podskale

Podskale

1) Zagrożone „ja” (8 podskal)

1. Bezradność (OHS)
2. Utrata kontroli afektu i impulsów popędowych (AIV)
3. Depersonalizacja (DRP)
4. Siła podstawowego nastroju (BAH)
5. Poniżanie siebie (KLS)
6. Negatywny stosunek do ciała (NEK)
7. Izolacja społeczna (SOI)
8. Archaiczne wycofanie się (ARP)

2) Klasyczne, narcystyczne „ja” (4 podskale)

1. Wielkościowe „ja” (GRS)
2. Tęsknota za ideałem własnego „ja” (SIS)
3. Żądza chwały i potwierdzenia siebie (GLB)
4. Narcystyczny gniew (NAW)

3) Idealizacja „ja” (4 podskale)

1. Ideał samowystarczalności (AUI)
2. Poniżanie innych jako obiektów (OBA)
3. Cena (wartość) ideału (WEI)
4. Ochrona siebie przez symbiozę (SYS)

4) Hipochondryczne „ja” (2 podskale)

1. Hipochondryczne wiązanie lęku (HYA)
2. Narcystyczna korzyść przez chorobę (NAK)

Przestępcy a grupa kontrolna

Przestępcy a grupa kontrolna

• Przestępcy seksualni mają podwyższony poziom
narcyzmu w porównaniu z przestępcami nie
popełniającymi zbrodni seksualnych (pod względem
poziomu narcyzmu nie różnią się oni od populacji
normalnej),

• pedofilia łączy się z wyższym stopniem narcyzmu niż
skłonność do gwałtów,

• w obu grupach występuje w wyraźnym stopniu utrata
kontroli nad afektami i impulsami popędowymi –
charakterystyczne dla wszystkich przestępców

• skłonność do depersonalizacji innych ludzi,

• podwyższona siła podstawowego nastroju – wzmożona
dominacja zachowań impulsywnych,

• negatywny stosunek do ciała (wyższy u gwałcicieli),

• wysoki wskaźnik izolacji społecznej i archaicznego
wycofania się,

• nadmiernie wybujałe, wielkościowe „ja”.

Pedofile a gwałciciele

Pedofile a gwałciciele

Pedofile:

• zwiększona skłonność do
poniżania siebie (neurotyczny
zaczyn samoobwiniania się),

• nasilona tęsknota za ideałem
własnego „ja”,

• wysoka cena wartości „ja”,

• ochrona siebie przez
symbiozę,

Gwałciciele:

• wysoki poziom
narcystycznego gniewu i
poniżania innych

Wnioski

Wnioski

• profil przestępców seksualnych nie jest jednoznaczny,

• konieczność stosowania innych programów
resocjalizacyjnych
w zależności od popełnionej zbrodni (rozróżnienie na pedofili
i gwałcicieli)