ZATRUCIA CHEMICZNE

RATOWNICTWO MEDYCZNE

Zatrucie substancjami szkodliwymi

pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, bakteryjnego
bądź chemicznego drogą wziewną, doustną bądź
przez skórę, prowadzi do ostrego zagrożenia życia
przez bezpośrednie działanie toksyn lub ich
metabolitów. Wskutek powikłań (np.. zachłyśnięcie)
następują uszkodzenia organiczne wywołujące
zaburzenia również zagrażające życiu (np..
dysfunkcja wątroby).

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA – OGÓLNIE...

rodzaju substancji toksycznej (czynnika

szkodliwego)

dawki

stężenia

drogi wchłaniania

szybkości wchłaniania

czasu działania

wrażliwości chorego

ewentualnych chorób poprzedzających

Rezultat zatruć zależy od :

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA – OGÓLNIE...

Nagłe i nieoczekiwane wystąpienie objawów

choroby w sytuacji zupełnego zdrowia, powinno
zawsze nasuwać podejrzenie zatrucia, zwłaszcza jeśli
występują następujące zaburzenia :

ośrodkowego układu nerwowego : zaburzenia
świadomości, utrata przytomności, drgawki, porażenie
psychiczne : agresywność, euforia, majaczenie
układu oddechowego i krążenia : przyspieszony lub
zwolniony oddech, zaburzenia rytmu pracy serca,
nadciśnienie, hipotonia
żołądkowo - jelitowe : nudności, wymioty, biegunka
inne : zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzy
skórnych, woń z ust, owrzodzenia, zwężenie lub rozszerzenie
źrenic, porażenie mięśni okoruchowych, ślinotok

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA – OBJAWY OGÓLNE

Wywiad zebrany od chorego i od otoczenia

(okoliczności w jaki chory został znaleziony, np.:
opróżnione pojemniki na truciznę, buteleczki po
lekach, gaz, dym, list pożegnalny) :

jeśli to możliwe, wyjaśnienie następujących kwestii : kto,

co, ile, jak, kiedy, eliminacja trucizny (wymioty), jakiej

grupy osób dotyczy (przy zatruciu zbiorowym)
potwierdzenie przypuszczalnego zatrucia przez objawy oraz

wywiad
bezpośrednie ustalenie rodzaju trucizny (np.: typowa woń,

stwierdzenie trucizny za pomocą wykrywacza gazów)
zabezpieczenie trucizny, pojemniki na leki
uzyskanie informacji dotyczących diagnozowania i leczenia

z : ośrodków toksykologicznych o substancjach toksycznych
wykluczenie obrażeń dodatkowych

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA – ROZPOZNANIE

Kontakt niezabezpieczonego odpowiednie

człowieka ze związkami niebezpiecznymi chemicznie
może powodować uszkodzenia struktury komórkowej
i tkankowej skóry, błoń śluzowych zwłaszcza jamy
ustnej, gardła, przełyku i żołądka. Zdarza się to
bardzo często przy kontakcie z kwasami lub zasadami,
zazwyczaj po przypadkowym wypiciu (nieprawidłowe
oznakowanie), albo w celach samobójczych.
Szczególnie narażoną grupą na kontakt z substancjami
niebezpiecznymi są

jednostki ratownicze PSP

.

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – OGÓLNIE...

Dodatkowym zagrożeniem jest upośledzenie

oddychania w następstwie uszkodzenia wchodu krtani
i górnego odcinak dróg oddechowych (wskutek
działania wziewnych par) i perforacja ściany żołądka.
Kontakt wyżej wymienionych związków ze skórą
powoduje rozległe, trudno gojące

oparzenia

chemiczne

.

zasady

- powodują wnikająca głęboko (niebezpieczną)

martwicę rozpływną

kwasy

- zazwyczaj powierzchowną martwicę skrzepową

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – KWASY, ZASADY...

udzielić pierwszej pomocy (podstawowe czynności

ratownicze), często możliwe wyłącznie leczenie

objawowe
przerwać ostre zagrożenie życia przez usuniecie ze

strefy zagrożenia, zachowując bezpieczeństwo osoby

udzielającej pomocy
powiadomić pogotowie ratunkowe
podać tlen
zebrać i zabezpieczyć substancje toksyczną
ułożyć pacjenta w zależności od jego stanu (na boku,

typowe dla wstrząsu, wysoko uniesiony tułów, na

wznak z podkurczonymi kolanami)
zastosować wentylacje mechaniczną, a w niektórych

sytuacjach resuscytację sercowo - oddechową

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – POSTĘPOWANIE (I)

usunąć skażona odzież używając rękawic

ochronnych, natychmiast dokładnie przemyć skórę i

spojówki dużą ilością wody
oparzenia jamy ustnej : u osób z zachowaną

świadomością zalecić wypijanie dużych ilości płynów

celem rozcieńczenia przyjętych substancji
nie prowokować wymiotów (niebezpieczeństwo

ponownego oparzenia dróg oddechowych i

pokarmowych)
nie stosować neutralizacji (mlekiem itp..)
założyć jałowy opatrunek na rany oparzeniowe
wdrożyć postępowanie uspokajające
prowadzić stałe monitorowanie funkcji życiowych

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – POSTĘPOWANIE (II)

Bezwzględnie przeciwwskazane jest

wywoływanie wymiotów w oparzeniach kwasami,
zasadami, zatruciach środkami pianotwórczymi
(zagrożenie aspiracją).

W pierwszej kolejności zadbaj o własne

bezpieczeństwo.

Pamiętaj o zabezpieczeniu trucizny, pojemników

na leki, krwi, moczu, zawartości żołądka, pomogą one
w sprawnym zidentyfikowaniu rodzaju trucizny.

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – UWAGA!

natychmiast przewieźć w pozycji leżącej pod opieka
lekarza do szpitala na oddział intensywnej terapii w
celu natychmiastowego wykonania endoskopii
w czasie transportu powiadomić szpital
stale monitorować funkcje życiowe

ZARTUCIA CHEMICZNE

ZATRUCIA CHEMICZNE – TRANSPORT