Ochrona dz 5

background image

Ochrona

Ochrona

własności

własności

intelektualnej,

intelektualnej,

bezpieczeństwo

bezpieczeństwo

pracy i

pracy i

ergonomia

ergonomia

Dr inż.

Dr inż.

Aleksander

Aleksander

Gwiazda

Gwiazda

Prawo pracy

Wykład 5

background image

Plan wykładu

Plan wykładu

Wprowadzenie do prawa pracy

Wprowadzenie do prawa pracy

Podejmowanie pracy

Podejmowanie pracy

Normy związane z pracą

Normy związane z pracą

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Spory w pracy

Spory w pracy

background image

Prawo pracy jest zespołem norm
regulujących

stosunki

pracy

podporządkowanej

(między

pracodawcą a pracownikiem), a także
wielu innych norm związanych ze
stosunkiem

pracy

w

tym

z

poszukiwaniem pracy. Prawo pracy
dzieli się na indywidualne i zbiorowe.

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Definicja prawa pracy

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Źródła prawa pracy 1

Konstytucja RP

Kodeks Pracy

pragmatyki służbowe

ustawa Karta nauczyciela

ustawa o szkolnictwie

wyższym

ustawa o służbie cywilnej

ustawa o pracownikach

samorządowych

ustawa o pracownikach

urzędów państwowych

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Źródła prawa pracy 2

ustawa o świadczeniach pieniężnych z

ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa

ustawa o szczególnych zasadach

rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn
dotyczących zakładu pracy

ustawa o związkach zawodowych

ustawa o organizacjach pracodawców

ustawa o rozwiązywaniu sporów

zbiorowych

ustawa o zatrudnieniu i

przeciwdziałaniu bezrobociu

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Dodatkowe źródła prawa pracy

postanowienia zbiorowych

układów pracy

inne, oparte na ustawie

porozumienia zbiorowe

regulaminy i statuty

określające obowiązki stron
stosunku pracy

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Zasady prawa pracy 1

zasadę wolności pracy

zasadę szanowania przez pracodawcę

godności i innych dóbr osobistych
pracownika

zasadę równości pracowników (zakaz

dyskryminacji w stosunkach pracy)

zasadę godziwego wynagrodzenia za

pracę

zasadę prawa do wypoczynku

zasadę prawa do bezpiecznej i

higienicznej pracy

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Zasady prawa pracy 2

zasadę zaspokajania bytowych,

socjalnych i kulturalnych potrzeb
pracowników

zasadę ułatwiania pracownikom

podnoszenia kwalifikacji zawodowych

zasadę uprzywilejowania pracownika i

automatyzmu prawnego

zasadę wolności zrzeszania się

zasadę uczestnictwa pracowników w

zarządzaniu zakładem

background image

Stosunek pracy to stosunek prawny,
na podstawie którego:

pracownik

zobowiązuje

się

do

starannego

wykonywania

pracy

określonego

rodzaju

na

rzecz

pracodawcy i pod jego kierownictwem

pracodawca

zobowiązuje

się

do

zatrudnienia

pracownika

za

wynagrodzeniem

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Stosunek pracy

background image

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Cechy stosunku pracy

dobrowolność

odpłatność

osobistość

staranność

podporządkowanie

ryzyko

po

stronie

pracodawcy

wyznaczone

miejsce

pracy

wyznaczony czas pracy

background image

Normy prawa pracy mają zastosowanie
do stosunków pracy nawiązanych na
skutek:

Wprowadzenie do

Wprowadzenie do

prawa pracy

prawa pracy

Zakres prawa pracy

umowy o pracę

powołania

mianowania

wyboru

spółdzielczej umowy o

pracę

background image

Umowa o pracę jest podstawowym
sposobem

nawiązywania

stosunku

pracy. Stosunek pracy powstaje po
podpisaniu umowy przez pracodawcę i
pracownika. Obydwie strony umowy
mają wolną wolę jej zawarcia.

Podejmowanie

Podejmowanie

pracy

pracy

Umowa o pracę

background image

Rozróżnia się następujące rodzaje
umów o pracę:

Podejmowanie

Podejmowanie

pracy

pracy

Rodzaje umów o pracę

umowę na okres próbny

umowę

na

czas

określony

umowę na czas nie

określony

umowę

na

czas

wykonywania określonej
pracy

umowę na zastępstwo

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Rozwiązanie umowy o pracę

Umowę o pracę można rozwiązać:

na mocy porozumienia

stron

za wypowiedzeniem

bez wypowiedzenia

po upływie czasu, na

który

była

zawarta

umowa

po wykonaniu pracy, na

którą opiewała umowa

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Rozwiązanie umowy za

wypowiedzeniem

Każda ze stron może wypowiedzieć
umowę za wypowiedzeniem. Dotyczy
ono umów: na okres próbny, na czas
nie określony i na czas określany (ale
ponad

6

miesięcy).

Przy

czym

obowiązuje

ustawowy

okres

wypowiedzenia.

2 tygodnie (zatrudnieniu poniżej

6 miesięcy)

1 miesiąc (zatrudnienie powyżej 6

miesięcy)

3 miesiące (zatrudnienie powyżej

3 lat)

Wypowiedzenie dla umowy na czas nie
określony:

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Rozwiązanie umowy bez

wypowiedzenia

Każda ze stron może wypowiedzieć
umowę bez wypowiedzeniem. Warunkiem
takiego

wypowiedzenia

jest

ciężkie

naruszenie obowiązków. W przypadku
pracownika jest to:

ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych

popełnienie przestępstwa, którego skutki

uniemożliwiają

dalszą

pracę

na

danym

stanowisku

zawiniona przez pracownika utrata uprawnień

niezdolność do pracy wskutek choroby

usprawiedliwiona nieobecność trwająca ponad

1 miesiąc

background image

Do obowiązków pracodawcy należy:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Obowiązki pracodawcy 1

zaznajamianie

pracowników

z

zakresem ich obowiązków

organizowanie pracy tak, by zapewnić

pełne wykorzystanie czasu pracy

zapewnienie

bezpiecznych

i

higienicznych warunków pracy

prowadzenie szkoleń i ułatwianie

pracownikom

podnoszenia

kwalifikacji

terminowe wypłacanie wynagrodzeń

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Obowiązki pracodawcy 2

zaspokajanie

potrzeb

socjalnych

pracowników

prowadzenie dokumentacji pracy

wraz z wygaśnięciem umowy wydanie

pracownikowi świadectwa pracy

sprawiedliwe

ocenianie

pracy

pracownika

wpływanie

na

kształtowanie

się

prawidłowych

zasad

współżycia

społecznego

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Ciężkie naruszenie obowiązków

pracodawcy

nie wypłacenie w terminie całości

wynagrodzenia

naruszenie

przepisów

BHP

stwarzające znaczne zagrożenie dla
zdrowia lub życia

uporczywe naruszanie przepisów o

czasie pracy i urlopach

uporczywe

dyskryminowanie

pracownika

uporczywe

naruszanie

godności

pracownika

poprzez

bezzasadne

szykanowanie (mobbing)

background image

Obowiązki pracownika to:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Obowiązki pracownika

sumienne i staranne wykonywanie

pracy

stosowanie

się

do

poleceń

przełożonych

przestrzeganie regulaminów pracy

przestrzeganie czasu pracy

przestrzeganie zasad BHP

dbanie o dobro zakładu pracy

ochrona mienia zakładu pracy

zakaz konkurencji

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Ciężkie naruszenie obowiązków

pracownika

udział w nielegalnym strajku

usiłowanie

kradzieży

na

szkodę

pracodawcy

samowolny zabór dokumentów i

uporczywa odmowa ich zwrotu

podjęcie pracy w stanie odurzenia

pozostawienie mienia pracodawcy bez

nadzoru

wykonywanie w okresie zwolnienia

lekarskiego czynności sprzecznych z
celem zwolnienia

nieusprawiedliwiona nieobecność

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Odpowiedzialność pracownika

Za

nieprzestrzeganie

obowiązków

pracowniczych pracownik ponosi przed
pracodawcą

odpowiedzialność.

Odpowiedzialność

ta

może

mieć

zarówna charakter odpowiedzialności
porządkowej

jak

i

materialnej.

Odpowiedzialność

porządkowa

ma

charakter służbowy i jest związana z
przestrzeganiem

zasad

pracy.

Natomiast

odpowiedzialność

materialna

dotyczy

przypadku

wyrządzenia szkody pracodawcy (z winy
pracownika).

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Odpowiedzialność porządkowa

pracownika

Odpowiedzialność

porządkowa

następuje

w

przypadku

nieprzestrzegania

ustalonego

porządku pracy (regulaminy pracy,
przepisy

BHP,

przepisy

przeciwpożarowe), opuszczenia pracy
bez usprawiedliwienia, stawienia się
do pracy w stanie upojenia lub
zażywanie używek w miejscu pracy.
Karami

w

tym

przypadku

są:

upomnienie

,

nagana

bądź

grzywna

. Po

roku nienagannej pracy karę uznaje
się za niebyłą.

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Odpowiedzialność materialna

pracownika

Odpowiedzialność

materialną

ponosi

pracownik

za

wyrządzenie

szkody

pracodawcy w wyniku niewykonania lub
nienależytego wykonania obowiązków.
Przy czym szkoda ta musi być

zawiniona

.

Prawo pracy wyróżnia także szkodę
umyślną i nieumyślną.
Szkoda umyślna musi być naprawiona w
całości. Natomiast w przypadku szkody
nieumyślnej odszkodowanie nie może
przekraczać

trzymiesięcznego

wynagrodzenia.

background image

Czas pracy to czas, w którym
pracownik pozostaje w dyspozycji
pracodawcy. Miejscem pozostawania
pracownika może być zakład pracy lub
inne

miejsce

uzgodnione

z

pracodawcą.

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Czas pracy

Czas pracy nie może przekraczać 8
godzin na dobę oraz 42 godzin w
tygodniu. Wartość tę kontroluje się dla
okresu obliczeniowego, nie dłuższego
jednak niż 3 miesiące.

background image

Praca ponad ustawowy wymiar pracy
to praca w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca może wykorzystywać te
godziny w sytuacji:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Praca w godzinach nadliczbowych

Na dobę pracownik nie może pracować
więcej niż 4 godziny nadliczbowe. Przy
czym w skali roku liczba godzin
nadliczbowych nie może przekroczyć 150.
Za pracę w godzinach nadliczbowych
pracownik

otrzymuje

dodatkowe

wynagrodzenie.

ochrony życia lub mienia

usuwania awarii

szczególnych

potrzeb

pracodawcy

background image

Kodeks pracy wyróżnia trzy kategorie
urlopów : wypoczynkowy, bezpłatny i
okolicznościowy.

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Urlopy

Urlop

wypoczynkowy

ustanowiony

został na regenerację sił pracownika.
Jego wymiar to 20 dni (26 dni) dla
stażu pracy poniżej (powyżej) 10 lat.
Jedna z części urlopu nie może być
krótsza niż 14 dni (przy podziale
urlopu na części).
W

przypadku

pierwszej

pracy

pracownik otrzymuje 1/12 urlopu za
każdy przepracowany miesiąc.

background image

Urlopy okolicznościowe ustanowione
zostały na załatwienie wyjątkowych
spraw rodzinnych lub osobistych
(narodziny dziecka, ślub, pogrzeb).
Wyróżnić

można

następujące

kategorie urlopów:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Urlopy okolicznościowe i specjalne

okolicznościowy

sensu

stricto

szkoleniowy

macierzyński

wychowawczy

background image

Wynagrodzenie przysługuje zarówno
za

wykonana

pracę

jak

i

za

pozostawanie

do

dyspozycji

pracodawcy. Jego wielkość winna
uwzględniać rodzaj pracy, wymagane
kwalifikacje, jakość samej pracy jak i
włożony wysiłek.

Pracownik nie może

zrzec się wynagrodzenia

. Zasadniczo

wynagrodzenie

płacone

jest

za

wykonaną pracę nie rzadziej niż raz na
miesiąc. Wynagrodzenie składa się z:

płacy zasadniczej

i

dodatków

.

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Wynagrodzenie

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Dodatki i inne składniki

wynagrodzenia

dodatek wyrównawczy

dodatek funkcyjny

dodatek za wysługę lat

dodatek za warunki pracy

dodatek

za

prace

w

nadgodzinach

dodatek za pracę w nocy

lub dni wolne

premia

prowizja

nagroda

odprawa

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Odliczenia i potrącenia z

wynagrodzenia

składka na ubezpieczenie zdrowotne

składka na ubezpieczenie społeczne

zaliczka na podatek dochodowy

nienależne

wynagrodzenie

za

nieobecność w pracy

należność

na

świadczenia

alimentacyjne

należności

z

mocy

tytułów

wykonawczych

udzielone zaliczki pieniężne

kary

porządkowe

nałożone

na

pracownika

Potrącenia

Odliczenia

background image

Wypracowano

dwa

systemy

wynagradzani,

które

znajdują

akceptację prawa. Do systemów tych
zalicza się:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Systemy wynagradzania

wynagradzanie

za

czas

pracy

akord

Wynagrodzenie

za czas pracy

wypłacana

jest

według

stawek

godzinowych,

dniowych,

tygodniowych

lub

miesięcznych. Wynagrodzenie

akordowe

wypłacane

jest

za

wyniki

pracy.

Wyróżnia się akord prosty, progresywny
i zryczałtowany.

background image

Prawo pracy przewiduje specjalną
ochronę

dla

kilku

kategorii

pracowników. Ochrona ta wynika z
uznania istotności społecznej roli
wspomnianych

osób.

Do

osób

chronionych należą:

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Ochrona w prawie pracy

kobiety w ciąży

młodociani (15 – 18 lat)

osoby starsze

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Pracodawca ponosi odpowiedzialność
za stan bezpieczeństwa i higieny pracy
w zakładzie. Obowiązany jest on
ustawowo chronić zdrowie i życie
pracowników.
W

szczególności

pracodawca

powinien:

zapewnić

procedurę

przestrzegania zasad BHP, wydawać
polecenie usunięcia uchybień BHP,
informować pracowników o ryzyku
zawodowym,

zapewniać

środki

ochrony osobistej oraz organizować
badania kontrolne pracowników.

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Ubezpieczenie społeczne

Realizując

zadania

ochrony

pracowników

ustanowiono

także

obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.
Składa się ono z czterech składników:

ubezpieczenia

emerytalnego

ubezpieczenia rentowego

ubezpieczenia na wypadek

choroby i macierzyństwa

ubezpieczenia

z

tytułu

wypadków przy pracy i
chorób zawodowych

background image

Normy związane z

Normy związane z

pracą

pracą

Uprawnienia z tytułu

ubezpieczenia społecznego

emerytura

renta z tytułu

niezdolności do
pracy

renta rodzinna

dodatek

pielęgnacyjny

dodatek

dla

sieroty zupełnej

zasiłek chorobowy

zasiłek

rehabilitacyjny

zasiłek porodowy

zasiłek

macierzyński

zasiłek

wychowawczy

zasiłek

opiekuńczy

zasiłek rodzinny

zasiłek

pielęgnacyjny

zasiłek

pogrzebowy

background image

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Definicja związku zawodowego

Związek zawodowy to organizacja
powstała na bazie dobrowolności
zrzeszania się pracowników. Drugim
jej elementem jest samorządność. Jej
celem jest reprezentowanie i obrona
interesów pracowników.

background image

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Związek zawodowy w

przedsiębiorstwie

Związek zawodowy w zakładzie pracy
może powołać co najmniej 10 osób.
Uchwalają one statut związku i
powołują komitet założycielski (od 3
do 7 osób). Komitet ten składa
wniosek o rejestrację do właściwego
sądu okręgowego.

Osoby należące do związku nie mogą z
tego tytułu ponosić jakichkolwiek
konsekwencji.

Działaczom

związkowym przysługuje, na okres
pełnienia funkcji , zwolnienie od pracy
zawodowej.

background image

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Zakładowa organizacja związkowa

Podstawową

komórką

związku

zawodowego w przedsiębiorstwie jest
zakładowa organizacja związkowa. Do
jej uprawnień zalicza się:

współtworzenie

korzystnych

warunków pracy i reprezentowanie
pracowników

zajmowanie

stanowiska

w

indywidualnych

i

zbiorowych

sprawach pracowniczych

kierowanie

społeczną

inspekcją

pracy i współpraca z Państwową
Inspekcją Pracy

występowanie

do

właściwych

organów z wnioskiem o usunięcie
niezgodności

background image

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Ogólnokrajowa organizacja

związkowa

Związki zawodowe mają prawo tworzyć
organizacje wychodzące poza obręb
przedsiębiorstwa.

Do

tego

typu

organizacji zalicza się: ogólnokrajowy
związek zawodowy i ogólnokrajową
organizację

międzyzwiązkową.

Ich

prawem jest między innymi:

opiniowanie projektów ustaw i

rozporządzeń oraz praca w Komisji
Trójstronnej

prawo

występowania

do

Sądu

Najwyższego

uczestnictwo w międzynarodowych

strukturach związkowych

background image

Związki zawodowe

Związki zawodowe

Zbiorowe układy pracy

Zbiorowy

układ

pracy

jest

porozumieniem zawieranym pomiędzy
związkami

zawodowymi

i

pracodawcami. Określa on warunki
jakim

winna

odpowiadać

treść

stosunku

pracy

oraz

wzajemne

zobowiązania stron. Umowy o pracę
nie

mogą

być

sprzeczne

z

postanowieniami układu.

Zbiorowy układ pracy może mieć
charakter

zakładowy

(związek

zawodowy

zrzesza

ponad

50%

pracowników) oraz ponadzakładowy.

background image

Spory w pracy

Spory w pracy

Komisja pojednawcza

Komisja

pojednawcza

to

organ

powołany wspólnie przez zakładową
organizację związkową i pracodawcę.
Rozpatruje ona skargi pracowników
wynikłe ze stosunku pracy. Jej pracę z
albo ugoda między pracodawcą a
pracownikiem albo upływ czasu (jeżeli
ugody nie osiągnięto w terminie 14
dni dla spraw wiązanych ze zmianą
stosunku pracy lub 30 dni w innych).
Na żądanie pracownika wyrażone w
terminie 14 dni o końca pracy
przekazuje sprawę do sądu pracy.

background image

Spory w pracy

Spory w pracy

Sądy pracy

Sady

pracy

stanowią

wydzielone

wydziały sądów rejonowych i zajmują
się rozstrzyganiem sporów z zakresu
prawa pracy. Na poziomie sądów
okręgowych odpowiadają im wydziały
pracy i ubezpieczeń społecznych.

Sprawę do sądu pracy wnieść można bez
procedury

mediacyjnej

(Komisja

pojednawcza).

Termin wniesienia sprawy to 7 dni od
wręczenia wypowiedzenia lub 14 dla
innych przypadków.

background image

Spory w pracy

Spory w pracy

Spory zbiorowe

Spór

zbiorowy

to

spór

między

pracodawcą a związkiem zawodowym
w sytuacji gdy ten pierwszy nie spełnił
zgłoszonych żądań pracowniczych. O
sporze

zbiorowym

pracodawca

informuje

okręgowego

inspektora

pracy.

background image

Spory w pracy

Spory w pracy

Etapy sporu zbiorowego

Rokowania

Mediacja

Arbitraż

Strajk

protokół rozbieżności

strajk ostrzegawczy (do 2
godz.)

referendum strajkowe (min 50%
załogi)

background image

Podsumowanie

1.Prawo karne dotyczy czynów

zabronionych popełnionych przez
człowieka.

2.Prawo karne wymaga dowiedzenia

winy.

3.Kary winny być współmierne do

winy.

background image

Dziękuję z uwagę


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ochrona dz 1 ppt
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 4
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 6
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 2
Ochrona dz 3
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 1
Ochrona dz 4 ppt
Ochrona dz 2
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 3
Ochrona dz 1
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 5
wewnętrzne służby ochrony [Dz.U.99.4.31], Licencja Pracownika Ochrony-Różne dokumenty
Ochrona dz 6
Ochrona dz 7
Ochrona dz 1 ppt
Ochrona własności intelekturalnej, prawo pracy i ergonomia, Ochrona dz 4

więcej podobnych podstron