Co to są Mikrostruktury

Co to są Mikrostruktury

społeczne?

społeczne?

Zajęcia wprowadzające

Zajęcia wprowadzające

Różne określenia

Różne określenia

mikrostruktur

mikrostruktur



Socjologia mikrostruktur społecznych

Socjologia mikrostruktur społecznych



Mikrosocjologia

Mikrosocjologia



Socjologia małych grup społecznych

Socjologia małych grup społecznych

Socjologia małych grup

Socjologia małych grup

wywodzi się z następujących

wywodzi się z następujących

korzeni

korzeni



Behawioryzm:

Behawioryzm:

Doktryna

filozoficzna

i

Doktryna

filozoficzna

i

psychologiczna negująca znaczenie

psychologiczna negująca znaczenie

świadomości

dla

rozumienia

świadomości

dla

rozumienia

zachowania

człowieka.

Według

zachowania

człowieka.

Według

behawiorystów wszelkie zachowania

behawiorystów wszelkie zachowania

są wyuczone poprzez jakiegoś typu

są wyuczone poprzez jakiegoś typu

kojarzenie i warunkowanie.

kojarzenie i warunkowanie.



Strukturalizm (funkcjonalizm)

Strukturalizm (funkcjonalizm)

Termin ten jest luźno używany w socjologii do

Termin ten jest luźno używany w socjologii do

określenia każdego podejścia, w którym uznaje się,

określenia każdego podejścia, w którym uznaje się,

że struktura społeczna jest istotniejsza niż działanie

że struktura społeczna jest istotniejsza niż działanie

społeczne

społeczne



Interakcjonizm

Interakcjonizm

Teoria psychospołeczna koncentrująca się na

Teoria psychospołeczna koncentrująca się na

pytaniu o sposoby pojawiania się znaczeń w wyniku

pytaniu o sposoby pojawiania się znaczeń w wyniku

interakcji. Głównym przedmiotem jej zainteresowań

interakcji. Głównym przedmiotem jej zainteresowań

jest analiza znaczeń w życiu codziennym, oparta na

jest analiza znaczeń w życiu codziennym, oparta na

wnikliwej obserwacji i bliskim oswojeniu się z

wnikliwej obserwacji i bliskim oswojeniu się z

badanym zjawiskiem- jest to podstawa interpretacji

badanym zjawiskiem- jest to podstawa interpretacji

ukrytych form interakcji ludzkich.

ukrytych form interakcji ludzkich.

Obszar zainteresowań

Obszar zainteresowań

mikrosocjologii

mikrosocjologii



Tematyka mikrosocjologii ogranicza się do tzw.

Tematyka mikrosocjologii ogranicza się do tzw.

grup naturalnego uczestnictwa

grup naturalnego uczestnictwa

np. rodzina,

np. rodzina,

społeczność

lokalna,

grupa

rówieśnicza,

społeczność

lokalna,

grupa

rówieśnicza,

szkolny zespół muzyczny, grupy pracownicze

szkolny zespół muzyczny, grupy pracownicze



Mikrosocjologia zajmuje się badaniem relacji

Mikrosocjologia zajmuje się badaniem relacji

społecznych w małych grupach społecznych

społecznych w małych grupach społecznych



Obszar badawczy dotyczy takich kwestii jak

Obszar badawczy dotyczy takich kwestii jak

relacje

socjometryczne,

konflikty

relacje

socjometryczne,

konflikty

interpersonalne, typy interakcji społecznych,

interpersonalne, typy interakcji społecznych,

czy sposoby odgrywania ról społecznych

czy sposoby odgrywania ról społecznych

Rozwój mikrosocjologii

Rozwój mikrosocjologii



I okres

I okres

(1898- 1905)

(1898- 1905)

Dwa powody powstania mikrosocjologii

Dwa powody powstania mikrosocjologii

:

:

1) w tym okresie pojawiają się próby powstawania

1) w tym okresie pojawiają się próby powstawania

subdyscyplin,

subdyscyplin,

2) pojawiają się badania nad małymi grupami

2) pojawiają się badania nad małymi grupami

społecznymi

społecznymi

3 podstawowe typy badań rozwijane przez

3 podstawowe typy badań rozwijane przez

socjologów

socjologów

1. Frederic Taylor- badania związane

1. Frederic Taylor- badania związane

z

konformizmem

jednostek

i

skutków

z

konformizmem

jednostek

i

skutków

oddziaływania

norm

społecznych

(pytania

oddziaływania

norm

społecznych

(pytania

zadawane przez przedstawicieli przemysłu)

zadawane przez przedstawicieli przemysłu)

2. Joseph Puffer- badania związane

2. Joseph Puffer- badania związane

z przestępczością zorganizowaną

z przestępczością zorganizowaną

3. badania nad zbiorowością młodzieży szkolnej

3. badania nad zbiorowością młodzieży szkolnej



II okres

II okres

(1920- 1930)

(1920- 1930)

-

podejmowanie nowych obszarów teoretycznych i

podejmowanie nowych obszarów teoretycznych i

praktycznych

praktycznych

-

został stworzony pewien schemat badawczy

został stworzony pewien schemat badawczy

polegający na tym że poddawano analizie wpływ

polegający na tym że poddawano analizie wpływ

pewnych elementów grupy na zachowania

pewnych elementów grupy na zachowania

życiowe jednostek

życiowe jednostek

-

Mikrosocjologia uznana za pomoc w rozwiązywaniu

Mikrosocjologia uznana za pomoc w rozwiązywaniu

problemów – tak jak psychologia społeczna.

problemów – tak jak psychologia społeczna.

Podstawowe nurty badawcze: F. ALLAPORT – badania

Podstawowe nurty badawcze: F. ALLAPORT – badania

wpływu grupy na skojarzenia i myślenie jednostek.

wpływu grupy na skojarzenia i myślenie jednostek.

Wnioski:

Wnioski:

1. obecność grupy może pomagać przyswajać

1. obecność grupy może pomagać przyswajać

niektóre zagadnienia

niektóre zagadnienia

2. dzięki grupie człowiek jest zdolny do

2. dzięki grupie człowiek jest zdolny do

podejmowania ryzyka (ryzykownych działań)

podejmowania ryzyka (ryzykownych działań)



III okres

III okres

rozwoju mikrosocjologii

rozwoju mikrosocjologii

(1930-1945).

Okres

klasyki

(1930-1945).

Okres

klasyki

mikrosocjologii.

mikrosocjologii.

Jest to okres stabilizacji instytucjonalnej.

Jest to okres stabilizacji instytucjonalnej.

Powstają pierwsze instytuty i ośrodki

Powstają pierwsze instytuty i ośrodki

badawcze. Mikrosocjologia wyodrębnia

badawcze. Mikrosocjologia wyodrębnia

się

spośród

innych

subdyscyplin.

się

spośród

innych

subdyscyplin.

Mikrosocjologię

definiowano

jako

Mikrosocjologię

definiowano

jako

dyscyplinę o nastawieniu empirycznym.

dyscyplinę o nastawieniu empirycznym.

W tym okresie nastąpiło utrwalenie

W tym okresie nastąpiło utrwalenie

zakresu badań.

zakresu badań.

Prekursorzy mikrosocjologii

Prekursorzy mikrosocjologii



Charles Cooley

Charles Cooley

(1864- 1929)

(1864- 1929)

-

Zaprezentował koncepcję grupy pierwotnej

Zaprezentował koncepcję grupy pierwotnej

-

Pierwotność określał jako: efekt jaki te grupy

Pierwotność określał jako: efekt jaki te grupy

wywołują w procesie tworzenia osobowości

wywołują w procesie tworzenia osobowości

członków tych grup. w sensie pełnionych funkcji jest

członków tych grup. w sensie pełnionych funkcji jest

to ilość zadań jakie jednostka pełni na rzecz grupy.

to ilość zadań jakie jednostka pełni na rzecz grupy.

Z grupą pierwotną spotykamy się po raz pierwszy w

Z grupą pierwotną spotykamy się po raz pierwszy w

życiu. Są to grupy które socjalizują, np. rodzina

życiu. Są to grupy które socjalizują, np. rodzina

-

Wyznaczył również cechy grupy pierwotnej:

Wyznaczył również cechy grupy pierwotnej:

a.

a.

związki face to face

związki face to face

b.

b.

brak specjalizacji

brak specjalizacji

c.

c.

grupy te są względnie trwałe i trwałość ta nie jest

grupy te są względnie trwałe i trwałość ta nie jest

limitowana

limitowana

d.

d.

są to niezbyt liczne grupy

są to niezbyt liczne grupy

e.

e.

występuje w nich pewien stopień intymności

występuje w nich pewien stopień intymności



Ferdynand Tönnies

Ferdynand Tönnies

(1855- 1936)

(1855- 1936)

-

Więź społeczną traktuje jako przeciwieństwo wolności.

Więź społeczną traktuje jako przeciwieństwo wolności.

Uważa, że więź społeczna ogranicza człowieka.

Uważa, że więź społeczna ogranicza człowieka.

Jednocześnie podkreśla, że bez więzi społecznej nie

Jednocześnie podkreśla, że bez więzi społecznej nie

byłoby życia społecznego.

byłoby życia społecznego.

-

Więź społeczna tworzy się na dwa sposoby, bowiem w

Więź społeczna tworzy się na dwa sposoby, bowiem w

człowieku są dwa rodzaje woli:

człowieku są dwa rodzaje woli:

* wola organiczna – płynie z niedostępnej dla refleksji

* wola organiczna – płynie z niedostępnej dla refleksji

jaźni, człowiek dąży do tego aby mieć obok siebie

jaźni, człowiek dąży do tego aby mieć obok siebie

innych, człowiek samotny jest nieszczęśliwy

innych, człowiek samotny jest nieszczęśliwy

* wola arbitralna – wynika z namysłu i wyrachowania,

* wola arbitralna – wynika z namysłu i wyrachowania,

stymuluje zachowania pod względem korzyści

stymuluje zachowania pod względem korzyści

- Z dwóch rodzajów woli powstają dwa typy więzi

- Z dwóch rodzajów woli powstają dwa typy więzi

społecznej:

społecznej:

* wola organiczna – wola wspólnotowa – wspólnota

* wola organiczna – wola wspólnotowa – wspólnota

(Gemeinschaft)

(Gemeinschaft)

* wola arbitralna – wola zrzeszeniowa – zrzeszenie

* wola arbitralna – wola zrzeszeniowa – zrzeszenie

(Geselschaft) 

(Geselschaft) 

-

Stawia on tezę, że osobowe, bliskie, bezpośrednie,

Stawia on tezę, że osobowe, bliskie, bezpośrednie,

autoteliczne więzi społeczne charakterystyczne dla

autoteliczne więzi społeczne charakterystyczne dla

wspólnoty przekształcają się w bezosobowe,

wspólnoty przekształcają się w bezosobowe,

pośrednie, wtórne i często instrumentalne relacje z

pośrednie, wtórne i często instrumentalne relacje z

innymi w społeczeństwie nowoczesnym opartym na

innymi w społeczeństwie nowoczesnym opartym na

stowarzyszeniach.

stowarzyszeniach.

Wspólnota- Gemeinschaft

Wspólnota- Gemeinschaft

(podstawowe cechy):

(podstawowe cechy):

* grupa która łączy ludzi jako osobowości

* grupa która łączy ludzi jako osobowości

* dominują więzi pokrewieństwa, sąsiedztwa, braterstwa

* dominują więzi pokrewieństwa, sąsiedztwa, braterstwa

* czynnikiem kontroli społecznej jest tradycja i zwyczaj,

* czynnikiem kontroli społecznej jest tradycja i zwyczaj,

religia

religia

* podstawą gospodarczą funkcjonowania wspólnoty jest

* podstawą gospodarczą funkcjonowania wspólnoty jest

własność zbiorowa

własność zbiorowa

* typową instytucją jest rodzina

* typową instytucją jest rodzina

Zrzeszenie

Zrzeszenie

Gesellschaft (podstawowe cechy):

Gesellschaft (podstawowe cechy):

* łączy ludzi, jako role społeczne

* łączy ludzi, jako role społeczne

* dominują więzi umowy, co do pewnych kwestii

* dominują więzi umowy, co do pewnych kwestii

* czynnikiem kontroli jest prawo

* czynnikiem kontroli jest prawo

* ludzie kierują się opinią społeczną w

* ludzie kierują się opinią społeczną w

działaniach

działaniach

* podstawą gospodarczą w funkcjonowaniu

* podstawą gospodarczą w funkcjonowaniu

zrzeszeń jest pieniądz i własność prywatna

zrzeszeń jest pieniądz i własność prywatna

* typową instytucją jest państwo

* typową instytucją jest państwo



Emil Dürkheim

Emil Dürkheim

(1858- 1917)

(1858- 1917)

-

francuski socjolog, uważany za twórcę podstaw

francuski socjolog, uważany za twórcę podstaw

funkcjonalizmu

funkcjonalizmu

-

Uważa, że podstawowym problemem socjologii

Uważa, że podstawowym problemem socjologii

jest wyjaśnienie relacji między jednostką a

jest wyjaśnienie relacji między jednostką a

społeczeństwem, oparte na przekonaniu, iż są to

społeczeństwem, oparte na przekonaniu, iż są to

odrębne poziomy analizy.

odrębne poziomy analizy.

-

oddziela rzeczywistość społeczną od biologii,

oddziela rzeczywistość społeczną od biologii,

proponuje spojrzenie na ludzi ich oczyma.

proponuje spojrzenie na ludzi ich oczyma.

-

życie społeczne to nie tylko zbiór jednostek,

życie społeczne to nie tylko zbiór jednostek,

pojawia się świadomość społeczna.

pojawia się świadomość społeczna.

-

W swojej koncepcji opiera się na założeniu

W swojej koncepcji opiera się na założeniu

istnienia mechanizmów przymusu wywieranego

istnienia mechanizmów przymusu wywieranego

przez grupę na jednostkę- odwołuje się do aktu

przez grupę na jednostkę- odwołuje się do aktu

samobójstwa, wiąże go ze zjawiskiem spójności

samobójstwa, wiąże go ze zjawiskiem spójności

grupy.

grupy.



George Simmel

George Simmel

(1858- 1918)

(1858- 1918)

-

niemiecki filozof i socjolog, prowadził rozważania o progach

niemiecki filozof i socjolog, prowadził rozważania o progach

towarzyskości (gdzie jest próg dzielący grupy małe od dużych

towarzyskości (gdzie jest próg dzielący grupy małe od dużych

– wielkość grupy)

– wielkość grupy)

-

Rozważał związki pomiędzy wielkością grupy a jakością ich

Rozważał związki pomiędzy wielkością grupy a jakością ich

działania (forma a treść). Jego analizy opierały się na

działania (forma a treść). Jego analizy opierały się na

badaniach na diadach i triadach.

badaniach na diadach i triadach.

-

Prowadził też rozważania na temat istoty mikrostruktury

Prowadził też rozważania na temat istoty mikrostruktury

społecznej.

społecznej.

Wskazywał na różnice pomiędzy grupami dużymi i małymi:

Wskazywał na różnice pomiędzy grupami dużymi i małymi:

a.

a.

małe grupy powołują do działania cały swój potencjał, całą

małe grupy powołują do działania cały swój potencjał, całą

swoją siłę

swoją siłę

b.

b.

mała grupa angażuje całość osobowości i narzuca człowiekowi

mała grupa angażuje całość osobowości i narzuca człowiekowi

zdecydowane postawy

zdecydowane postawy

c.

c.

w małych grupach normy obejmują szeroki zakres zachowań a

w małych grupach normy obejmują szeroki zakres zachowań a

odstępstwa spotykają się z mniejszą tolerancją

odstępstwa spotykają się z mniejszą tolerancją

d.

d.

małe grupy nie zawierają podgrup

małe grupy nie zawierają podgrup

e.

e.

małe grupy mają środki i narzędzia do rozwiązywania

małe grupy mają środki i narzędzia do rozwiązywania

konfliktów między jednostkami

konfliktów między jednostkami

f.

f.

w małej grupie napięcia prowadzą do wewnętrznej

w małej grupie napięcia prowadzą do wewnętrznej

dezintegracji (schizmy) a w dużej do podziału na mniejsze

dezintegracji (schizmy) a w dużej do podziału na mniejsze

grupy

grupy



Zygmunt Freud (1856- 1939)

Zygmunt Freud (1856- 1939)

-

Mówił o deindywidualizacji jednostki – jednostka pod

Mówił o deindywidualizacji jednostki – jednostka pod

wpływem grupy traci swoje indywidualne cechy.

wpływem grupy traci swoje indywidualne cechy.

Warunkiem pojawienia się tego procesu jest istnienie

Warunkiem pojawienia się tego procesu jest istnienie

silnych związków emocjonalnych jednostka – grupa. 

silnych związków emocjonalnych jednostka – grupa. 

-

twierdził, iż potencjalnie destrukcyjny popęd

twierdził, iż potencjalnie destrukcyjny popęd

seksualny lub agresywność ulegają sublimacji i

seksualny lub agresywność ulegają sublimacji i

przekształceniu uzyskując postać użyteczną

przekształceniu uzyskując postać użyteczną

społecznie, np. przyjaźni

społecznie, np. przyjaźni

( w pierwszym wypadku) lub walki z wrogami

( w pierwszym wypadku) lub walki z wrogami

zewnętrznymi ( w drugim).

zewnętrznymi ( w drugim).