Wykład II i III

Kultura i struktura

społeczna,

Literatura

• 1.

Szacka B. Wprowadzenie do

socjologii, Oficyna Naukowa,
Warszawa, 2003

• 2. Szczepański J., Elementarne

pojęcia socjologii, Warszawa 1970

• 3. Mead M., kultura i tożsamość

PWN Warszawa 2000

Termin „więź społeczna” nie jest
jednoznacznie rozumiany przez
wszystkich socjologów. Mówiąc o więzi
rodowej lub więzi lokalnej, odwołujemy
się do czynników obiektywnych, które
mają stanowić o istnieniu więzi
społecznej w określonej przez nie
zbiorowości ludzkiej. Istotny dla
współczesnego rozumienia więzi
społecznej był spór między tymi,
którzy w człowieku widzieli osobnika
wyposażonego w uczucia sympatii do
drugich ludzi, a tymi, którzy upatrywali
w człowieku jednostki egoistycznej i
wrogiej innym ludziom.

Wiek XIX przyniósł nowe podejście do
społecznego świata, zgodnie z którym
więź społeczną charakteryzowano jako:
właściwość wyróżniającą i
określającą pewne zbiorowości
ludzkie. Chociaż termin
„zbiorowość społeczna” określa
zwykle zbiór ludzi, w którym
powtarzają się styczności i
zachodzą stosunki społeczne,
dopiero stwierdzenie istnienia
więzi społecznej pozwala nam
orzec, że dana społeczność jest
czymś więcej aniżeli tylko tak czy
inaczej wydzieloną populacją ludzi.

Więź społeczna objawia się na
dwóch

płaszczyznach.

1.wspólności i związki między ludźmi, dające się

rzeczowo określić. Są to: wspólności i więzy krwi,
wspólnota pochodzenia, wspólnota terytorium,
wspólnota języka,
wspólnota kultury w różnych jej dziedzinach, a
także wspólna organizacja życia zbiorowego.

2.swoiste stany i akty świadomości, takie jak

poczucie szczególnej łączności z innymi ludźmi czy
wzajemnej z nimi zależności, oraz ich manifestacja
przez postawy, zachowania i działania
indywidualne czy zbiorowe.

Więź wyodrębnia małą lub wielką
społeczność od ludzi czy
zbiorowości ludzkich, które
znajdują się poza jej zasięgiem.

Najstarszym rodzajem więzi jest więź
dana człowiekowi przez społeczne
warunki

urodzenia,

czyli

więź

naturalna. Dziecko, przychodząc na
świat w rodzinie, wchodzi najpierw w
związki z rodzicami, rodzeństwem czy
szerzej w związki, które wyznacza mu
jego środowisko rodzinne. Z czasem
stopniowo staje się członkiem innych
grup i społeczności, należących do
szerszego środowiska.

Ten rodzaj więzi społecznej, którego
klasyczną postacią jest więź rodzinna,
rodowa czy etniczna, nigdy nie
wygasa. Odnaleźć ją można także w
nowoczesnych społeczeństwach.
Zwykle ujawnia się w postaci czystej
więzi naturalnej, czasami zaś
występuje w przemieszaniu z innymi
więziami.

Przeciwieństwem więzi

naturalnej jest więź

stanowiona, czyli więź

wynikająca bezpośrednio

lub pośrednio ze

stanowienia społecznego.

Jej podstaw należy szukać

w starożytnym podziale na

wolnych i niewolników

Więź stanowiona występuje w tych
zbiorowościach ludzkich, w których
istnieją podziały społeczne, narzucone
siłą czy prawem bądź też siłą i prawem
łącznie. Czasami więź tego typu może
być znacznie silniejsza od więzi
naturalnej. Więź stanowiona niknie lub
przynajmniej słabnie, gdy przestają
istnieć warunki i sytuacje, w jakich się
wytworzyła. polis - w starożytnej
Grecji: państwo- -miasto

Innym rodzajem więzi społecznej
jest więź powstająca w wyniku
dobrowolnego zrzeszania się ludzi.
Już Arystoteles podkreślał ważną
rolę zgromadzeń biesiadnych czy
innych jako środków zespalania się
ludzi w obrębie greckiej polis. Rozkwit
więzi zrzeszeniowej nastąpił w
średniowiecznych miastach
europejskich.

Na tego typu więzi była oparta gmina
miejska. Wraz z rozwojem miast
zmieniał się też profil zrzeszeń. Przede
wszystkim zwiększała się ich liczebność,
czemu towarzyszyły: wzrost liczby
zrzeszeń o ściśle wyspecjalizowanych
zadaniach, powstawanie i rozwój
wielkich zrzeszeń nie zamkniętych w
jednej zbiorowości miejskiej, lecz
rozciągających się na znaczne obszary,
a wreszcie pojawienie się tendencji do
rozszerzania modelu więzi zrzeszeniowej
na innego rodzaju grupy i społeczności

.

Więź naturalna, więź stanowiona i
więź zrzeszeniowa to trzy
zasadnicze rodzaje więzi
społecznej, a jednocześnie jakby jej
typy idealne. W praktyce niełatwo
jest określić, jakiego rodzaju więź
występuje w konkretnej
zbiorowości. Trudna do
zdefiniowania jest chociażby relacja
między dwiema postaciami
makrostruktury społecznej istniejącej we
współczesnym świecie: narodem i
państwem.

W wielkich społecznościach
heterogenicznych, takich jak
społeczeństwa
północnoamerykańskie, wytworzyły
się makrostruktury, którym
współczesna socjologia nadała
miano „naród-państwo”. W
strukturach tych faktycznie trwa proces
nakładania się więzi właściwej państwu,
zawierającej elementy zrzeszenia i
stanowienia, na więź naturalną,
właściwą wspólnotom narodowym.

Innym kryterium klasyfikacji więzi
społecznej jest sposób, w jaki
przejawia się ona w konkretnej
zbiorowości.

Więź

małej

grupy

aktualizuje

się

w

bezpośrednich

kontaktach między jej członkami i w
stosunkach społecznych opartych na
nich. Natomiast całkiem inny charakter
ma więź społeczna występująca między
członkami wielkich zbiorowości, takich
jak naród czy państwo. Realnymi, a przy
tym

tkwiącymi

w

świadomości

społecznej korelatami tej więzi są:
tradycja, wspólnota dziejów, wspólnota
języka, obyczaju i kultury czy wreszcie
wspólna

organizacja

terytorialno-

polityczna.

Komponenty kultury

Kultura dostarcza
jednostkom zbioru
powszechnie podzielanych
sposobów myślenia, które
kierują naszym działaniem.
Czyniąc to, kultura włącza nas w
społeczeństwo, czyni je
możliwym, ponieważ dostarcza
ogólnych ram rozumienia. Tylko
posługując się podobną
perspektywą, możemy
zintegrować się z innymi w sieci
zachodzących interakcji
(stosunków).

Człowiek przychodzi na

świat jako organizm

biologiczny, zostaje

„wchłonięty” przez

społeczeństwo i pod

wpływem jego kultury ulega

socjalizacji; staje się istotą

społeczna.

Proces socjalizacji jest pierwszym
mechanizmem wpływu kultury na
życie społeczne. Gdy człowiek
przychodzi na świat to od pierwszej
chwili narodzin znajduje się pod
wpływem istniejących przedmiotów,
poglądów, wierzeń, ustalonych
sposobów wychowania niemowląt, z
czego wnioskujemy, że
kultura jest dla człowieka światem
zastanym, do którego musi wejść ucząc
się wielu rzeczy i przez wiele lat. Jego
popędy, organizm, skłonności naturalne
zostają od razu ujęte w karby nakazów,
wzorów ustalonych w grupie, w której
się urodził.

Czyli socjalizacja to nic innego, jak
część całkowitego wpływu środowiska,
która wprowadza jednostkę do udziału w
życiu społecznym, uczy ją zachowania
się według przyjętych wzorów, uczy ją
rozumienia kultury, czyni ją zdolną do
utrzymania się w społeczeństwie i
wykonywania określonych ról
społecznych. Wpaja ona także aspiracje,
czyli dążenia do tego, aby osiągnąć
pewne rzeczy czy cechy pożądane,
naśladować bohaterów, osiągnąć
zamożność, dążyć do uznania,

W toku socjalizacji jednostka
przyswaja sobie wiedzę i umiejętność
grania ról społecznych tzn. umiejętność
bycia kolegą, uczniem, synem czy
przyjacielem. Uczy się spełniać swoim
zachowaniem oczekiwania innych i
przystosować swoje postępowania do
postępowań innych.
Prowadzi ona do konformizmu, czyli
dążenia, aby zachowanie jednostki było
zgodne z tym, czego grupa od niej
oczekuje. Stopień konformizmu może być
różny i socjalizacja nie może zapobiec
rozwijaniu się osobowości buntowniczych,
odrzucających takie czy inne elementy
danej kultury, obyczajów czy organizacji
społeczeństwa

Wobec współuczestnictwa

w społeczeństwie należy

funkcjonować według

Normy normy są społecznymi
zasadami, które określają co jest
właściwym a co niewłaściwym
zachowaniem w danej sytuacji. Normy
dostarczają narzędzi, które pozwalają
nam orientować się na innych ludzi.
Normy są także pewnego rodzaju
celami. Ujmujemy je jako cenne same w
sobie, Zwyczaje, obyczaje, prawa są
pewnego rodzaju normami. Podczas gdy
normy są zasadami działania, wartości
są szerszymi ideami, określającymi co
jest godne pożądania, prawidłowe,
dobre. Są to idee podzielane przez
większość społeczeństwa.

Wartości - są bardzo ogólne i
abstrakcyjne, więc bardzo trudno
jest powiedzieć jak dany sposób
zachowania wiąże się z daną normą
lub nie. Jest tu możliwa daleko idąca
interpretacja, lecz ludzie najogólniej
wiedzą czy ich zachowanie służy
danej wartości czy nie

symbole i język - są działaniami lub
przedmiotami, które są społecznie
przyjęte, akceptowane jako znaczące
coś szczególnego.

Symbole mogą

przyjmować wiele form, lecz język jest
najważniejszym, najbardziej doniosłym
zbiorem symboli. Język jest kamieniem
węgielnym każdej kultury. Język jest
narzędziem za pomocą, którego ludzie
porozumiewają się, komunikują sobie
idee, informacje, postawy, uczucia.
Język jest podstawowym narzędziem za
pomocą, którego istoty ludzkie tworzą
swoja kulturę, przekazują ją z pokolenia
na pokolenie.

Symbolami w kulturze

mogą być także gesty w

jakich społeczeństwo

komunikuje się.

Jedność i zróżnicowanie

kultur

uniwersalność kultury -Uniwersum
kulturowe oznacza wzory i aspekty
życia, które obserwuje się we wszystkich
społeczeństwach ludzkich. Powody
istnienia tych uniwersalnych
powszechników wynikają z tego, że
ludzie stają wszędzie wobec podobnych
problemów kultury. Oznaczają pewien
skumulowany sposób radzenia sobie z
tymi problemami, przekazywanymi z
pokolenia na pokolenie. Przykładowo,
obecność ceremonii pogrzebowych we
wszystkich kulturach ludzkich wynika z
konieczności radzenia sobie ze śmiercią,
żalem i lękiem.

etnocentryzm To co stało się
częścią kultury naszego
społeczeństwa, staje się też naszą
drugą skórą. Powoduje to, że mamy
problemy by widzieć, odczuwać i
oceniać wiele zjawisk w sposób
odmienny niż ten, który
przyswoiliśmy sobie poprzez naszą
kulturę. Niezdolność do wyjścia
poza naszą kulturę określa się jako
etnocentryzm.

subkultury Zróżnicowanie kultur nie
jest obserwowane tylko gdy
porównujemy dwa społeczeństwa. Może
być obserwowane wewnątrz danego
społeczeństwa, w formach tzw.
subkultury (podkultury grupowe,
środowiskowe, generacyjne, religijne,
rasowe, etniczne, zawodowe). Czasami
subkultura jest tak różna, że określa się
ja jako kontrkultura czyli przeciw-
kultura. Przykładem kontrkultury była
subkultura dzieci – kwiatów (hippies) w
latach 60 – tych w Stanach
Zjednoczonych

.

kontrkultura

Elementy struktury

społecznej

Społeczeństwa są w pewien

sposób uporządkowane:

stosunki społeczne między

ludźmi (interakcje) układają się

w pewne stałe wzory, często

powtarzalne, tworzące pewne

całości lub stałe wzory

interakcji

W socjologii podkreśla się

stałość interakcji

związanych pozycją

społeczną ludzi, ich rolami,

instytucjami, w obrębie

których ludzie działają.

Przedmiotem

zainteresowań socjologów

jest osobnik ludzki ujęty w

całokształcie swoich ról

społecznych poprzez

pryzmat wzorów i

stereotypów w całej swojej

konkretnej osobowości

społecznej jaka się w nim

ukształtowała

pozycja społeczna (status) oznacza
szczególne miejsce, jakie zajmuje
jednostka w społeczeństwie i interakcje
w jakie wchodzi z racji zajmowania tego
miejsca. Pewne pozycje zajmujemy z
urodzenia, są to pozycje przypisane,
np. pozycja kobiety, starca czy
szlachcica. Inne pozycje to pozycje
osiągane, które zdobywamy własnym
staraniem, w tym
współzawodnictwem z innymi np.
pozycja nauczyciela, śpiewaka
operowego, czy maklera giełdowego.
Podać przykłady współzawodnictwa.

Każda pozycja wiąże się z

pewnymi prawami i

obowiązkami, oczekiwaniami

innych wobec jednostki

zajmującej daną pozycję.

Zajmując pozycję odgrywamy

pewną rolę społeczną. Dana

pozycja społeczna może

wymagać odgrywania kilku ról

społecznych

Pozycje i role społeczne są
cegiełkami dla budowy bardziej
złożonych struktur społecznych,
w tym grup społecznych. Role
wiążą bowiem ludzi wewnątrz
większych skupień interakcji.
Gdy relacje miedzy ludźmi stają
się bardziej trwałe, określamy je
jako podstawa ukształtowania
się grup.

role społeczne Instytucje są w
rozumieniu socjologów instrumentami
za pomocą których organizowane są,
kierowane i egzekwowane lub
wyłączane pewne ważne zadania
związane z życiem społecznym ludzi.
Każda instytucja jest wybudowana wokół
standardowego rozwiązania pewnych
problemów. Zazwyczaj instytucje
rozwiązują kilka problemów.
Przykładowo instytucja rodziny
rozwiązuje problemy związane z
potrzebą ekspresji emocjonalnej,
reprodukcją

, socjalizacją,

realizacją celów ekonomicznych.

Rola społeczna

(Szczepański) – stały

wewnętrznie spójny system

zachowań, będący reakcjami na

zachowania innych ludzi, które

przebiegają według mniej lub

bardziej wyraźnie ustalonego

wzoru, przyjętego w danej

grupie, czasem prawnie

uregulowanego

(sformalizowanego), który

oznacza zbiór praw i

obowiązków, przywilejów i

powinności

Zakres realizacji każdej
roli społecznej
uwarunkowany jest przez:

*

właściwości anatomiczno-

psychologiczne jednostki

wzór osobowy (określa zespół cech
idealnych, jakie jednostka wykonująca
daną rolę powinna okazywać oraz
zespół idealnych sposobów zachowania)

*

sposób zdefiniowania ich przez jej

nosiciela i resztę zbiorowości
*

strukturę i organizację

zbiorowości i sankcje pozytywne i
negatywne, jakimi dysponuje
zbiorowość w stosunku do jednostki
*

identyfikację jednostki z grupą.

Istnieją role postulowane i pełnione.
Jesteśmy nosicielami wielu ról
społecznych. Na przykład rola celnika i
rola skorumpowanego kolegi

grupy

Zbiór społeczny – u pewnej

ilości ludzi występują cechy,

które upodabniają ich do siebie i

w ten sposób łączą. Cechy te

mogą być biologiczne albo

dotyczyć pozycji w

społeczeństwie. Nie jest to

realnie funkcjonująca całość, ale

tylko jej zapowiedź – kategoria

statystyczna. Takie zbiory nie są

samodzielne, chociaż dbają o

swoje interesy.

Zbiorowość społeczna –

kiedy członków zbioru

społecznego łączy coś więcej

niż tylko posiadanie wspólnej

cechy. Powyższe stanowi

tylko zalążek, przyczynek do

sformowania grupy jako

elementu w społeczeństwie.

Grupa społeczna – relacje

pomiędzy jej członkami mają

trwałą postać. Grupa może

istnieć pomimo zmian jej składu

(np. śmierci jednych członków,

przyjęcia nowych) nawet przez

pokolenia. Zbiór ludzi, którzy w

dążeniu do wspólnych wartości
(będących ich celami) związani

są więzią społeczną i wśród

których występuje forma

organizacji społecznej.

Wg Szczepańskiego: Grupa
społeczna to pewna ilość osób
(najmniej trzy), powiązanych
systemem stosunków
uregulowanych przez instytucje,
posiadających pewne wspólne
wartości i oddzielonych od innych
zbiorowości wyraźną zasadą
odrębności.

Najwazniejsze elementy

konstytuujące grupę w

społeczeństwie

 Zbiorowość, która wykształciła pewien

zakres wspólnego myślenia


Zbiór osób, które wyznaczają więź

społeczną (charakter dwoisty) i
samoświadomość


W grupie istnieje komunikacja i

łączność


Istnieje tendencja do zachowania

konformizmu, kulturowo wspólnych
wartości


Istnieje świadomość wspólnych

interesów i ich przedkładanie nad swoje
interesy





Wspieranie się o pewne podstawy

materialne (wzór fizyczny członka  też jego

funkcje)



Istnieje pewne terytorium, majątek,

budynki, ośrodki, skupienia, wspólne
symbole, herby, sztandary, pieczęcie


Grupa wykształciła władzę grupową

i instytucje (pewne sposoby działania,
załatwiania spraw) grupowe


Istnieje określony sposób

zachowania

Grupy małe i duże

(wielkie)

małe: możliwe są interakcje

członków grupy z pozostałymi

członkami, potrafimy

zidentyfikować inne osoby.

Struktura jest prosta (złożone

wyłącznie z członków, nie

posiadają żadnych podgrup)

wchodzą jako części składowe

jeszcze większych grup.

wielkie: nie wchodzą jako

części składowe do jeszcze

większych grup (naród

państwo, kościół, grupa

wyznaniowa).

ważnym elementem jest

tu fakt, iż grupy o

strukturach dwu lub

wielowarstwowych to

grupy pośrednie

rozróżniamy grupy pierwotne

i wtórne

wyselekcjonowane ze
względu na tym więzi

występujący w nich i

tak:

Grupy pierwotne: więź

oparta na stycznościach
osobistych i postawach
emocjonalnych.
Wtórne: więź wynikająca
ze styczności rzeczowych i
oparta na interesach.

grupy formalne i

nieformalne

Formalne: instytucje
sformalizowane, formalna
kontrola społeczna
Nieformalne tam gdzie
powyższe elementy nie
występują

Grupy celowe (sportowe, partie
polityczne, grupy tzw. akcyjne) i
wspólnotowe (ze względu na zadania,
wspólnota poglądów, wartości)

Grupy celowe są to grupy, które zostały
zorganizowane planowo dla realizacji
pewnego celu lub grupy celów, i w
których istnieje tylko więź
sformalizowana. W grupach celowych
dominuje więź rzeczowa i stosunki
oparte na stycznościach rzeczowych. Są
one tworzone intencjonalnie.

Mechanizm tworzenia się

grup celowych

1.Potrzeby ludzkie i dążenie do ich
zaspokojenia
2. Przekształcenie potrzeb w
interesy, które związane są z
systemem wartości. Są
nadbudowane nad potrzebami.
3. Dążenie do zaspokojenia
interesów prowadzi do stawiania
sobie celów. Cel to bardzo
określony przedmiot lub stan
rzeczy, który zbiorowość chce
osiągnąć. Cel jest konkretyzacją
interesu.

Należy odróżnić zrzeszenia od grup
celowych przymusowych (np.
armia).Cele nie muszą być koniecznie
wspólne, lecz mogą być podobne. Cel
podobny to cel indywidualny, którego
realizacja może być osiągnięta przez
zbiorowość ludzi współdziałających.
Wielkie grupy celowe, które powstają na
zasadach dobrowolności i których cel
jest wspólny, podlegają tym samym
prawom, tendencjom.

Najistotniejszymi

elementami grupy są:

Wielość jednostek –

jednostka sama w sobie nie

może być grupą – muszą

istnieć jakieś szanse

interakcji czyli wzajemnych

oddziaływań między

członkami grupy.

Osoby mogą oddziaływać nie tylko na
inne osoby ale także na interakcje
pomiędzy innymi osobami. Np. jeśli w
rodzinie rodzi się dziecko, to może
wpłynąć na charakter więzów pomiędzy
rodzicami. Im większa jest grupa, tym
większa siła, możliwość wywierania
presji, ale też możliwość powstania
różnic zdań, czyli frakcji.

Jeżeli grupa ma dochować sekretu

albo stanowić elitę, to nie może być

zbyt duża. Poza tym, im większa

jest grupa, tym większa jest

pasywność niektórych osób. Od

wielkości grupy zależy także

częstotliwość i jakość komunikacji

pomiędzy jej członkami (występuje

zjawisko opóźniania bądź gubienia

się informacji).

Instytucje

Pojęcie „instytucja społeczna” można
rozumieć dość szeroko. Obejmuje ono
instytucje o charakterze zarówno
prywatnym, jak i publicznym. Można
stosować je do przedsiębiorstwa czy
sklepu, a także do towarzystwa
ubezpieczeniowego, szkoły, systemu
szkolnictwa, policji, Kościoła i sądu. Tylko
nieliczne instytucje powstały w wyniku
powziętego z góry planu, ogromną ich
większość należy traktować jako nie
zamierzony rezultat ludzkich działań.

Po co istnieją instytucje? Są one
nieodzowne do osiągnięcia tego, co
przekracza nasze siły indywidualne.
Dodają nam sił w naszym dążeniu
do dobra lub zła, wymagają jednak
rozumnego nadzoru kogoś, kto
rozumie działanie tych instytucji
oraz ich cele. Budowa instytucji
społecznych wymaga wiedzy na
temat prawidłowości życia
społecznego, wyznaczających
granice temu, co można za ich
pomocą osiągnąć

Instytucje powstają w wyniku
ustanowienia jakichś norm i mają
określone cele działania. Chodzi tu
głównie o instytucje tworzone
świadomie, choć również pozostałe są
pośrednio wynikiem jakichś działań
celowych. Ich funkcjonowanie zależy od
przestrzegania pewnych norm,
natomiast prawa normatywne i prawa
socjologiczne w instytucjach
społecznych są tak ściśle ze sobą
sprzęgnięte, że nie sposób zrozumieć
funkcjonowania tych instytucji, jeśli się
nie potrafi odróżnić jednych od drugich

Kluczem do zrozumienia funkcji
instytucji społecznych jest cząstkowa
inżynieria społeczna, która opiera się na
małych eksperymentach oraz obserwacji
zmian i rozwoju instytucji. Metoda
charakteryzuje aktualny obraz instytucji.
Są one bowiem nieuniknionym
rezultatem kompromisu interesów
jednostek czy grup z istniejącymi
okolicznościami.

Pierwotne instytucje społeczne
musiały powstać przed pojawieniem
się tego, co się określa mianem
„natura ludzka”. Mamy wszelkie
powody przypuszczać, iż człowiek -
a raczej jego przodek - był
społeczny, zanim się stał ludzki.
racjonalny - oparty na
nowoczesnych naukowych
metodach; oparty na rozumie;
wyrozumowany

Tak więc instytucje są w rozumieniu
socjologów instrumentami za pomocą
których organizowane są, kierowane i
egzekwowane lub wyłączane pewne
ważne zadania związane z życiem
społecznym ludzi. Każda instytucja jest
wybudowana wokół standardowego
rozwiązania pewnych problemów.
Zazwyczaj instytucje rozwiązują kilka
problemów. Przykładowo instytucja
rodziny rozwiązuje problemy związane z
potrzebą ekspresji emocjonalnej,
reprodukcją, socjalizacją, realizacją
celów ekonomicznych. Jest to część
składowa więzi społecznych

J. Szczepański i Stanisław

Kosiński. Mówimy o

instytucjach w sposób

wieloznaczny:

1.Grupy osób wyłonione z

szerszej zbiorowości dla
zaprezentowania jej interesów
2.Formy organizacyjne zespołu
czynności wykonywanych przez
niektórych członków grupy w
imieniu całości.
3.Urządzenia materialne i środki
działania pozwalające tym
osobom wykonywać ich funkcje

1. Role społeczne szczególnie doniosłe

dla życia grupy. Mamy do czynienia
z instytucjami społ., gdy ludzie
powołują swą reprezentację
jednoosobową lub kolegialną,
wykonując swoje czynności
publicznie inpersonalnie (czasowo) i
w sposób standardowy,
powtarzalny, identyczny. Rola
parlamentarzysty , radnego ,
pracownika administracyjnego

Rodzaje instytucji:

1.Formalne (są wyraźnie

regulowane przez spisane przepisy)
i
nieformalne (są regulowane przez
normy przyjęte zwyczajowo,
ograniczane do tej zbiorowości, w
której się pojawiły).
2.

Ze względu na dziedziny życia

społecznego

.

 ekonomiczne (regulują produkcję

i konsumpcję)



polityczne (związane z władzą,

interesami publicznymi)



wychowawcze (socjalizacja)



kulturalne (przekazują,

utrzymują, rozwijają dziedzictwo kult.)



socjalne (załatwiają sprawy

społ. ważna w odczuciu członków grupy)

społeczeństwo to bardzo

złożony typ społecznej

kultury. Członkowie

danego społeczeństwa

podzielają wspólne

wartości i normy,

posługują się wspólnym

językiem. Wyróżnia się

pewne typy społeczeństw:

typy społeczeństw

społeczeństwa łowieckie i

zbierackie, społeczeństwa

ogrodnicze, rolne,

przemysłowe i post-

przemysłowe. Inny używany

podział polega na

rozróżnieniu społeczeństw

tradycyjnych i

nowoczesnych.

Glosariusz, czyli co może być na
egzaminie: status osiągany,
zbiorowość, pozycja przypisana,
kontrkultura, relatywizm kulturowy,
kulturowe powszechniki, kultura, rola
społeczna, etnocentryzm, zwyczaj,
obyczaj, grupa, instytucja, język, prawo,,
status kluczowy, kultura materialna,
kultura symboliczna, norma, wartość,
konflikt ról, odgrywanie roli, wiązka ról,
rola przeciążona, społeczeństwo,
subkultura, symbol, wartość,
społeczeństwo ogrodnicze,
społeczeństwo przemysłowe.