PRAWO MEDYCZNE

mgr Małgorzata Woźniacka

Zakład Prawa Medycznego
Uniwersytet Medyczny w Łodzi

[e-mail]

SYSTEM AKTÓW

PRAWNYCH

W PRAWIE POLSKIM



Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r.



Ratyfikowane umowy międzynarodowe



Ustawy
- ustawa Kodeks Cywilny z 23 kwietnia 1964 r.
- ustawa Kodeks Pracy z 26 czerwca 1974 r.
- ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia
1996 r.
- ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia 1991 r.

- ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
z 6 listopada 2008 r.



Rozporządzenia



Akty prawa miejscowego

GAŁĘZIE PRAWA

PRAWO PUBLICZNE



PRAWO KONSTYTUCYJNE

Reguluje ustrojowe zasady funkcjonowania

państwa, prawa człowieka i obywatela,

model tworzenia prawa, źródła prawa i

hierarcha aktów prawnych, wzajemne

relacje pomiędzy organami władzy

państwowej.



PRAWO ADMINISTRACYJNE

Reguluje relacje między podmiotami w

stosunku pionowym, w którym jeden

podmiot posiada władcze kompetencje do

kształtowania w sposób władczy sytuacji

prawnej drugiego.



PRAWO FINANSOWE

Reguluje gospodarkę finansową państwa,

budżet oraz system podatkowy.



PRAWO KARNE

Reguluje kwestie odpowiedzialności karnej

człowieka za czyny zabronione pod groźbą

kary

PRAWO PRYWATNE



PRAWO CYWILNE

Reguluje stosunki między

równorzędnymi podmiotami



PRAWO RODZINNE



PRAWO PRACY

Reguluje kwestie stosunku pracy,

praw i obowiązków pracownika i

pracodawcy



PRAWO GOSPODARCZE

I HANDLOWE

Reguluje problematykę działalności

gospodarczej, prawa spółek

handlowych, prawa upadłościowego,

prawa własności przemysłowej etc.

Prawo wykonywania
zawodu

ORL przyznaje prawo do wykonywania zawodu lekarza dentysty osobie, która:

1.

Jest obywatelem polskim lub obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska

państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
2.

posiada:
a) dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez polską szkołę wyższą lub
b) dokument potwierdzający formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty,

spełniające minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej,
wydany przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej,
wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 6b, i towarzyszące mu, odpowiednie
świadectwo wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 6b, lub

c) dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez inne państwo niż państwo

członkowskie Unii Europejskiej, pod warunkiem że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej
Polskiej za równorzędny zgodnie z odrębnymi przepisami oraz że spełnia minimalne wymogi
kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej;
3.

posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

4.

posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza

dentysty;
5.

wykazuje nienaganną postawę etyczną;

6.

włada językiem polskim w sposób wystarczający (dot. 2 b i c)

7.

odbyła staż podyplomowy

8.

złożyła Lekarsko-Dentystyczny Egzamin Państwowy

Formy wykonywania
zawodu

1. Umowa o pracę
(pracodawcą jest osoba fizyczna, spółka prawa handlowego lub

zakład opieki zdrowotnej)

2. Umowa cywilnoprawna
(zleceniodawcą jest osoba fizyczna, spółka prawa handlowego

lub zakład opieki zdrowotnej)

- umowa zlecenia
- umowa o dzieło

3. Jednoosobowa działalność gospodarcza (indywidualna

praktyka lekarska)

4. Spółka (grupowa praktyka lekarska)

- spółka cywilna
- spółka partnerska

STOSUNEK CYWILNO-

PRAWNY



PRZEDMIOT

Określone zachowanie podmiotów, wyznaczone przez treścią stosunku prawnego
np. świadczenie usług, wytworzenie dzieła, wybudowanie domu, wykonanie zabiegu



PODMIOT

- osoba fizyczna (każdy człowiek od urodzenia aż do śmierci)
- osoba prawna (spółka z. o.o., spółka akcyjna, SPZOZ, spółdzielnia, związek
zawodowy,
parafia, wyższa uczelnia, partia polityczna, fundacja, związek zawodowy),
stowarzyszenie
- ułomna osoba prawna (spółka osobowa, partnerska, komandytowa,
komandytowo-akcyjna,
wspólnota mieszkaniowa)



TREŚĆ

Prawa i obowiązki stron
np. świadczenie usług i zapłata wynagrodzenia (umowa zlecenia)
wydanie towaru i zapłata ceny (umowa sprzedaży)

PODMIOT



ZDOLNOŚĆ PRAWNA

Możność bycia podmiotem praw i obowiązków

- osoba fizyczna (od urodzenia do śmierci)
- osoba prawna, ułomna osoba prawna (od wpisu do rejestru do wykreślenia
z rejestru)



ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

Możność dokonywania czynności prawnych przez własne działanie

- pełna (osoby pełnoletnie, osoby osoby prawne, ułomne osoby prawne)
- ograniczona (osoby fizyczne od 13 do 18 r.ż., osoby ubezwłasnowolnione
częściowo)
- brak (osoby fizyczne, które nie ukończyły 13 r.ż., osoby ubezwłasnowolnione
całkowicie)

PODMIOT c.d.

PRZEDSTAWICIEL USTAWOWY (Kodeks Cywilny)
Podmiot uprawniony do działania (dokonywania czynności prawnych) w
cudzym imieniu
- rodzic (małoletni do 18 r.ż.)
- opiekun (ubezwłasnowolniony całkowicie)
- kurator (ubezwłasnowolniony częściowo)

OPIEKUN FAKTYCZNY (ustawa o prawach pacjenta i RPP)
osoba sprawująca, bez obowiązku ustawowego, stałą opiekę nad
pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo stan psychiczny
opieki takiej wymaga

OSOBA BLISKA (ustawa o prawach pacjenta i RPP)
małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej,
przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub
osoba wskazana przez pacjenta

UMOWA ZLECENIA

Zawarta w dniu 10 maja 2010 r. pomiędzy:
Stanisławem Adamiakiem, legitymującym się DO nr… seria… zamieszkałym……… zwanym dalej

Zleceniobiorcą a

MEDICUS sp. z o.o. w Łodzi, nr KRS 00073212, z siedzibą…………... reprezentowaną przez Prezesa

Zarządu Piotra

Kamińskiego, zwaną dalej Zleceniodawcą.

§ 1

Zleceniobiorca zobowiązuje się do………………………………………………….

§2

Niniejsza umowa obowiązywać będzie do dnia 10 maja 2012 r.

§3

Zleceniodawca zobowiązuje się wypłacić Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie …. zł, płatne w

terminie 7 dni od daty wystawienia przez Zleceniodawcę faktury VAT.

§ 4

Każda ze stron może rozwiązać umowę za 3 miesięcznym terminem wypowiedzenia. W przypadku

rażącego naruszania warunków umowy każda ze stron może ją rozwiązać ze skutkiem

natychmiastowym.

§ 5

W sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają przepisy Kodeksu Cywilnego

Zleceniobiorca

Zleceniodawca

PRAWO PRACY – Kodeks

Pracy

Gałąź prawa obejmująca ogół regulacji o charakterze semiimperatywnym
dotyczących stosunku pracy oraz regulacji dotyczących organizacji
pracodawców, pracowników, układów i sporów zbiorowych.
- Kodeks Pracy
- Ustawa o związkach zawodowych
- Ustawa o państwowej inspekcji pracy
- Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
- Ustawa o organizacjach pracodawców
- Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i
chorób zawod.
- Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników

- Układy i porozumienia zbiorowe
- Regulaminy

Prawa pracownika

Prawa Pracownika (obowiązki pracodawcy)

-

Prawo do pracy

-

Prawo do godziwego wynagrodzenia

-

Prawo do równego traktowania (wiek, płeć, rasa, wyznanie,
orientacja)

-

Prawo do wypoczynku

-

Prawo do tworzenia i przystępowania do organizacji
pracowniczych

-

Ochrona trwałości stosunku pracy (kobiety w ciąży, pracownicy
w wieku przedemerytalnym, pracownicy na zwolnieniu i urlopie)

-

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

-

Prawa socjalne (FŚP, urlopy zdrowotne, urlopy rodzicielskie)

Umowa o pracę



Umowa o pracę na czas nieokreślony

Najbardziej trwała forma zatrudnienia.



Umowa o pracę na czas określony

Trzecią umowę zawartą na

czas określony traktuje się jako umowę zawartą na czas nieokreślony (okres
między umowami maks. 1 miesiąc)



Umowa na czas wykonania określonej pracy

Nie określa się czasu trwania umowy.



Umowa na okres próbny

Może poprzedzać zawarcie umów 1-3, może być zawarta tylko raz na okres 3
miesięcy

Elementy umowy o pracę

1.

Strony umowy

2.

Rodzaj umowy

3.

Data zawarcia umowy

4.

Warunki pracy i płacy:
- rodzaj pracy
- miejsce wykonywania pracy
- wynagrodzenie
- wymiar czasu pracy
- termin rozpoczęcia pracy

Urlopy pracownicze



Urlop wypoczynkowy



Urlop na żądanie



Urlop bezpłatny



Urlop macierzyński



Urlop ojcowski



Urlop z tytułu przysposobienia



Urlop wychowawczy

Czas pracy

Czas pracy – czas w jakim pracownik pozostaje do dyspozycji

pracodawcy

w zakładzie pracy lub innym wyznaczonym miejscu



Wymiar podstawowy – 8 godz. na dobę / 5 dni – 40 godz. na tydzień



Równoważny czas pracy – maks. 12 godzin na dobę



Dozór urządzeń, pogotowie pracy – maks. 16 godzin na dobę



Straż, służby ratownicze – maks. 24 godziny na dobę



Przerywany czas pracy – przerwa do 5 godzin



System pracy weekendowej



Skrócony czas pracy



Czas pracy w zakładach opieki zdrowotnej – ustawa

11 godzin nieprzerwanego odpoczynku
1 wolna niedziela na 4 tygodnie

Dyżur – ustawa o z.o.z.

Dyżur medyczny
wykonywanie, poza normalnymi godzinami pracy, czynności zawodowych przez

lekarza lub innego posiadającego wyższe wykształcenie pracownika
wykonującego zawód medyczny, w zakładzie opieki zdrowotnej
przeznaczonym dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania
całodobowych świadczeń zdrowotnych

- Czas pełnienia dyżuru wlicza się do czasu pracy.

-

Lekarze (…), zatrudnieni w zakładzie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla
osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych świadczeń
zdrowotnych, mogą być, po wyrażeniu na to zgody na piśmie, zobowiązani do
pracy w zakładzie opieki zdrowotnej w wymiarze przekraczającym przeciętnie
48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

-

Lekarze(…) mogą zostać zobowiązani do pozostawania poza zakładem opieki
zdrowotnej w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych. Za każdą
godzinę pozostawania w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych
przysługuje wynagrodzenie w wysokości 50% stawki godzinowej
wynagrodzenia zasadniczego.

Odpowiedzialność

pracownika



Odpowiedzialność porządkowa

(za nieprzestrzeganie organizacji i porządku pracy)
- upomnienie
- nagana
- kara pieniężna (naruszenie ppoż, BHP, opuszczenie stanowiska, alkohol)
maks. 1/10 wysokości wynagrodzenia do wypłaty



Odpowiedzialność materialna

(za szkody wyrządzone pracodawcy na skutek niewykonania,

nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych)
- odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty i tylko za

normalne
następstwa działania i zaniechania
- odszkodowanie do wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia pracownika
- wspólne wyrządzenie szkody – odpowiedzialność stosunkowa
- w razie wyrządzenia szkody osobie trzeciej odpowiedzialność zobowiązany

do
naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca

Zakończenie stosunku pracy



Wypowiedzenie

2 tygodnie (zatrudniony mniej niż 6 miesięcy)
1 miesiąc (zatrudniony co najmniej 6 miesięcy)
3 miesiące (zatrudniony co najmniej 3 lata)



Rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracownika

- stwierdzony orzeczeniem lekarskim szkodliwy wpływ warunków pracy na zdrowie
- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę



Rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę

- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
- popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia zatrudnienie go na danym

stanowisku
- zawiniona utrata uprawnień
- długotrwałą niezdolność do pracy spowodowana chorobą



Wygaśnięcie umowy o pracę

- śmierć pracownika
- śmierć pracodawcy
- 3 miesiące tymczasowego aresztowania