Diagnostyka chorób

wątroby i dróg żółciowych

M.Pierścińska

Diagnostyka wątroby



Dobrze zebrane wywiady z
pacjentem, to 90% rozpoznania!
(wywiady przebytej żółtaczki
zakaźnej, nadużywanie alkoholu,
napadowe bóle brzucha, stany
podżółtaczkowe….)

Diagnostyka wątroby c.d.

Badania biochemiczne dostarczają informacji

o sprawności lub o uszkodzeniu komórki

wątrobowej.



O niedomodze komórki wątrobowej
świadczy spadek stężenia białek
wytwarzanych przez wątrobę : albumin,
fibrynogenu, cholinoesterazy, protrombiny,
cholesterolu, lipoprotein.

Diagnostyka wątroby c.d.



O upośledzeniu metabolizmu i wydalania

wątrobowego mówią nam: oznaczenie

stężenia bilirubiny z frakcjami, próby

obciążeniowe z galaktozą, bromsulfaleiną.



Dowodem uszkodzenia integralności

komórek wątrobowych jest wzrost

aktywności osoczowej aminotransaminaz

(AspAT i AlAT), dehydrogenazy mleczanowej

(LDH), fosfatazy zasadowej (ALP),

glutamylotranspeptydazy (GGTP)



Przeciwciała przeciwnowotworowe

rodzaj

uszkodzenia

wzrost

poziomu
AspAT AlAT

wzrost

poziomu
ALP

wydłużenie

czasu
protromb.

ostra
martwica

zwykle
znaczny

obecny,ale
łagodny

wydłużony przy
niewydolności

uszkodzenie

przewlekłe

umiarkowany

do znacznego

często

obecny, ale
łagodny

wydłużony przy

niewydolności

cholestaza

często

obecny, ale
łagodny

umiarkowany

do znacznego

Wydłużony przy

zaburzonym
wchłanianiu wit
K (biegunki tł)

nacieczenie

często
obecny, ale

łagodny

często
obecny, ale

łagodny

rzadko
obserwowany

niewydolność zależy od

choroby
podstawowej

zależy od
choroby
podstawowej

często obecny,
ale łagodny

Badania obrazowe



Laparaskopia – wziernikowanie jamy
otrzewnej – oglądanie powierzchni
wątroby, różnicowanie żółtaczek,
marskości,guzów



Scyntygrafia wątroby z użyciem
gammakamery – diagnostyka guzów i
torbieli



Ultrasonografia – „dla wszystkich”

Badania obrazowe



Tomografia komputerowa – z lub bez
środków kontrastujących



Rezonans magnetyczny



Angiografia – celiakografia



Splenoportografia



Biopsja punkcyjna

Badania w ostrych zapaleniach
wątroby



Badanie antygenów: Hbs, HCV, HA,
HD, HE



Badanie stężeń immunoglobulin



Oznaczenie cholinesterazy

Drogi żółciowe - fizjologia

Podział dróg żółciowych:



wewnątrzwątrobowe – początek to

włosowate kanaliki żółciowe – kanaliki

Heringa – przewodziki między-zrazikowe –

przewody żółciowe płatowe – przewód

wątrobowy lewy i prawy



zewnątrzwątrobowe - przewód żółciowy

wspólny + przewód pęcherzykowy –

pęcherzyk żółciowy (V ok.50ml).



Zakończenie w brodawce Vatera – zwieracz

Oddiego

Żółć:



Wydzielana przez hepatocyty 2d50-

1100ml/dobę



Magazynowana w pęcherzyku żółciowym

między posiłkami



Wyrzut z pęcherzyka ok.30min po przyjęciu

posiłku na skutek wydzielanej

cholecystokininy i pobudzeniu nerwów

błędnych.



Skurcz pęcherzyka = rozkurcz zwieracza

Oddiego

Kamica żółciowa



Kamica żółciowa- tworzenie się złogów w
pęcherzyku żółciowym i/lub drogach
żółciowych



Precypitacja nierozpuszczalnych składników
żółci: cholesterolu, bilirubiny, barwników
żółciowych, soli kw. żółciowych i białek



Czynniki ryzyka: genetyka, płeć żeńska,
wiek, HTZ, cukrzyca, otyłość,
hipertrójglicerydemia,jatrogenne(fibraty),
wahania masy ciała, mukowiscydoza

Kamica żółciowa cd



Wywiady: ostry ból brzucha, w prawym
podżebrzu, promieniowanie do prawej
łopatki, po tłustych pokarmach, nudności,
wymioty, wzdęcia brzucha



Badanie przedmiotowe: bolesność
palpacyjna w okol. podżebrowej, objaw
Chełmońskiego, ograniczony obszarem
objaw Blumberga, czasami wyczuwalny
powiększony pęcherzyk

Kamica żółciowa cd.



Badania laboratoryjne: wzrost AspAT, AlAT, ALP,

GGTP, hiperbilirubinemia, wzrost lipazy, amylazy



Badania obrazowe:

1.

usg jamy brzusznej

2.

Rtg brzucha- tylko gdy zwapniałe złogi lub

„pęcherzyk porcelanowy”

3.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej

4.

ECPW –wsteczna duodenopankreatygrafia

5.

MRCP

6.

EUS

7.

Scyntygrafia dróg żółciowych

Nowotwory dróg żółciowych



Usg



CT



MR



Cholangiografia śródoperacyjna



ECPW

Różnicowanie żółtaczek

objawy

żółtaczka

miąższowa

żółtaczka

mechaniczna

odbarwiony stolec

nie

przy pełnej

obturacji

urobilinogen w

moczu

wzmożony

nie występuje

stężenie

cholesterolu w

osoczu

prawidłowe

zwykle zwiększone

aktywność ALP w

osoczu

nieznaczne

zwiększona

bardzo wzmożona

aktywność AlAT

bardzo zwiększona nieznacznie

powiększona

Różnicowanie żółtaczek c.d.

objawy

żółtaczka

miąższowa

żółtaczka

mechaniczna

testy zmętnienia
surowicy

dodatnie

ujemne

stężenie żelaza w
osoczu

zwiększone

normalne

barwa wątroby w
laparoskopii

różne odcienie
czerwieni

zielona