OGRANICZENIE

ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ

CHORÓB ZAKAŹNYCH -

PROFILAKTYKA SWOISTA,

UODPARNIANIE CZYNNE I

BIERNE

Profilaktyka swoista

(immunoprofilaktyka)

• To aktywny proces wywoływania odp.

immunologicznej, służący do uzyskania

ochrony przed chorobą zakaźną.

• stymulacja odporności ma na celu

przerwanie trzeciego ogniwa łańcucha

epizootycznego (jest nim organizm

wrażliwy, dysponowany na zakażenie)

• jej efektem jest obniżenie potencjału

epizootycznego poprzez wzrost populacji

zwierząt odpornych= zmniejszenie liczby

naturalnych żywicieli zarazka.

Odporność swoista (nabyta,

adaptacyjna)

• Rozwija się w wyniku stymulacji swoistym

Ag, który ma zdolność indukowania
odpowiedzi immunologicznej
(immunogen).

• Cechuje się ona:

– Zdolnością rozpoznawania epitopów Ag jako

,,obcego” (non-self) dla organizmu

– Swoistością reakcji = specyficzne reagowanie

przeciwciał lub limf. T uczulonych z Ag

– Pamięcią immunologiczną

Odporność swoista (nabyta,

adaptacyjna)

• Efekt istnienia pamięci immunologicznej

to wtórna odp. immunologiczna (booster
reaction) na kolejne zetknięcie się
organizmu z tym samym Ag (zarazkiem).

• Powtórny kontakt to szybsza i znacznie

większa produkcja swoistych przeciwciał
lub uczulonych limf. T w porównaniu z
pierwotną odpowiedzią immunologiczną.

Uodparnianie czynne i

bierne

• Odporność swoistą zwierzęta

nabywają drogą naturalną i
sztuczną, zarówno w sposób
czynny, jak i bierny.

Uodparnianie czynne

naturalne

• przebycie zakażenia
• podawanie kału i treści jelita
• podawanie szczepionek

zawierających bakterie korzystne dla
zasiedlania przewodu pokarmowego

Uodparnianie czynne sztuczne

- szczepienie

• Szczepionka-

preparat zawierający

antygeny drobnoustrojów, który po
podaniu powoduje powstanie
swoistej odporności
immunologicznej.

Celowość szczepień

• Gdy zwierzęta są zdrowe:

– podwyższenie odporności na patogenne

drobnoustroje

– zminimalizowanie objawów choroby
– w sektorze zwierząt produkcyjnych

ograniczenie klinicznych lub subklinicznych
objawów (biegunki noworodków, schorzenia
układu oddechowego Bo, Su, Av

)

Celowość szczepień w

populacji

• gdy zwierzęta są chore:

– likwidacja choroby zakaźnej (całkowite

usunięcie drobnoustrojów z organizmów

zwierząt i środowiska)- celem jest:

• Brak przebiegu subklinicznego czy utajonego

choroby

• Niedopuszczenie do tworzenia się rezewuarów

zarazka poza organizmem zwierzęcia

• Ograniczenie przewlekłego nosicielstwa
• Zapobieganie przeniesieniu na inne gatunki i

wektory

Celowość szczepień w

populacji

– ograniczenie występowania choroby

zakaźnej polegające na wyeliminowaniu
choroby zakaźnej u zwierząt ale bez całkowitego
zlikwidowania jej rezerwuarów wśród innych
gatunków czy w środowisku. Mogą występować
zakażenia subkliniczne, więc nie można
zaprzestać szczepień ochronnych.

– opanowanie choroby zakaźnej polegający na

osiągnięciu stanu, w którym przestaje ona
stanowić istotny problem, chociaż nie została
wyeliminowana całkowicie (efekt ekonomiczny
widoczny w stadzie).

Szczepienia:

• Profilaktyczne

- zapobiegające

występowaniu danych chorób zakaźnych:

nosówka, parwowiroza, wścieklizna,

szczepienie matek przed pokryciem

zabezpieczające przed ronieniami np. BVD-

MD.

• Interwencyjne (z konieczności) –

zwierzęta

zdrowe na terenach zagrożonych.

• Lecznicze –

w celu spotencjalizowania i

wzbudzenia odporności, np. przy nosówce

½ dawki i.v. lub i.m.

Idealna szczepionka

• Bezpieczeństwo:

– zabite są bezpieczniejsze od żywych (brak

rewersji lub pozostałości wirulencji)

– brak toksyczności ( w tym brak toksycznego

działanie użytych adiuwantów)

– bezpieczne dla zwierząt ciężarnych i dla

zwierząt w każdym wieku

– Nieindukowanie powstawania kompleksów

immunologicznych

– brak właściwości anafilaktycznych
– Biodegradacja – przyjazne dla środowiska.

Idealna szczepionka

• Skuteczność:

– pobudzenie w pełni zabezpieczającej

odpowiedzi immunologicznej

– niezmienność odporności mimo zmian w

obrębie drobnoustroju

– szeroka odporność krzyżowa na zróżnicowane

warianty szczepów drobnoustrojów

– długi czas trwania odpowiedzi immunologicznej
– łatwa indukcja odpowiedzi immunologicznej
– zdolność ominięcia inhibicyjnego działania

przeciwciał matczynych

Idealna szczepionka

• Wygoda:

– efektywność już po zastosowaniu jednej dawki
– poliwalentność
– wymagana dobra rozpuszczalność np. przy

szczepieniach masowych

– schemat szczepień zapewniający odpowiednie

gospodarowanie

– wygodna wielkość dawki
– stabilność w normalnych warunkach

( handlowych)

Adiuwanty

• To substancje wzmagające

immunogenność antygenu

• Mają za zadanie spowolnić

uwalnianie Ag z miejsca podania oraz
wzmocnić odp. poszczepienną

• np. emulsje, wodorotlenek glinu, sole

Al, liposomy, kompleksy stymulujące
ISCOM

Adiuwanty

• a. Freunda ( FCA ): mieszanina oleju

mineralnego, surfaktantu, i zabitych

drobnoustrojów Mycobacterium, emulsja typu

woda w oleju, powoduje silny i bolesny proces

zapalny w miejscu podania, tworzenie się

ziarniniaków, jałowych ropni i/lub

wrzodziejącej martwicy tkanek

• niekompletny a. Freunda: zawiera

wszystkie komponenty co FCA oprócz

Mycobacterium, silniej pobudza odporność

humoralna niż komórkową, słabiej powoduje

efekty uboczne.

Metody stosowania

szczepionek

• Między podaniem 2 szczepionek odstęp

powinien być:

– W inaktywowanych- nie krótszy niż 2 tyg.
– Z żywymi drobnoustrojami- nie krótszy niż 6

tyg.

– W szczepionkach z drobnoustrojami żywymi i

martwymi – nie mniej niż 4 tyg.

• Skracanie odstępów może powodować

zmniejszenie skuteczności i zwiększenie
działań niepożądanych

Metody stosowania

szczepionek

• Prawidłowe stężenie przeciwciał

zmniejsza się zgodnie ze skala

logarytmiczną

• Proces jest dynamiczny i zależy przede

wszystkim od ponownych kontaktów z

Ag

• Jeśli kontakt ten jest rzadki to dochodzi

do stopniowego wygasania odporności

• Stąd konieczność szczepień

przypominających.

Wiek a szczepienie

• Układ immunologiczny dojrzewa określony

czas i wtedy dopiero szczepienie ma sens
u młodych zwierząt:

– Bo - ok. 6 mies.
– Eq, Ov, Cap. – ok.. 4 mies.
– Ca, Fe – 2 mies
– Su – 1 mies.

• Zwierzęta stare nie są stanie wytworzyć

odpowiedniej puli przeciwciał
zabezpieczających ich organizm

Żywienie a szczepienie

• Niedobory białkowe i

wysokoenergetyczne upośledzać
mogą odporność komórkową i
niespecyficzną

• Niedobory witaminowe i

aminokwasowe upośledzają
odporność humoralną

Sposoby podawania

szczepionek

• Per os
• Parenteralnie:

– Aerosolum
– Scarificatio
– S.c.
– i.m.
– i.v.

Stan zdrowia zwierzęcia przed

szczepieniem

• stan zdrowia zwierzęcia musi być optymalny
• układ immunologiczny musi być w pełni

kompetentny i zawierać sprawne

mechanizmy komórkowe i humoralne

• immunokompetencja zwierzęcia może być

modulowana przez szereg czynników:

– Prawidłowe żywienie
– Czynniki genetyczne (wrodzone i nabyte defekty

immunologiczne)

– Możliwość wystąpienia immunosupresji

(współistniejące zakażenie, leki, stres)

Reakcja organizmu na

wprowadzoną szczepionkę

Narastanie i czas trwania

odporności

• zależy od rodzaju szczepionki i sposobu

uodparniania:

– gdy Ag z miejsca wprowadzenia absorbowany

jest powoli, wysoki poziom przeciwciał utrzymuje

się dłużej

– po dostaniu się Ag do organizmu, miano

przeciwciał wzrasta do osiągnięcia szczytu, a

następnie powoli opada i zanika

– następne wprowadzenie Ag powoduje szybki

wzrost przeciwciał, zjawisko to określane jest

jako „Booster effect” = reakcja

anamnestyczna

.

Przygotowany do produkcji przeciwciał organizm

może po szczepieniu powtórnym produkować

przeciwciała szybciej i w większej ilości.

Wpływ odporności matki na

odporność immunizowanych

młodych

Przeciwciała przekazane w sposób bierny (od

matki):

• Wiążą Ag, unieszkodliwiają go i nie pozwalają na

produkcję przeciwciał, względnie jest ona bardzo

niska

• szczepienia czynne są wykonywane wówczas gdy

zanikną przeciwciała przekazane przez matkę, np.

szczepienie kurcząt przeciw pomorowi

rzekomemu wykonuje się po 8-10 dniach

• Odpowiedź zwierząt młodych na szczepionkę

uwarunkowana jest także stopniem rozwoju ukł.

SŚ

Komplikacje poszczepienne

miejscowe i ogólne

• Szczepienia szczepionkami żywymi:

– Mogą wystąpić mniej lub bardziej nasilone

objawy chorobowe, które nie prowadzą do

śmierci ale wpływają ujemnie na

produkcyjność

– Przejściowe obniżenie odporności może

doprowadzić do uzjadliwienia się

drobnoustrojów warunkowo

chorobotwórczych, które następnie wywołują

zachorowanie

• Szczepionki inaktywowane mogą

powodować wystąpienie miejscowych

reakcji poszczepiennych

Przeciwwskazania do

szczepień

• Ostra choroba gorączkowa
• Zaostrzenie przewlekłego schorzenia
• Nasilona skaza krwotoczna ( z wyj.

Szczepionek doustnych)

• Okres okołooperacyjny
• Podanie immunoglobulin
• Stosowanie leków

immunosupresyjnych

Szczepienie powinno być

poprzedzone specjalistyczną

konsultacją w przypadku:

• Klinicznie istotnych zaburzeń

odporności

• Choroby autoimmunizacyjnej
• Ciąży
• Przewlekłego postępującego

zaburzenia układu nerwowego

Czynniki wpływające na

nieskuteczność szczepień

• Szczepienie zwierząt będących pod

wpływem stresu

• Leczonych np. sterydami, antybiotykami o

szerokim spektrum działania

• Szczepionki przeterminowane, źle

przechowywane

• Szczepienie kilkoma szczepionkami

jednocześnie

• Używanie przy żywych szczepionkach

środków dezynfekcyjnych do strzykawek,

igieł czy skóry zwierzęcia

Czynniki wpływające na

nieskuteczność szczepień

• Podanie niewłaściwą drogą
• Zaszczepienie w stanie immunosupresji
• Szczepienie w momencie spadku

odporności u zwierząt charłaczych, źle

żywionych, silnie zakażonych

• Mała immunogenność szczepionki
• Obecność odporności matczynnej
• Nieprzestrzeganie zaleceń producentów gł.

odnośnie wieku

• Wrodzone defekty immunologiczne

Leki a szczepienie

• Leki powodujące immunosupresję:

– Aminoglikozydy
– Cefalosporyny
– Imidazole (mikonazol)
– Rifampicyna
– Sulfonamidy
– Tetracykliny
– Kortykosteroidy
– Cyklofosfamid
– Cyklosporyna A

Choroby zakaźne podlegające

zakazowi szczepień

• PRYSZCZYCA
• PĘCHERZYKOWE ZAP.

JAMY USTNEJ

• CHOROBA PĘCHERZYKOWA

ŚWIŃ

• KSIĘGOSUSZ
• POMÓR MAŁYCH

PRZEŻUWACZY

• ZARAZA PŁUCNA BYDŁA
• GUZOWATA CHOROBA

SKÓRY BYDŁA

• GORĄCZKA DOLINY RIFT
• CHOROBA NIEBIESKIEGO

JĘZYKA

• OSPA OWIEC I KÓZ
• AFRYKANSKI POMÓR KONI
• AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ
• KLASYCZNY POMÓR ŚWIŃ
• POMÓR DROBIU
• ENTEROWIRUSOWE

ZAPALENIA MÓZGU I

RDZENIA ( CH.

CIESZYŃSKA I TALFAŃSKA)

• BRUCELOZA Bo, Cap, Su,

Ov

• ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA

I TCHWICY ( OTRĘT

BYDŁA )

Definicje

• Siodło immunologiczne –

najniższy stopień

odporności między 1 a 2 dawką
szczepionki

• Luka immunologiczna –

moment, w którym

zanika odporność matczyna a jeszcze nie
rozwinęły się kompetencje immunologiczne
noworodka, zwierzę jest w pełni podatne
na zakażenie.

• Negatywna faza odporności –

przejściowy

spadek odporności po szczepieniu

Definicje

• Negatywna faza odporności –

przejściowy

spadek odporności po szczepieniu

• Atenuacja –

osłabienie, wytwarzanie

awirulentnych szczepów, np:

– poprzez prowadzenie hodowli w odmiennym

środowisku od optymalnego

– Wykorzystywanie podwyższonej temp.
– Wielokrotne pasażowanie
– Działanie promieni UV
– Związkami chem. – formalina, sublimat, chinozol

Podział szczepionek

• Pełnozjadliwe -

rzadko stosowane, np. szczepionka

przeciwko niesztowicy owiec.

• Atenuowane -

Zawierają drobnoustroje o

zredukowanej zjadliwości; w większości produkowane

są w oparciu o długotrwałą selekcję pod kątem

zachowania Ag i utraty wirulencji. Atenuacja

prowadzona jest przez wielokrotne pasaże

drobnoustrojów (hodowla w nienaturalnych

warunkach - podłoża sztuczne, zarodki kurze,

hodowle komórek), stosowanie środków chemicznych,

fizycznych; w przypadku wirusów metodą atenuacji

jest pasażowanie zarazków na zwierzętach

doświadczalnych nie będących ich naturalnymi

żywicielami.

Podział szczepionek

• Wady:

– możliwość wystąpienia rewersji,

uzjadliwienia się i wywołania choroby

– ograniczona trwałość
– przeciwwskazania do podawania: ciąża i

stany immunosupresji

– wirusy szczepionkowe mogą podlegać w

organizmie replikacji, w konsekwencji
powodować siewstwo (utrwalanie
przewlekłych zakażeń)

Podział szczepionek

• Zalety:

-

silne pobudzenie odporności, która

utrzymuje się długo

- replikacja Ag w organizmie przypominająca
zakażenia naturalne powoduje pobudzenie
mechanizmów odpowiedzi typu komórkowego
oraz humoralnego łącznie z synteza
przeciwciał sekrecyjnych na błonach
śluzowych s IgA

Szczepionki zabite inaktywowane

- Są w pełni bezpieczne, pod warunkiem

całkowitej inaktywacji ale mogą wywołać efekty

toksyczne i alergiczne

- Nie wykazano immunosupresyjnego efektu ich

działania

- Podstawowa ich wada to niższa i krócej trwającą

odporność.

- Wymagana jest rewakcynacja, zwykle po 3-6

tyg.

- Ochronne przeciwciała stwierdza się po ok.. 2,3

tygodniach od drugiego szczepienia. Wraz z

upływem czasu stopniowo spadają

Szczepionki zabite inaktywowane

• To wszystko częściowo kompensuje dodatek

adiuwantów

- Nie stymulują wystarczająco odporności komórkowej

ani syntezy przeciwciał sekrecyjnych na błonach

śluzowych, choć to również zależy od charakteru

dodawanych adiuwantów

- Nasilenie odporności immunologicznej zależy w

dalszej kolejności od statusu szczepionego

zwierzęcia

- Zwykle ochronna rola przeciwciał wygasa po około 6

miesiącach do 1 roku od szczepienia początkowego.

- Inaktywację drobnoustrojów przeprowadza się

metodami fizycznymi ( temperatura, promienie UV,

promienie gamma, ultradźwięki) lub chemicznymi

(formalina, alkohol, beta-propiolakton)

Szczepionki homologiczne

Zawierają antygeny drobnoustrojów ,

przeciwko którym chcemy uodpornić

zwierzęta
Tworzone są na bazie heterologicznych

drobnoustrojów reagujących krzyżowo
Zawierają antygeny pokrewne w stosunku do

zarazków , przeciwko którym chcemy

uodpornić zwierzę

Szczepionki nieswoiste

Szczepionki nieswoiste

• -Zawierają antygeny różnych drobnoustrojów

z którymi zwierzęta najczęściej się stykają;

• -Stosuje się je w celu niespecyficznego

pobudzenia własnych mechanizmów obrony
immunologicznej ustroju.

Szczepionki monowalentne

Szczepionki monowalentne

(jednoważne) i poliwalentne

(jednoważne) i poliwalentne

(wieloważne)

(wieloważne)

• -MONOWALENTNE- zawierają pojedyncze

antygeny drobnoustrojów występujących w
kilku odmianach antygenowych

• -POLIWALENTNE-w ich skład wchodzi kilka

antygenów zarazka występującego w wielu
odmianach antygenowych;

Szczepionki skojarzone (mieszane)

-

zawierają antygeny różnych

rodzajów drobnoustrojów i
uodparniają równocześnie przeciwko
kilku chorobom, np. Canivac FH

Szczepionki rekombinowane

- Uzyskuje się z oczyszczonych

podjednostek wirusowych lub bakteryjnych

- Preparaty takie pozbawione są zbędnego

balastu białkowego, który może czasem
wywołać wstrząs anafilaktyczny

- Stosowane są u zwierząt między innymi w

profilaktyce kolibakteriozy , zakaźnej
pleuropneumonii świń oraz zzzn świń

Szczepionki markerowe

- powstają na bazie szczepionek
rekombinowanych
- szczepionki inaktywowane lub żywe,
oparte o mutanty genetyczne lub
wyizolowane białka drobnoustrojów,
pozwalające na różnicowanie zwierząt
zaszczepionych i zakażonych naturalnie ,
w oparciu o wytworzone przeciwciała

Szczepionki DNA

• -

Nowej generacji

• -Szczepienie genetyczne polega na

bezpośrednim np,. Domięśniowym podaniu
in vivo cząstki kwasu nukleinowego
kodującej określony antygen
szczepionkowy

• -Antygen ten syntetyzowany w komórkach

gospodarza jest prezentowany w jego
układzie immunologicznym, przez co
indukuje swoistą odpowiedź typu
komórkowego lub humoralnego

Szczepionki DNA

• -Obcy DNA można podawać zwierzętom

bezpośrednio lub wykorzystując jako

nośnik wektory np.. Adenowirusowe

• -Proste w produkcji, znaczna stabilność i

odporność na temperaturę, nieograniczona

możliwość modyfikowania sekwencji

użytych genów

• -Stosowane były eksperymentalnie w

odniesieniu do wirusa grypy typu A, wirusa

HIV , FIV kotów, wirusa wścieklizny,

pryszczycy, niektórych pasożytów etc.

Szczepionki antyidiotypowe

•

oparte są o przeciwciała naśladujące

antygeny

• ten typ nie jest jeszcze dostępny na rynku

Szczepionki podjednostkowe

• - wykorzystują „czyste” białka.
• - wysoce bezpieczne dla organizmu
• - problemem w produkcji mogą być

toksyny czy białka powierzchniowe, które
wytwarzane są jedynie in vivo- podlegają
one modyfikacji

Autoszczepionki

- Biopreparaty produkowane na bazie

drobnoustrojów izolowanych z danego
stada (środowiska) lub z konkretnego
zwierzęcia i przeznaczone do stosowania u
zwierząt w tym stadzie lub u pojedynczego
osobnika

- w skutek swoistości antygenowej (większa

aniżeli szczepionek komercyjnych)
uzyskuje się lepsze efekty uodparniające

Anatoksyny i serowakcyny

W przypadku niektórych chorób o etiologii bakteryjnej

materiałem do produkcji szczepionki nie są

drobnoustroje, ale:

ANATOKSYNA – jest to toksyna inaktywowana

(pozbawiona toksyczności) pod wpływem

ciepła i formaliny, ale zachowująca zdolność

uodparniającą, np. p. błonicze, p. tężcowe, p.

jadowi kiełbasianemu. Po szczepieniu – odporność

podobna do odporności jaka powstaje po przebyciu

choroby.

SEROWAKCYNA – zawiera antygen i przeciwciała z

surowicy skierowane przeciw temu antygenowi.

UODPORNIENIE BIERNE

UODPORNIENIE BIERNE

Uodpornienie bierne

Uodpornienie bierne

• Powoduje wystąpienie przejściowej

niepodatności zwierzęcia na zakażenie przez

wprowadzenie do organizmu gotowych

przeciwciał z surowicą odpornościową

albo

z

siarą lub mlekiem

pochodzącym od innego

zwierzęcia.

• Dzięki dostarczonej puli przeciwciał organizm

zyskuje natychmiastową ochronę przed

infekcją.

• Odporność bierna trwa krótko, gdyż

przeciwciała zwłaszcza pochodzące od innego

osobnika –przeciwciała heterologiczne-jako

substancje obce są szybko metabolizowane w

ustroju

Surowice odpornościowe podział

:

1.Ze względu na pochodzenie

:

• -homologiczne (zawierają przeciwciała

pochodzące od tego samego gatunku

zwierząt dla którego są przeznaczone, np.

surowica odpornościowa przeciwtężcowa

Tetanin wyprodukowana na koniach i

stosowana u koni)

• -heterologiczne ( zawierają przeciwciała

wyprodukowane na innych gatunkach

zwierząt niż ten dla którego są przeznaczone,

np.. Canisanin F, Rhusionormin )

Surowice odpornościowe podział

2.Ze względu na rodzaj antygenu użytego
do uodporniania:

-surowice przeciwbakteryjne
-surowice przeciwwirusowe
-surowice przeciwtoksyczne

Surowice odpornościowe podział

3.Ze względu na ilość gatunków drobnoustrojów

przeciwko którym działa przeciwciało:

• -surowice jednoważne – monowalentne-

zawierają przeciwciała przeciwko 1 gatunkowi

drobnoustrojów

• -surowice wieloważne- poliwalentne- zawierają

przeciwciała przeciwko kilku gatunkom

drobnoustrojów

• Gammaglobuliny są frakcją surowic

odpornościowych pozbawionych balastu w postaci

zbędnych białek, często mogących wywoływać

reakcje alergiczne

• Surowice odpornościowe powinny być

przechowywane w lodówce lub w stanie
zamrożenia.

• Podwyższona temperatura może spowodować

szybki spadek aktywności lub unieczynnienie
zawartych w nich immunoglobulin

• Sposób podania surowic oraz preparatów

gammaglobulinowych- s.c lub i.m; w celach
leczniczych można stosować i.v- przy tej
drodze podania największe ryzyko wywołania
wstrząsu anafilaktycznego ( szczególnie
preparaty heterologiczne)

• Czas trwania odporności po podaniu surowicy

odpornościowej lub gammaglobuliny-

zależnie od zastosowanej dawki- do 3-6

tygodni

• Przedłużenie odporności przez ponowne

podanie surowicy odpornościowej

• W przypadku surowic heterologicznych

odporność utrzymuje się nie dłużej niż 2

tygodnie po pierwszym podaniu surowicy-

spowodowane szybką eliminacją z ustroju

białek obcogatunkowych , nie tylko na drodze

naturalnego rozkładu, lecz także z udziałem

specyficznych przeciwciał przez nie

indukowanych-przy powtórnym podaniu tej

samej surowicy heterologicznej , wspomniane

przeciwciała spowodują eliminację globulin

odpornościowych w ciągu kilku dni.

Niebezpieczeństwa związane ze

stosowaniem surowic odpornościowych

-szok anafilaktyczny-

szok anafilaktyczny-

może wystąpić po powtórnym

podaniu surowicy odpornościowej homologicznej;

białka homologiczne mogą nabierac własności

antygenowych w wyniku denaturacji lub agregacji;

mechanizm powstawania tego typu reakcji alergicznej

związany jest z indukowaniem przeciwciał typu reagin

(IgE), które powstają w ustroju po podaniu pierwszej –

uczulającej dawki surowicy heterologicznej; druga

dawka surowicy heterologicznej-wyzwalająca –

powoduje reakcję przeciwciał klasy IgE z antygenem

(białko obcogatunkowe) , w wyniku którego dochodzi

do uwalniania z komórek tucznych mediatorów

(histamina, inne substancje biologicznie

czynne),których pojawienie się w ustroju odpowiada

za powstanie objawów wstrząsu.

• Bo, Eq, Su – ośrodek wstrząsowy= układ

oddechowy- występuje duszność , kaszel, sinica,

szybkie zejście śmiertelne

• Psy- ośrodek wstrząsowy= przewód pokarmowy –

objawy niepokoju, wymioty, biegunka

• Przeciwdziałanie objawom wstrząsu-podawanie

adrenaliny, środków przeciwzapalnych,

antyhistaminowych

• Przed podaniem zwierzęciu surowicy

obcogatunkowej można wykonać próbę uczuleniową

lub stosować surowicę metodą Besredki.

• Podatność na wstrząs- uwarunkowana osobniczą

skłonnością do wytwarzania przeciwciał klasy IgE w

odpowiedzi na podanie dawki uczulającej surowicy.

Niebezpieczeństwa związane ze

stosowaniem surowic odpornościowych

-

-

choroba posurowicza-

choroba posurowicza-

rzadziej spotykane powikłanie

związane ze stosowaniem surowic odpornościowych;

może wystąpić już po pierwszym podaniu surowicy

obcogatunkowej zwłaszcza przy podawaniu jej w dużych

dawkach (w odróżnieniu od szoku anafilaktycznego); tak

dzieje się w przypadku stosowania surowicy

przeciwróżycowej u świń, produkowanej na koniach-

wchłaniające się powoli białka surowicy obcogatunkowej

spełniają rolę antygenu i powodują powstanie

specyficznych przeciwciał , łączących się z

immunoglobulinami końskimi w kompleksy antygen-

przeciwciało –część z nich usuwana jest z układu

krążenia; przy zbyt dużych dawkach surowicy ilość

kompleksów jest za duża , aby mogły być usunięte z

krwiobiegu-odkładają się w kłębkach nerkowych ,

naczyniach włosowatych , stawach i skórze; groźne

objawy: gorączka , białkomocz, pokrzywka, bolesność

stawów;

!!!!KONIEC!!!!!