Nadwaga i otyłość

-

nie tylko problem

wyglądu

definicja



są to zaburzenia równowagi

są to zaburzenia równowagi

przemiany energetycznej

przemiany energetycznej

spowodowane zbyt wysoką

spowodowane zbyt wysoką

podażą energii zawartej w

podażą energii zawartej w

pokarmach w stosunku do

pokarmach w stosunku do

zapotrzebowania organizmu,

zapotrzebowania organizmu,

co prowadzi do nadmiernego

co prowadzi do nadmiernego

magazynowania tłuszczów

magazynowania tłuszczów

parametry



wskaźnik masy ciała (Body Mass Index)

wskaźnik masy ciała (Body Mass Index)

BMI = masa ciała (kg) / wzrost

BMI = masa ciała (kg) / wzrost

²

²

(m

(m

²

²

)

)

nadwaga: BMI ≥ 25

nadwaga: BMI ≥ 25

otyłość: BMI ≥ 30

otyłość: BMI ≥ 30



stosunek obwodu talii do obwodu

stosunek obwodu talii do obwodu

bioder (Waist-to-Hip Ratio

bioder (Waist-to-Hip Ratio

-

-

WHR

WHR

)

)



obwód brzucha

obwód brzucha

rodzaje otyłości



otyłość brzuszna (typu „jabłko”, centralna,

otyłość brzuszna (typu „jabłko”, centralna,

trzewna) - odwód brzucha powyżej:

trzewna) - odwód brzucha powyżej:

88 cm dla kobiet

88 cm dla kobiet

102 cm dla mężczyzn

102 cm dla mężczyzn



otyłość udowo-pośladkowa (typu

otyłość udowo-pośladkowa (typu

„gruszka”) - stosunek odwodu talii do

„gruszka”) - stosunek odwodu talii do

obwodu bioder poniżej:

obwodu bioder poniżej:

0,8 dla kobiet

0,8 dla kobiet

1,0 dla mężczyzn

1,0 dla mężczyzn

przyczyny

Dodatni bilans energetyczny

Dodatni bilans energetyczny



nadmierny dowóz pokarmów

nadmierny dowóz pokarmów



mała aktywność fizyczna

mała aktywność fizyczna



czynniki metaboliczne i hormonalne

czynniki metaboliczne i hormonalne



czynniki psychologiczne

czynniki psychologiczne



czynniki genetyczne

czynniki genetyczne



leki (neuroleptyki,

leki (neuroleptyki,

przeciwdepresyjne, itp.)

przeciwdepresyjne, itp.)

częstość występowania

Nadwaga i otyłość u dorosłych Polaków

w 2002r.

norma

42%

norma

52%

nadwaga

29%

nadwaga

39%

otyłość

19%

otyłość

19%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

mężczyżni

kobiety

Spożycie kalorii w Polsce

kcal/os/dz

Źródło danych: dla lat 1936 i 1949: Budzynski F. W. Przemiany i prognozy konsumpcji żywności. PWN,
Warszawa, 1975, p. 183; dla lat 1961-1980: FAO Food Balance Sheets

8

Nadwaga i otyłość w grupie wieku 18+

w Polsce w roku 2006 (i 2000)

Nadwaga

Nadwaga

(BMI 25.0-29.0)

(BMI 25.0-29.0)

Otyłość

Otyłość

(BMI

(BMI

≥ 30.0)

≥ 30.0)

Mężczyźni

Mężczyźni

39% (41%)

39% (41%)

17% (16%)

17% (16%)

Kobiety

Kobiety

28% (29%)

28% (29%)

19% (20%)

19% (20%)

Źródło: Badanie na próbie ogólnopolskiej 6000 osób, COI 2006

oraz badanie na próbie ogólnopolskiej 2800 osób, IŻŻ 2000

Częstość występowania



Co druga osoba w Polsce ma

Co druga osoba w Polsce ma

nadwagę, a ponad 20 %

nadwagę, a ponad 20 %

populacji dorosłych to ludzie

populacji dorosłych to ludzie

otyli.

otyli.



Wśród osób powyżej 30 roku

Wśród osób powyżej 30 roku

życia jest 30 % otyłych kobiet

życia jest 30 % otyłych kobiet

i 20 % otyłych mężczyzn

i 20 % otyłych mężczyzn

/prof. Barbara Zahorska-Markiewicz,

/prof. Barbara Zahorska-Markiewicz,

Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2008/

Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2008/

objawy



bezdech senny

bezdech senny

– krótkotrwałe zatrzymanie oddechu

– krótkotrwałe zatrzymanie oddechu

podczas snu występujące min 100 razy w ciągu nocy

podczas snu występujące min 100 razy w ciągu nocy



zespół hipowentylacji (Pickwicka)

zespół hipowentylacji (Pickwicka)

– zaburzenie

– zaburzenie

oddychania prowadzące do zmniejszonego stężenia tlenu

oddychania prowadzące do zmniejszonego stężenia tlenu

w krwii, zmniejszenia pobudliwości ośrodka

w krwii, zmniejszenia pobudliwości ośrodka

oddechowego w mózgu oraz zagrożenia przedwczesnym

oddechowego w mózgu oraz zagrożenia przedwczesnym

zgonem

zgonem



przeciążenie stawów

przeciążenie stawów

– z uwagi na zwiększoną masę

– z uwagi na zwiększoną masę

ciała

ciała



zmiany skórne

zmiany skórne

– spowodowane zwiększonym

– spowodowane zwiększonym

wydzielaniem potu i łoju, które gromadzą się w grubych

wydzielaniem potu i łoju, które gromadzą się w grubych

fałdach skórnych, tworząc pożywkę dla bakterii i

fałdach skórnych, tworząc pożywkę dla bakterii i

prowadząc do zakażeń

prowadząc do zakażeń



zaburzenia psychiczne

zaburzenia psychiczne

– spowodowane

– spowodowane

nieprzychylnym nastawieniem środowiska oraz

nieprzychylnym nastawieniem środowiska oraz

dyskredytowaniem własnego wyglądu przez osoby otyłe

dyskredytowaniem własnego wyglądu przez osoby otyłe

wpływ na długość życia



otyłość skraca życie o około 10-12 lat

otyłość skraca życie o około 10-12 lat



szacuje się, że każde 2.3 kg powyżej

szacuje się, że każde 2.3 kg powyżej

prawidłowej masy ciała skraca życie

prawidłowej masy ciała skraca życie

o 1 rok

o 1 rok

skutki chorobowe



choroby układu krążenia

choroby układu krążenia

– jako efekt

– jako efekt

podwyższonych lipidów we krwi. Otyłość zwiększa

podwyższonych lipidów we krwi. Otyłość zwiększa

ryzyko choroby niedokrwiennej serca oraz zawału

ryzyko choroby niedokrwiennej serca oraz zawału



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

– związek z otyłością

– związek z otyłością

obserwuje się we wszystkich grupach etnicznych

obserwuje się we wszystkich grupach etnicznych



udar mózgu

udar mózgu

– na tle zmian miażdżycowych,

– na tle zmian miażdżycowych,

będących efektem podwyższonych poziomu

będących efektem podwyższonych poziomu

tłuszczów we krwi

tłuszczów we krwi



choroby metaboliczne, w tym cukrzyca typ II

choroby metaboliczne, w tym cukrzyca typ II

– spowodowana opornością na insulinę oraz

– spowodowana opornością na insulinę oraz

upośledzoną tolerancja glukozy

upośledzoną tolerancja glukozy

skutki chorobowe



choroby wątroby i dróg żółciowych

choroby wątroby i dróg żółciowych

–

–

będące skutkiem stłuszczenia wątroby

będące skutkiem stłuszczenia wątroby



zapalenie trzustki

zapalenie trzustki

– otyłość przyczynia

– otyłość przyczynia

się, a także pogarsza przebieg

się, a także pogarsza przebieg



choroby zwyrodnieniowe stawów

choroby zwyrodnieniowe stawów

–

–

ryzyko wzrasta juz gdy BMI>25

ryzyko wzrasta juz gdy BMI>25



nowotwory:

nowotwory:

rak jelita grubego, przełyku,

rak jelita grubego, przełyku,

żołądka, dróg żółciowych, rak trzonu

żołądka, dróg żółciowych, rak trzonu

macicy, piersi, jajników u kobiet i rak

macicy, piersi, jajników u kobiet i rak

gruczołu krokowego u mężczyzn – głównie

gruczołu krokowego u mężczyzn – głównie

z powodu zaburzeń hormonalnych

z powodu zaburzeń hormonalnych



niepłodność

niepłodność

– w wyniku zaburzeń cyklu

– w wyniku zaburzeń cyklu

miesięcznego

miesięcznego

skutki chorobowe



powikłania ciąży

powikłania ciąży

– częściej występuje

– częściej występuje

nadciśnienie, cukrzyca ciężarnych, infekcje

nadciśnienie, cukrzyca ciężarnych, infekcje

dróg moczowych, przenoszenie ciąży i

dróg moczowych, przenoszenie ciąży i

częściej wykonywane są indukcje porodów

częściej wykonywane są indukcje porodów

i cesarskie cięcia, a także porody trwają

i cesarskie cięcia, a także porody trwają

dłużej, występuje większa utrata krwi

dłużej, występuje większa utrata krwi



nietrzymanie moczu u kobiet

nietrzymanie moczu u kobiet

– zarówno

– zarówno

wysiłkowe jak i mimowolne

wysiłkowe jak i mimowolne



powikłania po operacjach

powikłania po operacjach

– częstsze

– częstsze

infekcje ran pooperacyjnych

infekcje ran pooperacyjnych



udar cieplny

udar cieplny

– rezultat upośledzonej

– rezultat upośledzonej

tolerancji podwyższonej temperatury

tolerancji podwyższonej temperatury

skutki chorobowe



upośledzenie układu odporności

upośledzenie układu odporności

– otyłość

– otyłość

zmniejsza siły układu immunologicznego

zmniejsza siły układu immunologicznego



upośledzenie układu oddechowego

upośledzenie układu oddechowego

– jako

– jako

wynik zmniejszenie pojemności oddechowej

wynik zmniejszenie pojemności oddechowej

na skutek uniesienia się przepony

na skutek uniesienia się przepony



wady rozwojowe noworodków

wady rozwojowe noworodków

– u matek

– u matek

z BMI>29 zaobserwowano wzrost częstości

z BMI>29 zaobserwowano wzrost częstości

wad cewy nerwowej

wad cewy nerwowej



problemy psychologiczne

problemy psychologiczne

– obniżona

– obniżona

samoocena, depresja

samoocena, depresja

jak się uchronić



Dieta:

Dieta:

- zamiana kwasów tłuszczowych

- zamiana kwasów tłuszczowych

nasyconych na nienasycone,

nasyconych na nienasycone,

- zwiększenie spożycia kwasów

- zwiększenie spożycia kwasów

tłuszczowych omega-3,

tłuszczowych omega-3,

- duża ilość owoców, warzyw, orzechów

- duża ilość owoców, warzyw, orzechów

i produktów z pełnych ziaren,

i produktów z pełnych ziaren,

- unikanie pokarmów z dużą zawartością

- unikanie pokarmów z dużą zawartością

przyswajalnych węglowodanów

przyswajalnych węglowodanów



codzienna aktywność fizyczna

codzienna aktywność fizyczna

leczenie



zalecenia dietetyczne (ograniczenie

zalecenia dietetyczne (ograniczenie

kaloryczności posiłków)

kaloryczności posiłków)



aktywność fizyczna (codzienne ćwiczenia)

aktywność fizyczna (codzienne ćwiczenia)



modyfikacja zachowań (zmiana nawyków

modyfikacja zachowań (zmiana nawyków

żywieniowych, radzenie sobie ze stresem)

żywieniowych, radzenie sobie ze stresem)



farmakoterapia (leki hamujące łaknienie,

farmakoterapia (leki hamujące łaknienie,

zmniejszające trawienie pokarmów i

zmniejszające trawienie pokarmów i

wchłanianie tłuszczów w jelitach, zwiększające

wchłanianie tłuszczów w jelitach, zwiększające

ciepłotę ciała)

ciepłotę ciała)



operacje chirurgiczne w skrajnych przypadkach

operacje chirurgiczne w skrajnych przypadkach

polecane serwisy



http://

http://

www.zdrowie.med.pl

www.zdrowie.med.pl



http://

http://

www.mediweb.pl

www.mediweb.pl



http://

http://

serwisy.gazeta.pl

serwisy.gazeta.pl

/zdrowie

/zdrowie



http://

http://

www.obesity.org

www.obesity.org

Co jeść ?

Tajemnice zdrowia nie zależą

Tajemnice zdrowia nie zależą

wyłącznie od jakości żywności

wyłącznie od jakości żywności

ale też od zdrowego żywienia.

ale też od zdrowego żywienia.

Ważne nie tylko co, ale i ile !

Ważne nie tylko co, ale i ile !

Co za dużo lub za mało,

Co za dużo lub za mało,

to niezdrowo!

to niezdrowo!

10 ZASAD ZDROWEGO

ŻYWIENIA

1.Dbaj o różnorodność

spożywanych produktów

2. Unikaj nadwagi i otyłości

2. Unikaj nadwagi i otyłości

3. Produkty zbożowe

3. Produkty zbożowe

powinny być głównym

powinny być głównym

źródłem kalorii

źródłem kalorii

4. Spożywaj codziennie co

4. Spożywaj codziennie co

najmniej dwie duże szklanki

najmniej dwie duże szklanki

mleka

mleka

5. Spożywaj z umiarem

5. Spożywaj z umiarem

mięso i jego

mięso i jego

zamienniki. Wybieraj

zamienniki. Wybieraj

codziennie inny produkt z

codziennie inny produkt z

tej grupy

tej grupy

6. Spożywaj codziennie dużo

6. Spożywaj codziennie dużo

warzyw i owoców

warzyw i owoców

7. Ograniczaj spożycie

7. Ograniczaj spożycie

tłuszczów, szczególnie

tłuszczów, szczególnie

zwierzęcych, oraz

zwierzęcych, oraz

produktów zawierających

produktów zawierających

cholesterol.

cholesterol.

8. Unikaj cukru i słodyczy

8. Unikaj cukru i słodyczy

9. Ograniczaj spożycie soli

9. Ograniczaj spożycie soli

10. Unikaj alkoholu

10. Unikaj alkoholu

BMI

(Body mass index)

Masa ciała (kg)

Masa ciała (kg)

/

/

wzrost (m) do

wzrost (m) do

kwadratu

kwadratu

niedowaga ( BMI < 18,5)

niedowaga ( BMI < 18,5)

prawidłowa masa ciała ( BMI = 20 - 25)

prawidłowa masa ciała ( BMI = 20 - 25)

nadwaga ( BMI = 25 - 29,9)

nadwaga ( BMI = 25 - 29,9)

otyłość ( BMI = 30 - 39,9)

otyłość ( BMI = 30 - 39,9)

otyłość dużego stopnia ( BMI > 40)

otyłość dużego stopnia ( BMI > 40)

Wybór należy do Ciebie

!