UWARUNKOWANIA

UWARUNKOWANIA

STANU ZDROWIA

STANU ZDROWIA

Uwarunkowania stanu

Uwarunkowania stanu

zdrowia

zdrowia

- są to związki

- są to związki

pomiędzy stanem zdrowia i

pomiędzy stanem zdrowia i

warunkami życia, pracy i

warunkami życia, pracy i

odpoczynku, a szczególnie z jego

odpoczynku, a szczególnie z jego

zachowaniami zdrowotnymi

zachowaniami zdrowotnymi

(stylem życia), warunkami

(stylem życia), warunkami

genetycznymi i środowiskowymi

genetycznymi i środowiskowymi

oraz korzystaniem z opieki

oraz korzystaniem z opieki

zdrowotnej.

zdrowotnej.

Do klasycznych uwarunkowań

Do klasycznych uwarunkowań

zdrowia zaliczamy:

zdrowia zaliczamy:



styl życia;

styl życia;



warunki środowiskowe;

warunki środowiskowe;



warunki genetyczne;

warunki genetyczne;



korzystanie ze świadczeń

korzystanie ze świadczeń

opieki zdrowotnej.

opieki zdrowotnej.

Obecnie uwzględnia się w coraz

Obecnie uwzględnia się w coraz

szerszym zakresie, znaczenie

szerszym zakresie, znaczenie

wielu innych uwarunkowań

wielu innych uwarunkowań

zdrowia z podkreśleniem roli

zdrowia z podkreśleniem roli

czynników zewnętrznych, do

czynników zewnętrznych, do

których zaliczamy:

których zaliczamy:



decyzje polityczne;

decyzje polityczne;



warunki ekonomiczne;

warunki ekonomiczne;



stan środowiska

stan środowiska

przyrodniczego;

przyrodniczego;



rozwój społeczny;

rozwój społeczny;



rozwój nauki i kultury.

rozwój nauki i kultury.

Do podstawowych

Do podstawowych

uwarunkowań zdrowia WHO

uwarunkowań zdrowia WHO

zalicza:

zalicza:

1. korzystanie z praw i swobód

1. korzystanie z praw i swobód

obywatelskich;

obywatelskich;

2. zatrudnienie;

2. zatrudnienie;

3. warunki pracy;

3. warunki pracy;

4. warunki mieszkaniowe;

4. warunki mieszkaniowe;

5. kondycję psychofizyczną

5. kondycję psychofizyczną

stosowną

stosowną

do wieku i płci;

do wieku i płci;

6. wykształcenie;

6. wykształcenie;

7. zaopatrzenie w żywność i

7. zaopatrzenie w żywność i

odpowiedni stan odżywienia;

odpowiedni stan odżywienia;

8. poczucie bezpieczeństwa;

8. poczucie bezpieczeństwa;

9. możliwość oszczędzania;

9. możliwość oszczędzania;

10. komunikację i łączność z innymi

10. komunikację i łączność z innymi

ludźmi;

ludźmi;

11. możliwość wypoczynku,

11. możliwość wypoczynku,

regeneracji

regeneracji

sił i rozrywki;

sił i rozrywki;

12. dostępność odpowiedniej

12. dostępność odpowiedniej

odzieży.

odzieży.

We Francji do podstawowych

We Francji do podstawowych

uwarunkowań zdrowia zalicza się:

uwarunkowań zdrowia zalicza się:



czynniki demograficzne;

czynniki demograficzne;



warunki fizyczne;

warunki fizyczne;



czynniki biologiczne;

czynniki biologiczne;



warunki społeczno - gospodarcze;

warunki społeczno - gospodarcze;



warunki polityczne;

warunki polityczne;



system opieki zdrowotnej;

system opieki zdrowotnej;



warunki kulturowe.

warunki kulturowe.

Warunki fizyczne:

Warunki fizyczne:



klimat;

klimat;



mieszkanie;

mieszkanie;



transport.

transport.

Warunki kulturowe:

Warunki kulturowe:



tradycje;

tradycje;



organizacja rodziny;

organizacja rodziny;



wykształcenie;

wykształcenie;



rozrywki.

rozrywki.

System opieki zdrowotnej:

System opieki zdrowotnej:



infrastruktura;

infrastruktura;



personel;

personel;



dostępność;

dostępność;



przepisy.

przepisy.

Warunki polityczne:

Warunki polityczne:



decentralizacja;

decentralizacja;



uwrażliwienie radnych;

uwrażliwienie radnych;



wybór priorytetów.

wybór priorytetów.

Warunki społeczno –

Warunki społeczno –

gospodarcze:

gospodarcze:



dochody;

dochody;



styl życia;

styl życia;



zatrudnienie;

zatrudnienie;



organizacje społeczne.

organizacje społeczne.

Czynniki biologiczne:

Czynniki biologiczne:



genetyczne;

genetyczne;



dziedziczne.

dziedziczne.

Czynniki demograficzne:

Czynniki demograficzne:



wiek badanej populacji;

wiek badanej populacji;



populacja wiejska/miejska;

populacja wiejska/miejska;



liczba urodzeń;

liczba urodzeń;



migracja.

migracja.

W Australii z punktu widzenia czynników

W Australii z punktu widzenia czynników

ryzyka zdrowotnego uwarunkowania

ryzyka zdrowotnego uwarunkowania

zdrowia podzielono na cztery grupy:

zdrowia podzielono na cztery grupy:

I - Społeczno - środowiskowe czynniki

I - Społeczno - środowiskowe czynniki

ryzyka:

ryzyka:



ubóstwo;

ubóstwo;



niski status społeczny;

niski status społeczny;



stresogenna praca;

stresogenna praca;



zanieczyszczone środowisko pracy;

zanieczyszczone środowisko pracy;



środowisko efektu cieplarnianego,

środowisko efektu cieplarnianego,



dyskryminację;

dyskryminację;



znaczne zróżnicowanie hierarchiczne

znaczne zróżnicowanie hierarchiczne

(dochody, ogólna zasobność, autorytet,

(dochody, ogólna zasobność, autorytet,

status społeczny, itp.);

status społeczny, itp.);



indywidualizm przy wysokiej

indywidualizm przy wysokiej

kompetencyjności i zasługach

kompetencyjności i zasługach

indywidualnych.

indywidualnych.

II - Psycho - społeczne czynniki ryzyka,

II - Psycho - społeczne czynniki ryzyka,

do których zaliczamy:

do których zaliczamy:



izolację społeczna;

izolację społeczna;



brak wsparcia społecznego;

brak wsparcia społecznego;



niewielkie powiązania społeczne;

niewielkie powiązania społeczne;



wysoki poziom samoobwiniania się;

wysoki poziom samoobwiniania się;



niski poziom percepcji

niski poziom percepcji

samowystarczalności;

samowystarczalności;



utrata poczucia znaczenia i celowości

utrata poczucia znaczenia i celowości

działania;

działania;

III - Czynniki ryzyka wynikające

III - Czynniki ryzyka wynikające

z zachowań osobniczych,

z zachowań osobniczych,

do których zalicza się:

do których zalicza się:



palenie tytoniu;

palenie tytoniu;



nieprawidłowe odżywianie;

nieprawidłowe odżywianie;



brak aktywności fizycznej;

brak aktywności fizycznej;



nadużywanie leków, alkoholu,

nadużywanie leków, alkoholu,

zażywanie narkotyków.

zażywanie narkotyków.

IV - Patofizjologiczne czynniki ryzyka:

IV - Patofizjologiczne czynniki ryzyka:



nadciśnienie tętnicze;

nadciśnienie tętnicze;



wysoki poziom cholesterolu we krwi;

wysoki poziom cholesterolu we krwi;



uwalnianie hormonów stresogennych;

uwalnianie hormonów stresogennych;



podwyższony poziom krzepliwości krwi.

podwyższony poziom krzepliwości krwi.

Wpływowa okazała się koncepcja

Wpływowa okazała się koncepcja

M. Lalonda. opisująca kanadyjski

M. Lalonda. opisująca kanadyjski

model rozpatrujący

model rozpatrujący

uwarunkowania zdrowia w

uwarunkowania zdrowia w

perspektywie XXI w.

perspektywie XXI w.

OSOBNICZE

ZACH. ZDROW.

I UMIEJĘTNOŚĆ

RADZENIA

SOBIE

BIOLOGIA I

WYPOSAZENIE

GENETYCZNE

ŚWIADCZENIA

ZDROWOTNE

DOCHODY

I STATUS

SPOŁECZNY

WYKSZTAŁCENIE

ŚRODOWISKO

FIZYCZNE

ŚRODOWISKO

I WARUNKI

PRACY

SIEĆ

WSPARCIA

SPOŁECZNEGO

ZDROWY

ROZWÓJ W

DZIECIŃSTWIE

STAN

ZDROWIA

POPULACJI

Bank światowy w swoim raporcie

Bank światowy w swoim raporcie

na temat zdrowia uznał, że stan

na temat zdrowia uznał, że stan

zdrowia jest funkcją:

zdrowia jest funkcją:



stanu zamożności;

stanu zamożności;



wykształcenia.

wykształcenia.

Społeczne uwarunkowania

Społeczne uwarunkowania

zdrowia:

zdrowia:

1.

1.

Znaczenie zróżnicowania

Znaczenie zróżnicowania

społecznego.

społecznego.

2.

2.

Stres.

Stres.

3.

3.

Wczesny okres życia.

Wczesny okres życia.

4.

4.

Wykluczenie społeczne.

Wykluczenie społeczne.

5.

5.

Praca. Bezrobocie.

Praca. Bezrobocie.

6.

6.

Wsparcie społeczne.

Wsparcie społeczne.

6.

6.

Uzależnienia.

Uzależnienia.

7.

7.

Żywność.

Żywność.

8.

8.

Transport.

Transport.