Wanda Szuman

Podstawy Pedagogiki Specjalnej cz I

Wanda Szuman

1890-1994

Wanda Szuman urodziła się 3 kwietnia 1890 r. w Toruniu, jako

córka Leona Szumana - znanego lekarza i działacza

społecznego,
edukację szkolną rozpoczęła w 1897 r. w 10 – letniej szkole w

Toruniu; potem kształciła się w Gimnazjum Sióstr Sacre –

Coeur we Lwowie,
w 1911 r. wyjechała do Krakowa i tam rok później ukończyła

V klasę w Seminarium dla Nauczycieli Szkół Ludowych

(Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie Sebaldy

Munichowej),
w czasie I wojny światowej zorganizowała Komitet Niesienia

Pomocy Ofiarom Wojny w Królestwie Polskim oraz

zorganizowała kształcenie nauczycieli języka polskiego na

Pomorzu,
w latach 1921 – 1923 studiowała w dwuletnim Państwowym

Instytucie Pedagogicznym w Warszawie

Rys biograficzny

RYS BIOGRAFICZNY

w 1924 r. razem z Heleną Czerwińską zorganizowała Państwowe Kursy
Służby Społecznej dla Dziecka,

w 1926 r. odbyła praktykę w zakładach dla sierot, m.in.
u Korczaka i w Domu im. Ks. Baudouina w Warszawie,

w latach 1927-1932 została wykładowcą
w Państwowych Kursach Służby Społecznej w Warszawie,

w latach 1933 - 1939 była dyrektorką Katolickiego Seminarium dla
Wychowawczyń Przedszkoli
w Poznaniu; podjęła tajne nauczanie pracując jednocześnie w Polskim
Komitecie Opiekuńczym,

po zakończeniu wojny wróciła do Torunia
z przymusowego wysiedlenia i rozpoczęła pracę
w Liceum Wychowawczyń Przedszkoli i Pogotowiu Opiekuńczym,

Rys biograficzny

w 1948 r. kontynuowała samokształcenie, m.in.
w Instytucie Higieny Psychicznej w Warszawie,

we wrześniu 1952 r., mając 62 lata przeszła
na emeryturę, pozostała jednak nadal czynna zawodowo,

w 1959 r. utworzyła pierwszą w Polsce Poradnię
dla Rodziców Dzieci Niewidomych w Bydgoszczy,

w latach 70-tych upowszechniła prekursorską wówczas metodę
rehabilitacji osób niepełnosprawnych poprzez pracę artystyczną,

zmarła 1 grudnia 1994 r w wieku 104 lat.

Ciekawostki:

jej zainteresowania naukowe obejmowały głównie rozwój sierot i dzieci

chowanych w izolacji, dzieci niepełnosprawnych, niewidomych, głuchych;
była pionierką metody rehabilitacyjnej osób niepełnosprawnych poprzez pracę

artystyczną;
współpracowała z prof. Józefą Joteyko i prof. Marią Grzegorzewską; zdobyła

kwalifikacje nauczyciela przedmiotów pedagogicznych w średnich szkołach

ogólnokształcących i seminariach pedagogicznych,
wielokrotnie wyjeżdżała za granicę w ramach rocznego stypendium

Ministerstwa Oświaty, aby poznać system kształcenia wychowawców sierot w

Belgii, Francji i Anglii;

Ciekawostki:

•

jej działalność i przeprowadzane przez nią badania naukowe poświęcone były

m.in. problemom sieroctwa społecznego;

•

była założycielką toruńskiego PCK i przewodniczącą Komisji Szkolnej w

Toruniu;

•

prowadziła prace nad przygotowaniem systemu opieki nad sierotami w Polsce;

•

rozpoczęła kształcenie wychowawczyń dla ochronek, żłobków i przedszkoli;

•

propagowała wychowanie w rodzinie jako formę opieki nad sierotami;

•

w czasie II wojny światowej organizowała pomoc dla rodzin więźniów i

wysiedlonych po powstaniu warszawskim

Ciekawostki:

•

przetłumaczyła na język polski autobiografię H. Keller, „Historię mojego życia”,

•

w 1961 zainicjowała duszpasterstwo osób niewidomych i niedowidzących przy kościele ks.

Michaelitów w Toruniu. Rozpoczęła także współpracę z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika,

•

organizowała w Bibliotece Głównej UMK wystawy prac artystów, którymi się przez wiele lat

opiekowała. Cykl nosił tytuł: „Twórczość plastyczna osób z ciężkim kalectwem”,

•

w latach 1983 – 1985 wspólnie z prof. Andrzejem Wojciechowskim organizowała cotygodniowe

spotkania

z dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo w celu ich rehabilitacji, połączonej z rozwijaniem

wrażliwości artystycznej.

Wanda Szuman wprowadziła do nauczania dzieci niewidomych kropkowy rysunek. Ta

metoda spotkała się z dużym uznaniem, zarówno w środowisku osób niewidomych i

widzących.

„Trudno sobie proszę pana wyobrazić po tych rysunkach, że
wiele z tych dzieci nigdy nie widziało! Ile jest warta nauka
rysunku Pani Szuman- trudno ocenić. Ile jest warta radość
dzieci odkrywających kropeczkami świat, ile są warte ich
wzruszenia, ich pogoda.”

wypowiedź plastyka J. Grotowskiego:

Prace wykonane przez niewidome dziecko metodą kropkową:

Prace wykonane przez niewidome dziecko metodą kropkową:

Od 1966 r. Wanda Szuman zajmowała się badaniami dotyczącymi
rozwoju artystycznego dzieci z różnymi dysfunkcjami i
niepełnosprawnościami. Interesowały ją szczególnie dzieci tzw.:
kalekie np. bez rąk lub niewidome. Celem pracy rewalidacyjnej i
działań było znajdowanie dla nich inspiracji dla życia, obudzanie ich
do twórczej pracy.

O pracy swojej, mówiła:

„Staram się po prostu pobudzić do życia drzemiące w człowieku siły, możliwości i
uzdolnienia”

Najważniejsze publikacje Wandy Szuman:

•

„Wychowanie niewidomego dziecka”;

•

„O dostępności rysunku dla dzieci niewidomych”;

•

„ Słowo Wstępne” do książki ks. Jana Sajewicza pt.: „Głos mają sieroty”;

•

„Rola opiekunów społecznych”;

•

„System umieszczania sierot w rodzinach”.

Pytania kontrone:

•

„Data, miejsce urodzenia śmierci Wandy Szuman

•

Rola i znaczenie Wandy Szuman w pedagogice specjalnej

•

Najważniejsze publikacje Wandy Szuman

Została odznaczona m.in.:

•

Odznaką Polskiego Związku Niewidomych
w 1966 za wybitne zasługi dla dobra niewidomych w PRL;

•

Odznaką Honorową PCK w 1969;

•

Złotą odznaką PTWK w dowód za uznania zasług na polu walki z kalectwem w 1971
roku;

•

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
w 1975;

•

Medalem ZŁOTE ASROLABIUM – Nr 1, nadane 27. II 1980 przez Towarzystwo
Miłośników Torunia.

•

Orderem Uśmiechu 20. VI. 1986;

•

Medalem Papieskim „Pro Ecclesia et Pontifice 11. XI. 1986, odznaczenia dokonał
Ks. Bp Marian Przykucki;

•

Odznaką

„Bóg

zapłać”

nagrodził

Panią

Wandę

3. IV 1988 Miesięcznik „Powściągliwość i Praca”;

•

16. III 1992 Przewodniczący Rady Miejskiej Torunia Jan Adamniak wręczył Wandzie
Szuman akt nadania tytułu Honorowego Obywatela Miasta Torunia.