Karta

Oceny Ryzyka Zawodowego

Na stanowisku:

Nauczyciel wychowania fizycznego

Metoda PHA

Opis stanowiska

Nauczyciel wychowania fizycznego pełni rolę organizatora wychowania fizycznego i sportu
w szkole. Podczas prowadzenia lekcji, nauczyciel pokazuje wykonywanie ćwiczeń, a także
korzysta ze sprzętu sportowego, który znajduje się na wyposażeniu szkoły. To nie tylko
nauczyciel prowadzący lekcje, to organizator czasu wolnego dzieci, doradca innych
nauczycieli i rodziców w sprawach rozwoju fizycznego i związanych z nim potrzeb dziecka,
organizator ćwiczeń o charakterze wyrównawczym, inicjator rozgrywek sportowych.

Podstawa opracowania – kryteria do oceny:

 ocena stanu bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie przeprowadzonej lustracji

stanowiska pracy

 zagrożenia czynnikami fizycznymi, chemicznymi, ergonomicznymi,

psychospołecznymi oraz czynnikami związanymi z organizacją pracy

 informacje uzyskane od pracowników na stanowisku nauczyciel wychowania

fizycznego biorących udział w opracowaniu niniejszej karty ryzyka zawodowego

 analiza wypadków przy pracy i chorób zawodowych
 akty prawne

Wykonywane czynności to:

 wyposażanie uczniów w wiedzę ogólną z zakresu: roli uprawiania sportu i rekreacji w

życiu człowieka, podstawowych zasad higieny, znajomości zasad uprawianych
dyscyplin sportowych,

 kształtowanie u uczniów sprawności fizycznej,
 realizowanie programów wychowania fizycznego według zasad współczesnej

dydaktyki i z zastosowaniem nowoczesnych metod nauczania i środków
dydaktycznych,

 aktualizowanie treści kształcenia w związku z rozwojem dyscyplin sportowych,
 udoskonalanie metod oraz treści nauczania i wychowania,
 stałe ocenianie sprawności fizycznej i umiejętności uczniów oraz analizowanie

przyczyn niepowodzeń,

 zapewnianie uczniom odpowiednich warunków do nauki poprzez dbałość o bazę

sportową szkoły i jej wyposażenie,

 wdrażanie uczniów do nawyku uprawiania sportu i rekreacji,

 poszerzanie i aktualizowanie wiedzy własnej z zakresu nauczanego przedmiotu,

wiedzy psychopedagogicznej,

 dbanie o rozwój psychofizyczny uczniów,
 prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania

Wymagania stanowiskowe:

 studia wyższe ukierunkowane na wychowanie fizyczne
 uprawnienia pedagogiczne
 Komunikatywność i kreatywność

Wyposażenie stanowiska pracy:

 Biurko
 Krzesło z oparciem
 Szafka zamykana na klucz
 Regał

Stosowany sprzęt :

 Komputer,
 Dziennik
 Przybory biurowe
 Gwizdek
 Stoper



sprzęt sportowy dostępny w placówce

Część II - zagrożenia fizyczne, chemiczne, psychofizyczne.

Lp

Zagrożenie

Źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

S

P

R

Profilaktyka

1

Obciążenie

fizyczne narządu

głosu

-praca
pedagogiczno-
wychowawcza.,
-przeciążanie
strun głosowych,
-częste
podnoszenie
głosu,
-brak
umiejętności
operowania
głosem, jako
narzędziem
pracy,
-podrażnienie
dróg
oddechowych
kurzem i pyłem

Choroba
zawodowa (guzki
śpiewacze,
niedowłady strun
głosowych,
zmiany
przerostowe)

1

3

3

Profilaktyczne badania
lekarskie. Trening
operowania głosem.
Wyrobienie nawyku
nieprzekrzykiwania uczniów.
Właściwa organizacja czasu
pracy nauczyciela.
Zmiana metod pracy na
metody aktywizujące,
oszczędzające aparat mowy.
Stosowanie urządzeń
nagłaśniających lub innych
sygnałów dźwiękowych
(gwizdek, tuba, klaśnięcie,
itp.)
Ograniczać poziom hałasu.
Często wietrzyć
pomieszczenia.
Często spożywać napoje w
temp. pokojowej.

2

Obciążenie

nerwowo-

psychiczne

-praca
dydaktyczna i
pedagogiczna,
-stała
odpowiedzialność
za zdrowie i
bezpieczeństwo
uczniów,
-konflikty w
relacjach z
rodzicami,
uczniami i
przełożonymi,
-zbyt liczne klasy
(brak podziału na
grupy, na
zajęciach
wymagających
tego),
-brak jasnej
sytuacji
dotyczącej
przyszłości

Praca
dydaktyczna i
pedagogiczna.
Stała
odpowiedzialność
za zdrowie i
bezpieczeństwo
uczniów.
Konflikty w
relacjach z
rodzicami,
uczniami i
przełożonymi.
Zbyt liczne klasy
(brak podziału na
grupy, na
zajęciach
wymagających
tego).

1

3

3

Doskonalenie umiejętności w
zakresie komunikowania się ,
treningi rozwiązywania
konfliktów w grupie,
asertywności, łagodzenia
napięć, pokonywania własnej
agresji.
Warsztaty terapeutyczne z
klasą i szkolenia dla
rodziców.
Poprawa organizacji pracy
nauczyciela.
Wzrokowa kontrola
sprawności sprzętu
sportowego przed
rozpoczęciem zajęć.
Urlopy na poratowanie
zdrowia.

3

Obciążenie

statyczno-

-wymuszona
pozycja ciała

Zwyrodnienia
stawów kończyn

1

3

3

Zachowanie szczególnej
ostrożności podczas

dynamiczne

układu

mięśniowo

szkieletowego

pozycji w trakcie
demonstrowania
ćwiczeń.

górnych.
Zwyrodnienia
kręgosłupa.

demonstracji ćwiczeń.
Ćwiczenia korygujące.

4

Zagrożenia

biologiczne

-kontakt z dziedmi
chorymi – w tym
na choroby
wirusowe,
bakteryjne i
grzybicze.

Choroby układu
oddechowego,
zapalenia,
zakażenia.

1

1

1

Szczepienia ochronne
nauczycieli.
Pedagogizacja rodziców w
zakresie konieczności
szczepień ochronnych.
Wspieranie działań
pielęgniarki szkolnej.
Należy dbać o częste
wietrzenie pomieszczeń.

5

Przeciążenie

percepcyjne

wzroku i słuchu.

-niewłaściwe o
świetlenie
pomieszczeo pracy
i nauki.
-hałas na
przerwach i
podczas zajęd.
-efekt
mikroolśnienia.

Pogorszenie
ostrości widzenia,
zmęczenie,
rozdrażnienie
psychiczne,
ból głowy,
mikroolśnienie
spojówek.

1

3

3

Badania środowiska pracy ( o
świetlenie, hałas ).
Przy nadmiernym
nasłonecznieniu stosowanie
żaluzji.

6

Upadek na skutek

potknięcia lub po

śliźnięcia.

-śliskie, nierówne
powierzchnie
ciągów
komunikacyjnych .
-upadek w trakcie
demonstracji
dwiczeo

Siniaki,
rany tłuczone,
zwichnięcia
i złamania kooczyn
dolnych lub
górnych

1

3

3

Utrzymywanie w suchości
posadzek i płytek podłogowych,
szczególnie w okresie
wzmożonej wilgotności
spowodowanej pogodą.
Oznakowanie zgodnie z PN,
miejsc słabo widocznych lub
słabo oświetlonych, mogących
stwarzad zagrożenie potknięcia
lub po śliźnięcia.
Chodniki i wykładziny powinny
byd mocowane do podłogi w
taki sposób, aby uniknąd ich
zawinięcia lub sfałdowania,
utrzymanie odpowiedniej
kondycji fizycznej
Stosowanie obuwia sportowego.

7

Porażenie prądem

elektrycznym.

-termiczne,
mechaniczne
uszkodzenie
izolacji przewodów
zasilających
urządzenia
elektryczne,
-niesprawne
wyłączniki,
-nieprzestrzeganie
instrukcji
eksploatacji w

Poparzenia,
porażenie,
łącznie ze
skutkiem
śmiertelnym

4

2

8

Okresowe badanie ochrony
przeciwporażeniowej instalacji
elektrycznej.
Przestrzeganie instrukcji obsługi
stosowanych urządzeo.
Zabezpieczenie przewodów
przed przypadkowym
uszkodzeniem mechanicznym.
Wzmożona uwaga.

trakcie
użytkowania
urządzeo
biurowych

8

Kontakt z ostrymi

elementami.

-Nieuwaga,
-nieostrożnośd w
trakcie
posługiwania się
narzędziami
biurowymi.

Zadrapanie,

skaleczenie,

zakłucie,

lekkie zranienia

1

3

3

Stosowanie sprawnych
technicznie urządzeń.
Zachowanie porządku w
miejscu pracy.

9

Zranienie,
uderzenie o ostre
wystające
elementy.

-pośpiech,
-zła organizacja
stanowiska pracy,
-wystające kanty
przyrządów
gimnastycznych,
-zbyt wąskie
przejścia.

Lekkie stłuczenia,

siniaki,

otarcia naskórka.

1

3

3

Zachowanie ostrożności podczas
przemieszczania się.

Przestrzeganie zapisów
instrukcji stanowiskowej BHP.

10

Uderzenie,
przygniecenie
przez poruszające
się lub spadające
przedmioty.

-wyposażenie sali
gimnastycznej,
siłowni,
-uczniowie
wykonujący
dwiczenia,
-piłki.

Stłuczenia,

zwichnięcia,

złamania kości,

wstrząśnienie

mózgu.

3

3

3

Wzmożona uwaga,
wyposażenie stanowiska w
urządzenia z atestem,
przeprowadzanie instruktaży
bezpiecznej obsługi urządzeo
sportowych,
stosowanie się do regulaminu
korzystania z obiektów
sportowych.

11

Zagrożenia
związane z
pełnieniem dyżuru
podczas przerw
lekcyjnych na
korytarzu.

-przemieszczanie
się dzieci na
korytarzu,
-otwieraniem
drzwi z klas
lekcyjnych za
zewnątrz
korytarza,
-potknięcie się,
-popchnięcia
związane z
przemieszczaniem
się dużej grupy
uczniów.

Siniaki, rany

tłuczone, złamania.

1

1

1

Zachowanie ostrożności,

stosowanie się do wytycznych i

instrukcji.

12

Wypadek

komunikacyjny

(szkolne wycieczki,

obozy, odwożenie

uczniów).

-Zły stan
techniczny
eksploatowanego
pojazdu,
-nieprzestrzeganie
przepisów ruchu
drogowego,
-brak dostatecznej
koncentracji,
- zagrożenia ze
stronny innych
uczestników ruchu.

Złamania kooczyn,

kalectwo,

śmierd.

4

2

8

Sprawne technicznie pojazdy,

przestrzeganie przepisów

drogowych, wzmożona uwaga,

ostrożnośd.

Zagrożenia biologiczne

13

Wirus zapalenia
wątroby typu A
(Picomaviridae)

-kontakt z
uczniami,
pracownikami,
rodzicami
(zarażenie drogą
pokarmową
bezpośrednią).

Zapalenie wątroby,

jelit, żołądka.

1

1

1

Zachowanie normatywów

higienicznych i ostrożności.

14

Herpesvirus ospy
wietrznej,
półpaśca.

Drogą powietrzno-

kropelkową.

Ospa wietrzna,

półpasiec.

1

1

1

15

Wirus opryszczki
pospolitej

Bezpośrednia,

przez uszkodzoną

skórę, kontakt rąk.

Opryszczka,

pęcherzykowe
zapalenie błon

śluzowych jamy

ustnej, skóry,

zapalenie rogówki.

1

1

1

16

Wirus grypy

Powietrzno-

kropelkowa.

Grypa.

1

1

1

17

Ludzki wirus
upośledzenia
odporności HIV-l,
HIV-2
(Retroviridae).

Bezpośrednia

(przez krew, płyny

ustrojowe).

AIDS (zespół

nabytego

obniżenia

odporności) -

infekcje

towarzyszące,

nowotwory,

śmierd.

4

1

4

18

Mycobacterium

tuberculosis -

prątki gruźlicy.

Powietrzno-

kropelkowa.

Gruźlica płuc,

rzadziej innych

narządów.

1

1

1

Zachowanie normatywów

higienicznych i ostrożności.

.

19

Wirus odry.

Powietrzno-
kropelkowa,
bezpośrednia.

Odra

1

1

1

20

Wirus Togaviridae,

wirus różyczki

Bezpośrednia.

Różyczka,
zapalenie stawów.

1

1

1

14

Wirus świnki

(nagminne

zapalenie

przyusznic).

Powietrzno-

kropelkowa,

bezpośrednia.

Świnka, możliwe

powikłania

zapalenie opon

mózgowo-

rdzeniowych.

1

1

1

LEGENDA:

P – prawdopodobieostwo z jakim szkody mogą nastąpid

Wartości prawdopodobieostwa:

WARTOŚĆ

CHARAKTERYSTYKA

1

Bardzo nieprawdopodobne

2

Mało prawdopodobne, zdarzające się raz na 10 lat

3

Doraźne wydarzenia, zdarzające się raz w roku

4

Dosyd częste wydarzenia, zdarzające się raz w miesiącu

5

Częste, regularne wydarzenia, zdarzające się raz do roku

6

Duże prawdopodobieostwo wydarzenia

S – stopieo szkód, które może spowodowad zagrożenie

Wartośd stopnia:

WARTOŚĆ

CHARAKTERYSTYKA

1

Znikome urazy, lekkie szkody

2

Lekkie obrażenia, wymierne szkody

3

Ciężkie obrażenia, znaczne szkody

4

Pojedyncze wypadki śmiertelne, ciężkie szkody

5

Zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na bardzo dużą skalę na terenie zakładu

6

Zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na dużą skalę poza terenem zakładu

Określanie poziomu ryzyka zawodowego za pomocą matrycy.

PRAWDOPODOBIEŃSTWO

POZIOM

1

2

3

4

5

6

STOPIEŃ

SZKÓD

1

1

2

3

4

5

6

2

2

4

6

8

10

12

3

3

6

9

12

15

18

4

4

8

12

16

20

24

5

5

10

15

20

25

30

6

6

12

18

24

30

36

Jeżeli obliczony poziom ryzyka:



znajduje się w przedziale 1-3, ryzyko jest akceptowalne;



znajduje się w przedziale 4-9, ryzyko jest akceptowalne po dokonaniu oceny;



znajduje się w przedziale 10-36, ryzyko jest nieakceptowane i wymaga podjęcia

natychmiastowych działao w celu jego ograniczenia.

Opracowanie planu działao korygujących i/lub zapobiegawczych

Ogólne warunki bezpieczeństwa:
1. Pracownik zatrudniony na stanowisku „nauczyciel wychowania fizycznego”,
powinien:
-Przestrzegać postanowień zawartych w instrukcjach stanowiskowych oraz bhp,
-Zachować szczególną ostrożność podczas przemieszczania się po drogach
komunikacyjnych,
2. Stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia- o ile to możliwe i w kompetencji
pracownika usunąć we własnym zakresie lub zgłosić przełożonemu.
3. Zagrożenia stanowiące bezpośrednie zagrożenia wypadkowe to jest, zagrożenie dla
zdrowia lub życia należy usunąć w trybie natychmiastowym lub zabezpieczyć miejsce)
oraz maszyny i urządzenia przed dostępem do nich i ich użyciem przez inne osoby do
czasu wyeliminowania zagrożenia. Fakt ten bezwzględnie zgłosić przełożonemu lub
innemu pracownikowi odpowiedzialnemu za bezpieczeństwo i higienę pracy.
4. W sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia należy przerwać pracę do momentu
wyeliminowanie, ustąpienia zagrożenia.
5. Należy dokonywać okresowych kontroli narzędzi oraz urządzeń


Zalecane działania profilaktyczne:

6. Przeprowadzanie okresowych działań kontrolnych.
7. Stała opieka lekarska oraz nadzór nad przestrzeganiem zasad higieny.
8. Przed rozpoczęciem pracy z urządzeniami należy sprawdzić ich stan techniczny.

9. Podczas wykonywania prac zaleca się posiadanie dresu oraz butów sportowych,
pracownicy nie powinni nosić biżuterii, oraz rozpuszczonych włosów.

Zabrania się kategorycznie:
10. postępowania w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami, szczegółowymi
instrukcjami
11. opuszczania stanowiska pracy podczas wykonywania ćwiczeń przez uczniów,
12. uruchamiania uszkodzonych lub zepsutych urządzeń.

______________________

______________________

Kartę sporządził:

Kartę zatwierdził:

O ryzyku zawodowym i zagrożeniach występujących na opisanym w karcie stanowisku, pracownicy
zostali zapoznani za podpisem w oświadczeniu

Zapoznanie pracowników z oceną ryzyka
Lista osób zapoznanych z wynikami oceny ryzyka zawodowego

Stanowisko:

NAUCZYCIEL WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Imię i nazwisko
pracownika

Podpis osoby zapoznającej
pracownika z ryzykiem
zawodowym

Data/podpis pracownika

______________________

______________________

Kartę sporządził:

Kartę zatwierdził:

O ryzyku zawodowym i zagrożeniach występujących na opisanym w karcie stanowisku, pracownicy
zostali zapoznani za podpisem w oświadczeniu