„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Kapruziak

Wytwarzanie energii elektrycznej
724[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Henryk Kucharski
dr inż. Marian Korczyński



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Kapruziak




Konsultacja:
mgr inż. Ryszard Dolata

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 724[01].Z1.01
„Wytwarzanie energii elektrycznej”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu elektryk.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawowe pojęcia gospodarki energetycznej

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Charakterystyka systemu elektroenergetycznego

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Sposoby wytwarzania energii elektrycznej

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Elektrownie cieplne

17

5.4.1. Ćwiczenia

17

5.5. Elektrownie wodne

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6. Niekonwencjonalne źródła energii elektrycznej

21

5.6.1. Ćwiczenia

21

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

35

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych oraz w przyswajaniu przez uczniów, wiedzy o sposobach wytwarzania
energii elektrycznej, a także w kształtowaniu umiejętności z zakresu analizowania przemian
energetycznych zachodzących podczas procesu wytwarzania energii elektrycznej w różnych
rodzajach elektrowni w szkole kształcącej w zawodzie elektryk..

Podczas omawiania różnych metod wytwarzania energii elektrycznej należy zwrócić

uwagę na wpływ poszczególnych rodzajów elektrowni na środowisko oraz uświadomić
uczniom konieczność wykorzystywania w większym stopniu niekonwencjonalnych źródeł
energii elektrycznej.

Wskazane jest, by zajęcia dydaktyczne były prowadzone metodami aktywizującymi,

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

metody tekstu przewodniego,

−

dyskusji dydaktycznej,

−

ćwiczeń.
Metody aktywizujące należy wykorzystywać w połączeniu z pokazem i objaśnieniem.

Istotne jest, by uczniowie samodzielnie zdobywali wiadomości i umiejętności poprzez

pracę zespołową oraz korzystanie z różnych źródeł informacji.

Zajęcia można uatrakcyjnić poprzez zaprezentowanie filmów dydaktycznych oraz

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do elektrowni.

W Poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne określające umiejętności, jakie powinien posiadać uczeń, by mógł
bez problemów rozpocząć pracę ze swoim poradnikiem,

−

cele kształcenia, czyli wykaz umiejętności, jakie opanuje uczeń w wyniku kształcenia
w ramach tej jednostki modułowej,

−

propozycje ćwiczeń (zawierające polecenia, sposób wykonania oraz wyposażenie
stanowiska pracy), które pozwolą uczniowi ukształtować określone umiejętności
praktyczne,

−

ewaluację osiągnięć ucznia w postaci testu, który umożliwi sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych podczas realizacji programu jednostki modułowej,

−

literaturę związaną z programem jednostki modułowej umożliwiającą pogłębienie wiedzy
z zakresu programu tej jednostki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

724[01].Z1.01

Wytwarzanie energii elektrycznej

724[01].Z1.02

Przesyłanie energii elektrycznej

724[01].Z1

System elektroenergetyczny

724[01].Z1.04

Eksploatowanie odbiorników energii elektrycznej

724[01].Z1.03

Rozdzielanie energii elektrycznej

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

komunikować się i pracować w zespole,

−

dokonywać oceny swoich umiejętności,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

wyszukiwać, selekcjonować, porządkować, przetwarzać i przechowywać informacje
niezbędne do wykonywania zadań zawodowych,

−

uzasadniać działanie na podstawie określonej teorii, planować czynności, tabele
pomiarów,

−

prezentować wyniki opracowań,

−

rysować schematy, montować układy, wykonywać pomiary,

−

interpretować wyniki doświadczeń i dokonywać uogólnień,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

rozróżniać i charakteryzować różne surowce energetyczne,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu elektroenergetyki,

−

swobodnie posługiwać się językiem technicznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojęcie system elektroenergetyczny,

−

rozpoznać podstawowe elementy składowe systemu elektroenergetycznego,

−

wskazać podstawowe urządzenia wchodzące w skład systemu elektroenergetycznego,

−

wskazać rodzaje elektrowni ze względu na wykorzystywany przez nie nośnik energii,

−

określić funkcje urządzeń wytwarzających energię elektryczną w elektrowni,

−

wyjaśnić na schemacie proces wytwarzania energii elektrycznej w elektrowni,

−

wyszczególnić niekonwencjonalne źródła energii,

−

wyjaśnić wpływ oddziaływania energetyki zawodowej na środowisko naturalne,

−

określić sposoby ograniczenia ujemnego oddziaływania energetyki zawodowej na
środowisko naturalne,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Elektryk 724[01]
Moduł:

System elektroenergetyczny 724[01].Z1

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie energii elektrycznej

724[01].Z1.01

Temat: Perspektywy rozwoju energetyki w Polsce i na świecie – elektrownie jądrowe

a elektrownie węglowe.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności analizowania problemów współczesnej energetyki.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić metody wytwarzania energii elektrycznej,

−

opisać przebieg procesu technologicznego w elektrowni jądrowej,

−

porównać cechy elektrowni węglowych i jądrowych,

−

scharakteryzować stan energetyki w Polsce na tle innych krajów,

−

określić perspektywy rozwoju energetyki w Polsce i na świecie,

−

sformułować wnioski końcowe,

−

współpracować w grupie,

−

prowadzić dyskusję zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa jednolita,

−

indywidualna.

Czas: 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

drukarki,

−

notatki własne z wycieczki zawodowej do elektrowni,

−

karta danych o elektrowni,

−

kolorowe mazaki,

−

kartki papieru,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie do tematu lekcji.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Nawiązanie do wycieczki zawodowej do elektrowni węglowej.
4. Powtórzenie wiadomości o procesie wytwarzania energii elektrycznej w elektrowni

węglowej.

5. Krótka charakterystyka stanu energetyki w Polsce i na świecie – pogadanka heurystyczna

oraz krótka dyskusja.

6. Podział klasy na grupy liczące 3÷4 osoby – wybór w każdej grupie lidera, sekretarza

i prezentera.

7. Przydzielenie pierwszego zadania: każda grupa w oparciu o własne notatki, sporządzone

w czasie wycieczki do elektrowni spisuje na kartce dane dotyczące zwiedzanego obiektu.
Grupa, która przekaże najwięcej informacji, otrzymuje 5 punktów.

8. Podanie grupom kolejnego problemu do rozwiązania: opracowanie zestawienia zalet

i wad elektrowni jądrowej z uwzględnieniem ewentualnych zagrożeń.
Uczniowie mają w ciągu 25 minut w oparciu o dostępne środki dydaktyczne i własne
przemyślenia opracować argumenty świadczące o dodatnich i ujemnych stronach
energetyki jądrowej.
Każda grupa zapisuje na kartkach efekty swoich przemyśleń i formułuje wnioski.
Prezenterzy krótko omawiają efekty pracy swojej grupy.
Grupa, która przedstawiła najwięcej argumentów, otrzymuje 5 punktów.

9. Prezentacje grup kończy krótka dyskusja dotycząca przedstawionej argumentacji.

Uczniowie porównują cechy elektrowni jądrowej z cechami elektrowni węglowej
i formułują wnioski końcowe. Każdy głos w dyskusji nagradzany jest bonusem w postaci
1 punktu dla konkretnej grupy.

10. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny aktywności poszczególnych grup; uczniowie

otrzymują oceny zgodnie z zasadą: grupa, która zgromadziła najwięcej punktów
otrzymuje ocenę: bardzo dobry, druga w kolejności – ocenę: dobry, zaś za trzecie miejsce
uczniowie otrzymują ocenę: dostateczny.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Sporządź notatkę na temat skutków zastąpienia elektrowni węglowych elektrowniami

jądrowymi.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Elektryk 724[01]
Moduł:

System elektroenergetyczny 724[01].Z1

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie energii elektrycznej

724[01].Z1.01

Temat: Analiza metod wytwarzania energii elektrycznej.

Cel ogólny: Kształtowanie

umiejętności

rozróżniania

i

charakteryzowania

metod

wytwarzania energii elektrycznej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić metody wytwarzania energii elektrycznej,

−

opisać przebieg procesu technologicznego w poszczególnych elektrowniach,

−

dokonać analizy wpływu pracy poszczególnych typów elektrowni na środowisko,

−

wymienić podstawowe zalety i wady poszczególnych typów elektrowni,

−

swobodnie skorzystać z Internetu,

−

rzeczowo uzasadnić swoje stanowisko poprzez trafny dobór argumentów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

metoda inscenizacji,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa jednolita,

−

grupowa zróżnicowana.

Czas: 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

katalogi i foldery różnych elektrowni.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celu zajęć.
3. Przypomnienie wiadomości o rodzajach elektrowni.
4. Podział klasy na grupy 3÷4-osobowe – wybór w każdej grupie lidera, sekretarza

i prezentera.

5. Liderzy grup drogą losowania wybierają konkretną metodę wytwarzania energii

elektrycznej (każda grupa ma przydzieloną inną metodę).

6. Przydzielenie zadań dla poszczególnych grup: każda grupa korzystając z dostępnych

środków dydaktycznych, w tym z Internetu, opracowuje w tabeli krótką charakterystykę
wylosowanej metody, uwzględniając:

−

przebieg procesu technologicznego,

−

zalety i wady,

−

wpływ danej elektrowni na środowisko.

Po upływie 20 minut prezenterzy przedstawiają efekty pracy swojej grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

7. Podanie grupom następnego zadania polegającego na rozwiązaniu problemu związanego

z zainstalowaniem konkretnego typu elektrowni (np. jądrowej) w określonych warunkach
geograficznych, biorąc pod uwagę aspekty ekonomiczne i ekologiczne.
Każda z grup musi podejść do rozwiązania problemu z innego stanowiska. Na przykład

grupa I – z punktu widzenia przeciętnego odbiorcy energii elektrycznej, grupa II
– z punktu widzenia władz lokalnych, grupa III – z punktu widzenia organizacji
proekologicznej.

Każda z grup określa

problem, czyli opisuje się sytuację wymagającą podjęcia decyzji,

przedstawia możliwe rozwiązania problemu, podając konkretne argumenty i uzasadniając
swoje stanowisko.

Prezenterzy poszczególnych grup zostają zaproszeni do udziału w inscenizacji: zasiadają

przy wspólnym stole i po kolei naświetlają sytuację z punktu widzenia przydzielonego
stanowiska. Następnie biorą udział w dyskusji i starają się przekonać pozostałych
uczestników do słuszności własnych rozwiązań i trafności podjętych decyzji. Pozostali
uczniowie pełnią rolę obserwatorów i po upływie ustalonego czasu (np. po 20 minutach)
oceniają, które argumenty przeważyły i czyje stanowisko zwyciężyło w debacie.
8. Sformułowanie wniosków podsumowujących.
9. Podsumowanie lekcji przez nauczyciela i ocena aktywności uczniów.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opracuj w formie tabelki zalety i wady wszystkich metod wytwarzania energii

elektrycznej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1 . Podstawowe pojęcia gospodarki energetycznej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podaj określenia następujących pojęć:

−

elektroenergetyka,

−

system elektroenergetyczny,

−

sieć elektroenergetyczna,

−

sieć rozdzielcza,

−

instalacja.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć sobie znaczenie określonych pojęć,
2) zapisać określenia poszczególnych pojęć w zeszycie,
3) zaprezentować je na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

długopis.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj wszystkie elementy na schemacie blokowym systemu elektroenergetycznego

i omów je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) nazwać podstawowe elementy systemu elektroenergetycznego przedstawione na

schemacie,

2) wskazać urządzenia wchodzące w skład systemu,
3) omówić funkcje poszczególnych urządzeń,
4) zapisać nazwy urządzeń z krótką charakterystyką w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

schemat blokowy systemu elektroenergetycznego,

−

zeszyt ćwiczeń,

−

długopis,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Charakterystyka systemu elektroenergetycznego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij tabelkę, uwzględniając wymagania dotyczące zależności wysokości napięcia

sieci od jej długości:

Długość odcinka sieci

700 km 86 km 144 km 17 km 35 km 1100 km 7 km

Wysokość napięcia

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić, czy rozpatrywana długość odcinka sieci jest duża, średnia, czy jest to sieć

lokalna,

2) wybrać wartości napięć linii przesyłowych odpowiadające podanym odcinkom sieci

zgodnie z przepisami,

3) zapisać proponowane wartości napięć w tabeli,
4) przedstawić wyniki pracy na forum klasy i uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt ćwiczeń,

−

długopis.

Ćwiczenie 2

Porównaj stopień rozbudowania i nowoczesności sieci przemysłowej w Polsce

i w wiodących krajach Unii Europejskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać dane dotyczące wartości napięć linii przesyłowych oraz długości linii sieci

przesyłowej dla różnych poziomów napięć w kilku wysoko rozwiniętych krajach UE,
korzystając z różnych źródeł informacji, w tym z Internetu,

2) zgromadzić podobne informacje dotyczące Polski,
3) zapisać wszystkie dane w zaproponowanej przez siebie tabeli,
4) porównać notatki i sformułować wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

zeszyt ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Sposoby wytwarzania energii elektrycznej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj następujące źródła energii pierwotnej w Polsce:

−

węgiel kamienny,

−

węgiel brunatny,

−

ropa naftowa,

−

gaz ziemny,

−

energia wodna.
Uwzględnij w rozważaniach zasoby tych surowców, ich wartość energetyczną, zużycie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać dane dotyczące zasobów, zużycia, wartości energetycznej wybranych źródeł

energii pierwotnej w Polsce, korzystając z różnych źródeł informacji,

2) zaprojektować odpowiednią tabelę i umieścić w niej zebrane informacje,
3) porównać zgromadzone dane i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

roczniki statystyczne,

−

wydruki zawierające wykresy, tabele, zestawienia statystyczne,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Porównaj sytuację elektroenergetyczną Polski i kilku wiodących krajów Unii

Europejskiej uwzględniając:

−

zasoby własne paliw,

−

zapotrzebowanie na energię elektryczną,

−

wielkość rocznej produkcji energii elektrycznej,

−

roczne zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca,

−

koszty produkcji energii elektrycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać dane dotyczące wymienionych parametrów pozwalających scharakteryzować

sytuację elektroenergetyczną Polski i wybranych krajów Unii Europejskiej korzystając
z różnych źródeł informacji,

2) otrzymane dane przedstawić w zaprojektowanej przez siebie tabeli,
3) porównać je i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

roczniki statystyczne,

−

literatura,

−

zeszyt.

Ćwiczenie 3

Porównaj sytuację elektroenergetyczną Polski i wybranych potentatów światowych

w zakresie zainstalowanej mocy oraz udziału poszczególnych rodzajów elektrowni
w produkcji energii elektrycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać dane dotyczące wymienionych parametrów pozwalających scharakteryzować

sytuację elektroenergetyczną Polski i wybranych krajów Unii Europejskiej korzystając
z różnych źródeł informacji,

2) otrzymane dane przedstawić w zaprojektowanej przez siebie tabeli,
3) porównać je i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

roczniki statystyczne,

−

literatura,

−

zeszyt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Elektrownie cieplne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj emisję zanieczyszczeń powietrza spowodowanych pracą wybranych elektrowni

węglowych w Polsce.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić tabelkę, w której umieści dane liczbowe dotyczące emisji zanieczyszczeń

powietrza spowodowanych pracą wybranych elektrowni węglowych,

2) wskazać udział szkodliwych produktów np. dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, tlenków

azotu, metanu w procesie zanieczyszczania powietrza,

3) sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

roczniki statystyczne,

−

czasopisma techniczne,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Porównaj udział elektrowni jądrowych w produkcji energii elektrycznej w wybranych

krajach Unii Europejskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić tabelkę, w której umieści dane dotyczące procentowego udziału energii

jądrowej w produkcji energii elektrycznej, liczby reaktorów oraz stopnia zanieczyszczenia
środowiska w wybranych krajach na świecie,

2) sformułować wnioski dotyczące związku stopnia zanieczyszczenia środowiska

z rozwojem energetyki jądrowej w tych krajach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

roczniki statystyczne,

−

czasopisma techniczne,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Elektrownie wodne

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj udział elektrowni wodnych w produkcji energii elektrycznej w Polsce

i w wybranych krajach świata.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić tabelkę, w której umieści dane dotyczące wykorzystania zasobów

hydroenergetycznych w Polsce i na świecie, uwzględniając procentowy udział
hydroenergetyki w produkcji energii elektrycznej,

2) porównać uzyskane dane,
3) wskazać kraje wiodące w produkcji energii elektrycznej z energii spadku wód

i uzasadnić, jakie czynniki mają wpływ na taką właśnie sytuację.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

rocznik statystyczny,

−

atlas geograficzny Polski i świata,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj przeglądu elektrowni wodnych w Polsce i na świecie pod kątem typu elektrowni

wodnych oraz mocy zainstalowanej w poszczególnych zakładach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić tabelkę, w której umieści dane dotyczące rodzaju elektrowni i odpowiadającej

jej mocy zainstalowanej w Polsce i w wybranych krajach na świecie,

2) dokonać analizy zamieszczonych danych,
3) sformułować wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

atlas geograficzny świata,

−

zeszyt ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6.

Niekonwencjonalne źródła energii elektrycznej

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj cechy znanych Ci elektrowni niekonwencjonalnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić dane dotyczące wad i zalet poszczególnych rodzajów elektrowni

niekonwencjonalnych, ich mocy i sprawności, wykorzystując różne źródła informacji,

2) umieścić te informacje w zaproponowanej przez siebie tabeli,
3) porównać te dane, dokonać ich analizy i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

foldery, katalogi,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Porównaj udział elektrowni niekonwencjonalnych w produkcji energii elektrycznej

w Polsce i w wybranych krajach świata.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić tabelkę, w której umieści dane dotyczące procentowego udziału wybranych

elektrowni niekonwencjonalnych w produkcji energii elektrycznej w Polsce i w kilku
wybranych krajach, będących potentatami energetycznymi na świecie,

2) porównać uzyskane dane,
3) przedstawić kraje wiodące w produkcji energii elektrycznej w oparciu o źródła

niekonwencjonalne,

wskazać

najczęściej

stosowane

rodzaje

elektrowni

niekonwencjonalnych i uzasadnić, jakie czynniki mają wpływ na taką właśnie sytuację.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

rocznik statystyczny,

−

atlas geograficzny Polski i świata,

−

literatura,

−

zeszyt ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie energii
elektrycznej”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 10, 11, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za każdą złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań w tym, co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. b, 7. c, 8. b, 9. b, 10. a, 11. c,
12. c, 13. d, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. b, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować podstawowe pojęcia

A

P

c

2

Sklasyfikować urządzenia rozdzielcze

B

P

b

3

Sklasyfikować linie kablowe

B

P

d

4

Sklasyfikować urządzenia odbiorcze

B

P

c

5

Scharakteryzować pojęcie: sieć przesyłowa

C

PP

a

6

Określić napięcie sieci rozdzielczej

B

PP

b

7

Sklasyfikować odnawialne źródła energii

B

P

c

8

Wskazać rodzaje elektrowni stosowanych
powszechnie w Polsce

A

P

b

9

Sklasyfikować elektrownie niekonwencjonalne

B

P

b

10

Określić funkcje urządzeń elektrowni

C

PP

a

11

Określić skutki zanieczyszczeń

B

PP

c

12

Określić charakter pracy elektrowni wodnych

C

PP

c

13

Określić udział energetyki jądrowej w
produkcji energii elektrycznej w Polsce

B

P

d

14

Określić wpływ elektrowni wiatrowych na

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

środowisko

15

Porównać wydajność paliw kopalnych

C

PP

a

16

Scharakteryzować proces przemiany energii w
turbinie

C

PP

b

17

Określić rodzaj paliwa w elektrowni parowej

B

P

c

18

Wskazać największą elektrownię w Polsce

B

P

b

19

Podać wartość napięcia znamionowego
generatorów w elektrowni parowej

B

P

b

20

Rozpoznać elementy budowy elektrowni
słonecznej

B

P

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Uzgodnij z uczniami dogodny termin przeprowadzenia testu co najmniej tydzień

wcześniej.

2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem testu zapoznaj uczniów z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję – masz na tę czynność 5 minut; jeżeli są wątpliwości

zapytaj nauczyciela.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

otrzymasz 0 punktów.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi; zaznacz poprawną

odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X.

7. W przypadku pomyłki weź błędną odpowiedź w kółko, a następnie zaznacz odpowiedź

prawidłową.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi na kolejne zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
11. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj, aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

1. Zespół wzajemnie ze sobą powiązanych wszystkich urządzeń elektroenergetycznych to

a) stacja elektroenergetyczna.
b) sieć elektroenergetyczna.
c) system elektroenergetyczny.
d) elektrownia.

2. Do urządzeń rozdzielczych nie należą

a) wyłączniki.
b) prostowniki.
c) odłączniki.
d) rozłączniki.

3. Linie kablowe zalicza się do urządzeń

a) rozdzielczych.
b) przetwórczych.
c) wytwórczych.
d) przesyłowych.

4. Urządzeniami odbiorczymi nie są

a) silniki.
b) grzejniki domowe.
c) wyłączniki.
d) źródła światła.

5. Sieć przesyłowa to sieć pracująca przy napięciu

a) U ≥ 220 kV.
b) U ≤ 110 kV.
c) U < 60 kV.
d) U < 1 kV.

6. Sieć rozdzielcza to sieć pracująca przy napięciu

a) U ≥ 110 kV.
b) U ≤ 110 kV.
c) U ≤ 1 kV.
d) U > 110 kV.

7. Do odnawialnych źródeł energii elektrycznej nie zalicza się

a)

energii wód.

b) energii słonecznej.
c)

energii paliw rozszczepialnych.

d) energii wiatrów.

8. Podstawowymi źródłami energii elektrycznej w Polsce są elektrownie

a) wodne.
b) węglowe.
c) jądrowe.
d) wiatrowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

9. Do elektrowni niekonwencjonalnych zalicza się

a) elektrownie parowe.
b) elektrownie geotermiczne.
c) elektrownie jądrowe.
d) elektrownie wodne.

10. W elektrowni węglowej urządzeniem, w którym następuje zamiana energii cieplnej

w energię mechaniczną jest
a)

turbina parowa.

b) młyn węglowy.
c)

kocioł.

d) generator.

11. Tlenki azotu i siarki emitowane do atmosfery przez elektrownie węglowe są

a)

szkodliwe dla ludzi i obojętne dla roślin.

b) obojętne dla ludzi a szkodliwe tylko dla roślin.
c)

przyczyną „kwaśnych deszczów”.

d) przyczyną zakłóceń radiowych.

12. Elektrownie wodne charakteryzujące się pracą cykliczną to elektrownie

a)

przepływowe.

b) podszczytowe.
c)

szczytowo-pompowe.

d) podstawowe.

13. W Polsce jest zainstalowanych

a) 5 elektrowni jądrowych.
b) 2 elektrownie jądrowe.
c) 1 elektrownia jądrowa.
d) 0 elektrowni jądrowych.

14. Elektrownie wiatrowe wpływają negatywnie na środowisko poprzez

a) emisję dwutlenku węgla.
b) obniżanie temperatury.
c) emisję związków siarki.
d) emisję hałasu.

15. Wydajność węgla brunatnego jako paliwa w stosunku do węgla kamiennego jest

a) 3-krotnie mniejsza.
b) 3-krotnie większa.
c) taka sama.
d) 5-krotnie większa.

16. W turbinie parowej następuje przemiana

a)

energii chemicznej w cieplną.

b) energii cieplnej w mechaniczną.
c)

energii mechanicznej w elektryczną.

d) energii cieplnej w elektryczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

17. Paliwem w elektrowni parowej nie jest

a)

ropa naftowa.

b) węgiel.
c)

woda.

d) gaz ziemny.

18. Największą elektrownią w Polsce jest

a) Elektrownia Połaniec.
b) Elektrownia Bełchatów

.

c) Elektrownia Kozienice.
d) Elektrownia Halemba.

19. Napięcie znamionowe na zaciskach generatorów w elektrowni parowej wynosi

a) 6 kV.
b) 6,3 kV.
c) 15 kV.
d) 110 kV.

20. Heliostat to rodzaj

a) wyłącznika.
b) zwierciadła.
c) turbiny.
d) kotła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko…..................................................................................................

Wytwarzanie energii elektrycznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie energii
elektrycznej

”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 8, 11, 15, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań w tym, co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. b, 4. b, 5. b, 6. c, 7. c, 8. c, 9. b, 10. b, 11. b,
12. c, 13.b, 14. c, 15. c, 16. b, 17. a, 18. c, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Sklasyfikować urządzenia przesyłowe

B

P

b

2

Sklasyfikować linie kablowe

B

P

d

3

Określić napięcia sieci SN

C

PP

b

4

Podać najwyższe napięcie stosowane w systemie

B

P

b

5

Wskazać sposób ograniczenia strat energii

B

PP

b

6

Rozróżnić parametry elektrowni

B

P

c

7

Sklasyfikować odnawialne źródła energii

A

P

c

8

Wskazać parametry pary wodnej

C

PP

c

9

Rozróżnić urządzenia przesyłowe

B

P

b

10

Określić rodzaj elektrowni nieprzyjaznej dla
środowiska

B

P

b

11

Rozróżnić elementy elektrowni słonecznej

C

PP

b

12

Określić źródło energii geotermicznej

A

P

c

13

Podać wartość napięcia znamionowego
generatorów w elektrowni parowej

B

P

b

14

Rozróżnić źródła biomasy

B

P

c

15

Scharakteryzować proces przemiany energii w
generatorze

C

PP

c

16

Sklasyfikować urządzenia rozdzielcze

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

17

Zidentyfikować rodzaj paliwa w elektrowni

B

P

a

18

Określić rodzaj energii wykorzystywanej w
elektrowniach maretermicznych

B

P

c

19

Określić przyczynę efektu cieplarnianego

B

P

b

20

Scharakteryzować składowisko ostateczne
odpadów promieniotwórczych

C

PP

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Uzgodnij z uczniami dogodny termin przeprowadzenia testu co najmniej tydzień

wcześniej.

2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem testu zapoznaj uczniów z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję – masz na tę czynność 5 minut; jeżeli są wątpliwości

zapytaj nauczyciela.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

otrzymasz 0 punktów.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi; zaznacz poprawną

odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X.

7. W przypadku pomyłki weź błędną odpowiedź w kółko, a następnie zaznacz odpowiedź

prawidłową.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi na kolejne zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
11. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj, aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do urządzeń przesyłowych należą

a) transformatory.
b) linie napowietrzne.
c) bezpieczniki.
d) urządzenia sygnalizacyjne.

2. Linie kablowe zalicza się do urządzeń

a) wytwórczych.
b) przetwórczych.
c) rozdzielczych.
d) przesyłowych.

3. Do sieci średnich napięć zalicza się

a) sieć 220 kV.
b) sieć 30 kV.
c) sieć 400 kV.
d) sieć 230 V.

4. Najwyższe napięcie stosowane w polskim systemie elektroenergetycznym wynosi

a) 400 kV.
b) 750 kV.
c) 1500 kV.
d) 500 kV.

5. W celu ograniczenia strat przesyłu energii elektrycznej stosuje się

a) obniżenie napięcia linii przesyłowej.
b) podwyższenie napięcia linii przesyłowej.
c) ograniczenie liczby odbiorców.
d) wydłużenie linii przesyłowej.

6. Moc mierzona na zaciskach generatora pomniejszona o potrzeby własne to moc

a)

znamionowa.

b) zainstalowana.
c)

netto.

d) osiągalna.

7. Do elektrowni niekonwencjonalnych nie zalicza się

a) elektrowni wiatrowych.
b) elektrowni parowych.
c) elektrowni maremotorycznych.
d) elektrowni słonecznych.

8. Para wysokoprężna w elektrowni parowej ma następujące parametry

a) 550 ºC i 170 atm.
b) 250 ºC i 170 atm.
c) 550 ºC i 17 atm.
d) 250 ºC i 17 atm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

9. Do urządzeń przesyłowych nie należą

a) linie napowietrzne.
b) transformatory.
c) szyny.
d) linie kablowe.

10. Największe zanieczyszczenia środowiska powodują elektrownie

a) jądrowe.
b) węglowe.
c) geotermiczne.
d) wodne.

11. Zwierciadła wykorzystywane w elektrowniach słonecznych noszą nazwę

a) ogniw fotoelektrycznych.
b) heliostatów.
c) baterii słonecznych.
d) kolektorów.

12. Energia geotermiczna to energia

a) słońca.
b) wiatru.
c) ziemi.
d) jądrowa.

13. Napięcie znamionowe na zaciskach generatorów w elektrowni parowej wynosi

a) 15 kV.
b) 10,5 kV.
c) 8,5 kV.
d) 220 kV.

14. W Polsce głównym źródłem biomasy są

a) osady ściekowe.
b) makulatura.
c) słoma i odpady drewna.
d) ziarna roślin oleistych.

15. W generatorze następuje przemiana energii

a) cieplnej w mechaniczną.
b) cieplnej w elektryczną.
c) mechanicznej w elektryczną.
d) chemicznej w elektryczną

16. Do urządzeń rozdzielczych należą

a) prostowniki.
b) generatory.
c) odłączniki.
d) silniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

17. Paliwem w elektrowni parowej jest

a) gaz ziemny.
b) biomasa.
c) woda.
d) gaz ziemny.

18. Elektrownia maretermiczna to elektrownia wykorzystująca

a) energię fal morskich.
b) energię cieplną oceanu.
c) energię jądrową.
d) energię pływów morskich.

19. Efekt cieplarniany jest wynikiem

a) emisji siarki do atmosfery.
b) emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
c) wprowadzania substancji radioaktywnych do środowiska.
d) emisji tlenków azotu do atmosfery.

20. Mogilniki to

a) składowiska przejściowe odpadów promieniotwórczych.
b) składowiska ostateczne odpadów promieniotwórczych.
c) składowiska węgla.
d) składowiska popiołu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko…..................................................................................................

Wytwarzanie energii elektrycznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. LITERATURA

1. Gaszyński L.: O nowych źródłach energii. WSiP, Warszawa 1993
2. Jaczewski M.: 80 lat wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. z. 6. Przegląd

Elektrotechniczny 1999

3. Jaczewski M.: Rozwój sektora energii w Polsce w drugiej połowie XX w. z. 2.

Energetyka 2002

4. Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 1999
5. Musiał E.: Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. WSiP, Warszawa 2001
6. Ney R.: Surowce mineralne Polski. Surowce energetyczne. Centrum PPGSMiE PAN,

Kraków 1999

7. Soliński J.: Sektor energii w Polsce. Polski Komitet WEC, Warszawa 2002