Geografia Polski
odpowiedzi do zeszytu ćwiczeń
zakres podstawowy i rozszerzony
Geografia na czasie 3
Barbara Lenartowicz
Marcin Wójcik
Projekt graficzny, skład i łamanie:
Agnieszka Marzęta
Redaktor:
Anna Droś,
Izabela Wojtyczka
Autorzy odpowiedzi do rozdziałów:
Barbara Lenartowicz (1.1, 2.1, 2.4–2.9, 3.1–3.4, 4.1–4.3)
Marcin Wójcik (1.2, 2.2–2.3, 3.5–3.6, 4.4–4.10, 5)
Rozdział 1. Polska na mapie Europy
1. Terytorium i podział administracyjny Polski ...........................................................................................................................................
2. Procesy integracyjne ..............................................................................................................................................................................
Rozdział 2. Środowisko przyrodnicze Polski
1. Czynniki klimatotwórcze Polski. Przejściowość klimatu .................
2. Sieć hydrograficzna i zasoby wodne Polski ....................................
3. Morze Bałtyckie .............................................................................
4. Budowa geologiczna Polski. Surowce mineralne ...........................
5. Wpływ zlodowaceń na rzeźbę powierzchni Polski .........................
6. Ukształtowanie powierzchni Polski ...............................................
7. Zróżnicowanie gleb w Polsce i ich przydatność dla rozlnictwa ......
8. Zbiorowiska roślinne w Polsce .......................................................
9. Stan i ochrona środowiska w Polsce ..............................................
Rozdział 3. Społeczeństwo polskie
1. Kształtowanie się liczby ludności Polski .....................................
2. Rozmieszczenie ludności w Polsce ..............................................
3. Struktura demograficzna ludności Polski ......................................
4. Struktura narodowościowa i religijna ludności Polski .................
5. Preferencje wyborcze Polaków .....................................................
6. Sieć osadnicza i procesy urbanizacyjne w Polsce ...........................
Rozdział 4. Gospodarka Polski
1. Czynniki warunkujące rozwój rolnictwa w Polsce .........................
2. Rolnictwo Polski w Unii Europejskiej .............................................
3. Gospodarka leśna i rybołówstwo w Polsce .....................................
4. Problemy polskiej energetyki ........................................................
5. Rozwój przemysłu w Polsce ..........................................................
6. Okręgi przemysłowe w Polsce ......................................................
7. Rola sektora usług w Polsce ..........................................................
8. Turystyka w Polsce ........................................................................
9. Komunikacja w Polsce ...................................................................
10. Handel zagraniczny Polski ..............................................................
Rozdział 5. Regiony w Polsce
1. Zróżnicowanie regionalne Polski ..................................................
2. Tożsamość regionalna i lokalna ....................................................
Zakres rozszerzony
Spis treści
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
1. Czynniki klimatotwórcze Polski. Przejściowość klimatu .......
2. Sieć hydrograficzna i zasoby wodne Polski ..........................
3. Morze Bałtyckie ...................................................................
4. Budowa geologiczna Polski. Surowce mineralne .................
5. Ukształtowanie powierzchni Polski ......................................
6. Zróżnicowanie glebowe i roślinne Polski (1) ........................
6. Zróżnicowanie glebowe i roślinne Polski (2) ........................
7. Stan i ochrona środowiska w Polsce ....................................
1. Liczba i rozmieszczenie ludności w Polsce (1) ......................
1. Liczba i rozmieszczenie ludności w Polsce (2) ......................
2. Struktura demograficzna ludności Polski .............................
3. Sieć osadnicza i procesy urbanizacyjne w Polsce .................
1. Czynniki warunkujące rozwój rolnictwa w Polsce ................
2. Rolnictwo Polski w Unii Europejskiej ...................................
3. Problemy polskiej energetyki ...............................................
4. Rozwój przemysłu w Polsce .................................................
5. Rola sektora usług w Polsce .................................................
6. Turystyka w Polsce ................................................................
1. Zróżnicowanie regionalne Polski .........................................
1. Tożsamość regionalna i lokalna ...........................................
5
6
7
8
9
9
11
11
12
12
13
15
16
17
18
18
19
20
20
21
22
23
24
25
25
26
27
28
29
Rozdział 1
5
Rozdział 1.
Polska na mapie Europy
Ćwiczenie 1•
a) Przykładowo: położenie przy wschodniej granicy Unii Europejskiej i NATO.
b) Przykładowo: korzyści z przewozów tranzytowych; dogodne miejsce do lokalizacji przedstawicielstw i firm
działających na całym kontynencie.
c) Przykładowo: wpływy z zachodu i wschodu Europy mogą decydować o bogactwie kulturowym naszego kraju.
d) Przykładowo: przejściowość klimatu Polski jako efekt ścierania się morskich i kontynentalnych mas powietrza;
istnienie granic zasięgu występowania wielu gatunków roślin i zwierząt.
Ćwiczenie 2•
A. 10°02`.
B. Na granicy wschodniej wschód i zachód Słońca występuje około 40 min wcześniej niż na zachodniej. Zaznaczają
się różnice czasu lokalnego.
C. Czas słoneczny: 12:24. Czas strefowy: 12:00.
D. 5°50`.
E. Latem dzień jest dłuższy na północy o ok. 1 h. Zimą dzień jest dłuższy na południu kraju; więcej energii słonecz-
nej dociera do południowych krańców Polski.
F. Na północnym krańcu: h = 58°37`. Na południowym krańcu: h = 64°27`.
Ćwiczenie 3•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4•
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 5•
Sytuacja polityczno-gospodarcza
przed rokiem 1989
po roku 1989
Nazwa kraju:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Rzeczpospolita Polska
Władza ustawodawcza:
Jednoizbowy parlament (sejm)
Dwuizbowy parlament (sejm i senat)
Zapisana w konstytucji, dominująca rola Polskiej Zjednoczonej
Partii Robotniczej (PZPR)
System wielopartyjny
Gospodarka centralnie planowana
Gospodarka rynkowa oparta na zasadzie konkurencyjności
przedsiębiorstw
Zakres rozszerzony
Temat 1.
Terytorium i podział administracyjny
Polski
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
6
Ścisła współpraca gospodarcza w ramach Rady Wzajemnej
Pomocy Gospodarczej (RWPG) zrzeszającej kraje socjalistyczne
Współpraca między krajami wynikająca z korzyści ekonomicz-
nych, głównie w ramach Unii Europejskiej,
Przynależność do paktu militarnego skupiającego kraje socjali-
styczne (Układ Warszawski)
Przynależność do NATO
Nielegalna działalność związków zawodowych (Niezależny
Związek Zawodowy „Solidarność”)
Legalizacja związków zawodowych
Głowa państwa – przewodniczący Rady Państwa
Prezydent
Ćwiczenie 1•
a) Zasada pomocniczości: inaczej subsydiarności, według niej ponadnarodowe i krajowe instytucje oraz organi-
zacje winny służyć pomocą w celu realizacji zadań związanych z rozwojem regionalnym.
b) Zasada partnerstwa: współpraca przy opracowywaniu programów polityki regionalnej – równorzędność i rów-
ność stron.
c) Zasada współfinansowania: pomoc finansowa UE jest uzupełnieniem środków krajowych przeznaczonych na
rozwój regionu.
d) Zasada programowania: opracowania strategii rozwoju.
Ćwiczenie 2•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3•
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 4•
Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr, w przeciwieństwie do Euroregionu Bug, położony jest w państwach, które należą
do Unii Europejskiej, co przekłada się na większe finansowanie inicjatyw społecznych i gospodarczych ze środków
unijnych. Między tymi państwami nie ma ograniczeń w przemieszczaniu się ludności. Samorządy jednostek wcho-
dzących w skład tych euroregionów mają szersze uprawnienia.
Zakres rozszerzony
Temat 2.
Procesy integracyjne
7
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
a), b), e).
Ćwiczenie 3
Rodzaj mas powietrza
Cechy pogody kształtowane przez masę powietrza
w lecie
w zimie
Powietrze polarne morskie (PPm)
Ochłodzenie, opady
Ocieplenie, opady
Powietrze polarne kontynentalne (PPk)
Wysokie temperatury powietrza w dzień,
brak zachmurzenia
Mroźno i sucho
Powietrze zwrotnikowe morskie (Zm)
Wysokie temperatury powietrza w dzień
i w nocy, duża wilgotność powietrza,
opad
Ocieplenie, opady
Powietrze arktyczne (PA)
Ochłodzenie, opady
Bardzo niskie temperatury powietrza,
opady śnieżne
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5
A. Kolejno: styczniu, lipcu.
B.
Charakterystyka rozkładu temperatur powietrza
w styczniu
w lipcu
Trzy regiony geograficzne o najwyższych
wartościach średniej temperatury
powietrza
Nizina Szczecińska, Nizina Śląska,
Pobrzeże Słowińskie
Kotlina Sandomierska, Wyżyna Lubelska,
Nizina Śląska
Trzy regiony geograficzne o najniższych
wartościach średniej temperatury
powietrza
Pojezierze Suwalskie, Karpaty, Sudety
Karpaty, Sudety, Góry Świętokrzyskie
Opis układu izoterm
Układ południkowy
Układ równoleżnikowy
Czynniki wpływające na rozkład
temperatury powietrza
Narastający ku wschodowi
kontynentalizm
Szerokość geograficzna, ukształtowanie
powierzchni
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 1.
Czynniki klimatotwórcze Polski.
Przejściowość klimatu
Temat 1.
Czynniki klimatotwórcze Polski.
Przejściowość klimatu
Rozdział 2.
Środowisko przyrodnicze Polski
Rozdział 2
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
8
Ćwiczenie 6•
A. Indywidualna odpowiedź ucznia.
B. Indywidualna odpowiedź ucznia.
C. Wrocław 20°C, Suwałki 23°C.
D. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 7
A. Kolejno: W i N.
B. Strzałki od wyżu do niżu.
C. Chmury i opady po stronie dowietrznej.
D. 17,2°C.
E. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
a) B, b) P, c) P, d) B, e) P.
Ćwiczenie 2
Typ powodzi
Obszar występowania
opadowa
Beskid Żywiecki, Kotlina Kłodzka, Wyżyna Kielecko-Sandomierska
roztopowa
Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie, Pojezierze Dobrzyńskie
sztormowa
Nizina Szczecińska, Pobrzeże Słowińskie, Żuławy Wiślane
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
Kolejno:
– rynnowe – Gopło, Hańcza
– przybrzeżne – Gardno, Jamno
– cyrkowe – Wielki Staw w Dolinie Pięciu Stawów, Czarny Staw pod Rysami.
Ćwiczenie 5•
1. Ina
2. Noteć
3. Prosna
4. Bóbr,
5. Nysa
Kłodzka
6. Barycz
7. Łyna
8. Narew
9. Pilica
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 2.
Sieć hydrograficzna
i zasoby wodne Polski
Temat 2.
Sieć hydrograficzna
i zasoby wodne Polski
10. Wieprz
11. Dunajec
12. San
13. Łebsko
14. Miedwie
15. Jeziorak
16. Gopło
17. Śniardwy
18. Mamry
19. Gardno
20. Jezioro Włocławskie
21. Jezioro Solińskie
22. Jeziorsko
23. Jezioro Zegrzyńskie
24. Jezioro Goczałkowickie.
9
Ćwiczenie 6•
– opady 97%
– dopływ rzekami 3%
Ćwiczenie 7
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 8•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
a) P, b) B, c) B, d) B, e) P.
Ćwiczenie 2
Głębia – obniżenie w dnie morza.
Przykłady: Głębia Landsort, Głębia Gotlandzka.
Ławica – płycizna.
Przykłady: – Ławica Odrzańska, Ławica Słupska.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
A.
dopływ ścieków przemysłowych
dopływ ścieków komunalnych
rozkład
zanieczyszczeń
przez
bakterie
dopływ zanieczyszczeń portowych i ze statków
obniżenie zawartości tlenu w wodzie
zanik flory i fauny
powstanie podmorskich pustyń
B.
silne sztormy i wiatry zachodnie na obszarze Morza Północnego i Ciśnień Duńskich wlewy dobrze natlenionych
wód do Morza Bałtyckiego polepszenie warunków tlenowych w strefie przydennej zmniejszenie
obszaru podmorskich pustyń.
Ćwiczenie 1
C – A – E – D – B.
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 3.
Morze Bałtyckie
Temat 3.
Morze Bałtyckie
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 4.
Budowa geologiczna Polski.
Surowce mineralne
Temat 4.
Budowa geologiczna Polski.
Surowce mineralne
– parowanie 70%
– odpływ rzekami 30%.
Rozdział 2
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
10
Ćwiczenie 2
Oznaczenie na
mapie
Nazwa jednostki geologicznej
Wiek (era i okres geologiczny)
A
Wyniesienie mazursko-suwalskie
Prekambr
B
Monoklina przedsudecka
Paleozoik
C
Niecka brzeżna
Prekambr/paleozoik
D
Obniżenie podlaskie
Prekambr
E
Zapadlisko przedkarpackie
Kenozoik
F
Sudety
Paleozoik, Karbon
G
Karpaty Zewnętrzne
Kenozoik, paleogen (trzeciorzęd)
Ćwiczenie 3
Cecha budowy jednostki geologicznej
Platforma wschodnioeuropejska
Platforma zachodnioeuropejska
Wiek powstania podłoża platformy
Prekambr
Paleozoik
Dominujący rodzaj skał budujących
podłoże platformy
Skały krystaliczne: magmowe i metamor-
ficzne
Skały osadowe
Wiek powstania pokrywy osadowej
Paleozoik, mezozoik, kenozoik
Mezozoik, kenozoik
Obszary występowania podłoża
platformy na powierzchni (bez pokrywy
osadowej)
Brak takich obszarów (tarcz)
Podłoże odsłania się w Górach
Świętokrzyskich i Sudetach
Ćwiczenie 4
A. Surowiec mineralny: rudy miedzi.
Wiek powstania: perm.
B. Surowiec mineralny: węgiel kamienny.
Wiek powstania: karbon.
C. Surowiec mineralny: sól kamienna, gipsy i anhydryty.
Wiek powstania: trzeciorzęd (neogen).
D. Surowiec mineralny: rudy żelaza.
Wiek powstania: jura.
Ćwiczenie 5
a) Produkcja stali.
b) Wytwarzanie energii elektrycznej.
c) Stosowana jako przyprawa, w przemyśle chemicznym do produkcji chloru i sody.
d) Używane do produkcji kabli (dobre przewodnictwo) i rur wodociągowych.
e) Surowiec dla przemysłu chemicznego (paliwa, tworzywa sztuczne) i energetycznego.
Ćwiczenie 6•
A. Kolejno: III, II, I.
B. a) Wyniesienie mazursko-suwalskie.
b) Niecka brzeżna.
c) Góry Świętokrzyskie (Wał kujawsko-pomorski).
d) Niecka miechowska.
e) Zapadlisko przedkarpackie.
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
D. Indywidualna odpowiedź ucznia.
11
Ćwiczenie 1•
Kolejno: wisły, odry, sanu.
Ćwiczenie 2•
Morena czołowa, morena denna.
Ćwiczenie 3•
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
Budowa geologiczna, zlodowacenia, egzogeniczne procesy rzeźbotwórcze.
Ćwiczenie 2
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
a) Osadnictwo: wyrównywanie terenu pod zabudowę.
b) Rolnictwo: wyrównywanie terenu podczas zabiegów agrotechnicznych, tarasowanie stoków.
c) Górnictwo: powstawanie wyrobisk w miejscu odkrywkowej eksploatacji surowców i hałd usypywanych ze skał,
które są pozostałością po wydobyciu surowca.
d) Transport: wyrównywanie terenu, budowanie nasypów i wykopów przy prowadzeniu dróg komunikacyjnych.
Ćwiczenie 5
a) Żuławy Wiślane.
b) Beskid Żywiecki.
c) Nizina Mazowiecka.
d) Pojezierze Pomorskie.
Rozdział 2
Zakres rozszerzony
Temat 5.
Wpływ zlodowaceń
na rzeźbę powierzchni Polski
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 6.
Ukształtowanie powierzchni Polski
Temat 5.
Ukształtowanie powierzchni Polski
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
12
Ćwiczenie 6•
a) Pobrzeże Słowińskie – abrazja na wybrzeżu wysokim, akumulacja na wybrzeżu niskim, akumulacja eoliczna,
deflacja.
b) Wyżyna Krakowsko-Czestochowska – procesy krasowe, denudacja, erozja rzeczna.
c) Nizina Śląska – erozja rzeczna.
d) Beskidy – grawitacyjne ruchy masowe (denudacja), erozja rzeczna.
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
a) Skała macierzysta – piaski, przepuszczalne podłoże, lasy iglaste.
b) Skała macierzysta – gliny morenowe, lessy i piaskowce, lasy liściaste.
c) Obniżenie terenu, wysoki poziom wód gruntowych, występowanie w podłożu skał trudno przepuszczalnych
(najczęściej iłów).
d) Skały wapienne w podłożu, lasy liściaste.
e) Doliny rzeczne, na dnie których podczas wezbrań akumulowane są osady aluwialne.
Ćwiczenie 3
a) B, b) D, c) C, d) A.
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5
Nawożenie mineralne i organiczne, zabiegi agrotechniczne, melioracje.
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
a) D, b) A, c) C, d) B.
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 7.
Zróżnicowanie gleb w Polsce
i ich przydatność dla rolnictwa
Temat 6.
Zróżnicowanie glebowe i roślinne
Polski (1)
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 8.
Zróżnicowanie roślinne w Polsce
Temat 6.
Zróżnicowanie glebowe i roślinne
Polski (2)
13
Ćwiczenie 3
Typ lasu
Uwarunkowania występowania zbiorowiska
(cechy siedliska)
Dominujące gatunki drzew
Grąd
Zasobne podłoże (np. gleby brunatne), wysoczyzny
Grab, buk, dąb, lipa, klon, wiąz
Ols
Wysoki poziom wód gruntowych, gleby bagienne
Olsza czarna, brzoza omszona, jesion
Las mieszany
Niezbyt zasobne podłoże (np. gleby płowe), głęboki poziom
wód gruntowych
Dąb, brzoza, sosna
Bór sosnowy
Mało żyzne gleby bielicowe wykształcone na piaskach, głęboko
występujący poziom wód gruntowych
Sosna
Łęg
Zasobne i wilgotne podłoże (mady) w dolinie rzecznej, obszar
może być okresowo zalewany podczas wezbrań rzeki
Wierzba, topola, jesion, olsza czarna
Ćwiczenie 4
a), d).
Ćwiczenie 5•
A – Bory Dolnośląskie
B – Bory Stobrawskie
C – Bory Tucholskie,
D – Puszcza Augustowska
E – Puszcza Białowieska
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 7
a) buk, b) dąb, c) świerk, d) jodła.
Ćwiczenie 8
Kolejno wierszami: świerk, dąb, buk, jodła.
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Rozdział 2
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 9.
Stan i ochrona środowiska w Polsce
Temat 7.
Stan i ochrona środowiska w Polsce
F – Puszcza Solska
G – Puszcza Świętokrzyska
H – Puszcza Notecka
I – Puszcza Kampinoska
J – Puszcza Piska.
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
14
Ćwiczenie 5•
A. Restrukturyzacja prowadzi do powstawania coraz większej liczby zakładów przemysłu nowoczesnych technolo-
gii, które w znacznie mniejszym stopniu degradują środowisko niż przemysł ciężki.
B. Zmniejszyło się nawożenie mineralne, które było często nadmierne w PGR i prowadziło do eutrofizacji jezior
i Bałtyku.
C. UE wymusza wprowadzenie ostrzejszych norm dotyczących stanu środowiska i wysokich kar za zatruwanie śro-
dowiska.
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
15
Ćwiczenie 1
A. Kolejno: I, II, III, IV.
B. Indywidualna odpowiedź ucznia.
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
A. Odpowiedź w formie graficznej.
B. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3
a) Zmiana granic i ustroju państwa po II wojnie światowej.
b) Prześladowanie ludności pochodzenia żydowskiego.
c) Głęboki kryzys gospodarczy, trudne warunki życia, wprowadzenie stanu wojennego.
d) Rosnące bezrobocie, trudna sytuacja ekonomiczna Polaków, swoboda w przekraczaniu granic do krajów kapita-
listycznych.
Ćwiczenie 4
A.
Polska
woj. mazowieckie
woj. opolskie
woj. warmińsko-
-mazurskie
Liczba ludności w tys.
1 I 2006 r.
38 157,1
5 157,7
1 047,4
1 428,6
Współczynnik urodzeń
w %
9,8
10,2
8,1
10,5
Współczynnik zgonów
w %
9,7
10,1
9,0
8,8
Przyrost naturalny w %
0,1
0,1
-0,9
1,7
Saldo migracji zagra-
nicznych i wewnętrz-
nych w %
-0,9
3,0
-4, 6
-3,5
Przyrost rzeczywisty
w %
-0,8
3,1
-5,5
-1,8
B. Opolskie, warmińsko-mazurskie.
C. Ubyło 30 525,6.
Rozdział 3
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 1.
Kształtowanie się liczby
ludności Polski
Temat 1.
Liczba i rozmieszczenie ludności
w Polsce (1)
Rozdział 3.
Społeczeństwo polskie
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
16
Ćwiczenie 5
Cechy migracji ludności
Emigracja
Imigracja
Główne kierunki migracji
(przykłady krajów)
Wielka Brytania, Irlandia, Szwecja, Niemcy, USA
Ukraina, Białoruś, Rumunia, Wietnam, Czeczenia
oraz reemigracja z Europy Zachodniej
Przyczyny migracji
Ekonomiczna (poszukiwanie pracy o wyższym
wynagrodzeniu); podnoszenie kwalifikacji za-
wodowych; doskonalenie znajomości języków
obcych
Ekonomiczna (poszukiwanie pracy o wyższym
wynagrodzeniu) z krajów Europy Wschodniej;
powroty osób, które pracowały za granicą
i osiągnęły dochody; przyjazdy pracowników do
zagranicznych koncernów lokowanych w Polsce
Czynniki decydujące
o kształtowaniu się
kierunków migracji
Otwarcie rynków pracy przez kraje Unii
Europejskiej; wysokie zarobki i małe bezrobocie;
zapotrzebowanie na określonych specjalistów
Powroty do rodzin; możliwość zdobycia pracy
i wyższe zarobki
Ćwiczenie 6•
Procesy demograficzne
Argumenty, że wymienione procesy są niekorzystne dla
rozwoju społeczno-gospodarczego
Zmniejszenie się przyrostu naturalnego, nawet do wartości
ujemnej
Zmniejszanie się liczby osób w wieku przedprodukcyjnym może
w perspektywie prowadzić do niedoboru pracowników, zwłasz-
cza najbardziej aktywnych i przedsiębiorczych. Występuje
starzenie się społeczeństwa. Coraz większa jest liczba osób
w wieku poprodukcyjnym, co może prowadzić do niewydolno-
ści systemów emerytalnych
Występowanie na przemian wyżu i niżu demograficznego
W okresie, kiedy roczniki wyżu demograficznego wchodzą
w wiek produkcyjny, nasila się bezrobocie. Niż demograficzny
w szkolnictwie prowadzi do zamykania placówek i zwalniania
nauczycieli, wyż do dwuzmianowej pracy szkół
Utrzymywanie się ujemnego salda migracji zagranicznych
Wyjeżdżają ludzie młodzi, dobrze wykształceni i przedsiębior-
czy. Może to prowadzić do niedoboru specjalistów oraz zmniej-
szać przyrost naturalny
Ćwiczenie 1
A. 122 osoby na km
2
.
B. Odpowiedź w formie graficznej.
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
D. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 2.
Rozmieszczenie ludności w Polsce
Temat 1.
Liczba i rozmieszczenie ludności
w Polsce (2)
17
Ćwiczenie 3
Główne kierunki
migracji wewnętrznych
Wzrost lub spadek
znaczenia kierunku
migracji
Przyczyny migracji
Ze wsi do miast
Spadek
Poszukiwanie lepszej pracy i wyższych zarobków, zdobycie wykształce-
nia.
Wyludnianie się wsi – zostają tu ludzie starzy, którym trudno jest uno-
wocześniać gospodarstwa rolne. W miastach wzrasta bezrobocie na
wsiach, maleje bezrobocie ukryte
Z miast do miast
Wzrost
Poszukiwanie lepszej pracy i wyższych zarobków, zdobycie wykształce-
nia.
Napływ młodych ludzi do dużych miast może prowadzić do wzrostu
przyrostu naturalnego; rośnie konkurencja na rynku pracy, co powoduje
konieczność podnoszenia kwalifikacji
Z dużych miast na wieś
Wzrost
Poprawa warunków życia, poszukiwanie miejsc o małej degradacji śro-
dowiska przyrodniczego. Powstanie willowych dzielnic na terenach wiej-
skich, zmniejszanie się powierzchni użytków rolnych, rozwój terytorialny
miasta, rozbudowa sieci komunikacyjnej
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
Kolejno od góry: B, D, C, A.
Ćwiczenie 2
a) Najwięcej jest osób w wieku produkcyjnym, zmniejsza się liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym a wzrasta
w poprodukcyjnym.
b) Powyżej 45. roku życia. Jest to skutek dłuższego średniego trwania życia kobiet oraz większej liczby zgonów
mężczyzn w czasie II wojny światowej.
c) Piramida zwęża się u podstawy, a rozszerza u góry.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
Kolejno: małopolskie, lubuskie, podlaskie, mazowieckie.
Ćwiczenie 6
A. Odpowiedź w formie graficznej.
B. Poziom wykształcenia Polaków nie jest wysoki. Tylko 14,2% ludności posiada wykształcenie wyższe, a około 25%
zaledwie podstawowe lub niepełne podstawowe. Najwięcej osób (około 30%) posiada wykształcenie średnie.
Korzystne jest to, że bardzo dynamicznie wzrasta w ostatnich latach liczba osób podejmujących studia wyższe.
Rozdział 3
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 3.
Struktura demograficzna
ludności Polski
Temat 2.
Struktura demograficzna
ludności Polski
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
18
Ćwiczenie 1•
a) W okresie zaborów oraz po I wojnie światowej ziemie północne i zachodnie, położone obecnie w granicach
Polski, należały do terytorium Niemiec i zostały zasiedlone przez Niemców. Współcześnie na tych obszarach
koncentruje się mniejszość niemiecka.
b) Zamieszkują tereny pogranicza polsko-białoruskiego. Granica wschodnia Polski ulegała w przeszłości zmia-
nom.
c) Naród żydowski został rozproszony po całym świecie (Diaspora od II wieku n.e. z Palestyny).
d) Romowie prowadzą wędrowny tryb życia (w Polsce zakazany w 1964 r.), przybyli do Polski z południowo-
-wschodniej Europy.
Ćwiczenie 2•
a) C, b) A, c) D, d) B.
Ćwiczenie 3•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
a) B, b) D, c) C, d) A.
Ćwiczenie 1•
A. Kolejno: PO, PO, PO, PiS, PO, PO, PiS, PO, PO, PiS, PiS, PO, PO, PiS, PO, PO, PO.
B. Odpowiedź w formie graficznej.
C. PiS – lepszy wynik w województwach charakteryzujących się większym udziałem ludzi starszych i ludności rolni-
czej, niższym wskaźnikiem urbanizacji oraz w środowiskach przywiązanych do tradycyjnych wartości kulturowych,
o większej religijności. PO – lepszy wynik w województwach charakteryzujących się większym udziałem ludzi
młodych w strukturze demograficznej, wyższym wskaźnikiem urbanizacji, o wyższym udziale ludności pracującej
w sektorze usług i przemysłu oraz w środowiskach mniej przywiązanych do tradycji oraz o mniejszej religijności.
D. PO – pomorskie (52,8%), PiS – podkarpackie (46,7%), LiD – kujawsko-pomorskie (18,7%), PSL – lubelskie
(15,4%).
E. Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 2•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3•
Wynika to ze stosunkowo dużego udziału ludności utrzymującej się z rolnictwa, a także mieszkającej na obszarach
wiejskich.
Zakres rozszerzony
Temat 4.
Struktura narodowościowa
i religijna ludności Polski
Zakres rozszerzony
Temat 5.
Preferencje wyborcze Polaków
19
Ćwiczenie 4•
Niemcy.
Ćwiczenie 1•
Kolejno od lewej: okolnica, rzędówka, ulicówka, owalnica, łańcuchówka.
Ćwiczenie 2•
a) P, b) B, c) P, d) P, e) P, f) P, g) P.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
a) Łódź, b) Zamość, c) Białystok, d) Kraków.
Ćwiczenie 5•
a) Warszawa, Lublin, Łódź, Toruń, Wrocław, Kraków, Poznań, Gdańsk, Bydgoszcz, Szczecin, Białystok, Kielce.
b) Olsztyn, Zielona Góra, Rzeszów, Opole.
c) Gdynia, Sosnowiec, Radom, Częstochowa.
Ćwiczenie 6
Wybrane kolejno: 900, bardzo małych i małych, 50%, 1,7, Kraków i Łódź.
Ćwiczenie 7
a) Skreślone: aglomeracja górnośląska – jest policentryczna (konurbacja).
b) Skreślone: Ciechanów – nie jest miastem aglomeracji.
c) Skreślone: Zielona Góra – jest miastem wojewódzkim.
Ćwiczenie 8
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 9
Wysoki wskaźnik: śląskie, zachodniopomorskie, dolnośląskie.
Niski wskaźnik: świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie.
Wyjaśnienie różnic: wysoki wskaźnik urbanizacji wiąże się z dobrze rozwiniętą siecią miast, niskim zatrudnieniem
w rolnictwie oraz rozwiniętym przemysłem; niski wskaźnik wiąże się ze słabo rozwiniętą siecią miast, większym
zatrudnieniem w rolnictwie oraz słabym uprzemysłowieniem.
Ćwiczenie 10
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 11
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Rozdział 3
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 6.
Sieć osadnicza i procesy
urbanizacyjne w Polsce
Temat 3.
Sieć osadnicza i procesy
urbanizacyjne w Polsce
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
20
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2
Wyżyna Lubelska.
Uzasadnienie: indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
Analiza: w Polsce przeważają gospodarstwa rolne o małej powierzchni. Najwięcej jest gospodarstw o powierzchni
5–10 ha. Około 5% stanowią gospodarstwa do 2 ha, natomiast tylko około 9% powyżej 100 ha.
Wpływ wielkości gospodarstw rolnych na rozwój rolnictwa: Polskę charakteryzuje duże rozdrobnienie gospo-
darstw rolnych. Nie sprzyja to rozwojowi rolnictwa, ponieważ w małych gospodarstwach rolnych uzyskuje się
niewielkie zbiory. Duża ich część przeznaczana jest na samozaopatrzenie, a ze sprzedaży pozostałych osiągany jest
niewielki dochód – za niski, aby przeznaczyć go na nowe inwestycje w gospodarstwie.
Ćwiczenie 5•
Kolejno: śląskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie.
Ćwiczenie 6
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 2•
Roślina uprawna
Uwarunkowania przyrodnicze i społeczno-eko-
nomiczne występowania uprawy
Główne obszary występowania uprawy
Pszenica
Żyzne gleby lub wysoki poziom nawożenia
Wyżyna Lubelska, Nizina Śląska, Przedgórze Sudeckie,
Pogórze Karpackie, Pojezierze Kujawskie, Żuławy
Wiślane
Rozdział 4.
Gospodarka Polski
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 1.
Czynniki warunkujące rozwój
rolnictwa w Polsce
Temat 1.
Czynniki warunkujące rozwój
rolnictwa w Polsce
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 2.
Rolnictwo Polski w Unii Europejskiej
Temat 2.
Rolnictwo Polski w Unii Europejskiej
21
Żyto
Niewielkie wymagania glebowe
Nizina Mazowiecka, Podlaska i Wielkopolska, Pojezierze
Lubuskie i Pomorskie
Jęczmień
Przeciętne wymagania glebowo-klimatyczne, zasto-
sowanie w browarnictwie
Polska Zachodnia i Pojezierze Mazurskie
Owies
Przeciętne wymagania glebowe, dobrze się udaje
w wilgotniejszym klimacie, uprawiany w obszarach
nasilonego chowu koni (główna pasza)
Polska Wschodnia, Pojezierze Pomorskie
Ziemniaki
Przeciętne wymagania glebowe, mało odporne na
przymrozki w czasie wegetacji, duże nakłady pracy
Nizina Mazowiecka i Podlaska, Wyżyna Małopolska,
Pogórze Karpackie i Karpaty
Buraki cukrowe
Żyzne gleby, duże nakłady pracy, bliskość cukrowni
Żuławy Wiślane, Pojezierze Kujawskie, środkowa część
Niziny Wielkopolskiej, Nizina Śląska, Wyżyna Lubelska,
Nizina Szczecińska
Rzepak i rzepik
Wilgotne i żyzne gleby, lokalizacja tłoczarni oleju
Polska Zachodnia
Ćwiczenie 3
Kolejno: trzoda chlewna, owce, bydło.
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5
Kolejno wierszami:
– 39,5
– 24,0
– 176,3
– 416,2.
Ćwiczenie 6
Na zróżnicowanie towarowości rolnictwa mają wpływ: wielkość zbiorów, zależna od powierzchni gospodarstw
rolnych oraz poziomu intensywności rolnictwa, udział zatrudnionych w rolnictwie, poziom kultury rolnej i wielkość
nawożenia (wpływające na wielkość plonów i zbiorów), warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa (np. żyzność
gleb), duże rynki zbytu.
Ćwiczenie 1•
Województwo lubuskie – mało żyzne, bielicowe gleby, racjonalna gospodarka leśna prowadzona przez Niemców,
mała gęstość zaludnienia.
Województwo łódzkie – duża gęstość zaludnienia, uprzemysłowienie obszaru od XIX wieku (rozwój okręgu włó-
kienniczego).
Ćwiczenie 2•
Występowanie zasobów leśnych, rozwój przemysłu drzewno-papierniczego od czasów II wojny światowej.
Rozdział 4
Zakres rozszerzony
Temat 3.
Gospodarka leśna i rybołówstwo
w Polsce
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
22
Ćwiczenie 3•
Produkcja mebli, papieru, płyt wiórowych, materiałów budowlanych, pozyskiwanie opału.
Ćwiczenie 4•
B, C.
Ćwiczenie 5•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6•
Kolejno od zachodu: Świnoujście, Dziwnów, Kołobrzeg, Darłowo, Ustka, Łeba, Władysławowo, Jastarnia, Hel.
Ćwiczenie 7•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 2
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3
A. Indywidualna odpowiedź ucznia.
B. Rybnik – baza surowcowa (węgiel kamienny),
Porąbka-Żar – zapora wodna i różnice wysokości (szczytowo-pompowa),
Bełchatów – baza surowcowa (węgiel brunatny),
Nowe Czarnowo – zapotrzebowanie na energię przez aglomerację szczecińską i region zachodniopomorski,
usytuowanie w pobliżu drogi wodnej (transport żeglugą śródlądową po Odrze węgla kamiennego z GOP),
Barzowice-Cisowo – warunki atmosferyczne w strefie nadmorskiej (elektrownia wiatrowa),
Ostrołęka – zapotrzebowanie na energię w Polsce północno-wschodniej.
C. Województwa: warmińsko-mazurskie, lubuskie.
Przyczyny: wynika to z braku surowców energetycznych (warmińsko-mazurskie), lub też surowców z róż-
nych względów się nie eksploatuje (węgiel brunatny w lubuskim) oraz z małego potencjału demograficznego
i przemysłowego tych regionów (import energii z innych regionów).
D. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 4.
Problemy polskiej energetyki
Temat 3.
Problemy polskiej energetyki
23
Ćwiczenie 1
Przełom XIX–XX w. to okres dużego przyspieszenia ekonomicznego w Niemczech. Prowadzono wówczas poli-
tykę gospodarczą mającą na celu wygranie konkurencji z ugruntowanymi już imperiami kolonialnymi (Wielka
Brytania, Francja). Nastąpiło szybkie uprzemysłowienie, przy jednoczesnym rozwoju różnorodnych gałęzi prze-
mysłu. Niemcy starali się podnosić poziom wytwórczości we wszystkich swoich regionach. Najszybciej proces ten
przebiegał na obszarach zasobnych w węgiel kamienny i inne surowce (np. Śląsk) oraz stanowiących zaplecze rol-
nicze (np. Wielkopolska jako zaplecze rolnicze Berlina). Austriacy natomiast nie prowadzili tak spójnej polityki na
całym obszarze kraju, zwłaszcza, że Austro-Węgry stanowiły ogromny konglomerat narodowościowy. Na obszarze
tego państwa istniały ogromne dysproporcje pomiędzy silnie uprzemysłowioną Austrią i Czechami a np. rolniczą
Galicją.
Ćwiczenie 2
A. Centralny Okręg Przemysłowy.
B. Odpowiedź w formie graficznej.
Wyjaśnienie: strategiczne położenie wynikało ze stosunkowo dużej odległości zarówno od granicy z Niemcami,
jak i ZSRR oraz od istnienia bariery na południu jaką były góry.
C.
1. Stalowa Wola – huta żelaza.
2. Rzeszów – zakłady sprzętu artyleryjskiego.
3. Mielec – zakłady lotnicze.
4. Dębica – zakłady wyrobów gumowych.
Ćwiczenie 3
Podkreślone: przemysł wydobywczy (górnictwo), hutnictwo, przemysł spożywczy, energetyka, przemysł stocznio-
wy.
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 7
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 8
Restrukturyzacja wymaga dużych nakładów finansowych. Polityka państwa stwarza kapitałowi zagranicznemu do-
godne warunki do inwestowania w przemysł. Jednym ze sposobów pozyskiwania funduszy jest tworzenie specjal-
nych stref ekonomicznych (SSE). Dzięki nim proces restrukturyzacji zachodzi szybciej, a kraj osiąga wiele korzyści.
Park technologiczny to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony
w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy zapleczem naukowo-badawczym a przedsiębiorcami.
Tworzone są tu nowe technologiei i rozbudowywana jest gałąź przemysłu high-technology. Technoparki wspierają
także rozwój nowoczesnego przemysłu chemicznego, rolno-spożywczego, energetycznego i mechaniki precyzyjnej.
Rozdział 4
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 5.
Rozwój przemysłu w Polsce
Temat 4.
Rozwój przemysłu w Polsce
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
24
Ćwiczenie 1•
a), c).
Ćwiczenie 2•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3•
A. Odpowiedź w formie graficznej.
B.
Numer
Nazwa okręgu przemysłowego
Surowce
1
GOP
Węgiel kamienny
2
Tarnobrzeski
Siarka
3
Koniński
Węgiel brunatny
4
LGOM
Rudy miedzi
5
Staropolski
Rudy żelaza (obecnie nieeksploatowane), a także surowce skalne (np. wapień)
6
Sudecki
Węgiel kamienny (obecnie nieeksploatowany), surowce skalne, a także węgiel
brunatny
Ćwiczenie 4•
Okręg przemysłowy
Ośrodki przemysłowe
Łódzki
Pabianice, Zgierz, Ozorków
Krakowski
Niepołomice, Skawina, Trzebinia
Górnośląski
Bytom, Chorzów, Gliwice, Katowice, Mysłowice, Sosnowiec, Zabrze
Staropolski
Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna, Kielce
Warszawski
Pruszków, Mińsk Mazowiecki, Błonie, Piaseczno
Ćwiczenie 5•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 7•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 8•
a) Karkonoski PN – Sudecki Okręg Przemysłowy,
b) Ojcowski PN – Krakowski i Górnośląski Okręg Przemysłowy,
c) Babiogórski PN – Bielski Okręg Przemysłowy,
d) Kampinoski PN – Warszawski Okręg Przemysłowy.
Zakres rozszerzony
Temat 6.
Okręgi przemysłowe w Polsce
25
Ćwiczenie 1
a) Państwo ustala wielkość zatrudnienia w usługach oraz liczbę i zróżnicowanie usług w gospodarce. Oferowane
usługi są niskiej jakości (brak konkurencji). Państwo preferuje produkcyjne formy działalności gospodarczej
(przemysł, rolnictwo), a nie docenia roli usług.
b) Sektor usług szybko reaguje na zmiany zachodzące w gospodarce światowej. Przeważa prywatna własność
w instytucjach usługowych. Liczba i zróżnicowanie usług (podaż usług) odpowiada społecznemu zapotrzebo-
waniu (popytowi).
Ćwiczenie 2
Skreślone: maleje, trzy, kulturalne, usługi bankowe, podstawowych, nieznacznym.
Ćwiczenie 3
A. Duży udział: mazowieckie, śląskie.
Mały udział: podlaskie, lubelskie.
B. Indywidualna odpowiedź ucznia.
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1•
a) P, b) B, c) B, d) P, e) P, f) P, g) B.
Ćwiczenie 2
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 3
Lista Światowych Rezerwatów Przyrody
Babia Góra, jezioro Łuknajno, Puszcza Kampinoska, Tatry
Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego
i Przyrodniczego
Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, Kalwaria Zebrzydowska,
Zamek w Malborku, Hala Ludowa we Wrocławiu
Ćwiczenie 4
Kolejno: 11, 18, 8, 12, 19, 16, 10, 1, 20, 5, 17, 15, 3, 7, 13, 6, 4, 14, 2, 9.
Rozdział 4
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 7.
Rola sektora usług w Polsce
Temat 5.
Rola sektora usług w Polsce
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 8.
Turystyka w Polsce
Temat 6.
Turystyka w Polsce
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
26
Ćwiczenie 5•
Szlak turystyczny
Region
Miejscowości na szlaku
Szlak Piastowski
Pojezierze Gnieźnieńskie
Ostrów Lednicki, Biskupin
Szlak Orlich Gniazd
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Ogrodzieniec, Pieskowa Skała
Szlak Tatarski
Nizina Podlaska
Kruszyniany, Bohoniki
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 7
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 8
A. Zachodniopomorskie, pomorskie, małopolskie.
B. Większe walory turystyczne (strefa nadmorska, pojezierza, góry).
C. Przykładowa odpowiedź:
Całoroczne: województwo małopolskie, sezonowe: województwo pomorskie.
Ćwiczenie 9
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 10•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1•
A. Dolnośląskie, opolskie, śląskie.
B. Podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie.
C. Zagospodarowanie kolejowe jest wprost proporcjonalne do gęstości zaludnienia oraz do uprzemysłowienia.
Przyczyną różnic w gęstości sieci kolejowej jest również lepsze zagospodarowanie transportowe w regionach
przyłączonych do Polski w 1945 r.
Ćwiczenie 2•
A. Największa gęstość dróg: śląskie, małopolskie, dolnośląskie.
Najmniejsza gęstość dróg: podlaskie, warmińsko-mazurskie, pomorskie, zachodniopomorskie, lubuskie.
B. Gęstość dróg kołowych jest wprost proporcjonalna do gęstości zaludnienia.
C. Gęstość dróg kołowych jest wprost proporcjonalna do intensywności zagospodarowania przemysłowego.
Ćwiczenie 3•
1. e), 2. d), 3. f), 4. c), 5. g), 6. b), 7. h), 8. a), 9. i), 10. k).
Ćwiczenie 4•
2 – Świnoujście, 7 – Gdańsk, 5 – Ustka, 4 – Darłowo, 1 – Szczecin, 3 – Kołobrzeg, 6 – Gdynia.
Ważne funkcje handlowe: Świnoujście, Szczecin, Gdańsk, Gdynia.
Zakres rozszerzony
Temat 9.
Komunikacja w Polsce
27
Ćwiczenie 5•
A. GOP, Warszawa, Poznań, Wrocław, Kraków, Łódź, Trójmiasto, Szczecin.
B. Indywidualna odpowiedź ucznia.
C. Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6•
a) B, b) P, c) B, d) B, e) P.
Ćwiczenie 7•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 8•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 1•
Skreślone: duży, obniżają się, dodatnim, nie zmieniły się.
Ćwiczenie 2•
Kolejno wierszami: -14987, -75163, -39411.
Skreślone: a) maleje, b) spadku, większe c) spadku, mniejsze, d) dodatni
Ćwiczenie 3•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 4•
Kolejno wierszami: 1950, 1990, 2005, 1980, 1939
Ćwiczenie 5•
b)
Ćwiczenie 6•
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Rozdział 4
Zakres rozszerzony
Temat 10.
Handel zagraniczny Polski
Geografia na czasie 3 – odpowiedzi
28
Ćwiczenie 1
a) Stwarzało bariery dla rozwoju osadnictwa i gospodarki. Barierami tymi były obszary górskie, wyżynne, a także
zabagnione dna pradolin. Najpóźniej zasiedlone zostały obszary górskie, a najważniejszymi czynnikami nie-
sprzyjającymi były duże różnice wysokości, krótki okres wegetacyjny i trudne warunki klimatyczne, słabe i trud-
ne w uprawie gleby.
b) Stanowiła pierwotny układ dróg. Ludzie przemieszczali się wzdłuż rzek, które ułatwiały im orientację w terenie.
Nad rzekami powstawały najstarsze osady oraz pierwsze miasta. Zajmowanie i zagospodarowywanie nowych
obszarów przez ludzi odbywało się w górę biegu rzek.
Ćwiczenie 2
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 3
Ustalenie się granicy międzypaństwowej (Rosja–Austria) po 1815 r. spowodowało przecięcie historycznej
Małopolski na dwie części. Północna część Małopolski była pod zaborem rosyjskim. Oddzielenie to zapoczątkowa-
ło m.in. kształtowanie się regionu kieleckiego (świętokrzyskiego) oraz lubelskiego. Południowa część Małopolski
była pod zaborem austriackim (późniejsza Galicja).
Ćwiczenie 4
Industrializacja prowadziła do powstania wielkich miast, które tworzyły własne strefy wpływów (ciążeń społecz-
no-gospodarczych). Często zdarzało się tak, że kształtujące się aglomeracje miejsko-przemysłowe powstawały na
granicach dawnych regionów historycznych, co stawało się przyczyną urozmaicania struktury regionalnej Polski,
zwłaszcza gdy ciążenia społeczno-gospodarcze na danym obszarze uzyskiwały formę regionu administracyjnego
(region łódzki, region górnośląski, region świętokrzyski).
Ćwiczenie 5
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6
Odpowiedź w formie graficznej.
Ćwiczenie 7
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Rozdział 5.
Regiony w Polsce
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 1.
Zróżnicowanie regionalne Polski
Temat 1.
Zróżnicowanie regionalne Polski
29
Ćwiczenie 1
Tożsamość lub inaczej świadomość regionalna to poczucie odrębności zamieszkiwanego przez grupę ludzi regio-
nu. Przejawia się ona w istnieniu silnych emocjonalnych więzi z regionem (terytorium, obszarem) oraz z innymi
osobami zamieszkującymi region. Regionalizmem nazywa się zespół cech pewnej grupy ludzi, co wyraża się
w manifestowaniu swego poczucia przynależności do regionu i zamieszkującej go grupy regionalnej.
Ćwiczenie 2
1 – Kaszubski,
2 – Wielkopolski,
3 – Kurpiowski,
4 – Podlaski,
5 – Opolski,
6 – Górnośląski,
7 – Małopolsko-Galicyjski,
8 – Podhalański.
Ćwiczenie 3
a) Kaszubski – regionalizm o podstawach kulturowych, kształtujący się na tle wyraźnej odrębności języka, przyna-
leżności etnicznej, kultury materialnej i duchowej (zwyczajów, tradycyjnych wartości).
b) Wielkopolski – regionalizm o wyraźnych podstawach gospodarczych. Ukształtował się pod wpływem silnych
wpływów i wzorców gospodarczych oraz kulturowych płynących z zachodu (Prusy, a później Niemcy), a także
obrony przed agresywną polityką germanizacyjną w okresie zaborów.
c) Podhalański – przykład jednego z najsilniejszych regionalizmów rozwiniętych na bazie kultury ludowej, a prze-
jawiających się dziś w odrębności folklorystycznej (gwary, ubioru, zachowań, budownictwa, zwyczajów).
Ćwiczenie 4
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 5
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 6
Indywidualna odpowiedź ucznia.
Rozdział 5
Zakres rozszerzony
Zakres podstawowy
Temat 2.
Tożsamość regionalna i lokalna
Temat 2.
Tożsamość regionalna i lokalna
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
GEOGRAFIA NA CZASIE 1 ODPOWIEDZI DO ĆWICZEŃ
GEOGRAFIA NA CZASIE 2 ODPOWIEDZI DO ĆWICZEŃ
odpowiedzi do cwiczen na start
geografia na czasie pwn klucze odpowiedzi
Odpowiedzi do cwiczen English P Nieznany
Odpowiedzi do ćwiczenia$
Lekcje, cw odp 09-12, Odpowiedzi do ćwiczeń z lekcji 1-4
Klucz odpowiedzi do ćwiczeń praktycznych
Lekcje, cw odp 05- 08, Odpowiedzi do ćwiczeń z lekcji 1-4
Struktury związane z czasem – Odpowiedzi do ćwiczeń
więcej podobnych podstron