Metoda PEST w analizie otoczenia
przedsiębiorstwa

Metoda PEST – zwana inaczej generalną segmentacją

otoczenia- jest powszechnie używana w ramach analizy

makrootoczenia przedsiębiostwa

Makrootoczenie firmy - obejmuje zjawiska, procesy
i podmioty, które oddziałują na przedsiębiorstwo pośrednio

i obiektywnie, tworząc w ten sposób ogólne ramy jego
działalności.

Samo przedsiębiorstwo ma zwykle bardzo ograniczone
możliwości, by bezpośredniego wpływać na
makrootoczenie.
Musi przyjmować je takim, jakie jest w danej chwili,
i interpretować zachodzące w nim zmiany aby odpowiednio
reagować zarówno na pojawiające się szanse jak
i zagrożenia oraz ustalić strategię działania.

Dlatego tak ważna jest trafna analiza trendów

występujących w każdej sferze otoczenia, przede

wszystkim w wymiarze krajowym, ale

i międzynarodowym oraz globalnym.

Zespoły analityczne muszą zdecydować, co chcą

analizować oraz jakimi narzędziami

i technikami będą się posługiwać. W zależności od celu

i zainteresowań inne będą metody badawcze.

Metoda określana skrótowo PEST dzieli

makrootoczenie przedsiębiorstwa na 4

podstawowe segmenty:

−

otoczenie polityczno-prawne (P)

−

otoczenie ekonomiczne (E)

−

otoczenie społeczno-kulturowe (S)

−

otoczenie technologiczne (T)

FIRMA

Otoczenie

technologiczne

Otoczenie

ekonomiczne

Otoczenie

polityczno -

prawne

Otoczenie

społeczno –

kulturowe

T

S

E

P

Segmentacja

otoczenia

firmy

FIRMA

Otoczenie

technologiczne

Otoczenie

ekonomiczne

Otoczenie

polityczno -

prawne

Otoczenie

społeczno –

kulturowe

T

S

E

P

Segmentacja

otoczenia

firmy

Otoczenie polityczno-prawne to przede wszystkim

:

−

Polityka podatkowa państwa

−

Prawo pracy

−

Ustawodawstwo antymonopolowe

−

Przepisy dot. handlu ( prawo celne )

−

Regulacje

Regulacje prawne związane

z prowadzeniem działalności gospodarczej

−

Stabilność władzy

Otoczenie ekonomiczne:

−

Cykle koniunktury gospodarczej, tendencje

w zakresie wzrostu gospodarczego

−

Inflacja

−

Bezrobocie

−

Stopy procentowe, dostępność kredytów

−

Kursy walutowe

−

Ceny surowców

−

Dochody gospodarstw domowych

Otoczenie społeczno-kulturowe

:

−

Postęp cywilizacyjny (styl życia społeczeństwa

i zmiany w nim zachodzące)

−

Poziom wykształcenia

−

Stopień dysproporcji społecznych

−

Świadomość konsumencka

−

Świadomość praw obywatelskich

−

Mobilność społeczeństwa

Otoczenie technologiczne

:

−

Poziom innowacyjności gospodarki

−

Wydatki państwa na badania nad rozwojem

nowych technologii

−

Poziom rozwoju infrastruktury

telekomunikacyjnej

−

Poziom rozwoju transportu

−

Szybkość transferu nowoczesnych

technologii

−

Priorytety władzy oraz branży względem

rozwoju nowych technologii

Cechy segmentów wyróżnionych na podstawie metody

PEST:

−

Brak wyraźnych granic – segmenty te najczęściej na siebie

nachodzą

−

Zjawiska zachodzące w poszczególnych częściach

otoczenia mają wpływ krótko i długofalowy na

funkcjonowanie przedsiębiorstw

−

Te same trendy czy zjawiska zachodzące w otoczeniu

mają odmienne znaczenie dla różnych branż, a także

i firm w ramach jednej branży czy jednego rynku

Etapy badania makrootoczenia firmy:

−

Wyróżnienie istotnych czynników dotyczących

poszczególnych segmentów makrootoczenia (tworzenie listy

kontrolnej, dyskusja między członkami zespołu badawczego-

korekta lub uzupełnienie listy)

−

Ustalenie wpływu każdego z czynników na funkcjonowanie

organizacji ( Które z czynników opisujących poszczególne

segmenty otoczenia oddziałują na organizację, a które są

szczególnie istotne obecnie, a które będą ważne w ciągu

następnych kilku lat?

−

Określenie relacji między organizacją a makrootoczeniem

(dodatkowa analiza- jakie skutki mogą wywołać w organizacji,

pomocne przy opracowaniu prognoz rozwojowych oraz określaniu

misji i celów organizacji).

Wyróżnienie istotnych czynników

dotyczących poszczególnych segmentów

makrootoczenia

Podstawą poprawnego ustalenia czynników opisujących

poszczególne przyjęte do analizy segmenty jest

wykorzystanie potencjalnego zbioru czynników, który

może mieć postać listy kontrolnej.

Warunkiem skutecznego wykorzystania tej pomocniczej

techniki badawczej jest merytoryczna dyskusja między

członkami zespołu badawczego realizującego to

przedsięwzięcie badawcze. Będzie ona polegała na

analizie wszystkich czynników w niej ujętych pod kątem

specyfiki otoczenia, w którym funkcjonuje dana

organizacja. Może to skutkować jego korektą lub

uzupełnieniem.

Ustalenie wpływu każdego z czynników na

funkcjonowanie organizacji

Istotą tego zagadnienia jest wybór czynników, które

oddziałują na organizację oraz czynników, które są

szczególnie istotne obecnie, a które będą ważne w ciągu

kilku następnych lat.

Uzyskane informacje pozwolą na sporządzenie

swoistego zestawienia czynników, w ramach każdej ze

sfer makrootoczenia, według siły ich oddziałwania na

organizację.

Określenie relacji między organizacją

a makrootoczeniem

Zidentyfikowane wcześniej czynniki poddaje się

dodatkowej analizie. Nie tylko bada się ich wpływ na

pozostałe elementy otoczenia, lecz także ustala,jakie

skutki mogą wywołać w organizacji. Umożliwia to

określenie istotności poszczególnych sfer

makrootoczenia organizacji i to nie tylko dla obecnego

jego stanu, ale i dla przyszłości.

Daje to również możliwość przewidywania skutków, jakie

mogą posłużyć do opracowania prognoz rozwoju sytuacji

oraz do określenia misji i celów organizacji.

Oprócz metody PEST w praktyce

funkcjonują jej unowocześnione

odmiany

:



SLEPT



PESTEL



STEEPLE

Metoda SLEPT obejmuje dodatkowo

(w porównaniu z PEST) odrębną analizę otoczenia

prawnego. Reszta wygląda podobnie jak w metodzie PEST

- badane jest otoczenie ekonomiczne, społeczno-

kulturowe, polityczne oraz technologiczne.

Najszerszą perspektywę badań prezentuje metoda

STEEPLE, która zakłada diagnozę otoczenia

uwzględniającą - oprócz czterech podstawowych

wymiarów - otoczenie naturalne, prawne i etyczne.

Metoda PESTEL prezentuje jeszcze szersze podejście

do

analizy otoczenia, uwzględniając oprócz czterech

elementów analizy PEST analizę otoczenia naturalnego

i prawnego.

Metoda PESTEL w mniejszym stopniu skupia się na

przewidywaniu tego co może nastąpić, w większym zaś

na rozwoju różnych perspektyw przyszłości. Celem jest

pobudzenie myśli strategicznej dotyczącej możliwych

konsekwencji zdarzeń a nie stworzenie dokładnego

odwzorowania przyszłości.

Literatura:



G. Gierszewska, M. Romanowska:

Analiza Strategiczna przedsiębiorstwa,

PWE 1997



M. Lisiński: Metody planowania

strategicznego, PWE 2004



K. Obłój: Strategia organizacji, PWE

2007