54.Wlasciwosci blony biologicznej i blon molekularnych

Ka

ż

da komórka otoczona jest błon

ą

komórkow

ą

- rodzajem

granicy, która pozwala na zachowanie integralno

ść

komórki

przez zachowanie charakterystycznego dla niej składu
chemicznego, ró

ż

ni

ą

cego si

ę

cz

ę

sto w istotny sposób od

stanu jej otoczenia. Wewn

ą

trz komórki błony otaczaj

ą

organelle

tworz

ą

ce wyodr

ę

bnione obszary, w których zachodz

ą

specyficzne

reakcje biochemiczne. Kontakt mi

ę

dzy wn

ę

trzem a zewn

ę

trzem

komórki, czy innej struktury ograniczonej błon

ą

jest mo

ż

liwy

dzi

ę

ki zdolno

ś

ci błon do wybiórczego przepuszczania

okre

ś

lonych substancji. Ponadto przepuszczalno

ść

błony

podlega procesom regulacji i mo

ż

e ulega

ć

zmianom pod

wpływem okre

ś

lonych bod

ź

ców chemicznych b

ą

d

ź

elektrycznych.

Według modelu mozaikowego błon

ę

biologiczn

ą

tworzy podwójna

warstwa lipidowa.
Apolarne ła

ń

cuchy lipidowe skierowane s

ą

do wn

ę

trzna błony ,

tworz

ą

c jej hydrofobowe

wn

ę

trze, natomiast fragmenty posiadaj

ą

ce elektryczny moment

dipolowy skierowane s

ą

na zewn

ą

trz błony w kierunku

ś

rodowiska wodnego. Z tak utworzona matryc

ą

zwi

ą

zane s

ą

białka:
- białka integralne przenikaj

ą

ce poprzez błon

ę

- białka peryferyjne zwi

ą

zane z powierzchni

ą

błony

Białka błonowe pełni

ą

kluczow

ą

rol

ę

w funkcjonowaniu komórki:

s

ą

odpowiedzialne za

wybiórczy transport przez błon

ę

okre

ś

lonych substancji, tworz

ą

c

system kanałów jonowych i system transportu wbrew istniej

ą

cym

bod

ź

com

termodynamicznym,

pełni

ą

te

ż

rol

ę

receptorów

neuroprzeka

ź

ników i antygenów.

Płynno

ś

ci błony zale

ż

y od:

- składnika lipidowego : czy s

ą

nasycone czy nienasycone, długie

czy krótkie ła

ń

cuchy

- dynamiki lipidów i uporz

ą

dkowania ła

ń

cuchów arylowych

kwasów tłuszczowych,
zale

ż

nych m.in. od temp. głównego przej

ś

cia fazowego

- oddziaływa

ń

białko – lipid (zjawisko lipidu granicznego), lipid-

lipid (stosunek
zawarto

ś

ci cholesterolu do fosfolipidów i SM do PC)

-dualizm działania cholesterolu
-usztywnienie błony w fazie ciekłokrystalicznej
-upłynnienie jej w fazie

ż

elu