Lutowanie

i spawanie

gazowe

J A K S A M E M U W Y K O N A å !

MATERIA¸Y BUDOWLANE

n

MAJSTERKOWANIE

WYSTRÓJ WN¢TRZ

n

OGRODNICTWO

Rodzaje lutowania
i spawania

1

Lutowanie

¸àczenie dwóch metalowych ele-
mentów przez wprowadzenie
pomi´dzy nie roztopionego spo-
iwa. Spoiwo topnieje pod wp∏y-
wem kontaktu z podgrzanymi
metalowymi elementami, przyle-
ga do nich i w ten sposób je ∏àczy.
Istniejà dwa rodzaje lutowania

Lutowanie mi´kkie
Lutowanie przy u˝yciu stopu
cyny (temperatura topnienia
<450°C), stosowane przy ∏à-
czeniu elementów, na które
b´dà dzia∏a∏y niewielkie ob-
cià˝enia, na przyk∏ad rur
w pionie instalacyjnym do-
prowadzajàcym zimnà wod´.
Ten typ lutowania mo˝e byç
stosowany do ∏àczenia wszyst-
kich rodzajów metalu.

Lutowanie twarde
Lutowanie stopami ze sre-
brem, miedzià lub aluminium
(w temperaturze >450°C), sto-
sowane przy ∏àczeniu elemen-
tów, na które b´dà dzia∏a∏y
du˝e obcià˝enia, na przyk∏ad
rur doprowadzajàcych ciep∏à
wod´, przewodów gazowych,
bram itp. Ten typ lutowania
nie mo˝e byç stosowany do
∏àczenia elementów wykona-
nych z cyny, cynku ani o∏owiu.

Lutospawanie

¸àczenie brzegów dwóch meta-
lowych elementów, przy u˝yciu
mosiàdzu, jako spoiwa (tempe-
ratura topnienia 900°). Lutospa-
wanie stosowane jest do ∏àczenia
elementów, na które b´dà dzia∏a-
∏y du˝e obcià˝enia, takich jak t∏u-
miki samochodowe.

spoiwo (lut)

metal

zimna woda

ciep∏a woda

PROPAN-BUTAN

PROPAN-BUTAN

L U T O W A N I E M I ¢ K K I E I T W A R D E

Narz´dzia

2

Spawanie palnikiem
acetylenowo-tlenowym

¸àczenie dwóch elementów
z metalu o tych samych w∏aÊci-
woÊciach przez ich nadtopie-
nie. Nadtapia si´ metalowe ele-
menty, po czym ∏àczy si´ je ze
sobà. Jako spoiwa mo˝na u˝yç
metalu o takich samych w∏aÊci-
woÊciach jak ∏àczone elementy.
Jest to metoda ∏àczenia ele-
mentów, na które b´dà dzia∏a∏y
du˝e obcià˝enia; wymaga tem-
peratury 1 500°C (np. spawanie
krzese∏, cz´Êci rowerów, bram,
instalacji sanitarnej i inne).

topnik

spoiwo

lampa

lutownicza

zasobnik

gazu

zasobnik

gazu

lutownica

gazowa

manometr

dysze:

normalna

i precyzyjna

dysze

szerokie

c´gi

zaciskowe

L U T O S P A W A N I E I S P A W A N I E P A L N I K I E M

A C E T Y L E N O W O - T L E N O W Y M

NARZ¢DZIA POTRZEBNE PRZY LUTOWANIU I SPAWANIU

B E Z P I E C Z E ¡ S T W O P R A C Y

wà˝

manometr

palnik

palnik

spoiwo

w pa∏eczkach

papier
Êcierny

imad∏o

przezroczyste okulary

ochronne

r´kawice ochronne

bezpieczna zapalarka

gazowe butle
z reduktorem

Lutowanie mi´kkie

3

WyczyÊciç zewn´trznà i we-
wn´trznà powierzchni´ ele-
mentów papierem Êciernym
lub w∏ókninà czyszczàcà i usu-
nàç Êlady zanieczyszczeƒ.

P´dzelkiem rozprowadziç top-
nik na elementach przezna-
czonych do lutowania.

Wsunàç jednà cz´Êç w drugà
lub u∏o˝yç je w kszta∏cie lite-
ry T, nak∏adajàc jednà na dru-
gà albo stykajàc pod kàtem.
Przytrzymywaç je w imadle
lub za pomocà c´gów zaci-
skowych.

Podczas lutowania rur instala-
cyjnych umieszczonych przy
Êcianie, nale˝y zabezpieczyç
Êcian´ matà ochronnà (os∏onà
przeciwogniowà sztywnà al-
bo mi´kkà).
Je˝eli u˝ywa si´ imad∏a pod-
czas lutowania, nale˝y ochro-
niç lutowane cz´Êci i imad∏o,
podk∏adajàc pomi´dzy meta-
lowe elementy a szcz´ki ima-
d∏a kawa∏ki aluminium lub
o∏owiu.

Bezpiecznà zapalarkà zapaliç
palnik lub lamp´ lutowniczà
i uregulowaç wielkoÊç p∏o-
mienia.

1

3

4

5

2

1

2

3

3

4

4

os∏ona

Nagrzewaç elementy prze-
znaczone do lutowania do
momentu, w którym:
• miedê stanie si´ ciemno-

czerwona,

• ˝elazo i stal stanà si´ jasno-

czerwone.

Lutowanie mi´kkie:
oddaliç p∏omieƒ i okr´ciç
drut lutu wokó∏ miejsca sty-
ku lutowanych elementów,
nast´pnie ogrzewaç p∏omie-
niem do momentu, w którym
wokó∏ miejsca styku utworzy
si´ pierÊcieƒ.

Lutowanie twarde:
zbli˝yç pa∏eczk´ lutu do miej-
sca styku i nak∏adaç kolejno
spoiwo. Kontynuowaç na-
grzewanie metalowych ele-
mentów, nie wystawiajàc pa-
∏eczki na dzia∏anie p∏omienia.

Po ostygni´ciu spoin´ wyczy-
Êciç.

6

7

8

Spoiwo topi si´ pod wp∏ywem ciep∏a metalowych elementów,
a nie pod wp∏ywem dzia∏ania p∏omienia. Dlatego, je˝eli spo-
iwo nie topi si´ przy zetkni´ciu z metalem, nale˝y oddaliç je
i kontynuowaç nagrzewanie metalowych elementów.

Przed rozpocz´ciem spawania nale˝y sprawdziç, czy w rurze nie
pozosta∏y resztki wody, gdy˝ mokre elementy nie po∏àczà si´.

Je˝eli lut ma rdzeƒ – topnik, dodatkowe u˝ycie topnika nie
jest potrzebne.

Do ∏àczenia rur instalacji wodnej, nale˝y u˝ywaç lutu bezo∏o-
wiowego, nazywanego „ekologicznym”.

P O R A D Y

7

7

WyczyÊciç zewn´trznà i we-
wn´trznà powierzchni´ cz´-
Êci papierem Êciernym i usu-
nàç Êlady zanieczyszczeƒ.

P´dzelkiem rozprowadziç top-
nik na elementach przezna-
czonych do lutospawania.

Aby elementy nie rozsuwa∏y
si´ podczas lutospawania
(pod wp∏ywem ciep∏a), nale˝y
je zespoiç w kilku punktach.

Podczas pracy nale˝y usta-
wiaç pa∏eczk´ spoiwa, a tak-
˝e palnik pod kàtem 45°.
Nak∏adaç spoiwo w formie
regularnej linii.

1

2

3

4

Lutospawanie

4

1

Przy lutospawaniu elementów gruboÊci mniejszej ni˝ 4 mm
zaleca si´ u∏o˝enie ich wzgl´dem siebie w odleg∏oÊci wyno-
szàcej po∏ow´ gruboÊci.

Przy lutospawaniu elementów gru-
boÊci mi´dzy 4 a 10 mm, zaleca si´
naci´cie, szlifierkà kàtowà, ich kra-
w´dzi tak, by tworzy∏y kàt 90

O

.

P O R A D Y

2

1

7

3

6

4

8

2

5

3

45°

45°

naci´cia

Przygotowanie stanowiska spa-
walniczego do pracy:

A) Odkr´ciç obie butle i zapa-
liç palnik zapalarkà do gazu.
Pojawi si´ ˝ó∏ty p∏omieƒ, któ-
ry wydaje si´ „odrywaç” od
koƒcówki palnika.

B) Sukcesywnie zmniejszaç
dop∏yw acetylenu a˝ do mo-
mentu, w którym p∏omieƒ
ponownie „przyklei si´” do
koƒcówki palnika.

C) Zwi´kszyç dop∏yw tlenu,
aby otrzymaç p∏omieƒ o bia-
∏ej koƒcówce.

Spawaç przybli˝ajàc palnik
do ∏àczonych cz´Êci, ustawia-
jàc go pod kàtem 45°. Jàdro
p∏omienia powinno muskaç
spawane elementy.

Aby zakoƒczyç prac´, nale˝y
odciàç dop∏yw gazu z obu butli.

Spawanie palnikiem
acetylenowo-tlenowym

5

6

7

8

45°

45°

Pa∏eczk´ spoiwa nale˝y regu-
larnie zanurzaç w topniku.

P O R A D A

A

B

C

7

Przygotowaç przeznaczone do spawania elementy w taki sam
sposób jak poprzednio (etapy 1-5).

Leroy-Merlin P

olska Sp. z o.o., ul. Pu∏awska 46, 05-500 Piaseczno

Niniejsza ulotka ma jedynie charakter informacyjny.
Szczegó∏owe zasady monta˝u i wykorzystania poszcze-
gólnych produktów okreÊla instrukcja u˝ytkowania.
Leroy Merlin Polska nie ponosi ˝adnej odpowie-
dzialnoÊci za szkody b´dàce nast´pstwem wadli-
wego monta˝u lub wykorzystania produktów,
a w szczególnoÊci ich monta˝u i wykorzystania
w sposób niezgodny z instrukcjà u˝ytkowania.