Oznaczanie granicy plastyczności gruntów spoistych w

p

1. WSTĘP

W zależności od wilgotności w rozróżnia się trzy konsystencje gruntów spoistych , które rozdzielają:
granica płynności w

l

i granica plastyczności w

L

:

konsystencja płynna | konsystencja plastyczna | konsystencja zwarta

w

L

w

p

p

granica płynności granica plastyczności

Granica plastyczności gruntu jest to wilgotność, jaką ma grunt na granicy konsystencji

plastycznej i zwartej. Określa się ją metodą wałeczkowania. Po uzyskaniu przez grunt, podczas
wałeczkowania, wilgotności odpowiadającej granicy plastyczności, wałeczek pęka po osiągnięciu
średnicy około 3 mm.

W trakcie jednokrotnego wałeczkowania (od kulki o średnicy 7mm do wałeczka o średnicy 3mm)

grunt zmniejsza swą wilgotność o około 1,25%. Powtarzając więc wałeczkowanie wielokrotnie, dla
gruntu o konsystencji plastycznej, uzyskuje się zmniejszenie wilgotności aż do wartości
odpowiadającej granicy plastyczności.

2. PRZYGOTOWANIE PRÓBKI DO OZNACZENIA

Z dostarczonego do badania gruntu makroskopowo jednorodnego o wilgotności naturalnej należy

wydzielić próbkę o masie około 50 g. W przypadku gdy grunt jest w stanie półzwartym lub
zwartym, należy go nasycić wodą destylowaną do uzyskania stanu plastycznego.

Grunt o konsystencji płynnej należy w temperaturze pokojowej podsuszyć do stanu plastycznego;

w obu przypadkach grunt należy wyrobić na jednolitą masę.

Z badanego gruntu należy usunąć ziarna o średnicy większej niż 2mm.

3. WYKONANIE OZNACZENIA

Z przygotowanej próbki gruntu należy uformować kulkę o średnicy 7 mm i wałeczkować ją na

dłoni, aż wałeczek uzyska średnicę ok. 3 mm, po czym z wałeczkowanego gruntu należy ponownie
uformować kulkę i czynność tę należy powtarzać tak długo, aż przy kolejnym wałeczkowaniu
wałeczek spęka, rozwarstwi się lub rozsypie. Za moment spękania należy przyjąć chwilę, gdy
wałeczek rozdzieli się na oddzielne kawałki po podniesieniu go za jeden koniec. Wszystkie kawałki
wałeczka należy włożyć do naczyńka wagowego i zamknąć doszlifowaną pokrywką.

Czynności wałeczkowania należy powtarzać tyle razy, aby w dwu naczyńkach zebrało się po co

najmniej 5÷7g gruntu w postaci wałeczków.

Wilgotność wałeczków należy oznaczyć według instrukcji dotyczącej określania wilgotności

gruntu metodą suszarkowo – wagową.

Wilgotność odpowiadającą granicy plastyczności oblicza się z wzoru:

gdzie:

w

p

–granica plastyczności,

m

mt

- masa próbki wilgotnej w parowniczce,

m

st

- masa próbki wysuszonej w parowniczce,

m

t

- masa parowniczki.

4. OBLICZANIE WSKAŹNIKA PLASTYCZNOŚCI I

p

I STOPNIA PLASTYCZNOŚCI I

L

Znając wartość granicy plastyczności w

p

i granicy płynności w

L

możemy wyznaczyć wskaźnik

plastyczności I

p

Wskaźnik plastyczności wskazuje, ile wody w procentach (w stosunku do masy szkieletu

gruntowego) wchłania grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w stan płynny.

Znając te wielkości możemy z kolei obliczyć stopień plastyczności I

L

. Parametr ten jest wielkością

charakteryzującą grunty spoiste i jest ważny w projektowaniu przy ustalaniu pozostałych
parametrów geotechnicznych metodą B lub C.