PAŃSTWO POLSKIE

Ustrój państwa

Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej: Zgodnie z Konstytucją to: republika
parlamentarna

realizuje zasady:

- suwerenności narodu
- niepodległości i suwerenności państwa
- demokratycznego państwa prawnego
- społeczeństwa obywatelskiego
- trójpodziału władzy
- legalizmu
- społecznej gospodarki rynkowej
- przyrodzonej godności człowieka

Rzeczpospolita to państwo unitarne

Organ państwa - osoba bądź zespół ludzi upoważnionych do wykonywania określonych
czynności w imieniu państwa

Urząd - funkcje pomocnicze w stosunku do organów państwa
np.

organ państwa:

główny, wojewódzki, powiatowy, graniczny lekarz weterynarii –

urząd:

główny, wojewódzki, powiatowy, inspektorat weterynarii

Organ państwa
Poprzez normy prawne - określenie sposobu powoływania i odwoływania także założenia
dotyczące trybu pracy organu
potrzeba przydzielenia organowi pewnej grupy osób i środków materialnych,
wspomagających jego działalność (urząd)
- Kompetencja

- uprawnienia,
- obowiązki

możliwość korzystania ze środków o charakterze władczym, wynikających z władzy
zwierzchniej państwa (imperium), łącznie z możliwością posłużenia się przymusem
państwowym
Możliwość podejmowania działań władczych

Przejawem działalności organów państwa są: decyzje władcze (wyrok sądu, decyzja
administracyjna, ustawa uchwalona przez Sejmu czy rozporządzenie ministra)
Decyzję władczą cechują:

1.

podejmowanie w sposób sformalizowany,

2.

przypisywanie określonemu organowi,

3.

podawanie do wiadomości,

4.

mają moc powszechnie obowiązującą.

Państwo nie posiadające żadnych organów nie może funkcjonować.

Podmiot prawa – ten, kto może posiadać uprawnienia (prawa) lub obowiązki, a więc ma
zdolność prawną
Podmiotowość prawną nadaje prawo. Każdy człowiek jest podmiotem prawa od chwili
urodzenia aż do śmierci.

Podmiotem prawa jest:

•

osoba fizyczna

•

osoba prawna

•

jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, jeśli posiada zdolność
prawną.

Osobowość prawna - pojęcie określające zdolność osób prawnych do bycia podmiotem
praw i obowiązków oraz do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. Jest
immanentnie związane z powstaniem osoby prawnej, gdyż bez osobowości prawnej osoba
prawna przestaje istnieć.

Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych. Zdolność
prawna jest atrybutem następujących podmiotów prawa:

•

osób fizycznych

•

osobami prawnymi, w szczególności Skarbu Państwa

•

jednostek organizacyjnych, niebędących osobami prawnymi, którym zdolność prawną
nadają przepisy szczególne

Osoba prawna – Osobę prawna - zazwyczaj trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych
w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej
wyposażonej przez prawo w osobowość prawną.

Osobami prawnymi nie są m.in.:

organy władzy państwowej z aparatami towarzyszącymi (z niektórymi wyjątkami, jak
np. fundusze celowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury)

Osoba fizyczna

Zdolność do czynności prawnych – w prawie cywilnym zdolność do dokonywania we
własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli
mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Innymi
słowy, jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania
praw i zaciągania zobowiązań).
Zdolność do czynności prawnych może być pełna albo ograniczona, można jej również nie
mieć w ogóle.

Pełną zdolność do czynności prawnych mają pełnoletnie osoby fizyczne oraz wszystkie osoby
prawne. Przesłanką niezbędna do posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych przez
osoby fizyczne jest pełnoletność, a nie wiek.
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby małoletnie, które ukończyły 13 lat
oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo,

Zdolność sądowa – zdolność do występowania w procesie sądowym w charakterze strony

Zdolność procesowa – zdolność podmiotów procesu sądowego (postępowania sądowego)
do samodzielnego podejmowania czynności procesowych, takich jak np. wytaczanie
powództwa i zaskarżanie orzeczeń sądowych, składanie wszelkiego rodzaju oświadczeń i
wniosków