WĘGLOWODORY, ALKOHOLE I FENOLE

Węglowodory

1. Utlenianie węglowodorów
Do trzech probówek dodać po około 1 ml 1% wodnego roztworu nadmanganianu potasowego, a
następnie dodać do nich po około 2 ml n-heksanu, cykloheksenu i toluenu. Zawartość probówek przez
chwilę mocno wstrząsać i obserwować zachodzące zmiany. Wyjaśnić różnice i napisać reakcje
chemiczne.

2. Bromowanie węglowodorów
Do trzech probówek dodać po około 2 ml n-heksanu, cykloheksenu i toluenu. Do każdej z probówek
dodać po około 2 ml wody bromowej. Probówki mocno wytrzasnąć. Zaobserwować zachodzące zmiany.
Wyjaśnić różnice i napisać reakcje chemiczne.

3. Reakcja węglowodorów z kwasem azotowym
Niewielką ilość (około 1 ml) n-heksanu, cykloheksenu i toluenu ostrożnie zmieszać z 5-6-oma kroplami
stężonego kwasu azotowego. Obserwować zmiany zachodzące w probówkach. W razie braku oznak
reakcji do mieszaniny dodać kroplę stężonego kwasu siarkowego i wstrząsnąć probówką. Jaką rolę pełni
tutaj kwas siarkowy? Wyjaśnić różnice i napisać reakcje chemiczne.

Alkohole i fenole

P1. Zależność kwasowości alkoholi od rzędowości
Do trzech suchych probówek wlać po 1 ml n-butanolu, sec-butanolu i t-butanolu. Do każdej probówki
wrzucić mały kawałek metalicznego sodu i porównać przebieg reakcji. Wyjaśnić różnice i napisać reakcje
chemiczne. (Ćwiczenie wykonywane wspólnie)

2. Utlenianie alkoholi
Do 1 ml etanolu, 2-propanolu i t-butanolu dodać kilka kropli około 10% roztworu dwuchromianu
potasowego i 1 kroplę stężonego kwasu siarkowego. Probówkę ogrzewać na wrzącej łaźni wodnej. Jak
zmienia się zabarwienie roztworu? Napisać reakcję chemiczną.

3. Reakcja estryfikacji
Do dwóch probówek nalać po 3 ml etanolu i 4,5 ml 80% kwasu octowego, a następnie do jednej z nich
dodać 1 ml stężonego kwasu siarkowego. Obie probówki ogrzewać przez kilka minut na wrzącej łaźni
wodnej a następnie dodać do każdej po 5 ml nasyconego roztworu soli kuchennej. Zaobserwować
zachodzące zmiany. Wyjaśnić różnice i napisać reakcje chemiczne.

P4. Tworzenie kompleksów fenoli. Reakcja barwna na bibule
Większość fenoli i ich pochodnych daje z roztworem chlorku żelazowego barwne reakcje. Kroplę
roztworu fenolu nanosi się na bibułę i dodaje się kroplę roztworu chlorku żelazowego. Powstają
charakterystyczne kolory, ciemniejące po kilku minutach.
fenol, kwas salicylowy

- fioletowy

m-krezol

- niebieski

2-naftol

- seledynowe zmętnienie

(Ćwiczenie wykonywane wspólnie)