background image

 

1

Funkcja – Jeżeli 
 Funkcja 

ta 

należy do grupy funkcji Logiczne. Jest to funkcja warunkowa powodująca wykonanie 

określonej czynności jeśli zostanie spełniony warunek logiczny, w przypadku gdy warunek nie jest spełniony 
wykonane zostaje inne polecenie. Funkcja jeżeli jest funkcją trój parametrową, w której: 

pierwszy parametr jest warunkiem logicznym 

drugi parametr odpowiada za to, co ma się wydarzyć w przypadku gdy warunek logiczny jest spełniony (ma 
wartość logiczną – prawda) 

trzeci parametr określa, co ma się stać w przypadku gdy warunek logiczny nie jest spełniony (ma wartość 
logiczną – fałsz) 

 
Jako przykład zastosowania tej funkcji stworzymy prostą tabelkę (rys. 1.) 
 

A B 

Lp 

imie 

wiek 

Czy osoba ma mniej niż 25 lat 

1 Anna 

22

TAK 

2 Stanisław 30

NIE 

3 Agnieszka 

25

NIE 

 
Rys. 1. Przykład wykorzystania funkcji jeżeli: kolumny A,B,C wypełniane są  ręcznie, zaś kolumna D2 (w 
wierszach poniżej napisu „Czy osoba ma mniej niż 25 lat”) ma zostać wypełniona wartościami będącymi 
wynikami działania funkcji jeżeli. 
 
Aby w kolumnie D została wyświetlona informacja czy wpisana w danym wierszu osoba ma mniej niż 25 lat 
należy w komórce D2 wpisać następującą funkcję: 
 

=jeżeli(C2<25;”TAK”;”NIE”) 

 
Działanie funkcji jest następujące: 
1.  Zostaje sprawdzony warunek logiczny czy zawartość komórki C2 jest mniejsza niż25, czy nie 
2.  Jeśli liczba wpisana w komórce C2 jest mniejsza niż 25 wówczas w komórce D2 wyświetlony zostaje tekst 

TAK 

3.  Jeśli liczba wpisana w komórce C2 jest większa lub równa 25 wówczas w komórce D2 wyświetlony 

zostanie napis NIE 

 
Widzimy,  że jeśli w danej komórce oznaczającej wiek zostanie wpisana liczba 25 wówczas wypisany zostaje 
napis NIE ponieważ warunek logiczny sprawdzał czy liczba jest mniejsza niż 25. A co jeśli chcielibyśmy aby: 
1.  gdy wiek mniejszy niż 25 – wypisywany jest tekst TAK 
2.  gdy wiek równy jest 25 – wypisywany jest tekst RÓWNY 
3.  gdy wiek większy niż 25 – wypisywany jest tekst NIE 
 

Widać, że nie możemy zastosować tutaj funkcji jeżeli w prostej postaci (takiej jakiej używaliśmy do tej 

pory). W celu zrealizowania powyższego zadania należało będzie użyć złożonej funkcji warunkowej jeżeli. 
 Funkcja 

złożona tym różni się od funkcji prostej, że wśród jej argumentów (parametrów) występuje 

kolejna (zagnieżdżona) funkcja. Dostępne są tu następujące możliwości: 
 
=jeżeli(warunek logiczny; jeżeli(warunek logiczny; wartość jeżeli prawda; wartość jeżeli fałsz); wartość jeżeli 
fałsz) 
=jeżeli(warunek logiczny; wartość jeżeli prawda; jeżeli(warunek logiczny; wartość jeżeli prawda; wartość 
jeżeli fałsz)

 
Tekst pogrubiony ilustruje funkcję zagnieżdżoną. Możliwość tworzenia funkcji złożonych ogranicza się 
jednoczesnego użycia 8 funkcji. 
 
Wykorzystując umieszczone powyżej informacje możemy przystąpić do wykonania zadania. Wiemy już,  że 
będziemy musieli użyć złożonej funkcji jeżeli. Postać wpisywanego polecenia może wyglądać następująco: 
 

=jeżeli(C2<25;”TAK”; jeżeli(C2=25;”RÓWNY”;”NIE”)

lub też: 
 

background image

 

2

W przedstawionych przykładach funkcja zagnieżdżona zaznaczona jest poprzez jej pogrubienie. Wynikiem 
działania tej funkcji (po uprzednim wstawieniu jej w odpowiednie miejsce!!!) jest: 
 

A B  C 

Lp 

Imie 

Wiek 

Czy osoba ma mniej lat niż 25 

1 Anna 

27

NIE 

2 Stanisław 21

TAK 

3 Agnieszka 

25

RÓWNY 

Rys. 2. Wykorzystanie funkcji jeżeli (zagnieżdżonej) wypełnienie tak jak na rysunku pierwszym 
 
Opisując słownie działanie powyższych funkcji możemy przedstawić następująco: 
1.  Sprawdzamy czy wartość komórki C2 jest mniejsza niż 25 

jeśli tak wówczas w komórce D2 (bo w niej powinna być wpisana podana funkcja) wyświetlony zostaje 
napis TAK 

jeśli nie to wówczas (i tu wchodzimy do funkcji zagnieżdżonej) sprawdzamy czy zawartość komórki C2 jest 
równa 25 i jeśli tak to wyświetlony zostaje napis RÓWNY, a jeśli nie to wówczas wyświetlany jest napis 
NIE 

2.  Sprawdzamy czy zawartość komórki C2 jest mniejsza od 26  

jeśli tak (teraz tu wchodzimy do funkcji zagnieżdżonej) to sprawdzamy czy C2 jest równe 25 i jeśli tak to 
wówczas wyświetlony zostaje napis RÓWNY jeśli nie to wyświetlony jest napis TAK 

jeśli nie (jeśli wartość w komórce C2 jest większa lub równa 26) wówczas wyświetlany jest napis NIE 

 
Korzystanie z danych umieszczonych w innych arkuszach 
 Jeśli w dowolnej komórce skoroszytu (np.) 2 chcielibyśmy wyświetlić wartość dowolnej komórki ze 
skoroszytu (np.) nr 1musielibyśmy umieścić w niej następujące polecenie 
 

=arkusz1!adreskolumnyadreswiersza 

 
przykład: (w komórce D2 skoroszytu 2 wyświetlamy zawartość komórki F4 skoroszytu 1) 
założenie: (umieszczamy kursor na komórce D2 w skoroszycie 2 i piszemy) 
 

=arkusz1!F4 

 
Ogólnie możemy powiedzieć, ze odniesienie się do dowolnej komórki innego skoroszytu niż teraz aktualny 
następuje poprzez wpisanie słowa arkusz następnie podanie numeru arkusza, wpisaniu znaku ! i następnie 
podaniu adresu konkretnej komórki z tego arkusza. 
 
Zadaniem naszym będzie teraz stworzenie następującej tabeli w skoroszycie drugim 
 

A B 

Lp Podatność na choroby  

1 Podatność duża 
2 Podatność mała 
3 Podatność średnia 

 
Rys.3. tabela umieszczona w skoroszycie drugim 
 
W przedstawionej tabeli widzimy w kolumnie B następujące teksty: 

podatność duża 

podatność mała 

podatność średnia 

 
Przedstawione teksty powstały w wyniku sprawdzenia zawartości poszczególnych komórek w kolumnie D (od 
D2 do D4) skoroszytu pierwszego. I tak jeśli w danej komórce (kolumny D skoroszytu 1) znajdował się napis 
TAK wówczas w odpowiedniej komórce (w której zapisana została odpowiednia funkcja) skoroszytu 2 
wyświetlony został tekst podatność mała: 
 
 
 

background image

 

3

Wartość komórki w kolumnie D 

skoroszytu pierwszego 

Wartość komórki w kolumnie B 

skoroszytu drugiego 

TAK Podatność mała 

NIE Podatność duża 

RÓWNY Podatność średnia 

 
Rys. Wyświetlające się wartości w skoroszycie 2 w zależności od zawartości odpowiedniej komórki w 
skoroszycie 1 
 
Widzimy,  że zawartość komórek od B2 do B4 (rys.3.) skoroszytu drugiego uzależniona jest od zawartości 
odpowiednich komórek z kolumny D skoroszytu 1. Dlatego musimy skorzystać tu z opisanej uprzednio funkcji 
jeżeli. Opis tekstowy jak wyglądać ma ta funkcja wygląda następująco: 
1.  umieszczamy kursor w komórce B2 skoroszytu 2 
2.  sprawdzamy czy zawartość komórki D2 skoroszytu 1 jest równa (np.) „TAK” jeśli jest to prawda to musi 

zostać wyświetlony tekst „podatność mała” 

3.  jeśli tekst w komórce D2 skoroszytu 1 jest inny niż „TAK” to wówczas: 

sprawdzamy czy napisem tym jest tekst „NIE” i jeśli tak to wypisany ma ma zostać tekst „podatność duża” 

jeśli tekst umieszczony w komórce D2 skoroszytu 1 jest inny niż „TAK” oraz inny niż „NIE” wówczas 
wypisany ma zostać na ekranie napis „podatność średnia” 

 
A oto opisywana funkcja w formie właściwej: 
 

=jeżeli(arkusz1D2=”TAK”;”podatność mała”; jeżeli(arkusz1!D2=”NIE”;”podatność duża”;”podatność 

średnia”)

 
Oczywiste jest, że podana funkcja ma zostać wpisana w komórce B2 arkusza 2. 
 
Instrukcja Licz.Jeżeli 
 

Instrukcja ta służy do zliczania komórek, które spełniają określone przez nas kryterium logiczne. 

Funkcja ta jest funkcją o dwu parametrach, z których pierwszy określa zakres komórek, które mają zostać 
sprawdzone, a drugi to warunek logiczny według którego sprawdzamy określone w „zakresie” komórki (wśród 
sprawdzanych komórek zliczane są te, które spełniają wpisany warunek logiczny). 
 

=licz.jeżeli( zakres komórek; warunek logiczny) 

 
Warunek logiczny wpisywany jest pomiędzy cudzysłowiami. 
Zadaniem naszym będzie stworzenie tabeli (rys.4.) 
 

A B 

Lp  Nazwa towaru 

Cena netto 

VAT 

Cena brutto 

1 Serek homogenizowany 

10

0% 

10

2 Mleko 

20

7% 

21,4

3 Jajka 

30

14% 

34,2

4 Cukierki 

40

22% 

48,8

5 Serek topiony 

50

7% 

53,5

 
Rys.4. Tabela którą należy stworzyć: kolumny A,B,C,D mają być wpisane ręcznie; kolumna E ma zostać 
wypełniona wartościami powstałymi w wyniku działania określonej funkcji. 
 
Po stworzeniu tabeli musimy obliczyć i wyświetlić na ekranie ile jest towarów o stopie procentowej VAT 

0% 

7% 

14% 

22% 

 
 
 
 
 
 

background image

 

4

Ilość towarów o stopie procentowej VAT 0% 

Ilość towarów o stopie procentowej VAT 7% 

Ilość towarów o stopie procentowej VAT 14%  1 
Ilość towarów o stopie procentowej VAT 22%  1 

Rys.5. Tabela przedstawiająca ilość towarów o określonej wartości procentowej VAT: kolumna pierwsza 
wpisywana jest ręcznie kolumna 2 (wartości liczbowe) wypełniana jest wartościami powstałymi w wyniku 
działania funkcji Licz.Jeżeli 
 
Aby stworzyć powyższą tabelę (Rys.5.) musimy użyć funkcji licz.jeżeli. Jako pierwszy parametr tej funkcji 
podajemy zakres komórek, które będą sprawdzane (a zarazem zliczane) czyli D2:D6, teraz określamy warunek 
logiczny: 

„=0%” – jeżeli zliczamy ilość towarów o 0 stopie procentowej VAT 

„=7%” – jeżeli zliczamy ilość towarów o 7% stopie procentowej VAT 

„=14%” – jeżeli zliczamy ilość towarów o 14% stopie procentowej VAT 

„=22%” – jeżeli zliczamy ilość towarów o 22% stopie procentowej VAT 

Tak więc przykładowa funkcja pozwalająca na zliczenie 9z rys.4.) ilość towarów o stopie procentowej VAT 7% 
będzie wyglądała następująco: 
 

=licz.jeżeli(D2:D6;”=0%”) 

 
Funkcja licz.jeżeli pozwala nam również na zliczanie komórek, w których zamiast liczb znajduje się tekst. 
Wówczas w warunku logicznym wpisujemy wyrażenie zawierające określony wyraz. Jeśli np. w tabeli, w której 
znajdują się dane osobowe będziemy chcieli obliczyć ilość wierszy dla imienia Bartek: 
 

A B 

C  D 

Lp Imię Nazwisko 

Wiek 

1 Bartek 

Waligóra 

20

2 Stanisław Starszy 

23

3 Tomasz 

Niezły 24

4 Joanna 

Śmiała 21

5 Bartek 

Stały 22

Rys.6. 
 
Będziemy musieli wpisać jako zakres B2:B6, a jako warunek logiczny „=Bartek” 
Funkcja będzie wyglądała następująco: 
 

=licz.jeżeli(B2:B6;”=Bartek”) 

 
Instrukcja Suma.jeżeli 
 Instrukcja 

służąca do sumowania zawartości komórek z podanego zakresu. Funkcja jest funkcją trzy 

parametrową: 
 

Suma.jeżeli( zakres sprawdzanych komórek; warunek logiczny; zakres sumowanych komórek) 

 
 Zasada 

działania funkcji jest następująca: według podanego warunku logicznego sprawdzane są 

komórki określone w zakresie sprawdzanych komórek a następnie sumowane są wartości odpowiednich 
komórek z zakresu sumowanych komórek (odpowiadających komórkom w sprawdzanym zakresie tzn. 
znajdujących się w tym samym wierszu). 
 

Dla wykonania przykładu zastosowania tej funkcji wykorzystajmy tabelę z rysunku 6. Będziemy chcieli 

obliczyć łączny wiek osób o wybranym przez nas imieniu. Niech tym imieniem będzie Bartek. 
Dla wykonania zadania tworzymy funkcję: 
 

=suma.jeżeli(B2:B6;”=Bartek”;D2:D6) 

 

Wynikiem wykonania tej funkcji będzie liczba 42 (biorąc pod uwagę dane z tabeli z rys.6.) 

Widzimy,  że pierwszy parametr B2:B6 określa zakres komórek porównywanych ze wzorcem określonym w 
parametrze drugim „=Bartek” (warunek logiczny. Następnie sumowane są tylko te wartości komórek, których 
numer wiersza jest zgodny z numerem wiersza komórek sprawdzanych, spełniających podane kryterium. W 
warunku logicznym możemy używać dowolnych operatorów logicznych czyli (<,>,<=,>=,=).