„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

G24

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marianna Lewandowska

Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej
322[15].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr Marek Żak
mgr Emilia Niemiec-Jasińska



Opracowanie redakcyjne:
mgr Marianna Lewandowska

Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[15].Z2.02
„Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu terapeuta zajęciowy

.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

...............................................................................................................

3

2. Wymagania wstępne

......................................................................................................

5

3. Cele kształcenia

..............................................................................................................

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

......................................................................................

7

5. Ćwiczenia

.....................................................................................................................

11

5.1. Planowanie i organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej

.....................

11

5.1.1 Ćwiczenia

......................................................................................................

11

5.2. Pracownia umiejętności społecznych

...................................................................

13

5.2.1 Ćwiczenia

......................................................................................................

13

5.3. Pracownia higieny osobistej i gospodarstwa domowego

.....................................

15

5.3.1 Ćwiczenia

......................................................................................................

15

5.4. Pracownia kroju i szycia

.......................................................................................

17

5.4.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

17

5.5. Pracownia rękodzieła

............................................................................................

19

5.5.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

19

5.6. Pracownia kulinarna

............................................................................................

21

5.6.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

21

5.7. Pracownia organizacji czasu wolnego

..................................................................

23

5.7.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

23

5.8. Pracownia arteterapii

...........................................................................................

25

5.8.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

25

5.9. Pracownia wyrobów z drewna

..............................................................................

27

5.9.1. Ćwiczenia

.....................................................................................................

27

5.10. Pracownia ceramiczna

........................................................................................

29

5.10.1. Ćwiczenia

....................................................................................................

29

5.11. Pracownia komputerowa, introligatorska, wikliniarska, wyrobów z metalu

oraz ze skóry

.......................................................................................................

31

5.11.1. Ćwiczenia

....................................................................................................

31

5.12. Realizacja i dokumentowanie zadań w pracowni terapii zajęciowej

................

33

5.12.1. Ćwiczenia

....................................................................................................

33

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

.........................................................................................

34

7. Literatura

.....................................................................................................................

47

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł skorzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

322[15].Z2

Indywidualna i grupowa terapia zajęciowa

322[15].Z2.04

Opracowywanie diagnozy

terapeutycznej na podstawie

rozpoznania stanu pacjenta

322[15].Z2.01

Rozróżnianie rodzajów działalności

terapeutycznej

322[15].Z2.02

Organizowanie pracy w pracowni

terapii zajęciowej

322[15].Z2.03

Wykonywanie prac plastyczno-

-technicznych

322[15].Z2.06

Wykonywanie działań z zakresu
terapii indywidualnej i grupowej

322[15].Z2.07

Ocenianie skuteczności

i dokumentowanie działań

terapeutycznych

322[15].Z2.05

Opracowywanie projektu

i harmonogramu indywidualnych

i grupowych zajęć terapeutycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

rozpoznawać potrzeby i problemy osób niepełnosprawnych,

−

wspierać osoby niepełnosprawne w korzystaniu z różnych metod i technik terapii
zajęciowej,

−

przystosować stanowisko pracy do możliwości psychofizycznych podopiecznego,

−

dobierać sprzęt ułatwiający wykonywanie życia codziennego,

−

korzystać z różnych metod pracy,

−

dokonywać oceny swoich działań,

−

współpracować w grupie,

−

użytkować komputer,

−

wykorzystywać wiedzę na temat efektywnej komunikacji,

−

stosować podstawowe zasady bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić zadania pracowni terapii zajęciowej,

−

przedstawić zasady organizacji i planowania pracy w pracowni terapii zajęciowej,

−

zaplanować i uzupełniać sprzęt i materiały do prowadzenia terapii zajęciowej,

−

zadbać o estetyczny wygląd pracowni i bezpieczeństwo pracy uczestników zajęć,

−

opracować regulamin pracy w pracowni terapii zajęciowej,

−

zorganizować pracę w pracowni umiejętności społecznych,

−

zorganizować pracę w pracowni higieny osobistej i gospodarstwa domowego,

−

zorganizować pracę w pracowni kroju i szycia,

−

zorganizować pracę w pracowni rękodzieła,

−

zorganizować pracę w pracowni kulinarnej,

−

zorganizować pracę w pracowni organizacji czasu wolnego,

−

zorganizować pracę w pracowni w pracowni arteterapii,

−

zorganizować pracę w pracowni wyrobów z drewna

−

zorganizować pracę w pracowni ceramicznej,

−

zorganizować pracę w pracowniach: komputerowej, introligatorskiej, wikliniarskiej,
wyrobów w metalu i w skórze,

−

zapewnić sprawne funkcjonowanie pracowni terapii zajęciowej,

−

opracować harmonogram zajęć w pracowni terapii zajęciowej,

−

prowadzić dokumentację w pracowniach terapii zajęciowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Terapeuta zajęciowy 322[15]

Moduł:

Indywidualna i grupowa terapia zajęciowa 322[15].Z2

Jednostka modułowa:

Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej

322[15].Z2.02

Temat: Witraż na szkle płaskim (motyw kwiatowy).

Cel ogólny: Nabycie umiejętności wykonywania witraży na szkle płaskim.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wykonać witraż na szkle płaskim,

–

stosować technikę witrażu na różne powierzchnie szkła,

–

wskazać skuteczność tej techniki w usprawnianiu osób niepełnosprawnych,

–

współpracować w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:
–

dyskusja,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

folia witrażowa w kolorze zielonym, żółtym, zielonym, pomarańczowym, białym,

–

nóż do cięcia folii,

–

wałek do przyklejania folii,

–

taśma ołowiana,

–

dociskacz do taśmy ołowianej,

–

wyciskarka do wody,

–

płyn do przyklejania dużych formatów folii (5 części wody, 1 części alkoholu
izopropylowego),

–

taśma klejąca przeźroczysta,

–

denaturat do odtłuszczenia szyby,

–

szyba o założonych wymiarach np. 40x60 cm.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Omówienie szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Faza właściwa
1. Przygotowanie materiałów i przyborów.
2. Wykonanie wzoru kwiatowego na papierze.
3. Przymocowanie wzoru pod szybą za pomocą taśmy klejącej przeźroczystej.
4. Odtłuszczenie szyby po stronie wykonania motywu z folii samoprzylepnej kolorowej, za

pomocą waty nasączonej denaturatem.

5. Wycinanie elementów z folii witrażowej.
6. Odtłuszczenie denaturatem każdego elementu wzoru.
7. Przyklejenie elementów folii za pomocą płynu do klejenia.
8. Dociśnięcie ich do szyby za pomocą wałka.
9. Naklejenie regularnych kawałków z białej folii na pozostałej powierzchni.
10. Ponowne odtłuszczenie łączeń folii witrażowej.
11. Przyklejenie taśmy ołowianej do łączeń folii i trwałe utwierdzenie za pomocą dociskacza

do szyby.

12. Odklejenie wzoru.

Zakończenie zajęć
1. Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy zajęć sprawiły im najwięcej

trudności.

2. Dyskutują, na ile skuteczna jest taka forma terapii w usprawnianiu osób

niepełnosprawnych.

Praca domowa
Opracuj motyw z figur geometrycznych oraz zaproponuj potrzebne materiały i środki do
wykonania witrażu na szkle wypukłym.

S

posób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

anonimowe ankiety dotyczące sposobu prowadzonych zajęć i nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Terapeuta Zajęciowy 322[15]

Moduł:

Indywidualna i grupowa terapia zajęciowa 322[15].Z2

Jednostka modułowa:

Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej

322[15].Z2.02

Temat: Szycie stroju gimnastycznego.

Cel ogólny: Opanowanie techniki kroju i szycia stroju gimnastycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zdjąć miarę w celu wykonania formy,

–

wykrój z materiału zafastrygować i przeszyć strój na maszynie,

–

wykończyć dół bluzki, nogawek spodni oraz okolice pach i dekoltu,

–

współpracować w grupie.

Metoda nauczania–uczenia się:
–

pogadanka,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w osobowych grupach.

Czas trwania zajęć: 5 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:
–

materiał bawełniany z dodatkiem lycry o podwójnej szerokości, długości około 160 cm
(np. kolor czarny),

–

nici: czarne, białe 40,

–

igła maszynowa 90,

–

igła do fastrygowania,

–

nożyczki,

–

papier i ołówek do wykroju,

–

miara krawiecka,

–

gumka do wciągania.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć w nawiązaniu do usprawniania osób niepełnosprawnych.
2. Omówienie celów kształcenia p przebiegu zajęć.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.
Faza właściwa
1. Przygotowanie stanowiska pracy.
2. Zdjęcie miary w celu wykonania formy:

–

długość bluzki,

–

obwód klatki piersiowej,

–

obwód talii,

–

długość spodni,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

–

obwód bioder,

–

obwód uda,

–

długość kroku.

Do każdej miary należy dodać około 2 cm na wykończenie i szwy.

3. Rozrysowanie i wycięcie formy stroju z papieru.
4. Przypięcie szpilkami formy do materiału i wycięcie jej.
5. Fastrygowanie wykroju z materiału, około 1 cm od początku materiału.
6. Przeszycie stroju na maszynie.
7. Wykończenie dołu bluzki oraz nogawek spodni po przez podłożenie materiału na zakładkę

i przeszycie.

8. Zostawiony centymetr przy fastrydze trzeba obrobić ściegiem krzyżykowym, aby materiał

się nie strzępił.

9. W plisę górnej części spodni wciągnąć gumkę.
10. Wykonanie plisek, czyli wykończenie pach i dekoltu. Do dekoltu przypina się szpilkami

materiał i wycina wg kształtu pasek o szerokości 3cm, poczym należy przeszyć.

11. Strój starannie uprasować, zwracając uwagę na szwy.

Zakończenie zajęć:
1. Uczniowie sprawdzają, jakie cechy były potrzebne, aby wykonać staranie i efektownie

pracę.

2. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy została poprawnie wykonana.

Praca domowa
Wykonaj formę na bluzkę koszulową po zdjęciu miary dla wybranej osoby.

S

posób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety dotyczące sposobu prowadzonych zajęć i nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. Ćwiczenia

5.1. Planowanie i organizowanie pracy w pracowni terapii

zajęciowej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń stan fizyczny, psychiczny i społeczny na podstawie opisu przypadku.

Opis przypadku

W oddziale ortopedii dziecięcej przebywa od 5 dni 8-letni Marcin ze złamaniem kończyny

dolnej prawej, stłuczeniem nadgarstka lewego i ogólnym potłuczeniem. Chłopiec doznał
obrażeń w czasie wypadku komunikacyjnego, w którym poszkodowany został również jego
ojciec. Po przywiezieniu chłopca do szpitala i wykonaniu badań, stwierdzono złamanie kości
udowej prawej z przemieszczeniem, stłuczenie nadgarstka lewego, otarcia naskórka i ogólną
bolesność w obrębie klatki piersiowej. Złamaną kończynę unieruchomiono za pomocą wyciągu
bezpośredniego, na stłuczony nadgarstek założono okład wysychający, zadrapania zaopatrzono
opatrunkami. Chłopiec jest wystraszony, zalękniony, bardzo emocjonalnie przeżywa wypadek.
Często płacze, chce wrócić do domu. Jego pobyt w szpitalu jest pierwszym tak długim
rozstaniem z domem.
Marcin wykazuje nieufność do personelu. Niechętnie podejmuje rozmowy, odpowiada krótko
i zdawkowo na zadawane pytania. Ma też trudności z nawiązaniem relacji z chłopcami
przebywającymi na tej samej sali (przebywa w sali 3-osobowej). Bardzo tęskni za rodzicami
i młodszą 3-miesięczną siostrą. Gdy tylko widzi mamę pyta kiedy będzie mógł wyjść ze szpitala
i ją zobaczyć. Na razie mama odwiedza go tylko popołudniami, ponieważ musi opiekować się
dzieckiem. Niebawem będzie mogła przychodzić częściej, gdyż część obowiązków przejmie
babcia. Chłopiec nie może doczekać się tej chwili i ciągle pyta, kiedy babcia przyjedzie.
Przed wypadkiem Marcin był bardzo aktywnym dzieckiem. Lubił jeździć z tatą na rowerze,
składać modele samolotów, układać puzzle i grać na komputerze. Dużo czasu spędzał z ojcem.
Obecnie bardzo za tym tęskni, gdyż ojciec nie może do niego przychodzić, bo przebywa
w szpitalu. Marcin niechętnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych odbywających się w szpitalu.
Często odmawia uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych,
tłumacząc się złym samopoczuciem i bólem w klatce piersiowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) wynotować dane dotyczące stanu fizycznego,
3) wynotować dane dotyczące stany psychicznego,
4) wynotować dane dotyczące stanu społecznego,
5) przeanalizować uzyskane dane i ocenić stan pacjenta,
6) zaprezentować wyniki swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja,

–

metoda przypadku.

Środki dydaktyczne:

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca oceny stanu fizycznego, psychicznego i społecznego,

–

opis przypadku,

–

arkusze papieru,

–

pisaki.

Ćwiczenie 2

Wyobraź sobie, że jesteś pracownikiem nowo powstałej pracowni kulinarnej

w Środowiskowym Domu Samopomocy. Opracuj i przedstaw kierownikowi placówki wykaz
potrzebnego sprzętu i wyposażenia pracowni. Przeprowadź dyskusję w grupie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cele i zadania pracowni kulinarnej w Środowiskowym Domu Samopomocy,
2) odszukać w materiałach informacje dotyczące organizowania i wyposażania pracowni,
3) przeprowadzić dyskusję na temat organizowania i wyposażenia pracowni,
4) zaprezentować grupie wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wytyczne dotyczące organizowania i wyposażenia pracowni w placówce,

–

kartki,

–

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Pracownia umiejętności społecznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na filmie przedstawiona jest krótka rozmowa między trzema uczniami wydziału terapii

zajęciowej. Zwróć uwagę w trakcie oglądania tej rozmowy, jakie błędy dostrzegasz
w zachowaniu się uczniów i jakie dostrzegasz cechy właściwego słuchania. Omów w grupie
swoje spostrzeżenia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć film,
2) zapisać swoje uwagi,
3) przedstawić swoje spostrzeżenia na forum grupy,
4) uczestniczyć w dyskusji podsumowującej przebieg ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

film dydaktyczny,

–

odtwarzacz,

–

telewizor,

–

kaseta wideo,

–

arkusze papieru,

–

pisaki.

Ćwiczenie 2

Opracuj zasady porozumiewania się z chorym w drugiej fazie choroby Alzheimera.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić trudności chorych w porozumiewaniu się,
2) wykonać polecenie nauczyciela,
3) opracować zasady porozumiewania się pacjenta z chorobą Alzheimera,
4) przygotować pomoc dydaktyczną usprawniającą porozumiewanie się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

kartki,

–

pisaki,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad porozumiewania się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Pracownia higieny osobistej i gospodarstwa domowego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj trening dotyczący dbania o higienę jamy ustnej dla podopiecznych w Ośrodku

Wsparcia Społecznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cele treningu,
2) określić przyczyny dla których należy dbać o higienę jamy ustnej,
3) scharakteryzować środki i sprzęty stosowane do pielęgnacji jamy ustnej,
4) wyjaśnić zastosowanie nici dentystycznej,
5) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.

Zalecany metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

szczoteczka do zębów,

–

pasta do zębów,

–

kubek z wodą,

–

nić dentystyczna.

Ćwiczenie 2

Przygotuj i przedstaw instruktaż na temat prania bielizny osobistej przez mieszkankę DPS

dla psychicznie chorych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić najczęściej popełniane błędy podczas prania bielizny osobistej,
2) określić potrzebne środki i przedmioty do prania bielizny osobistej,
3) zaplanować kolejność wykonywanych czynności,
4) przeprowadzić przygotowany instruktaż.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecany metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca higieny osobistej,

–

arkusze papieru,

–

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Pracownia kroju i szycia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj poduszkę patchwork „Królowa Prerii” o wymiarach 50x50 cm.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować potrzebne materiały i stanowisko pracy,
2) dokładnie wymierzyć i wyciąć poszczególne elementy patchworka,
3) połączyć umiejętnie kwadraty i paski,
4) ostrożnie wyprasować blok,
5) wyciąć spód powłoczki,
6) zszyć brzegi powłoczki,
7) wszyć suwak,
8) włożyć jasiek w powłoczkę,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

5 kolorowych 50 cm odcinków tkaniny (własny dobór),

–

nóż obrotowy,

–

liniał,

–

mata do krojenia,

–

nici bawełniane, szpilki, suwak,

–

żelazko parowe,

–

kwadratowy jasiek o boku 50 cm.

Ćwiczenie 2

Opracuj i przedyskutuj regulamin pracowni kroju i szycia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cele i zadnia pracowni,
2) scharakteryzować wyposażenie pracowni,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

3) scharakteryzować przepisy BHP obowiązujące w pracowni kroju i szycia,
4) zapisać wnioski,
5) skonstruować regulamin pracowni,
6) zaprezentować regulamin na forum grupy,
7) przedyskutować wyniki w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

burza mózgów.

Środki dydaktyczne:

–

notatnik,

–

arkusze papieru,

–

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Pracownia rękodzieła

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenia 1

Zaplanuj i wykonaj obrus z motywem kwiatowym, ściegiem krzyżykowym o wymiarach

85x85 cm.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić zasady wykonania ściegu krzyżykowego,
2) określić grupę podopiecznych, którym można zaproponować wykonanie obrusu,
3) zaplanować kolejność wykonywanych czynności,
4) przenieść wzór z papieru na materiał,
5) wykonać wzór kwiatowy ściegiem krzyżykowym,
6) wykonać obrus,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

kanwa o wymiarach 85x85 cm,

–

nici do haftowania,

–

wzór motywu kwiatowego na papierze,

–

4 m żółtej taśmy do obszycia obrusu,

–

igła hafciarska z tępą końcówką,

–

tamborek do podtrzymania i napięcia materiału.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj i wykonaj na drutach kamizelkę dla dwuletniego dziecka stosując splot francuski.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady wykonania ściegu francuskiego,
2) ustalić rozmiar kamizelki i części kamizelki,
3) wykonać próbkę obliczeniową i obliczyć ogólną liczbę oczek i rzędów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

4) nabrać na druty określoną ilość oczek i je przerabiać,
5) odjąć oczka brzegowe (podcięcie pod paszki i pod szyjkę),
6) zszyć gotowe elementy kamizelki,
7) przyszyć guziki,
8) określić grupę podopieczną, którym można zaproponować wykonanie kamizelki,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

para drutów o numeracji 2 lub 2.5,

–

25 dag włóczki w jasnym kolorze,

–

koszyk na kłębek włóczki,

–

centymetr,

–

igła,

–

guziki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Pracownia kulinarna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj i przeprowadź cykl zajęć z treningu budżetowego ze szczególnym

uwzględnieniem wydatków na żywność dla samotnej osoby ze schizofrenią paranoidalną,
podopiecznej Ośrodka Oparcia Społecznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cele treningu budżetowego,
2) poznać umiejętności podopiecznej w radzeniu sobie z czynnościami dnia codziennego,
3) określić stałe dochody podopiecznej,
4) określić wydatki podopiecznej na okres jednego miesiąca,
5) zaplanować wydatki za żywność na okres jednego dnia, tygodnia, miesiąca.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja,

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

dokumenty potwierdzające stałe dochody,

–

dokumenty określające stałe wydatki,

–

diagnoza terapeutyczna podopiecznej,

–

kartki, pisaki,

–

kalkulator.

Ćwiczenie 2

Opracuj dietę ze zmniejszoną o 300 kcal ilością energii od zalecanej ilości, dla mężczyzny

lat 50, urzędnika biurowego, u którego stwierdzono 10 kg nadwagi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą dotyczącą żywienia ludzi,
2) określić zapotrzebowanie energetyczne dla mężczyzny, urzędnika biurowego,
3) określić zalecenia żywieniowe dla mężczyzny,
4) opracować przykład jadłospisu na okres 1 tygodnia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

literatura z rozdziału 7 dotyczącą żywienia osób otyłych,

–

normy BMI,

–

normogram do oceny masy ciała,

–

waga lekarska,

–

wzrostomierz,

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

arkusze papieru,

–

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.7. Pracownia organizacji czasu wolnego

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jedną z form terapii zajęciowej jest estetoterapia. Zaplanuj wycieczkę szlakami pomników

Warszawy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić co to jest estetoterapia,
2) przygotować scenariusz wycieczki,
3) zaplanować środek lokomocji,
4) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

przewodnik po mieście,

–

scenariusz wycieczki.

Ćwiczenie 2

Przygotuj i zaprezentuj krótkie przedstawienie teatralne dla osób z upośledzeniem

umysłowym w Warsztatach Terapii Zajęciowej. Wrażenia i spostrzeżenia przedyskutuj
w grupie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cele teatroterapii,
2) wybrać temat przedstawienia,
3) napisać scenariusz przedstawienia,
4) odegrać wybraną scenkę.

Zalecane metody nauczania

−

uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Środki dydaktyczne:

–

przygotowana scenografia,

–

kostiumy,

–

scenariusz przedstawienia,

–

odtwarzacz i płyty CD.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.8. Pracownia arteterapii

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj wazon szklany i pomaluj go farbami witrażowymi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować informacje o technice malowania na szkle,
2) przygotować wazon,
3) dobrać farby do tematu pracy,
4) zaplanować kolejność wykonywanych czynności,
5) wykonać pracę,
6) określić grupę podopiecznych, którym można zaproponować wykonanie wazonu,
7) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

pędzle z miękkim włosiem,

–

farby witrażowe,

–

konturówka,

–

flamaster,

–

kredki,

–

kartka papieru,

–

rozpuszczalnik do farb witrażowych,

–

ręcznik papierowy do czyszczenia pędzelków.

Ćwiczenie 2

Wykonaj z masy solnej postacie do szopki bożonarodzeniowej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zaprezentować technikę przygotowania masy solnej,
2) przygotować masę solną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

3) zaprojektować postacie do szopki,
4) zastosować technikę utwardzania masy,
5) dobrać barwy i pomalować postacie,
6) określić grupę podopiecznych, którym można zaproponować wykonanie modelu z masy

solnej,

7) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania

−

uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

mąka, sól, woda,

–

miska,

–

wzory postaci do szopki,

–

farby plakatowe,

–

pędzelki,

–

ręczniki papierowe,

–

piekarnik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.9. Pracownia wyrobów z drewna

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj ramkę do obrazu o wymiarach 30x40 cm.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i

techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać kantówkę do profilu ramki,
2) wykonać dostępnymi narzędziami profil ramki,
3) wykonać ramkę wg podanych wymiarów,
4) zabezpieczyć, pomalować i polakierować ramkę,
5) określić grupę podopiecznych, którym można zaproponować wykonanie ramki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stół stolarski,

–

kantówka,

–

strug kształtowy,

–

piłka do cięcia pod kątem,

–

ołówek, przymiar długości,

–

środki do impregnacji drewna,

–

farba,

–

lakier.

Ćwiczenie 2

Wykonaj typowe figury geometryczne ze sklejki o grubości 4 mm.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaprojektować kształt figur,
2) wyciąć figury,
3) wygładzić ostre krawędzie,
4) polakierować figury,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5) zaprezentować pracę.
6) określić grupę podopiecznych, którzy mogą wykonać zadanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

stół stolarki

–

sklejka

–

ołówek,

–

liniał,

–

cyrkiel,

–

kątomierz,

–

przymiar długości,

–

wyrzynarka elektryczna, ręczna,

–

pilnik,

–

papier ścierny,

–

lakier,

–

pędzel lub pistolet do lakierowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5.10. Pracownia ceramiczna

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj średniej wielkości naczynie ceramiczne o nieregularnym kształcie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić technikę wykonania naczynia ceramicznego,
2) przygotować glinę i potrzebne środki,
3) zaplanować kolejność wykonywanych czynności,
4) wykonać naczynie ceramiczne,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia,
6) określić grupę podopiecznych, którzy mogą wykonać naczynie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

kula wilgotnej ugniecionej gliny,

–

miseczka z wodą, gąbka,

–

łopatka,

–

gładziki,

–

wybierak.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj i wykonaj płaskorzeźbę anioła.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić technikę wykonania wyjściowych płaskich elementów z gliny,
2) ustalić technikę wykonywania wstążek i plastrów,
3) przygotować płynną glinę do łącznia elementów,
4) połączyć elementy zdobione,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) określić grupę podopiecznych, którzy mogą wykonać zadanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

kula wilgotnej gliny,

–

płynna glina,

–

wałek do walcowania,

–

skrobak zębaty,

–

łopatka, gładzik do modelowania,

–

igła,

–

nożyk,

–

forma na anioła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

5.11. Pracownia komputerowa, introligatorska, wikliniarska,

wyrobów z metalu oraz ze skóry

5.11.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj koszyczek na doniczkę z wikliny białej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować wiklinę i odpowiednie narzędzia,
2) zaplanować sposób wykonania koszyka,
3) wykonać koszyk wg planu,
4) zaprezentować pracę,
5) określić grupę podopiecznych, którzy mogą wykonać koszyczek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

wiklina biała,

–

pręty konstrukcyjne,

–

taśma wiklinowa,

–

noże do cięcia,

–

młotek,

–

wyginacz do wikliny.

Ćwiczenie 2

Wykonaj w skórze oprawę mechanizmu zegara ściennego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać odpowiednie gatunki skóry,
2) określić sposób nadawania skórze na gorąco kształtu kołowosymetrycznego,
3) zamontować mechanizm zegara,
4) nakleić cyfry,
5) opracować i wykonać zawieszenie zegara na ścianę,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

odpowiednie gatunki skóry,

–

wykonany szablon,

–

źródło ciepła,

–

nożyce,

–

zaciski mocujące,

–

mechanizm zegara,

–

cyfry, wskazówki,

–

klej,

–

wiertarka z wiertłem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

5.12. Realizacja i dokumentowanie zadań w pracowni terapii

zajęciowej

5.12.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj jednodniowy harmonogram zajęć dla uczestnika Ośrodka Oparcia Społecznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) postawić diagnozę terapeutyczną,
2) określić cele terapii zajęciowej w odniesieniu do diagnozy terapeutycznej,
3) przygotować plan działań terapii zajęciowej oraz dobrać metody, techniki i środki

z zakresu terapii zajęciowej,

4) dokonać oceny całokształtu swoich działań.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

dane o podopiecznym,

–

arkusze papieru,

–

pisaki.

Ćwiczenie 2

Wyobraź sobie, że jesteś pracownikiem Środowiskowego Domu Samopomocy. Wkrótce

podejmiesz pracę w pracowni stolarskiej. Zaktualizuj przepisy BHP w pracowni.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić specyfikę pracy w pracowni stolarskiej,
2) poznać wyposażenie i topografię pracowni,
3) opracować przepisy BHP,
4) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wynik rozmowy z personelem,

–

artykuły piśmiennicze,

–

dotychczasowe przepisy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Organizowanie pracy
w pracowni terapii zajęciowej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 6, 7, 8, 13, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każda prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. b, 4. c, 5. a, 6. b, 7. c, 8. b, 9. c, 10. a, 11. b,
12. d, 13. d, 14. c, 15. c, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. d,

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zidentyfikować formy pracowni terapii
zajęciowej

B

P

c

2

Rozróżnić elementy procesu terapeutycznego

B

P

b

3

Zidentyfikować proces terapeutyczny

B

P

b

4

Zidentyfikować zachowania asertywne

B

P

c

5

Rozpoznać wykonanie próbki obliczeniowej

A

P

a

6

Ocenić skuteczność działań terapii zajęciowej

D

PP

b

7

Określić uczestników zajęć w pracowni
stolarskiej

C

PP

c

8

Zidentyfikować zdania choreoterapii

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

9

Ocenić skuteczność działań terapii zajęciowej

C

P

c

10

Wykorzystać wiedzę teoretyczna do działań

C

P

a

11

Wyjaśnić znaczenie udziału w zajęciach
pracowni arteterapii dla funkcjonowania
społecznego i wzmacniania zdrowia

C

P

b

12

Zidentyfikować funkcje terapii zajęciowej

C

P

d

13

Określić wpływ udziału w zajęciach
introligatorskich

C

PP

d

14

Zorganizować pracownię ceramiczną

C

P

c

15

Zidentyfikować rodzaje terapii

D

PP

c

16

Zidentyfikować rodzaje działań

C

P

b

17

Przewidzieć efekty terapii zajęciowej

B

P

d

18

Rozróżnić sposoby oceny podopiecznych

C

PP

c

19

Dobrać metody terapii zajęciowej

B

P

b

20

Określić zadania pracowni kulinarnej

C

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udziel odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znaki X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie określić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeżeli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadaniana później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiał nauczania

:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

kata odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Pracownia terapii zajęciowej jest formą

a) odpoczynku.
b) pracy zawodowej.
c) rehabilitacji.
d) turnusu zajęciowego.

2. Jednym z etapów procesu terapeutycznego jest

a) znajomość technik i metod terapeutycznych.
b) planowanie działań terapeutycznych.
c) udział w pracowni terapii zajęciowej.
d) nawiązanie kontaktu terapeutycznego.

3. Diagnoza terapeutyczna jest jedną z form

a) metod terapii.
b) procesu terapeutycznego.
c) technik terapii.
d) form terapii.

4. W zachowaniach asertywnych istotna jest umiejętność

a) rezygnowania ze swoich praw.
b) dbania o swoje sprawy za każdą cenę.
c) wyrażania siebie w sposób właściwy.
d) liczenia się tylko z innymi osobami.

5. Wykonanie próbki obliczeniowej w pracowni rękodzieła to

a) obliczenie oczek i rzędów przypadający na jeden cm

2

powierzchni.

b) zmierzenie obwodu ciała.
c) optyczne oszacowanie.
d) zmierzenie innej odzieży.

6. Identyfikacja i katharsis to etapy procesu

a) choreoterapii.
b) biblioterapii.
c) muzykoterapii.
d) teatroterapii.

7. W pracowni stolarskiej mogą brać udział podopieczni

a) którzy są nadpobudliwi.
b) którzy wymagają stałej stymulacji.
c) którzy mają dostateczną sprawność fizyczną i psychiczną.
d) ze wszystkimi rodzajami i stopniami niepełnosprawności.

8. Zastosowanie choreoterapii w pracowni organizacji czasu wolnego ma za zadanie

a) rozwijać procesy poznawcze.
b) poprawić komunikację i kontakty społeczne.
c) przygotować do wykonania cięższych prac.
d) prowadzić gry i zabawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

9. Wpływ terapii zajęciowej na podopiecznego oceniamy na podstawie

a) planu pracy w pracowni.
b) karty informacyjnej podopiecznego.
c) indywidualnego arkusza oceny postępów w rehabilitacji.
d) książki pracy podopiecznego.

10. W schorzeniach psychicznych stosujemy

a) treningi umiejętności społecznych.
b) treningi aktywności ruchowej.
c) treningi radzenia sobie z objawami choroby psychicznej.
d) treningi lekowe.

11. Udział w zajęciach pracowni arteterapii

a) jest sposobem komunikacji.
b) pozwala na twórcze spędzenie czasu wolnego.
c) daje poczucie spełnienia.
d) pozwala wyciszyć organizm.

12. Udział w wycieczce i obcowanie ze sztuką to przykład

a) chromoterapii.
b) kinezyterapii.
c) ergoterapii.
d) estetoterapii.

13. Udział młodego człowieka w pracowni introligatorskiej może mieć wpływ na

a) uspołecznienie.
b) udoskonalenie procesów poznawczych.
c) samoobsługę.
d) uzawodowienie.

14. Przystępując do zorganizowania pracowni ceramicznej, należy w pierwszej kolejności

a) nawiązać kontakt z pracownią ceramiczną innej placówki.
b) dokonać zakupów dostępnych już materiałów i sprzętu.
c) określić cele i działania jakie zamierzmy prowadzić.
d) poinformować podopiecznych o istnieniu takiej pracowni.

15. Terapia, pomagająca pokonywać trudności, problemy i dokonywać zmian w zachowaniu to

a) choreoterapia.
b) teatroterapia.
c) bajkoterapia.
d) chromoterapia.

16. W opracowaniu harmonogramu zajęć dla podopiecznego w pracowni terapii zajęciowej

najistotniejsze jest
a) wyposażenie pracowni.
b) określenie celów terapii.
c) współpraca całego zespołu terapeutycznego.
d) codzienny udział w terapii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

17. Podopieczny po uzyskaniu w pracowni terapii zajęciowej pożądanej sprawności może

podjąć pracę w
a) zakładach przemysłu ciężkiego.
b) urzędach państwowych.
c) show biznesie.
d) zakładach aktywności zawodowej.

18. Forma oceny prac, która ma największe znaczenie dla osoby niepełnosprawnej to

a) ocena terapeuty.
b) ocena zespołu terapeutycznego.
c) wystawa prac poza placówką.
d) własna ocena.

19. Metoda terapii zajęciowej najczęściej stosowana w Warsztatach Terapii Zajęciowej to

a) muzykoterapia.
b) arteterapia.
c) silwoterapia.
d) biblioterapia.

20. Zajęcia w pracowni kulinarnej umożliwiają chorym psychicznie

a) utrzymanie kondycji fizycznej i psychicznej.
b) przeprowadzenie treningu budżetowego.
c) kształtowanie nawyków zdrowego żywienia.

d)

kształtowanie i podtrzymywanie umiejętności społecznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Organizowanie pracy
w pracowni terapii zajęciowej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 4, 9, 14, 15, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

− uczeń otrzyma następujące

oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. a, 4. d, 5. c, 6. b, 7. a, 8. c, 9. b, 10. c, 11. d,
12. a, 13. b, 14. a, 15. c, 16. a, 17. d, 18. b, 19. c, 20. a

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zidentyfikować aktywizację podopiecznych
w pracowni

B

P

d

2

Zorganizować pracę w pracowni terapii zajęciowej

C

P

b

3

Określić cele pracowni umiejętności społecznych

C

P

a

4

Dobrać zajęcie arteterepeutyczne

D

PP

d

5

Dobrać metody terapii zajęciowej

C

P

c

6

Określić wpływ udziału w zajęciach kinezyterapii

C

P

b

7

Wyjaśnić znaczenie porozumiewania się
z podopiecznym dla poprawy funkcjonowania
społecznego

C

P

a

8

Zidentyfikować funkcje terapii zajęciowej

C

P

c

9

Określić kategorie umiejętności terapeuty

D

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

10

Rozróżnić sposoby podejścia do podopiecznych

B

P

c

11

Zaplanować zajęcie w pracowni rękodzieła

C

P

d

12

Rozróżnić etapy procesu terapeutycznego

B

P

a

13

Rozpoznać efekty terapii

C

P

b

14

Zidentyfikować czynnik warunkujący zdrowie
człowieka

D

PP

a

15

Zidentyfikować rodzaje terapii

C

PP

c

16

Rozróżnić sposoby odżywiania chorych na cukrzyce

C

PP

a

17

Określić zadania pracowni wikliniarskiej

C

P

d

18

Zidentyfikować rodzaje działań

C

PP

b

19

Rozpoznać zasadę pracy w pracowni terapii

C

P

c

20

Określić rodzaj zajęć prowadzonych w pracowni
kulinarnej

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udziel odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znaki X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie określić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeżeli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiał nauczania

:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

kata odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Aktywizacja podopiecznego w pracowni jest możliwa dzięki

a) turnusom rehabilitacyjnym.
b) choreoterapii.
c) kinezyterapii.
d) terapii zajęciowej o wielokierunkowym działaniu.

2. Organizując pracę w pracowni terapii zajęciowej uwzględnisz

a) powszechność zaplanowanych działań.
b) możliwości i warunki realizacji zaplanowanych działań.
c) topografię pracowni.
d) dobór personelu.

3. Pracownia umiejętności społecznych ma na celu

a) podtrzymywać zachowane umiejętności.
b) wyciszać posiadane umiejętności.
c) nie interweniować w zachowania ludzkie.
d) zjednywać zbiorowość pracowni.

4. W doborze zajęć arteterapeutycznych dla podopiecznych należy uwzględnić

a) ilość osób zgłaszających się do pracowni.
b) wyposażenie i położenie pracowni.
c) predyspozycje terapeuty.
d) problemy i potrzeby podopiecznych.

5. Metoda przynosząca najlepsze efekty w rehabilitacji osób ze schorzeniami

neurologicznymi to
a) socjoterapia.
b) kulturoterapia.
c) kinezyterapia.
d) ergoterapia.

6. W ramach choreoterapii można zaproponować podopiecznym

a) udział w rozgrywkach sportowych.
b) udział w zajęciach tanecznych.
c) udział w wycieczce po lesie.
d) pracę koncepcyjną.

7. Należy pomóc w komunikowaniu się podopiecznym ze schorzeniami

a) udaru mózgu.
b) reumatoidalnego zapalenia stawów.
c) przebiegającymi z wysoką gorączką.
d) zwału serca i współistniejącą cukrzycą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

8. Aktywizowanie podopiecznych po przez bezpośredni kontakt z naturą to

a) choreoterapia.
b) fizykoterapia.
c) silvoterapia.
d) gry zespołowe.

9. W pracowni rękodzieła w oddziale psychiatrycznym od terapeuty wymaga się umiejętności

a) organizowania pracy dla chętnych podopiecznych.
b) projektowania i wykonywania prac technikami rękodzielniczymi.
c) tworzenia atmosfery spokoju i zależności.
d) współpracy z lekarzem.

10. Indywidualizowane podejście do podopiecznych oznacza traktowanie ich

a) zależnie od sytuacji.
b) protekcjonalnie.
c) podmiotowo.
d) przedmiotowo.

11. Planując zajęcia w pracowni rękodzieła należy uwzględnić

a) własne predyspozycje i umiejętności oraz wiek podopiecznych.
b) cechy osobowości podopiecznych i ich zainteresowania.
c) wskazania aktywności ruchowej.
d) rodzaj dysfunkcji oraz potrzeby i zainteresowania podopiecznych.

12. Jednym z etapów procesu terapeutycznego jest

a) diagnoza terapeutyczna.
b) opanowanie umiejętności z zakresu technik terapeutycznych.
c) przygotowanie do aktywnego funkcjonowania w społeczeństwie.
d) zapewnienie równowagi biologicznej podopiecznemu.

13. Przy ocenie całokształtu pracy terapeutycznej należy sobie zadać pytania

a) czy w wyniku zastosowanej terapii nastąpiło opanowanie umiejętności z zakresu

rytmów biologicznych.

b) czy w wyniku zastosowanej terapii nastąpiły oczekiwane zmiany.
c) czy w wyniku zastosowanej terapii nastąpił regres.
d) czy w wyniku zastosowanej terapii nastąpiła ekspresja.

14. Czynnikiem warunkującym zdrowie człowieka, zależnym do jego woli jest

a) pożywienie dobrze zbilansowane.
b) system usług medycznych.
c) uwarunkowania pochodzenia rodzinnego.
d) środowisko naturalne.

15. W planowaniu zajęć dla podopiecznych w pracowni terapii zajęciowej uwzględnisz

a) stan zdrowotny podopiecznego.
b) osobowość i zainteresowania podopiecznego.
c) problemy, potrzeby i możliwości podopiecznego.
d) przewidywany czas terapii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

16. Stosując dietę z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów w żywieniu osoby

chorej na cukrzyce należy
a) ograniczyć lub wykluczyć z żywienia węglowodany proste.
b) zwiększyć podawanie węglowodanów złożonych.
c) unikać potraw wysokobiałkowych.
d) unikać pokarmów bogatych w cholesterol.

17. Zajęcia w pracowni wikliniarskiej mają wpływ

a) na zachowanie równowagi rytmów biologicznych.
b) na uświadomienie sobie swoich potrzeb.
c) na akceptację uczuć innych osób.
d) kojący i uspakajający na system nerwowy.

18. W opracowaniu harmonogramu zajęć dla podopiecznego w pracowni kroju i szycia

najważniejsze jest
a) zaproponowanie pracy z uwzględnieniem wybranych ograniczeń.
b) określenie celów terapii zajęciowej.
c) zmniejszenie wysiłku fizycznego i psychicznego.
d) uwzględnienie wybranych predyspozycji podopiecznego.

19. Podczas planowania i organizowania zajęć w pracowni, ważna jest zasada

a) wzrostu wiary we własne siły podopiecznego.
b) udziału podopiecznego w zajęciach kilku pracowni.
c) tworzenia właściwej atmosfery.
d) uspokojenia i poinformowania podopiecznego, aby się nie martwił.

20. W pracowni kulinarnej prowadzimy trening

a) budżetowy.
b) lekowy.
c) higieny osobistej i gospodarstwa domowego.
d) radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

7. LITERATURA

1. Chavarria J.: Wielka księga ceramiki. Galaktyka, Łódź 1996
2. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL,

Warszawa 2007

3. Domachowski W.: Psychologia społeczna komunikacji niewerbalnej. Edytor, Toruń 1994
4. Ferguson J.: Asertywność doskonała. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2001
5. Gööck R.: Zrób to sam. Arkady, Warszawa 1998
6. Hale G.: Poradnik dla niepełnosprawnych. Muza S.A. 1996
7. Hamer H.: Rozwój przez wprowadzenie zmian. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa

1998

8. Jackowski A.: Pracownia. Miejsce spotkań ze sztuką. Narodowe Centrum Kultury,

Warszawa 2004

9. Konieczna E.: Arteterapia w teorii i praktyce. Impuls, Kraków 2003
10. Kott T.: Zajęcia pozalekcyjne i terapia zajęciowa z osobami o obniżonej sprawności

umysłowej. APS, Warszawa 2002

11. Król-Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa 1992
12. Łaszczyk J. (red.): Komputer w kształceniu specjalnym. WSP, Warszawa 1998
13. Meer K., Neijenhof I.; Elementarne umiejętności społeczne. Centrum Metodyczne

Doskonalenia Nauczycieli Średniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa 1993

14. Piszczek M.: Terapia zajęciowa-terapia przez sztukę. Edytor, Warszawa 1997
15. Trening umiejętności społecznych w rehabilitacji zaburzeń psychicznych. Biblioteka

Pracownika Socjalnego, Katowice 1999