L a b o r a t o r i u m M e t r o l o g i i

Opracował: dr Grzegorz Dercz

ZBS/INoM/WIiNoM

1

Ćwiczenie nr 1

Analiza metrologiczna obwodów prądu stałego - pomiar przy

użyciu mierników analogowych

Cel ćwiczenia

Zapoznanie się przez ćwiczących z metodami pomiaru napięcia, prądu oraz wyznaczania

mocy odbiorników. Jako aplikacyjny cel ćwiczenia stawia się opanowanie praktycznej obsługi
analogowych oraz opanowanie metod liczenia błędów przyrządów pomiarowych wynikających
z zastosowanych przyrządów.

W czasie wykonywania ćwiczeń przestrzegaj przepisów BHP!

Zagadnienia do przygotowania:
Błędy pomiaru przyrządami analogowymi, mierniki magnetoelektryczne, moc w obwodach prądu
stałego, metody pomiaru napięcia i prądu.

A. Pomiar przy użyciu mierników analogowych

1. Wykorzystując mierniki analogowe, połącz układ pomiarowy według rys. 1.1. Pomiary

wykonać dla 2 odbiorników w postaci żarówek lub diod wskazanych przez prowadzącego.

Rys.1.1. Schemat układu pomiarowego

2. Nastaw najwyższy zakres pomiarowy woltomierza i amperomierza
3. Włącz zasilacz stabilizowany i przy pomocy regulatora napięcia nastaw napięcie.
4. Pomiarów dokonaj dla czterech różnych nastaw napięcia zasilacza w zakresie 3V-12V.
5. Zmniejszaj stopniowo zakres pomiarowy amperomierza i woltomierza aż do uzyskania

możliwie największego wskazania tych przyrządów.

6. Odczytaj wskazania, klasę (k) i zakres (Z) przyrządów.
7. Zanotować wyniki w tabeli 1 i tabeli 2 odpowiednio dla żarówek o mocy 21W i 5W.
8. Oblicz błąd pomiaru δ przyrządem analogowym według wzoru (1).

9. *Oblicz moc żarówek.
10. *Oblicz błędy δ dla wyznaczonej mocy metodą różniczki zupełnej.

Z - zasilacz stabilizowany o napięciu
wyjściowym 12V
V - woltomierz analogowy
A - amperomierz analogowy

+

-

L a b o r a t o r i u m M e t r o l o g i i

Opracował: dr Grzegorz Dercz

ZBS/INoM/WIiNoM

2

Tabela 1.

Tabela 2.

Wzory do obliczeń:

X

Z

k

x

x

X





(1)

11. Opisz z czego wynikają ewentualne różnice w obliczonych wartościach błędów

Literatura

1. A. Chwaleba, M. Poniński, A. Siedlecki,: Metrologia elektryczna. WNT, Warszawa 1998.
2. B. Kalus-Jęcek, R. Nowicki,: Podstawy miernictwa elektrycznego dla elektroników.

Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 1995.

3. K. Bielański, Z. Biernacki, W. Bronikowski, T. Pabjańczyk: Laboratorium Metrologii

Elektrycznej i Elektronicznej części 1 i 2, wydaw. P.Cz. Częstochowa, 1978 i 1981.

4. Z.

Biernacki,

W.

Bronikowski,

R.

Janiczek:

Laboratorium

miernictwa

elektroenergetycznego, wydaw. P.Cz. Częstochowa 1978, 1981 r.

5. T. Sidor, Podstawy metrologii. wydaw. WSZOP, Katowice, Katowice 2008.
6. A. Jellonek, J. Gąszczak, Z. Orzeszkowski, R. Rymaszewski: Podstawy metrologii

elektrycznej i elektronicznej, PWN, Warszawa, 1980

Żarówka

U

k

V

Z

V

δ

V

Δ

V

I

k

A

Z

A

δ

A

Δ

A

P

*



P

[V] [….] [V]

[%]

[V]

[A] [….] [A]

[%]

[A]

[W]

[%]

21 W

Żarówka

U

k

V

Z

V

δ

V

Δ

V

I

k

A

Z

A

δ

A

Δ

A

P

*



P

[V] [….] [V]

[%]

[V]

[A] [….] [A]

[%]

[A]

[W]

[%]

5 W