1 |

S t r o n a

Polecenie przelewu – polega na złożeniu przez odbiorcę w jego banku polecenia
przekazania sumy pieniężnej na rachunek dostawcy

Czek – dokument wystawiony w formie ustalonej przez prawo zawierający
skierowanie do banku polecenie wypłacenia przeznaczonej kwoty pieniężnej ze
środków znajdujących się w tym banku z dyspozycji wystawcy.

Czeki:

Gotówkowe – wypłacanie gotówki podczas realizacji czeku

Rozrachunkowe – służy do rozliczenia bezgotówkowego – są przelane na

rachunek bankowy

Potwierdzony – potwierdzenie że wystawca ma pokrycie w banku

Podrórzowe – używane zamiast gotówki

Czek musi posiadać:

Nazwa czek na blankiecie

Bezwarunkowe polecenie zapłaty

Kwota czeku

Osoba która ma zrealizować czek

Miejsce płatności

Data i miejsce wystawienia

Podpis wystawcy

Polecenie zapłaty – wydawanie polecenia by bank wydał polecenie przelewu
środków.

Rozliczenia kompensacyjne – (kompensata) pokrycie środków różnicy między 2
kontrahentami

Odbiorca

Dostawca

Bank odbiorcy

Bank dostawcy

Dyspozycja
polecenia
przelewu

Faktura

Zawiadomienie
dostawcy o przelanych
środkach

Przelew środków

Odbiorca

Dostawca

Bank odbiorcy

Bank dostawcy

Wręczenie czeku

Zawiadomienie klienta o
realizacji

Wystawia czek do
realizacji

Dokonanie przelewu środków

Przekazanie czeku do realizacji

2 |

S t r o n a

Karty płatnicze:

Karty debetowe – dokonywanie płatności do określonego limitu

Karta kredytowa – korzystanie ze środków jakich mamy i limitu na karcie

Karta bankomatowa

1. eBanking – elektroniczne rozliczenie przez Internet
2. eLerning – zaciągnięcie pożyczek przez Internet
3. eBilling – zarządzanie rachunkami elektronicznymi
4. eCasch – wstępnie opłacona karta elektroniczna z możliwością ponownego

uzupełnienia stanu konta służąca do dokonywania drobnych płatności
(elektroniczna portmonetka)

RYNEK KAPITAŁOWY:

rynek pierwotny

rynek wtórny

o

rynek regularny (giełdowy, pozagiełdowy)

o

nieregularny

Instrumenty rynku kapitałowego:

akcja – jest papierem wartościowym, stwierdzającym prawo jej posiadacza

do określonego udziału kapitału spółki która ją wyemitowała.

Obligacja – papier wartościowy emitowany w serii, w którym emitent

stwierdza, ze jest dłużnikiem wobec właściciela obligacji (obligatoryjna) i
zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia

o

Emitent może zaproponować zamianę obligacji spółki A na spółkę B

o

Emitent powinien wykupić obligacje

Cały kapitał akcji – to kapitał zakładowy

Ilość akcji x wartość nominalna = wartość kapitału zakładowego

Wartość nominalna – to pierwsza wartość wydania akcji. Wartość emisyjna – cena
po której ta akcja jest emitowana. Wartość emisyjna nie może być niższa od wartości
nominalnej akcji. Wartość nominalna akcji – to 1 grosz. Wartość nominalna akcji
może być niższa. Wartość akcji może się zmienić natomiast wartość kapitałowa nie
może się zmienić.

Rodzaje akcji:

Akcje imienne – dane osoby która nabyła dane akcje

Akcje na okaziciela – są wydawane jak nabywca wpłaci pełną kwotę

Podział akcji ze względu na uprawnienia przypisane do akcji

1. Akcje zwykłe – może być imienne bądź na okaziciela. Mogą być

przedmiotem w obrocie giełdowym

2. Akcje uprzywilejowane – posiadają szczególne uprawnienia

3 |

S t r o n a

a. Np. 1 akcja może mieć max 2 głosy
b. Udział w zysku (dywidenda)
c. Prawo do udziału w majątku przy likwidacji danej spółki (masy

upadłościowej)

Akcje nieme – posiadacz takiej akcji nie posiada prawa głosu (pozostałe prawa
posiada)

Podział pokrycia kapitału:

Akcje gotówkowe

Akcje afertowe

Obligacje maja wartość nominalną – jest to ściśle określona stała kwota, od której są
naliczane odsetki (emitent ma obowiązek wykupu).

Wartość emisyjna obligacji może być niższa od wartości nominalnej.

Podstawowe rodzaje obligacji :

1. Ze względu na sposób oprocentowania

a. Obligacje o stałym oprocentowaniu – wysokość dochodu jest stała od

wartości nominalnej np. posiadaną obligację 3 – letnią o wartości
nominalnej 1000 złotych z odsetkami oprocentowanymi na raz w roku
stopy rocznej wynoszącej 10 %. Po 3 roku emitent wykupuje obligacje
za cenę nominalną 1000 złotych

b. Obligacje o zmiennym oprocentowaniu są zmienne. Oprocentowanie

zależy od np. posiadacz obligacji, 3 letni od wartości nominalnej 100
złotych z odsetkami co pól roku według stopy zmiennej wynoszą VIBOR
+ 0,5 %

c. Zero – kuponowej – są to obligacje sprzedawane z dyskontem obligacji

1000 złotych razy 10 % = 900 złotych. W momencie wykupu
otrzymujemy 1000 złotych (całą wartość nominalną)

2. Ze względu na rodzaj emitenta:

a. Obligacje skarbowe – emitowane są na długi okres
b. Obligacje komunalne – gminne – emitują je samorządy (miasta, gminy,

powiaty) emitowane na długi okres

c. Obligacje przedsiębiorstw - korporacyjne (przedsiębiorstwa w ten

sposób stabilizuje swoje aktywna) inwestowanie w nie jest dużym
ryzykiem zwłaszcza w obligacje skarbowe firm – są to obligacje tzw.
śmieciowe.

Prawa i przywileje związane z obligacją

Obyczaje zwykłe

Obligacje zamienne – ich posiadanie daje właścicielowi prawo do dokonania

zmiany, tych obligacji na określona liczbą, akcji danej spółki w oparciu o
wcześniej ustalone warunki (zmieniamy na akcje, kiedy nam się opłaca)

4 |

S t r o n a

Obligacje z prawem pierwszeństwa – uprawniają posiadaczy do

subsybowania (zapisu) na obligacje z pierwszeństwem przed jej
akcjonariuszami

Obligacje przychodowe – nie występują w Polsce – emituje się je po to by

uzdrowić dane instytucje. Zysk ich jest wypłacony od przychodów (ryzyka ich
wykupu jest bardzo duże)

Ze względu na osobę nabywaną

o

Imienne

o

Na okaziciela

Ze względu na walutę obligacji

o

Zagraniczne emitowane są przez emitenta z innego kraju i

denominowane w walucie kraju w którym są sprzedawane

o

Obligacje chińskie sprzedawane w Polsce na złotówki

o

Emitowane są w innej walucie – euro, dolary, funty, jeny itp.

Ze względu na nazwę:

o

Buldog – Angielski

o

Jankeskie – Amerykańskie

o

Samurajskie – Japonia

o

Metoda – Hiszpania

o

Euroobligacje – emitowane poza kraje pochodzenia waluty, w którym

są dominowane

o

Obligacje globalne – takie obligacje euro obligacje które są

emitowane w kilku ważnych centrach finansowych (kilku krajach)

Raching – ocena i analiza danych obligacji (są firmy które to prowadzą – takie
oceny) do analizy są oceny w formie liter np. A, B, C np.

AAA – bardzo bezpieczne

AA – średnie

A – w miarę bezpiecznie

BBB – Drugiej kategorii

BB – słabsze

B – słabe

C – śmiecie (niebezpieczne)

Instrukcje rynku kapitałowego – rynek ten działa przy pomocy 4 ustaw: prawo o
publicznym obrocie papierami wartościowymi (działa do 2005 roku do momentu
wejścia do Unii Europejskiej), ustawa z 29.VII. 2005 roku o obrocie instrumentami
finansowymi, ustawa z 24. VII. 2005 roku o ofercie publicznej i warunkach
wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowania systemów obrazów,
oraz spółkach publicznych, ustawa z dnia 29. VII 2005 roku o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym (w jaki sposób nadzór powinien być prowadzony).

KNF – komisja nadzoru finansów

GPW – giełda papierów wartościowych w Warszawie

5 |

S t r o n a

KDPW – krajowy depozyt papierów wartościowych.

KNF – zajmuje się nadzorem nad sektorem Bankowym, Rynkiem kapitałowym,
Sektorem ubezpieczeniowym, sektorem emerytalnym, nad instrumentami pieniądza
elektronicznego

Podstawowe zadania:

1. Musi podejmować działania w rozwoju i prawidłowe funkcjonowanie rynku
2. Podejmowanie działań informacyjnych i edukacyjnych
3. Sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowania
4. Przygotowywanie projektów, aktów prawnych
5. Stworzenie możliwości pojednania podczas sporu

Nadzór nad komisją sprawuje minister.

GPW – Giełda Papierów Wartościowych. Giełda posiada formę – Spółki Skarbu
Państwa 98,1 % udziałów. Giełda zajmuje się obrotem, zachęcaniem do obrotu
papierami wartościowymi:

Walne zgromadzenie (podejmowane są najważniejsze decyzje – personalne)

Rada giełdowa (5-7) przedstawicieli Banków i firm maklerskich, uchwala

regulamin giełdy i wszystkie jego zmiany, dopuszcza za wiedzą i wyklucza z
obrotu giełdowego papiery wartościowe i inne instrumenty finansów

Nadzoruje działania giełdy

Zarząd giełdy – (3-5) członków na czele z prezesem.

Bond Spot – rynek pozagiełdowy (spółka) działa przed wejściem na rynek giełdowy,
przyspiesza wejście na rynek mniejszych firm. Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych – kontroluje i zarządza działaniem depozytu.

KNF

KDPW

GPW w Warszawie

NBP

CZŁONKOWIE GIAŁDY

EMITENT

INSTRUMENTY
INSTYTUCJONALNE

Bond Spot

INSTUMENTY
IDYWIDUALNE

6 |

S t r o n a

Podstawowe zadania:

1. Rejestrowane zdematerializowanych papierów wartościowych
2. Nadzorowanie zgodności wielkości emisji z Giełdą Papierów Wartościowych

zarejestrowanych w depozycie

3. Obsługa realizacji zobowiązań emitentów
4. Rozliczenie transakcji na rynku pozagiełdowym
5. Organizowanie czynności wycofania papierów z obrotu

Domy maklerskie – mogą to również prowadzić banki

Fundusze inwestycyjne – zajmuje się inwestowaniem środków powierzonych w celu
osiągnięcia zysku (mniejszego lub większego).

Rynek pieniężny – jest to rynek w którym środki są pozyskiwane na krótki okres czasu
(okres 1 rok) środki pozyskiwane są na bieżąco)

Podstawowe funkcje rynku:

1. Alokacja zasobów
2. Utrzymanie płynności
3. Transformacja terminów (zmiana środków pieniężnych na krótki okres,

możemy rozkładać w czasie)

Segmenty

1. Bankowy (hurtowy) międzybankowy
2. Depozytowo – kredytowy (rynek detaliczny)
3. Rynek krótkoterminowy papierów okazanych) można skupować bony, na

krótki okres)

Rynek międzybankowy – to rynek na którym operacje pieniężne w lokowaniu są
zależne między bankiem (od 1 dnia do 1 roku)

WIBOR – obowiązuje na rynku międzybankowym jest to roczna stopa procentowa po
której banki pożyczają środki innym bankom

WIBID – stopa po której banki płacą środki przyjęte w depozytach od innych
banków. Stopy te są ustalane każdego dnia po godzinie 11:00.

Typowe okresy lokowania środków:

- 1 dzień

(O/N) – (owe najt) rozpoczyna się w dniu zawarcia transakcji i zapłata w następnym
dniu roboczym

T/N ( tumorrow weak) jest to transakcja która rozpoczyna się w pierwszym dniu
roboczym po wartości transakcji a zapada w następnym dniu roboczym

7 |

S t r o n a

S/N (spot next) – rozpoczyna się w drugim dniu np. zawarcia transakcji i zapada w
następnym dniu roboczym

SW – lokaty tygodniowe

1M – jedno miesięczne

3M – 3 miesięczne

9M – 9 miesięczne

1Y - roczna