1

Odpowiedzi do matury 2011 z WoS-u. Poziom rozszerzony

Zad. 1

D. realizacja jednej z ról społecznych utrudnia jednostce pełnienie innej

Zad. 2

A. struktura warstwowa

B. konformizm

C. stereotyp

Zad. 3

katolicyzm, prawosławie

Zad. 4

Lichtenstein. Luksemburg, Monako, Watykan

Zad. 5

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – A – monarchia –

gabinetowo parlamentarny

Republika Francji – D – republika – semi prezydencki

Republika Federalna Niemiec – B – republika - kanclerski

Zad. 6.

A – 3

B – 4

C – 2

D -1

Zad. 7

2

Kasację od prawomocnego wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji

rozpoznaje Sąd Najwyższy - PRAWDA

Sądy powszechne rozstrzygają sprawy z zakresu prawa administracyjnego i

cywilnego - FAŁSZ.

Trybunał Konstytucyjny orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej posłów i

senatorów – FAŁSZ

Zad. 8.

C. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości – Regulamin urzędowania sądów

powszechnych

Zad. 9

A. abolicja

B. pozew

C. decyzja

Zad. 10

B. uzyskania pełnoletności

Zad. 11

Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

została przyjęta przez państwa członkowskie (A) Rady Europy w 1950 roku.

Pozwala ona obywatelom państw sygnatariuszy na składanie skarg do

Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w (B) Strasburg

Zad. 12

A. Słowenia – 2

B. Bośnia i Hercegowina – 4

C. Chorwacja – 6

3

Zad. 13

A. Kazachstan jest państwem członkowskim OBWE - PRAWDA.

B. Kuwejt jest państwem członkowskim OPEC - PRAWDA

C. Szwajcaria jest państwem członkowskim NATO – FAŁSZ

Zad. 14

C. przedstawianie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej

projektów aktów prawnych

D. reprezentowanie Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej, na przykład

podczas negocjowania umów

ZAD. 16

A. zasada: jednolitości władzy państwowej

B. wyjaśnienie: Aparat państwowy podporządkowany jest jednemu organowi

naczelnemu. Brak ma podziału władz i wzajemnej kontroli.

ZAD. 17.

Osoby, które deklarują, że nie będą brały udziału w procedurach

demokratycznych, w mniejszym stopniu uważają, że warto było zmieniać ustrój,

niż te, które chcą brać w nich udział.

ZAD. 18.

A. Rozstrzygnij, które z proponowanych przez autora tekstu rozwiązań

ustrojowych nie jest akceptowane społecznie. W odpowiedzi wykorzystaj dane z

badania opinii publicznej. Autor uważa, że prezydent RP być wybierany nie w

głosowaniu powszechnym, a przez Zgromadzenie Narodowe. Natomiast, według

4

badań, 89 proc. społeczeństwa uważa, że prezydenta powinni wybierać wszyscy

Polacy.

B. Wymień propozycje przedstawionych przez autora tekstu zmian ustrojowych

dotyczących: 1) referendum, 2) Trybunału Konstytucyjnego. Obok każdej z nich

wpisz aktualne unormowania zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Proponowane zmiany:

1) Zmodyfikować, aby parlament mógł przekazać na drogę głosowania

powszechnego uchwalanie niektórych ustaw istotnych dla mieszkańców Polski.

2) Kandydatów do Trybunału Konstytucyjnego powinny powoływać gremia

prawnicze i naukowe.

Aktualne unormowania konstytucyjne:

1) Teraz referendum w Polsce przeprowadza się rzadko (np. referendum

akcesyjne)

2) Teraz kandydatów powołuje Sejm

ZAD. 19

A. Wypisz argumenty użyte przez autora tekstu, uzasadniające jego negatywną

ocenę funkcjonowania w Polsce

- legislatywy: są mechanizmy, które powodują, że w czasie prac parlamentarnych

nawet dobre projekty są psute

- administracji publicznej: urzędnik pokazuje swoją władzę w stosunku do

obywatela. Człowiek nie bardzo jest świadomy swoich uprawnień czy obowiązków,

w związku z czym musi się zdać na wiedzę urzędnika

B. Wymień, za autorem tekstu, trzy sukcesy polskiej transformacji ustrojowej.

Zbudowanie prawa wyborczego, wypełnienie podstawowych standardów

demokratycznego państwa prawnego, niezależność sądów

5

ZAD. 20.

Temat 1:

Scharakteryzuj tryb wyboru i kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

oraz oceń jego pozycję ustrojową, odnosząc się do modeli prezydentury we

współczesnych

państwach

demokratycznych

o

systemie

prezydenckim,

parlamentarno-prezydenckim i parlamentarno-gabinetowym.

Proponowany schemat pracy:

- Ogólna charakterystyka ustroju Rzeczpospolitej Polskiej (jako systemu

parlamentarno-gabinetowego)

- Przedstawienie innych systemów, np. prezydenckiego-USA, parlamentarno-

prezydenckiego (semiprezydenckiego) - Francja

- Porównanie ze względu na zasady wyboru głowy państwa (np. w RP - wybory

powszechne, bezpośrednie, tajne, równe; w USA - wybory pośrednie, najpierw na

elektorów w każdym okręgu, później Kongres Elektorów wybiera Prezydenta

- Porównanie ze względu na charakter egzekutywy (np. We Francji egzekutywa

otwarta, w USA egzekutywa zamknięta)

- Porównanie ze względu na stosunek do spraw wewnętrznych (np. W Polsce

Prezydent nie kreuje ani polityki wewnętrznej ani zagranicznej, pełni funkcje

reprezentatywne, w USA Prezydent ma bezpośredni wpływ na politykę

wewnętrzną i zewnętrzną państwa

- Ze względu na odpowiedzialność.

Uznać można też każde inne porównanie pozycji ustrojowej prezydenta w trzech

systemach, które są zgodne z prawdą.

6

Temat 2:

Scharakteryzuj zasady demokratycznego państwa prawnego i oceń ich

funkcjonowanie w Rzeczypospolitej Polskiej.

Proponowany schemat pracy:

- Definicja demokratycznego państwa prawa,

- Wymienieni zasad suwerenności narodu i ich charakterystyka i ocena:

- zasada pluralizmu,

- zasada podziału władz,

- zasada państwa prawa,

- Zasada praworządności,

Przykład charakterystyki: Sprawowanie władzy zgodnie z ustawą zasadniczą

(konstytucją) oraz zgodnie z obowiązującym prawem.

Przykład oceny w Polsce: Czasami następuje przekroczenie kompetencji

niektórych organów, np. na szczeblu lokalnym.

- zasada przedstawicielstwa,

Przykład charakterystyki: lud nie sprawuje władzy bezpośrednio, wybiera

przedstawicieli w wolnych, tajnych i powszechnych wyborach

Przykład oceny w Polsce: W Polsce funkcjonuje bardzo dobrze, choć niekiedy

ludność domaga się większego wpływu na uchwalanie ważniejszych ustaw, np. za

pośrednictwem referendum.

- Zasada ograniczonych rządów większości -

Przykład charakterystyki: rządy większości z zastrzeżeniem, że żadna mniejszość

nie może być represjonowana.

Przykład oceny w Polsce: Aktualnie przestrzegane, choć niekiedy w

społecznościach lokalnych można się spotkać z represjami psychologicznym, np.

mniejszość białoruska na terenie województwa podlaskiego.