Warszawa, październik 2011

BS/125/2011

SPODZIEWANA FREKWENCJA
WYBORCZA

Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku

13 stycznia 2011 roku

Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

ul. Żurawia 4a, 00-503 Warszawa

e-mail: [e-mail]; [e-mail]

http://www.cbos.pl

(48 22) 629 35 69

Na tydzień przed wyborami do Sejmu i Senatu

1

dwie trzecie badanych (66%)

deklaruje, że na pewno weźmie w nich udział, co piąty (20%) jeszcze nie wie, czy będzie

w nich uczestniczyć, a jedynie co siódmy (14%) jednoznacznie odrzuca możliwość

głosowania

2

. Z doświadczenia jednak wiadomo, że – z różnych względów – przedwyborcze

deklaracje dotyczące uczestnictwa w wyborach zazwyczaj w dużym stopniu rozmijają się

z rzeczywistymi zachowaniami. Przekonanie, że absencja wyborcza należy do zachowań

nagannych społecznie, sprawia na przykład, że niektórzy respondenci w imię poprawności

obywatelskiej zapewniają o swoim udziale w wyborach, mimo że tak naprawdę nie interesują

się nimi i nie zamierzają w nich uczestniczyć. Jaki zatem odsetek uprawnionych do

głosowania wybierze się do urn wyborczych 9 października?

Doświadczenie ostatnich czterech głosowań pokazuje, że frekwencja deklarowana

na tydzień przed wyborami jest zazwyczaj wyższa od faktycznej o około 18 punktów

procentowych (+/-2%). Idąc tym tropem można przypuszczać, że w najbliższą niedzielę udział

w wyborach weźmie około 47% uprawnionych do głosowania, podobnie jak w latach

1997 i 2001.

Tabela 1

Terminy badań

Czy zamierza Pan(i) wziąć udział w wyborach?

Faktyczna

frekwencja

w wyborach

w danym roku

Różnica

między

deklaracjami

a faktyczną

frekwencją

Na pewno

wezmę w nich

udział

Nie wiem, czy
wezmę w nich

udział

Na pewno nie

wezmę w nich

udziału

w procentach

Wrzesień 1997 66,3

20,5

13,2

47,9

18,4

Wrzesień 2001 66,4

17,8

15,8

46,3

20,1

Wrzesień 2005 58,8

22,4

18,8

40,6

18,2

Październik 2007

70,8

13,6

15,6

53,9

16,9

Październik 2011

65,7

19,8

14,5

?

?

1

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (257) przeprowadzono w dniach 29 września – 5 października

2011 roku na liczącej 1099 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.

2

Zob. komunikat CBOS „Preferencje partyjne przed wyborami”, październik 2011 (oprac. K. Pankowski).

- 2 -

Przewidywania te nie do końca jednak potwierdzają inne zestawienia liczbowe.

Oprócz deklarowanej pewności udziału w wyborach ważnym elementem prognozowania

frekwencji wyborczej jest samo zainteresowanie głosowaniem. Im więcej osób interesuje się

wyborami, tym większa jest rzeczywista frekwencja wyborcza. Niezależnie jednak od

terminu wyborów deklarowany poziom zainteresowania nimi na mniej więcej tydzień przed

głosowaniem przewyższał o ponad 10 punktów procentowych faktyczną frekwencję (od około

11 punktów w latach 1997 i 2007 do 15 punktów w roku 2005). Mając to na uwadze można

powiedzieć, że obecne deklaracje najbardziej przypominają te z 2005 roku, kiedy rzeczywista

frekwencja wyniosła niespełna 41%.

Tabela 2

Terminy badań

Osoby zainteresowane

wyborami do Sejmu i Senatu

Faktyczna frekwencja

w wyborach w danym roku

Różnica

w procentach

Wrzesień 1997

59 47,9 11

Wrzesień 2001

59 46,3 12

Wrzesień 2005

56

40,6

15

Październik 2007

65

53,9

11

Październik 2011

54

?

?

Znacznie bliższa rzeczywistej frekwencji jest, jak się okazuje, liczba osób

zainteresowanych wyborami i jednocześnie deklarujących w nich udział. W tym przypadku,

jak wynika z analiz, różnice między deklaracjami a rzeczywistymi zachowaniami były

minimalne (od 2,8 punktu w roku 2001 do 4,3 w 2005). Przeciętna różnica na poziomie

3 punktów procentowych sugeruje zatem frekwencję w tegorocznych wyborach na poziomie

około 41%.

Tabela 3

Terminy badań

Osoby zainteresowane wyborami

do Sejmu i Senatu oraz pewne

swojego w nich udziału

Faktyczna frekwencja

w wyborach w danym roku

Różnica

w procentach

Wrzesień 1997

51,9 47,9

4,0

Wrzesień 2001

49,1 46,3

2,8

Wrzesień 2005

44,9

40,6

4,3

Październik 2007

56,9

53,9

3,0

Październik 2011

44,5

?

?

- 3 -

Można więc przypuszczać, że choć dwie trzecie badanych zapewnia o swoim udziale

w głosowaniu, do urn wybierze się w najbliższą niedzielę prawdopodobnie jedynie nieco

ponad 40% uprawnionych. Wydaje się zatem, że pod względem frekwencji wyborczej

zbliżające się wybory będą przypominały raczej te z 2005 roku niż te sprzed czterech lat.

Opracował

Rafał B

OGUSZEWSKI