Sprawdzian

na zakończenie nauki

w trzeciej klasie

szkoły podstawowej

Instrukcja

dla nauczyciela oceniającego test

Badanie umiejętności na zakończenie klasy trzeciej

Proponowany test sprawdza, jak uczniowie klasy trzeciej szkoły podstawowej

opanowali umiejętności kształtowane na tym etapie edukacji. W konstruowaniu testu brano
pod uwagę umiejętności trzecioklasistów uczących się według programów nauczania
przygotowanych przez WSiP, Podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół
podstawowych i gimnazjów z dnia 23 sierpnia 2007 roku, a umiejętności uczniów odniesiono
do standardów wymagań egzaminacyjnych na zakończenie szkoły podstawowej.

Celem badania jest sprawdzenie, jak uczniowie kończący klasę trzecią szkoły

podstawowej – a zatem równocześnie kończący pierwszy etap edukacyjny – radzą sobie
z tymi umiejętnościami, które sprzyjają rozwojowi umiejętności badanych na ogólnopolskim
sprawdzianie w klasie szóstej.

Na sprawdzianie badane są umiejętności z następujących obszarów standardów:

obszar 1 – czytanie,
obszar 2 – pisanie,
obszar 3 – rozumowanie,
obszar 4 – korzystanie z informacji,
obszar 5 – wykorzystywanie wiedzy praktyce.

W obrębie każdego z tych obszarów na sprawdzianie badane są różne umiejętności.

Lista 28 umiejętności uczniów sprawdzanych na sprawdzianie w klasie VI

(1.1) Odczytywanie różnych tekstów kultury, rozpoznawanie ich cech charakterystycznych,
dostrzeganie znaczenia dosłownego i odkrywanie sensów przenośnych
(1.2) Określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu
(1.3) Rozumienie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach
i w opisach
(1.4) Odczytywanie danych z różnych źródeł oraz odpowiadanie na proste pytania z nimi
związane
(2.1) Pisanie na temat i zgodnie z celem, posługiwanie się różnym formami wypowiedzi
(2.2) Formułowanie wypowiedzi ze świadomością celu (intencji)
(2.3) Budowanie tekstu poprawnego kompozycyjnie, celowe stosowanie środków językowych
i przestrzeganie norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych
(2.4) Przedstawianie w postaci graficznej danych zapisanych w tabeli
(2.5) Dbałość o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu
(3.1) Posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń
(3.2) Przedstawianie przyczyn i skutków wydarzeń i zjawisk
(3.3) Określanie znaczenia osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego
(3.4) Wyrażanie własnych opinii wraz z próbą ich uzasadnienia
(3.5) Opisywanie sytuacji przedstawionej w zadaniu
(3.6) Rozpoznawanie charakterystycznych cech i własności, wskazywanie różnic
i podobieństw, porządkowanie
(3.7) Dostrzeganie prawidłowości, opisywanie ich i sprawdzanie na przykładach
(3.8) Ustalanie sposobu rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania
(3.9) Analizowanie otrzymanych wyników i ocenianie ich sensowności
(4.1) Wskazywanie źródeł informacji, posługiwanie się nimi
(4.2) Analizowanie oferty mediów kierowanej do dzieci i młodzieży, dokonywanie wyboru

(5.1) Posługiwanie się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych
w środowisku
(5.2) Wybieranie przyrządów służących do obserwacji i pomiaru, odpowiadanie na pytania
dotyczące przebiegu zjawisk, zapisywanie wyniku obserwacji
(5.3) Wykonywanie obliczeń
(5.4) Planowanie i wykonywanie obliczeń z wykorzystaniem kalkulatora
(5.5) Wykorzystywanie w sytuacjach praktycznych znanych własności i stosowanie ich do
rozwiązania problemu
(5.6) Znajomość zasad bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi
i materiałami chemicznymi
(5.7) Wyjaśnianie na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste
urządzenia techniczne
(5.8) Rozumienie potrzeby stosowania zasad

Dzięki uwzględnieniu w proponowanych testach powyższych umiejętności możliwe

jest monitorowanie przebiegu przygotowania uczniów do sprawdzianu w klasie szóstej.

Analiza wyników testu ma dostarczyć nauczycielom informacji do planowania dalszej

pracy z uczniami tak, by z każdym rokiem edukacji szkolnej jak najlepiej kształtować te
umiejętności, które badane są podczas sprawdzianu po klasie szóstej.

Do przeprowadzenia badań na zakończenie klasy trzeciej przygotowane są dwa

zintegrowane tematycznie testy. Jeden test bada umiejętności o charakterze humanistycznym,
drugi natomiast umiejętności o charakterze matematyczno - przyrodniczym.

Część I

Badanie umiejętności o charakterze humanistycznym

Umiejętności sprawdzane w teście Wakacyjne pozdrowienia – część I

W zakresie czytania test bada umiejętności:
– odczytywania tekstu literackiego i różnych tekstów kultury,
– dostrzegania znaczenia przenośnego tekstu.

W zakresie pisania bada umiejętności:
– redagowania wypowiedzi na temat i zgodnie z celem,
– przestrzegania norm ortograficznych, gramatycznych i interpunkcyjnych.

W zakresie korzystania z informacji bada umiejętności:
– wskazywania źródła informacji,
– posługiwania się źródłami informacji.

W zakresie wykorzystywania wiedzy w praktyce bada umiejętności:
– posługiwania się poznanymi terminami.

Plan testu Wakacyjne pozdrowienia – część I

Kategoria standardu

Liczba

punktów

Waga

Numery zadań

1. Czytanie

5

20%

1, 2

2. Pisanie

14

56%

3, 7, 9, 10

4. Korzystanie z informacji

2

8%

6, 8

5. Wykorzystywanie wiedzy
w praktyce

4

16%

4, 5

RAZEM:

25

100%

Kartoteka testu

Wakacyjne pozdrowienia – część I

Nr

zad.

Sprawdzana umiejętność.

Uczeń:

Sprawdzana czynność.

Uczeń:

Maksymalna

liczba

punktów

Typ

zadania

1.

odczytuje różne teksty (1.1)

rozpoznaje cechy charakterystyczne
listu

1

WW

2.

odczytuje różne teksty (1.1)

odczytuje informacje

]WHNVWX

4

P-F

3.

I. pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

uwzględnia wszystkie dane adresowe

2

3

RO

II. dba o formę graficzną tekstu
(2.5)

zachowuje odpowiednią dla adresu
formę zapisu

1

4.

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

wskazuje wyrazy z tej samej rodziny.

1

WW

5.

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

dobiera wyraz do odpowiedniej
części mowy

3

D

6.

posługuje się źródłem informacji
wykorzystując kolejność (4.1)

szereguje wyrazy w kolejności
alfabetycznej

1

WW

7.

I. pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

formułuje pytania adekwatne do
treści na ulotce

2

4

KO

II. przestrzega norm
ortograficznych i interpunkcyjnych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym i interpunkcyjnym

2

8.

wskazuje źródła informacji (4.1)

wybiera odpowiednie źródło
informacji

1

WW

9.

przestrzega norm ortograficznych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym

3

L

10.

pisze na temat (2.1)

opisuje choć jedno wydarzenie
z wycieczki

1

4

RO

przestrzega norm gramatycznych,
ortograficznych i interpunkcyjnych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
językowym, ortograficznym
i interpunkcyjnym

3

Schemat punktowania zadań testu

Wakacyjne pozdrowienia – część I

Numer

zadania

Kryteria i zasady przyznawania punktów

Punktacja

1.

C – 1 punkt.

0–1

2.

Za każde ocenienie prawdziwości zdania 1 punkt.

Na wycieczkę rodzina poszła pieszo, żeby dzieci
miały pieniądze na lody.

TAK

NIE

Do Gdańska rodzina pojedzie jutro, bo dziś może
padać deszcz.

TAK

NIE

Łeba to nazwa miejscowości i rzeki.

TAK

NIE

Karolina codziennie kąpie się w morzu.

TAK

NIE

0-4

3.

I. Uczeń zapisuje:

a – Imię i nazwisko odbiorcy,

b – Ulicę i nr domu (nie musi podawać nr mieszkania),

c – Nazwę miejscowości i kod pocztowy.

– 2 punkty.

Uczeń nie spełnia jednego z warunków (a, b, c) – 1 punkt.
Uczeń nie spełnia dwóch warunków i więcej – 0 punktów.

Uwaga: Kodem pocztowym nie jest zapis 167-245, 331-20 itp.

0–2

0–3

II. Uczeń zachowuje odpowiednią kolejność zapisu adresu – 1 punkt.
Imię i nazwisko odbiorcy.
Ulicę i nr domu (nie musi podawać nr mieszkania).
Nazwę miejscowości i kod pocztowy.

0–1

4.

A – 1 punkt.

0–1

5.

Za każdy poprawny wyraz 1 punkt.

0–3

6.

C – 1 punkt.

0–1

7.

I. Uczeń formułuje pytania adekwatne do przeczytanego tekstu z ulotki.
Za każde pytanie 1 punkt.

0–2

0-4

II. Ortografia i interpunkcja
Pisze poprawnie pod względem ortograficznym – 1 punkt.

Uczeń może popełnić 2 błędy ortograficzne.

Pisze poprawnie pod względem interpunkcyjnym – 1 punkt
Uczeń obydwa zdania kończy znakiem zapytania.

0-2

8.

B – 1 punkt.

0–1

9.

Uczeń uzupełnia kolejno: rz, ó, ó, ż, rz, ch, b, ż, u, u ,ch, ż.

– 3 punkty.

Jeśli uczeń popełni do 2 błędów – 3 punkty.
Jeśli uczeń popełni 3–4 błędy – 2 punkty.
Jeśli uczeń popełni 5–6 błędów – 1 punkt.

Jeśli uczeń popełni 7 i więcej błędów – 0 punktów.

0–3

10.

I. Uczeń opisuje chociaż jedno wydarzenie z wycieczki – 1 punkt.

0–1

0-4

II. Ortografia, interpunkcja i język
Pisze bezbłędnie pod względem językowym – 1 punkt.

Pisze poprawnie pod względem ortograficznym – 1 punkt

Dopuszczalne 3 błędy.

Pisze poprawnie pod względem interpunkcyjnym – 1 punkt.
Dopuszczalne 3 błędy.

Uwagi:
1. Jeśli tekst ma mniej niż 4 zdania, uczeń otrzymuje za całe zadanie 0 punktów.
2. Jeśli uczeń nie pisze na zadany temat, otrzymuje za całe zadanie 0 punktów.

0-3

Część II

Badanie umiejętności o charakterze matematyczno przyrodniczym

Umiejętności sprawdzane w teście Wakacyjne pozdrowienia – część II

W zakresie czytania test bada umiejętności:

– odczytywania informacji z mapy.

W zakresie rozumowanie bada umiejętności:

– ustalania sposobu rozwiązania zadania,
– analizy otrzymanego wyniku,
– posługiwania się kategoriami czasu,
– rozpoznawania cech charakterystycznych liczb,
– sprawdzania wyników z warunkami zadania,
– przewidywanie skutków wydarzeń bliskich życiu.

W zakresie wykorzystywania wiedzy w praktyce bada umiejętności:

– posługiwania się poznanymi terminami,
– wykorzystania w praktyce własności liczb,
– wykonywania obliczeń dotyczących czasu, długości, pieniędzy, wagi,
– stosowania zasad bezpieczeństwa.

Plan testu

Wakacyjne pozdrowienia – część II

Obszar standardów

Liczba punktów

Waga

Numer zadania/kryterium

1. Czytanie

1

4%

9

3. Rozumowanie

10

40%

1, 2_I, 4_I, 4_III, 6_I, 6_III,

7, 11_I, 11_III, 14

5. Wykorzystywanie wiedzy w praktyce

14

56%

2_II, 3, 4_II, 5 ,6_II, 8, 10,

11_II, 12, 13

RAZEM:

25

100%

Kartoteka testu

Wakacyjne pozdrowienia – część II

Nr

zad.

Sprawdzana umiejętność

Uczeń:

Sprawdzana czynność

Uczeń:

Maksymalna

liczba punktów

Typ

zadania

1.

rozpoznaje charakterystyczne
cechy liczb (3.6)

zamienia znak rzymski na odpowiedni
miesiąc

1

WW

2.

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu (3.5)

zapisuje wyrażenie arytmetyczne

1

2

KO

II. wykonuje obliczenia (5.3)

oblicza różnicę wieku i zapisuje
odpowiedź adekwatną do uzyskanego
wyniku

1

3.

wykonuje obliczenia dotyczące
pieniędzy (5.3)

oblicza łączny koszt biletów

1

WW

4.

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu (3.5)

zapisuje równanie

1

4

RO

II. wykonuje obliczenia (5.3)

oblicza wartość niewiadomej
i wykonuje sprawdzenie

2

III. analizuje otrzymane wyniki
(3.9)

zapisuje odpowiedź adekwatną do
uzyskanego wyniku

1

5.

wykorzystuje w praktyce własności
liczb (5.5)

dokonuje poprawnych obliczeń

2

KO

6.

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu (3.5)

zapisuje wyrażenie arytmetyczne

1

3

RO

II. wykonuje obliczenie dotyczące
długości (5.3)

oblicza obwód prostokąta

1

III. analizuje otrzymane wyniki
(3.9)

zapisuje odpowiedź adekwatną
do uzyskanego wyniku

1

7.

posługuje się kategoriami czasu
(3.1)

oblicza upływ czasu

1

KO

8.

wykonuje obliczenia dotyczące
czasu (5.3)

oblicza, ile upłynęło czasu między
dwoma wydarzeniami i zapisuje
odpowiedź

1

KO

9. odczytuje informacje z mapy (1.4)

na podstawie mapy podaje kierunek
świata

1

WW

10.

stosuje zasady bezpieczeństwa
(5.8)

zna zasady bezpiecznego
przechodzenia przez jezdnię

1

D

11.

I. ustala sposób rozwiązania
zadania (3.8)

ustala sposób obliczenia łącznej wagi
zakupów

1

3

KO

II. wykonuje obliczenia dotyczące
wagi (5.3)

oblicza wagę zakupów i formułuje
odpowiedź

1

III. analizuje otrzymane wyniki
(3.9)

zapisuje odpowiedź adekwatną do
uzyskanego wyniku

1

W kartotece testu tym samym symbolem, np. (5.3), oznaczono różne umiejętności

szczegółowe, które są składowymi umiejętności (5.3) z podanej listy 28 umiejętności
sprawdzanych na sprawdzianie w klasie szóstej. Analizy wykonywane za pomocą aplikacji
ANT dotyczyć będą umiejętności z tej listy.

Schemat punktowania zadań otwartych testu

Wakacyjne pozdrowienia – część II

Numer

zadania

Kryteria i zasady przyznawania punktów

Liczba

punktów

1.

B – 1 punkt.

0–1

2.

I. Uczeń zapisuje wyrażenie arytmetyczne – 1 punkt.

35 – 9

0-1

0-2

II. Uczeń oblicza różnicę wieku i zapisuje odpowiedź – 1 punkt.

26

0-1

3.

B – 1 punkt.

0–1

4.

I. Uczeń zapisuje równanie – 1 punkt.

95 – □ = 56

0–1

0-4

II. Uczeń oblicza wartość niewiadomej – 1 punkt.
□ = 95 – 56
□ = 39

Uczeń wykonuje sprawdzenie – 1 punkt.

95 – 56 = 39 lub 39 + 56 = 95

0–2

III. Uczeń zapisuje odpowiedź adekwatną do uzyskanego wyniku – 1punkt.

0–1

5.

Za każde prawidłowo wykonane działanie – 1 punkt.
78, 13

0-2

6.

I. Uczeń zapisuje wyrażenie opisujące obwód prostokąta – 1 punkt.
2 ∙ (25 +18)

albo

25 + 25 + 18 + 18

0–1

0-3

II. Uczeń oblicza obwód prostokąta – 1 punkt.

86

Uwaga:
Jeśli uczeń otrzymuje 0 punktów za kryterium I, to nie może otrzymać
1 punktu za kryterium II.

0–1

III. Uczeń zapisuje odpowiedź adekwatną do uzyskanego wyniku – 1 punkt.
85 m (przy prawidłowych obliczeniach)

0–1

12.

wykorzystuje w sytuacjach
praktycznych własności liczb (5.5)

zaznacza ćwierć i pół litra

2

L

13.

rozumie potrzebę stosowania zasad
bezpieczeństwa (5.8)

zna zasady zachowania się po wypadku

2

L

14.

opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu za pomocą rysunku (3.5)

zaznacza temperaturę na termometrze

1

KO

7.

Wykonuje obliczenia i podaje odpowiedź – 1 punkt.

1997 – 1000 ( ten zapis może uczeń pominąć)

997 rok

0–1

8.

Uczeń wpisuje do odpowiedzi wynik: 2 godziny – 1 punkt.

Uwaga:
Uznaje się odpowiedź.: 2 godz., 2h, dwie godziny.
Nie uznaje się odpowiedzi: 2.00, 2

00

.

0–1

9.

C – 1 punkt.

0–1

10.

Uczeń numeruje kolejno: 5, 3, 1, 4, 2 – 1 punkt.

0–1

11.

I. Uczeń ustala sposób obliczenia łącznej masy bananów – 1 punkt.

75 – 18

0–1

0–3

II. Uczeń oblicza wartość wyrażenia – 1 punkt.

57

Uwaga:
Jeśli uczeń otrzymuje 0 punktów za kryterium I, to nie może otrzymać
1 punktu za kryterium II.

0–1

III. Formułuje odpowiedź zgodną z uzyskanym wynikiem – 1 punkt.
57 dag (przy prawidłowych obliczeniach)

0–1

12.

Za poprawne uzupełnienie każdej z luk – 1 punkt.
ćwierć, pół

0–2

13.

Uczeń uzupełnia pierwsze zdanie – 1 punkt.
policję lub pogotowie

0-2

Uczeń podaje właściwy numer telefonu – 1 punkt.
997, 999 lub 112

14.

Uczeń zaznacza temperaturę 20°C na termometrze – 1 punkt.

0–1