Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 1 z 16

Dar odpustu

Nauka o odpustach łączy się z tajemnicą Bożego Miłosierdzia. W Sakramencie Pojednania grzesznik otrzymuje
przebaczenie wyznanych grzechów, za które szczerze żałuje. Dzięki temu może on osiągnąć zbawienie.
Uzyskane przebaczenie nie uwalnia jednak od kar doczesnych, które spotykają nas za życia lub po śmierci
w czyśćcu. Uwolnieniu od tych kar służy właśnie obfity skarbiec odpustów Kościoła.

Odpust to darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy. Rozróżnia się odpusty
cząstkowe i zupełne (zależnie od tego, w jakim stopniu uwalniają nas od kary doczesnej: w części czy w całości).
Wierny może uzyskiwać odpust cząstkowy lub zupełny tylko za siebie lub ofiarować go za zmarłego,
ale za nikogo z żyjących, ponieważ każdy człowiek sam jest w stanie dokonać przemiany swojego życia
i wypełnić wymagane do otrzymania odpustu warunki.

Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu dnia, poza pozostającymi w obliczu śmierci, natomiast
odpusty cząstkowe można uzyskiwać w ciągu jednego dnia wielokrotnie.

Kościół, jako dobra matka, od wieków udziela swoim dzieciom odpustów ułatwiających zbawienie.

Rozróżnia się:

Odpust zupełny - jest to darowanie człowiekowi przez Boga wszystkich kar doczesnych za grzechy odpuszczone
co do winy w sakramencie pokuty (inaczej sakramencie pojednania). Kto uzyska odpust zupełny dla siebie,
uniknie kar czyśćcowych. Kto uzyska odpust zupełny za zmarłych, ratuje dusze z czyśćca.

Odpust cząstkowy - jest to częściowe darowanie człowiekowi przez Boga kar doczesnych.

:: O Grzechach ::

Grzechy powszednie i ciężkie
Grzechy powszednie (lekkie) oraz ciężkie (śmiertelne) - pojęcia w chrześcijańskiej teologii moralnej.
Rozróżnienie jest wprowadzone w Biblii („Istnieje taki grzech, który sprowadza śmierć." 1. List Jana 5,16).
Tradycja patrystyczna interpretowała je jako podział na grzechy, które powodują potępienie (skazują na piekło)
oraz takie, które nie powodują potępienia, choć osłabiają więź z Bogiem.
Grzechy śmiertelne według definicji świętego Tomasza z Akwinu sprowadzają się do postępowania wbrew
przykazaniu miłości Bożej, albo miłości bliźniego, podczas gdy grzechy powszednie polegają jedynie na "braku
porządku". (Summa theologiae, I-II, 88, 2). Grzech ciężki musi spełniać trzy warunki: dotyczyć materii poważnej
(np. naruszać jedno z dziesięciu przykazań), być popełniony z pełną świadomością i przy całkowitej wolności.
Grzech powszedni natomiast to naruszenie przykazań "w małej rzeczy", a w materii poważnej bez całkowitej
świadomości lub bez całkowitej dobrowolności.

… konsekwencją winy grzechu śmiertelnego jest utrata życia wiecznego (kara wieczna) …

Odpuszczenie grzechów lekkich i ciężkich
Grzechy lekkie gładzone są podczas spowiedzi, podczas każdego aktu żalu za grzechy, nawet wzbudzonego
prywatnie, w jakimkolwiek czasie, podczas aktu żalu doskonałego, w momencie przystępowania do Komunii
Św. a także w czasie aktu pokuty na mszy świętej.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 2 z 16

Grzech można by rzec składa się z winy i kary […] podczas spowiedzi […] gładzona jest wina za grzechy lekkie
i ciężkie […] g

rzech ciężki zostaje darowany co do winy i kary wiecznej, ale doczesne skutki pozostają

i są to […] kary doczesne i kary czyśćcowe (kary czyśćcowe to kary doczesne nieodpokutowane
za życia i muszą być odpokutowane w Czyśćcu) […] (stąd m.in. nauka o odpustach) …
…

grzech

lekki

pomniejsza

naszą

świętość,

wiarę

przyjaźń

Bogiem,

ale w przeciwieństwie do grzechu ciężkiego, nie pozbawia nas łaski uświęcającej […]
za nieodpokutowane grzechy lekkie za życia, trzeba będzie ponieść ciężkie kary oczyszczające
w Czyśćcu.

Jak odróżnić grzech ciężki od lekkiego?
Często, granice między grzechem ciężkim a lekkim zacierają się. Wątpliwości mogą być: co do faktu,
lub czy działanie było całkowicie świadome i dobrowolne, czy tez zostało wymuszone określoną
sytuacją.
Oto kilka wskazówek ułatwiających ocenę stopnia winy własnej:
1. Jeśli zostało popełnione jakieś niewielkie zło, nawet całkowicie świadomie i dobrowolnie,
nie ma grzechu ciężkiego.
2. Jeśli ktoś dopuścił się nawet wielkiego zła, jednak popełnił je albo niezupełnie świadomie,
albo niezupełnie dobrowolnie ( np. pod wpływem nagłego uczucia oburzenia, strachu itp.),
nie popełnił grzechu ciężkiego.
3. Nie popełnia grzechu ciężkiego ten, kto przed czynem nie zdaje sobie w pełni sprawy z powagi zła,
którego wielkość pojmuje dopiero po odpuszczeniu się go.
4. Grzech był raczej powszedni, jeśli nie został zaplanowany, a wyniknął raczej z nieprzewidzianej
sytuacji, z niewiedzy jak należało postąpić w zaskakujących okolicznościach, z nagłego przypływu
silnych uczuć(np. przerażenia, osłupienia, zdenerwowania, radości, wzburzenia, namiętności itp.).
5. Popełniony został grzech powszedni lub w ogóle nie było żadnego grzechu, jeśli w chwili pokusy,
(np. przy odczuwaniu niechęci do kogoś, uczucia nienawiści, pokusy przeciwko czystości itp.), modlę
się usiłując, mimo narzucającego się zła czynię dobro, np. pokonuję uczucie zazdrości, gniewu i modle
się za osoby, którym się lepiej powodzi, którzy go skrzywdzili, lub których sam skrzywdził, modli
się za osoby mimo pokusy i dobrze im życzy.
Uczucia są niezależne od człowieka i same w sobie nie są grzechem, stają się nim gdy akceptujemy
je i kierujemy się nimi w życiu.
6. Najprawdopodobniej nie dopuściła się grzechu ciężkiego osoba, która - bezpośrednio
po dokonaniu złego czynu - zaczęła szczerze żałować, naprawiać zło, przepraszać i wynagradzać
krzywdę.
7. Zdaniem wielu teologów, jeśli osoba starająca się żyć zgodnie z sumieniem, nie potrafi dokładnie
określić stopnia swojej winy, to jej budzący wątpliwości grzech nie był ciężki. Sam fakt
nieumiejętności i dobrowolności działania świadczy o tym, że grzechu ciężkiego nie było. świadome
i dobrowolne zaangażowanie się w zło nie było zbyt wielkie, skoro człowiek, zamiast pewności
grzechu ciężkiego , ma co do tego wątpliwości.
Chociaż grzech wątpliwy nie musi być ciężki, lepiej go wyznać przy Spowiedzi, w celu uniknięcia
niepokojów, jakie mogłyby się pojawić w przyszłości (np. czy Spowiedź nie była świętokradzka).

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 3 z 16

:: Odpust cząstkowy ::

Są trzy ogólne warunki uzyskania odpustu cząstkowego:
1. Wierny dostępuje odpustu cząstkowego, jeśli w czasie spełniania swoich obowiązków i w trudach życia
wznosi myśli do Boga z pokorą i ufnością, dodając w myśli jakiś akt strzelisty, np. "Jezu Chryste, zmiłuj się nad
nami"
2. Jeśli wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą potrzebującym współbraciom, pomagając
im osobiście lub dzieląc się z nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust cząstkowy.
3. Gdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czegoś godziwego, a przyjemnego dla siebie, uzyskuje
odpust cząstkowy.

Odpust cząstkowy jest też związany z odmówieniem wielu modlitw, np.: Anioł Pański (Regina Caeli w Okresie
Wielkanocnym); Duszo Chrystusowa; Wierzę w Boga; Psalm 130 (Z głębokości); Psalm 51 (Zmiłuj się...); Jutrznia
lub Nieszpory za zmarłych; modlitwa św. Bernarda (Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo); Aniele Boży, Składu
Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary); Symbol Nicejsko – Konstantynopolitański (mszalne wyznanie
wiary); litania: do Najświętszego Imienia Jezus, do Najświętszego Serca Pana Jezusa, do Najdroższej Krwi
Chrystusa Pana, Loretańska do Najświętszej Maryi Panny, do świętego Józefa, do Wszystkich Świętych; Wieczny
odpoczynek; Pod twoją obronę; czy też pobożnym przeżegnaniem się i wypowiedzeniem słów: W Imię Ojca
i Syna i Ducha Świętego. Amen.

:: Warunki uzyskania odpustu zupełnego ::

Kto uzyskuje odpust zupełny, jest w takim stanie, jak zaraz po Chrzcie Św.

Gdyby umarł, poszedłby wprost do nieba.



Brak jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego (tzw. Dyspozycja). Jeżeli jest brak
całkowitej dyspozycji - zyskuje się odpust cząstkowy.
Wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego - tzn. trzeba wykluczyć
na przyszłość dobrowolne i świadome powtarzanie grzechów ciężkich i lekkich, tzn. nie wolno u siebie
tolerować złych przyzwyczajeń lub dobrowolnie trwać w jakimkolwiek nałogu.



Stan łaski uświęcającej (brak nieodpuszczonego grzechu ciężkiego) lub spowiedź sakramentalna



Przyjęcie Komunii świętej



Odmówienie modlitwy (np. "Ojcze nasz" i "Zdrowaś Mario") w intencjach Ojca Świętego (nie chodzi o
modlitwę w intencji samego papieża, choć i ta modlitwa jest bardzo cenna; modlitwa związana z
odpustem ma być skierowana w intencji tych spraw, za które modli się każdego dnia papież. Intencje
te są często ogłaszane, m.in. na naszych stronach z kalendarzem na dany miesiąc).



Wykonanie czynności związanej z odpustem

1. «Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go
chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonym warunkami, za pośrednictwem Kościoła,
który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług
Chrystusa i świętych» (KPK, kan. 992; KKK, n. 1471). Odpust zupełny jest szczególnym darem łaski Bożej, dzięki
któremu wierny będący w stanie łaski uświęcającej w sakramentalnej spowiedzi może uzyskać również
darowanie kar czyśćcowych. Nie można uzyskać odpustu nie będąc w stanie łaski uświęcającej.
2. Tylko ten jest zdolny do uzyskania odpustu, kto został ochrzczony, nie jest ekskomunikowany i znajduje się w
stanie łaski, przynajmniej pod koniec wypełniania przepisanych czynności1 (kan. 996 § 1). Aby zaś wierny zdolny
do uzyskania odpustów rzeczywiście je uzyskał powinien mieć przynajmniej ogólną intencję zyskania odpustu

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 4 z 16

oraz wypełnić w określonym czasie i we właściwy sposób nakazane czynności, zgodnie z brzmieniem udzielenia
(kan. 996 § 2). Nadto wierny powinien wzbudzić sobie wewnętrzną postawę całkowitego oderwania od
grzechu, również powszedniego2 (a więc także od nałogu).
3. Odpust zupełny można zyskać tylko jeden raz dziennie, albo dla samego siebie albo dla jednej z dusz
cierpiących w czyśćcu (zob. kan. 994). Do otrzymania odpustu jednak wymagane jest nadto spełnienie trzech
następujących, tzw. zwykłych warunków3:
1) wyznać grzechy, przystępując do sakramentalnej spowiedzi4;
2) przyjąć sakramentalną Komunię świętą;
3) pomodlić się według intencji Ojca świętego5.
4. Spowiednicy są upoważnieni do dokonywania zmian zarówno przepisanego dzieła obdarzonego odpustem,
jak też warunków do uzyskania odpustów dla osób, które mają prawną przeszkodę uniemożliwiającą lub bardzo
utrudniającą zyskanie odpustów, zachowując pewną równowagę między tym, co penitent miał wykonać, a tym,
co może wykonać ze względu na jego ograniczone możliwości dokonania czynu obdarzonego odpustem6.
5. Ordynariusze mogą zezwalać wiernym, w stosunku do których posiadają władzę, a którzy mieszkają w
okolicach, gdzie wcale nie można albo tylko z wielką trudnością przystąpić do sakramentalnej spowiedzi lub
przyjęcia Komunii świętej, aby mogli uzyskać odpust bez sakramentalnej spowiedzi i eucharystycznej Komunii
świętej, byle tylko wzbudzili sobie akt żalu doskonałego i mieli postanowienie przystąpienia do tych
sakramentów, skoro tylko nadarzy się okazja7. W tym wypadku nie chodzi o zamianę, lecz o zezwolenie-
dyspensę od dwóch warunków: spowiedzi i Komunii świętej. Jednak wierny musi się też wyrzec wszelkiego
grzechu, nawet powszedniego. I od tego nie może zwolnić ani ordynariusz, ani spowiednik. W tych
dyspozycjach widoczna jest troska Kościoła o umożliwienie wiernym zyskania odpustu zupełnego8.

Ewentualna spowiedź, Komunia święta i modlitwa w intencjach Ojca Świętego mogą być wypełnione w ciągu
kilku dni przed lub po wypełnieniu czynności, z którą związany jest odpust; między tymi elementami musi
jednak istnieć związek.

Wskazane jest, ale nie konieczne, aby przystąpić do spowiedzi sakramentalnej, a zwłaszcza do komunii św. i
pomodlić się w intencjach papieskich w tym samym dniu, w którym dokonuje się dzieła związanego z
odpustem; wystarczy jednak, jeśli dopełni się tych pobożnych obrzędów i modlitw w okresie kilkunastu (ok. 20)
dni przed lub po dziele odpustowym. Wybór modlitwy do odmówienia w intencjach papieskich pozostawia się
wiernym, ale zaleca się «Ojcze nasz» i «Zdrowaś Maryjo». Dla uzyskania kilku odpustów zupełnych wystarczy
jedna spowiedź sakramentalna, ale dla każdego z osobna wymagana jest komunia św. i modlitwa w intencjach
papieskich.
W przypadku osób, którym rzeczywiste przeszkody uniemożliwiają spełnienie przepisanych dzieł i warunków,
spowiednicy mogą je zmienić (oczywiście nie dotyczy to obowiązku wyrzeczenia się grzechu, także
powszedniego).
Odpusty można zawsze uzyskać dla samego siebie lub dla dusz osób zmarłych, nie można natomiast uzyskać ich
dla innych osób żyjących na ziemi.
Po jednej spowiedzi można uzyskać wiele odpustów zupełnych, natomiast po jednej Komunii świętej i jednej
modlitwie w intencjach papieża - tylko jeden odpust zupełny.

Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych (niekoniecznie muszą być to osoby nam znane, nie
musimy wymieniać konkretnego imienia - wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego
odpustu potrzebuje). Przez taki dar sam ofiarodawca zyskuje dla siebie odpust zupełny w godzinie swojej
śmierci.

Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu doby, jednak w momencie śmierci wierny może uzyskać
odpust zupełny, chociaż tego dnia uzyskał już wcześniej inny odpust zupełny. Natomiast odpustów cząstkowych
można wiele uzyskać w ciągu każdego dnia.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 5 z 16

:: Czynności związane z odpustem zupełnym ::

Oto wykaz odpustów zupełnych i cząstkowych, podanych przez Penitencjarię Apostolską 29 czerwca 1969
roku:
1. Odmówienie modlitwy: Czynności nasze... (Mszał Rzymski: kolekta z czwartku po Popielcu) - odpust
cząstkowy.
2. Odmówienie aktów cnót teologalnych i żalu za grzechy - odpust cząstkowy.
3. Nawiedzenie Najświętszego Sakramentu - odpust cząstkowy; adoracja Najświętszego Sakramentu:
przynajmniej pół godziny - odpust zupełny.
4. Odmówienie hymnu: Uwielbiam Cię nabożnie (Adoro Te, devote) - odpust cząstkowy.
5. Odmówienie przed zebraniami modlitwy: Stajemy wobec Ciebie, Panie - odpust cząstkowy.
6. Odmówienie modlitwy: Do Ciebie, Święty Józefie - odpust cząstkowy.
7. Odmówienie modlitwy: Dzięki Ci składamy, Wszechmogący Boże, za wszystkie dobrodziejstwa Twoje. Który
żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen. - odpust cząstkowy.
8. Odmówienie modlitwy: Aniele Boży - odpust cząstkowy.
9. Odmówienie modlitwy Anioł Pański, w okresie wielkanocnym Królowo nieba - odpust cząstkowy.
10. Odmówienie hymnu Duszo Chrystusowa - odpust cząstkowy.
11. Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich (św. Piotra, św. Pawła za Murami, Matki
Boskiej Większej, św. Jana na Lateranie) i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę

- w święto tytułu;

- w jakiekolwiek święto nakazane;

- raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego - odpust zupełny.

12. Błogosławieństwo Papieskie Urbi et Orbi choćby tylko przez radio lub telewizję - odpust zupełny.
13. Nawiedzenie cmentarza w dniach 1-8 listopada i modlitwa za zmarłych - odpust zupełny; w pozostałe dni
roku - odpust cząstkowy
14. Nawiedzenie cmentarza starochrześcijańskiego, czyli katakumb - odpust cząstkowy.
15. Odmówienie Składu Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary) lub Symbolu Nicejsko-
Konstantynopolitańskiego (mszalne wyznanie wiary) - odpust cząstkowy.
16. Akt komunii duchowej, wzbudzony przy pomocy jakiejkolwiek pobożnej formuły - odpust cząstkowy.
17. Pobożne uczestnictwo w adoracji krzyża podczas liturgii w Wielki Piątek - odpust zupełny.
18. Odmówienie Jutrzni lub Nieszporów żałobnych - odpust cząstkowy.
19. Udział w nauczaniu lub uczeniu się nauki chrześcijańskiej - odpust cząstkowy.
20. Odmówienie Psalmu 130(729): Z głębokości - odpust cząstkowy.
21. Odmówienie modlitwy: Panie, Boże wszechmogący... (Liturgia Godzin: poniedziałek, II tydzień, Jutrznia) -
odpust cząstkowy.
22. Odmówienie modlitwy: Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu - po komunii św. przed obrazem Jezusa Chrystusa w
każdy piątek Wielkiego Postu i w Wielki Piątek - odpust zupełny; w pozostałe dni roku - odpust cząstkowy.
23. Uczestnictwo w uroczystym obrzędzie eucharystycznym na zakończenie kongresu eucharystycznego -
odpust zupełny.
24. Odmówienie modlitwy: Wysłuchaj nas, Panie Święty, Ojcze wszechmogący, wieczny Panie, i racz zesłać z
nieba świętego Anioła Swego, aby strzegł, osłaniał, nawiedzał i bronił wszystkich mieszkańców tego domu.
Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. - odpust cząstkowy.
25. Uczestnictwo w rekolekcjach trwających przynajmniej trzy dni - odpust zupełny.
26. Odmówienie aktu: O Jezu Najsłodszy (akt wynagrodzenia) - odpust cząstkowy, natomiast w uroczystość
Najświętszego Serca Pana Jezusa - za odmówienie publiczne - odpust zupełny.
27. Odmówienie aktu: 0 Jezu Najsłodszy, Odkupicielu (akt poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi) -
odpust cząstkowy, natomiast w uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata za odmówienie publiczne -
odpust zupełny.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 6 z 16

28. W godzinę śmierci, o ile nie ma kapłana, który udzieliłby sakramentów i błogosławieństwa papieskiego,
można odmówić jakąkolwiek modlitwę, o ile chrześcijanin za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek
modlitw. Do tego odpustu należy posłużyć się krucyfiksem lub krzyżem - odpust zupełny:
29. Odmówienie litanii: do Najświętszego Imienia Jezus, do Najświętszego Serca Pana Jezusa, do Najdroższej
Krwi Chrystusa Pana, Loretańska do Najświętszej Maryi Panny, do świętego Józefa, do Wszystkich Świętych -
odpust cząstkowy.
30 Odmówienie kantyku: Magnificat - odpust cząstkowy.
31. Odmówienie modlitwy: Maryjo, Matko łaski, Matko miłosierdzia. Broń mnie od wroga i przyjmij w godzinę
śmierci - odpust cząstkowy.
32. Odmówienie modlitwy: Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo (modlitwa św. Bernarda) - odpust cząstkowy.
33. Odmówienie Psalmu 51(50): Zmiłuj się... - odpust cząstkowy.
34. Uczestnictwo w publicznie odprawianej nowennie przed Bożym Narodzeniem, Zesłaniem Ducha Świętego i
Niepokalanym Poczęciem - odpust cząstkowy.
35. Posługiwanie się przedmiotami pobożności (krucyfiksem, krzyżem, różańcem, szkaplerzem, medalikiem),
jeśli są pobłogosławione przez Papieża, ewentualnie przez biskupa - odpust zupełny, jeśli w uroczystość
świętych Apostołów Piotra i Pawła, odmówimy wyznanie wiary (jakąkolwiek formułę); natomiast posługując się
tymi przedmiotami pobłogosławionymi przez kapłana lub diakona - odpust cząstkowy.
36. Odmawianie Małych oficjów: O męce Pańskiej, o Najświętszym Sercu Pana Jezusa, o Matce Bożej, o
Niepokalanym Poczęciu, o św. Józefie - odpust cząstkowy.
37. Odmówienie zatwierdzonej przez władzę kościelną modlitwy o powołania kapłańskie i zakonne - odpust
cząstkowy.
38. Odprawienie modlitwy myślnej (rozmyślania) - odpust cząstkowy.
39 Odmówienie modlitwy za Papieża: Wezwanie: Módlmy się za Papieża naszego... Odpowiedź: Niech go Pan
strzeże, zachowa przy życiu, darzy szczęściem na ziemi, i broni przed nieprzyjaciółmi - odpust cząstkowy.
40. Odmówienie modlitwy: 0 święta uczto... - odpust cząstkowy.
41. Słuchanie przepowiadanego Słowa Bożego (kazania) - odpust cząstkowy; wysłuchanie kilku nauk w czasie
misji oraz uczestnictwo w uroczystym zakończeniu - odpust zupełny
42. Pierwsza komunia św. -odpust zupełny zyskują ci, którzy po raz pierwszy przystępują do komunii św. lub
pobożnie uczestniczą w tej uroczystości.
43. Sprawowanie i uczestnictwo we Mszy św. prymicyjnej - odpust zupełny.
44. Odmówienie: Modlitwy o jedność Kościoła - odpust cząstkowy.
45. Uczestnictwo w miesięcznym dniu skupienia - odpust cząstkowy.
46. Odmówienie modlitwy: Wieczny odpoczynek - odpust cząstkowy.
47. Odmówienie modlitwy: Racz, Panie nagrodzić życiem wiecznym wszystkich, którzy nam dobrze czynią dla
imienia Twego - odpust cząstkowy.
48. Odmówienie różańca w kościele, kaplicy publicznej, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej, w pobożnym
stowarzyszeniu (wystarczy odmówić tylko jedną część różańca) - odpust zupełny; natomiast odmówienie poza
tymi miejscami lub wspólnotami - odpust cząstkowy:
49. Sprawowanie i uczestnictwo we Mszy św. jubileuszowej z okazji 25-, 50-, 60-lecia kapłaństwa - odpust
zupełny.
50. Czytanie Pisma Świętego przez pół godziny - odpust zupelny; natomiast w krótszym czasie - odpust
cząstkowy.
51. Odmówienie: Witaj Królowo, Matko Miłosierdzia... - odpust cząstkowy.
52. Odmówienie: Święta Maryjo, przybądź z pomocą biednym - odpust cząstkowy.
53. Odmówienie modlitwy: "Święci Apostołowie Piotrze i Pawle..." - odpust cząstkowy.
54. W dniu liturgicznego obchodu świętego odmówienie modlitwy mszalnej (kolekty) lub innej, zatwierdzonej
ku czci danego świętego - odpust cząstkowy.
55. Pobożne przeżegnanie się i wypowiedzenie słów: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. - odpust
cząstkowy.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 7 z 16

56. Nawiedzenie kościołów stacyjnych w Rzymie - odpust cząstkowy; natomiast uczestniczenie w tych
kościołach w świętych czynnościach - odpust zupełny.
57. Odmówienie modlitwy: Pod Twoją obronę - odpust cząstkowy.
58. Nawiedzenie kościoła (jednorazowo), w którym trwa Synod diecezjalny i odmówienie tam Ojcze nasz i
Wierzę - odpust zupełny.
59. Odmówienie: Przed tak wielkim Sakramentem... podczas liturgii Wieczerzy Pańskiej po Mszy św. (w Wielki
Czwartek) i w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) - odpust zupełny; w innym czasie -
odpust cząstkowy.
60. Publiczne odmówienie hymnu: Ciebie Boga... (Te Deum) w ostatnim dniu roku - odpust zupełny; w innym
czasie (nawet prywatnie odmawiając) - odpust cząstkowy.
61. Publiczne odmówienie hymnu: Przyjdź Duchu Święty (Veni Creator) w Nowy Rok i w uroczystość zesłania
Ducha Świętego - odpust zupełny; w pozostałe dni (nawet prywatnie odmawiając) odpust cząstkowy.
62. Odmówienie modlitwy: Przyjdź Duchu Święty, napełnij serca wiernych Twoich i ogień miłości w nich zapal -
odpust cząstkowy.
63. Odprawienie Drogi Krzyżowej - warunki:
- odprawić przed stacjami Drogi Krzyżowej;
- musi być 14 krzyżyków;

- rozważanie Męki i śmierci Chrystusa (nie jest konieczne rozmyślanie o poszczególnych tajemnicach każdej
stacji);
- wymaga się przechodzenia od jednej stacji do drugiej (przy publicznym odprawianiu wystarczy,
aby prowadzący przechodził, jeśli wszyscy wierni nie mogą tego czynić); "przeszkodzeni" (np.: chorzy) mogą
przez pół godziny pobożnie czytać i rozważać o Męce i Śmierci Chrystusa - odpust zupełny

64. Odmówienie modlitwy: Nawiedź ten dom (Liturgia Godzin: Kompleta po Nieszporach uroczystości) - odpust
cząstkowy.
65. Nawiedzenie kościoła parafialnego: w święto tytułu lub 2 sierpnia, kiedy to przypada odpust "Porcjunkuli";
należy wtedy odmówić Ojcze nasz i Wierzę - odpust zupełny.
66. Nawiedzenie kościoła i ołtarza w dniu poświęcenia (dawnej konsekracji) i odmówienie tam Ojcze nasz
i Wierzę - odpust zupełny.
67. Nawiedzenie kościoła lub kaplicy we Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada)
i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę - odpust zupełny.
68. Nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonników w święto ich założyciela i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę
- odpust zupełny.
69. Nawiedzenie kościoła lub kaplicy w czasie trwania wizytacji pasterskiej - odpust cząstkowy; natomiast
uczestniczenie tam w świętych czynnościach, którym przewodniczy wizytator - odpust zupełny.
70. Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych podczas liturgii Wigilii Paschalnej lub w rocznicę swego chrztu -
odpust zupełny; natomiast odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych przy pomocy jakiejkolwiek formuły w innym
czasie - odpust cząstkowy.

Odpusty zatwierdzone dla Polski:
1. Uczestnictwo w nabożeństwie Gorzkich żalów jeden raz w okresie Wielkiego Postu w jakimkolwiek kościele
na terenie Polski - odpust zupełny.
2. Nawiedzenie bazyliki mniejszej w następujące dni [patrz załącznik 1 niniejszego opracowania – str. 15]:
- w uroczystość Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca);
- w święto tytułu;
- w święto "Porcjumkuli" (2 sierpnia);
- jeden raz w ciągu roku w dniu określonym według uznania - odpust zupełny.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 8 z 16

II. Odpust zupełny za odmówienie Koronki do Bożego Miłosierdzia

[zobacz załącznik 2 ninieszego

opracowania str. 16].
1. Sposób odmawiania Koronki do Bożego Miłosierdzia Pan Jezus objawił świętej S. Faustynie 13 i 14 wrześniu
1935 roku, w Wilnie. Chrystus przywiązał do tej praktyki poważne obietnice: "Uprosisz wszystko, jeśli tylko to, o
co się modlisz, zgodne jest z Bożą wolą"10.
2. Penitencjaria Apostolska dekretem z 12 stycznia 2002 roku postanowiła, że wszyscy wierni mogą zyskać
odpust zupełny - pod zwykłymi warunkami (zob. wyżej: Zasady ogólne n. 3, 1)-3) - jeśli wyzbędą się całkowicie
przywiązania do jakiegokolwiek grzechu i pobożnie odmówią Koronkę do Bożego Miłosierdzia w kościele lub
kaplicy wobec Najświętszego Sakramentu Eucharystii, publicznie wystawionego lub też przechowywanego w
tabernakulum.
3. Jeżeli wierni z powodu choroby lub innej słusznej przyczyny nie mogą wyjść z domu, ale odmówią Koronkę do
Bożego Miłosierdzia z ufnością i pragnieniem miłosierdzia dla siebie oraz gotowością okazania go innym, to pod
zwykłymi warunkami równie mogą zyskać odpust zupełny11.
4. W wypadku braku któregoś z wyżej opisanych wymogów, odpust będzie tylko cząstkowy12. Można go zyskać
więcej razy w ciągu jednego dnia13.
5. Koronka do Bożego Miłosierdzia to bardzo skuteczna modlitwa, odwołujemy się w niej bowiem do bolesnej
Męki Chrystusa: "Dla Jego bolesnej Męki miej miłosierdzie dla nas i całego świata"; mówimy w niej: "Ojcze
Przedwieczny, ofiaruję Ci Ciało i Krew, Duszę i Bóstwo najmilszego Syna Twojego, a Pana naszego Jezusa
Chrystusa na przebłaganie za grzechy nasze i całego świata". Odmawianie Koronki pobożnie i z ufnością,
wyprasza również łaskę szczęśliwej i spokojnej śmierci; mogą ją otrzymać nie tylko ci, którzy odmawiają
Koronkę, ale także umierający, przy którym modlą się inni.
Odmawianie Koronki do Bożego Miłosierdzia może być naszą odpowiedzią na wezwanie Ojca Świętego, abyśmy
wszyscy byli świadkami miłosierdzia.

III. Odpust zupełny w uroczystość Bożego Miłosierdzia - w II Niedzielę Wielkanocy

1. Penitencjaria Apostolska w dekrecie z 29 czerwca 2002 roku podała, co następuje: Miłosierdzie Boże zdolne
jest przebaczyć najcięższe nawet grzechy, ale czyniąc to skłania wiernych do wzbudzenia w sobie
nadprzyrodzonego żalu za własne grzechy, tak że podejmują oni - również z pomocą łaski Bożej - mocne
postanowienie, by już więcej nie grzeszyć. Takie duchowe usposobienie pozwala rzeczywiście uzyskać
wybaczenie grzechów śmiertelnych, kiedy wierny przyjmuje z pożytkiem sakrament pokuty lub też żałuje za nie
przez akt doskonałej miłości bądź doskonałego żalu i postanawia przystąpić jak najprędzej do sakramentu
pokuty.
2. Odpust zupełny - pod zwykłymi warunkami - mogą zyskać ci, którzy w II niedzielę Wielkanocy (uroczystość
Bożego Miłosierdzia) z sercem całkowicie wolnym od wszelkiego przywiązania do jakiegokolwiek grzechu,
choćby powszedniego, wezmą udział w pobożnych praktykach ku czci Bożego Miłosierdzia albo przynajmniej
odmówią przed Najświętszym Sakramentem publicznie wystawionym, lub przechowywanym w tabernakulum,
w jakimkolwiek kościele lub kaplicy, modlitwę «Ojcze nasz» i «Wierzę w Boga», dodając pobożne wezwanie do
Pana Jezusa Miłosiernego, np. «Miłosierny Jezu, ufam Tobie»15.
3. Ponadto marynarze, którzy wykonują swoje obowiązki na morzach; wielu ludzi, których wojenne tragedie,
polityczne wydarzenia, uciążliwe warunki naturalne i inne podobne przyczyny zmusiły do opuszczenia rodzinnej
ziemi; chorzy i ich opiekunowie oraz ci wszyscy, którzy z uzasadnionej przyczyny nie mogą opuścić domu lub
wykonują pilne potrzebne zadania dla dobra społeczności, mogą w Niedzielę Bożego Miłosierdzia uzyskać
odpust zupełny: wyrzekając się całkowicie jakiegokolwiek grzechu i z zamiarem spełnienia - gdy tylko będzie to
możliwe - trzech zwykłych warunków, odmówią przed wizerunkiem Miłosiernego Pana «Ojcze nasz» i « Wierze
w Boga», dodając pobożne wezwanie do Pana Jezusa Miłosiernego (np. «Jezu Miłosierny, ufam Tobie»)16.
4. Gdyby nawet to (co podano wyżej) nie było możliwe do wykonania, w tym dniu odpust zupełny mogą zyskać
ci, którzy duchowo zjednoczą się z wiernymi, spełniającymi w zwyczajny sposób przepisane praktyki w celu
uzyskania odpustu, i ofiarują Miłosiernemu Bogu modlitwę, a wraz z nią cierpienie spowodowane chorobą i
trudy swojego życia, podejmując jednocześnie postanowienie, że spełnią trzy zwyczajne warunki przepisane do
uzyskania odpustu zupełnego, gdy tylko będzie to możliwe17.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 9 z 16

5. Penitencjaria Apostolska przyznała też odpust cząstkowy wiernym, którzy - przynajmniej z sercem
skruszonym - pobożnie odmówią do Miłosiernego Jezusa któreś z zatwierdzonych wezwań18.
6. Duszpasterze, szczególnie proboszczowie powinni informować wiernych o tych możliwościach, ułatwiać
przystępowanie do sakramentalnej spowiedzi, w Niedzielę Bożego Miłosierdzia po Mszy świętej lub
Nieszporach, albo podczas nabożeństwa ku czci Bożego Miłosierdzia, przewodniczyć odmawianiu zaleconych tu
modlitw; powinni też zachęcać wiernych do spełniania uczynków chrześcijańskiego miłosierdzia

Wspomniany dokument podaje 31 takich czynności, są to:
1. Adoracja Najświętszego Sakramentu przez pół godziny (3).
2. Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam “Ojcze nasz” i “Wierzę”:
a) w święto tytułu;
b) w jakiekolwiek święto nakazane;
c) jeden raz w roku (11).
3. Pobożne przyjęcie błogosławieństwa papieskiego “Urbi et orbi”, choćby tylko przez radio (12).
4. Pobożne nawiedzenie cmentarza od dnia 1 do 8 listopada i modlitwa na cmentarzu za zmarłych, choćby tylko
w myśli (13).
5. Pobożna adoracja i ucałowanie krzyża w Wielki Piątek w czasie uroczystego obrzędu liturgicznego (17).
6. Pobożne odmówienie w każdy piątek Wielkiego Postu po Komunii świętej modlitwy przed obrazem Jezusa
Chrystusa ukrzyżowanego: “Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu...” (22).
7. Pobożny udział w obrzędzie Eucharystycznym, jaki zwykle ma miejsce pod koniec Kongresu Eucharystycznego
(23).
8. Udział w ćwiczeniach duchowych przez trzy pełne dni (25).
9. Publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia Najświętszemu Sercu Jezusowemu w Uroczystość Najświętszego
Serca Pana Jezusa (26).
10. Publiczne odmówienie aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi w Uroczystość Chrystusa
Króla (27).
11. W godzinie śmierci, gdy wiemy jest odpowiednio dysponowany (28).
12. Pobożne ucałowanie przedmiotów kultu (krzyżyki, szkaplerze, medaliki itp.) w Uroczystość Świętych
Apostołów Piotra i Pawła, jeśli te przedmioty są poświęcone przez papieża lub biskupa. Trzeba także odmówić
wyznanie wiary (35).
13. Pobożny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakończeniu (41).
14. Przyjęcie po raz pierwszy Ciała Pańskiego lub uczestniczenie w takiej pobożnej ceremonii (42).
15. Odprawienie pierwszej Mszy świętej w połączeniu z pewną uroczystością lub pobożny udział w tej Mszy
świętej (43).
16. Odmówienie jednej części Różańca świętego wspólnie z kimś w dowolnym miejscu, lub samemu, ale
wówczas tylko w kościele lub w kaplicy (48).
17. Jubileusz kapłaństwa (25, 50, 60-lecia) z postanowieniem wobec Boga wiernego wypełniania obowiązków
swojego powołania, a także udział w tej Mszy świętej, połączonej z pewną ceremonią (49).
18. Pobożne czytanie Pisma Świętego przez pół godziny (50).
19. Nawiedzenie kościoła stacyjnego w Rzymie i pobożny udział w nabożeństwie stacyjnym (56).
20. Nawiedzenie kościoła (jednorazowo), w którym odbywa się synod diecezjalny i odmówienie tam “Ojcze
nasz” i “Wierzę” (58).
21. Odmówienie w sposób uroczysty “Przed tak wielkim Sakramentem...” w Wielki Czwartek w czasie Wieczerzy
Pańskiej lub w Boże Ciało (59).
22. Publiczne odmówienie “Te Deum” w ostatnim dniu roku (60).
23. Publiczne odmówienie “Hymnu do Ducha Świętego” w Nowy Rok lub w Uroczystość Zesłania Ducha
Świętego (61).
24. Odprawienie Drogi Krzyżowej przed stacjami zatwierdzonymi przez Kościół (63).

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 10 z 16

25. Nawiedzenie kościoła parafialnego w święto tytułu (Patrona) i pobożne odmówienie w nim “Ojcze nasz” i
“Wierzę” (65).
26. Pobożne nawiedzenie kościoła parafialnego w dniu 2 sierpnia (tzw. odpust Porcjunkuli) i odmówienie w nim
“Ojcze nasz” i “Wierzę” (65).
27. Pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w samym dniu konsekracji i odmówienie w nim “Ojcze nasz” i
“Wierzę” (65).
28. Nawiedzenie kościoła w Dniu Zaduszny m lub w najbliższą niedzielę, lub w Uroczystość Wszystkich Świętych
i odmówienie w nim “Ojcze nasz” i “Wierzę” (67).
29. Pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w Uroczystość Świętego Założyciela i odmówienie w
nim “Ojcze nasz” i “Wierzę” (68).
30. Udział w świętej czynności, w której przewodniczy wizytator (np. biskup) z okazji wizytacji pasterskiej (69).
31. Odmówienie przyrzeczeń Chrztu świętego w Wielką Sobotę w czasie nabożeństwa lub w rocznicę własnego
Chrztu świętego (70).
Uwaga: Numery podane w nawiasie wskazują numer kolejny danej czynności podanej w “Wykazie Odpustów”.
Oprócz tego Wykazu zostały przyznane jeszcze dwa odpusty zupełne dla następujących czynności:
1. Za pobożne uczestniczenie w nabożeństwie zwanym “Gorzkie Żale” jeden raz w tygodniu w okresie Wielkiego
Postu, tylko na terenie Polski.
2. Za nawiedzenie Bazyliki Mniejszej w całym świecie i odmówienie w niej “Ojcze nasz” i “Wierzę” [patrz
załącznik 1 niniejszego opracowania – str. 15]:
a) w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła;
b) w święto tytułu (Patrona) kościoła;
c) w święto Porcjunkuli (2 sierpnia);
d) jeden raz w ciągu roku według własnego uznania.
Wszystkie wyżej wymienione czynności są szczegółowo omówione w dokumencie “Enchiridion
indulgentiarum”. Najważniejsze z nich podajemy poniżej. Wśród czynności obdarzonych odpustem zupełnym są
cztery takie, które można wypełnić codziennie. Każdy wierny może więc wybrać codziennie, jedną z nich według
własnego uznania. Te cztery czynności są podane na afiszu (III warunek), ale dwie z nich trzeba szerzej omówić.

Oto wyjaśnienie czynności odnośnie do modlitwy różańcowej:
“Dla uzyskania odpustu zupełnego za odmówienie Różańca świętego określa się następujące warunki:
1. Wystarczy odmówić tylko jedną część Różańca świętego (tzn. 5 dziesiątków). Jednakże te pięć dziesiątków
należy odmówić w sposób ciągły.
2. Z modlitwą ustną należy połączyć pobożne rozważanie tajemnic.
3. W odmawianiu publicznym (w czasie nabożeństwa) tajemnice winny być zapowiadane zgodnie z
zatwierdzoną miejscową praktyką. W prywatnym zaś odmawianiu (tylko w kościele lub w kaplicy publicznej)
wystarczy, że wiemy łączy z modlitwą ustną rozważanie tajemnic. Odpust może stać się zupełny, gdy odmawia
się Różaniec w kościele, w kaplicy publicznej, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej, w pobożnym
stowarzyszeniu” (Ench. ind., nr 48).

Szerszego omówienia wymaga także czynność podana na afiszu odnośnie do odprawiania Drogi Krzyżowej.
Odpust zupełny związany z odprawieniem Drogi Krzyżowej omawia szerzej wyżej wymieniony dokument w
numerze 63, mianowicie:
“l. Pobożne ćwiczenie należy odprawić przed stacjami Drogi Krzyżowej zatwierdzonej przez Władzę Kościelną.
2. Dla odprawienia Drogi Krzyżowej wymaga się tylko pobożnego rozważania męki i śmierci Chrystusa. Nie jest
zatem rzeczą konieczną rozmyślanie o poszczególnych tajemnicach każdej stacji.
3. Wymaga się jednak przechodzenia od jednej stacji do drugiej. Jeżeli jednak tę praktykę odprawia się
publicznie i wszyscy biorący udział nie mogą bez zamieszania przechodzić od stacji do stacji, wystarczy, jeżeli
przechodzi prowadzący Drogę Krzyżową, podczas gdy inni pozostają na swoim miejscu.
4. Przeszkodzeni (np. chorzy) mogą uzyskać taki sam odpust, jeżeli przynajmniej przez pół godziny będą
pobożnie czytać i rozważać o męce i śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa".

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 11 z 16

Najbardziej znaczącym dla żyjącego katolika jest odpust zupełny określony na godzinę śmierci. Papież Paweł VI
ogłosił (Ind. doc., norma 1-8): “Jeżeli nie i ma kapłana... Święta Matka Kościół łaskawie mu (konającemu)
udziela, o ile jest odpowiednio dysponowany, odpustu zupełnego, który uzyskuje w momencie śmierci, byleby
za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Do uzyskania tego odpustu chwalebną jest rzeczą
posługiwać się krucyfiksem lub krzyżem. Taką odpowiednią dyspozycją w godzinie śmierci jest stan łaski
uświęcającej i wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego” (por. Ench. ind. nr 28).
Kościół więc zachęca wiernych, by ofiarowali wszystkie odpusty przez całe życie za zmarłych, ponieważ taka
częsta praktyka wytwarza w człowieku tę właśnie odpowiednią dyspozycję, dzięki której uzyska na pewno
odpust zupełny dla siebie w godzinie śmierci. Odpustów, tak zupełnych jak i cząstkowych, nie można ofiarować
za żywych, ratując zaś dusze czyśćcowe - spełnia człowiek wspaniałe uczynki miłosierdzia.
“Odpust związany z jakimś świętem uważa się za przeniesiony na ten dzień, na który przenosi się samo święto
lub prawnie przynajmniej jego zewnętrzną uroczystość” (Ench. ind., norma 17).
“Jeżeli do uzyskania odpustu związanego z jakimś dniem jest wymagane nawiedzenie kościoła lub kaplicy, to
może ono mieć miejsce od południa dnia poprzedzającego aż do północy kończącej dzień oznaczony” (tamże,
norma 18).
“Dzieło przepisane dla uzyskania odpustu zupełnego, a związane z kościołem lub kaplicą, obejmuje ich pobożne
nawiedzenie, w czasie którego należy odmówić Modlitwę Pańską i symbol wiary, tzn. “Ojcze nasz” i “Wierzę”
(tamże, norma 25).
“Po jednej Spowiedzi Sakramentalnej można uzyskać wiele (plures) odpustów zupełnych. Natomiast po jednym
przyjęciu Ciała Pańskiego i po jednej modlitwie w intencjach Ojca Świętego zyskuje się tylko jeden odpust
zupełny” (tamże, norma 28).
“Warunek dotyczący modlitwy w intencjach Ojca Świętego wypełnia się całkowicie przez odmówienie «Ojcze
nasz» i «Zdrowaś». Pozostawia się jednak wiernym możność odmówienia jakiejkolwiek innej modlitwy, zgodnie
z ich pobożnością” (tamże, norma 29).
“Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu dnia. Jednakże w momencie śmierci wierny może
uzyskać odpust zupełny, chociażby tego dnia uzyskał już wcześniej inny odpust zupełny” (Ench. ind., norma 24).
Odpustów cząstkowych (już bez określenia terminu, np. 100 dni... itp.) można uzyskać wiele każdego dnia.
Szczególną skuteczność w ratowaniu dusz czyśćcowych widzi Kościół w każdej odprawionej Mszy świętej. W
normie 21 (Ench. ind.) czytamy; “Święta Matka Kościół wyraża jak największą troskę o zmarłych. Znosząc zatem
jakikolwiek przywilej w tej materii stwierdza, że zmarłym można przychodzić z pomocą najbardziej przez każdą
ofiarę Mszy świętej”.

λ adoracja Najświętszego sakramentu trwająca przynajmniej pół godziny (krótsza – odpust cząstkowy),
λ odmówienie przez wiernego w granicach Polski Koronki do Miłosierdzia Bożego w kościele lub kaplicy wobec
Najświętszego Sakramentu Eucharystii, publicznie wystawionego lub też przechowywanego w tabernakulum,
λ odmówienie w całości przynajmniej jednej części Różańca (pięciu dziesiątek) w kościele, kaplicy publicznej, w
rodzinie, wspólnocie zakonnej czy pobożnym stowarzyszeniu, połączone z rozmyślaniem nad rozważanymi
tajemnicami (odmówienie poza tymi miejscami lub wspólnotami - odpust cząstkowy);
λ czytanie z szacunkiem Pisma Świętego przynajmniej przez pół godziny (krócej – odpust cząstkowy),
λ nawiedzenie cmentarza w dniach od 1 do 8 listopada połączone z modlitwą za zmarłych (odpust ten może być
ofiarowany

tylko

zmarłych);

pozostałe

dni

roku

–

odpust

cząst¬kowy,

λ odmówienie Przed tak wielkim Sakramentem podczas liturgii Wieczerzy Pańskiej (w Wielki Czwartek) i w
uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało); inne dni – odpust cząstkowy,
λ odmówienie modlitwy: Oto ja, o dobry i najsłod¬szy Jezu – po Komunii Świętej przed obrazem Jezusa
Chrystusa w każdy piątek Wielkiego Postu i w Wielki Piątek; inne dni – odpust cząstkowy,
λ odprawienie Drogi Krzyżowej po spełnieniu następujących warunków: odprawienie przed urzędowo
erygowanymi stacjami, np. w kościele, na placu przykościelnym, musi być 14 krzyżyków, rozważanie Męki i
śmierci Chrystusa (nie jest konieczne rozmyślanie o poszczególnych tajemnicach każdej stacji), wymaga się

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 12 z 16

przechodzenia od jednej stacji do drugiej (przy publicznym odprawianiu wystarczy, aby prowadzący
przechodził, jeśli wszyscy wierni nie mogą tego czynić); jeśli ktoś z powodu słusznej przyczyny (np. choroby,
podróży, zamknięcia kościoła itp.) nie może odprawić Drogi Krzyżowej wg podanych tutaj warunków, zyskuje
odpust zupełny po przynajmniej półgodzinnym pobożnym czytaniu lub rozważaniu Męki Chrystusa,
λ

pobożny

udział

liturgii

Wielki

Piątek

ucałowanie

krzyża,

λ uczestnictwo w nabożeństwie Gorzkich Żalów jeden raz w Wielkim Poście w jakimkolwiek kościele na terenie
Polski,
λ odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych podczas liturgii Wigilii Paschalnej lub w rocznicę swego chrztu (w innym
czasie

przy

pomocy

jakiejkolwiek

formuły

odpust

cząstkowy),

pobożny

udział

przynajmniej

trzydniowych

rekolekcjach,

λ publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia Sercu Jezusowemu O Jezu Najsłodszy w uroczystość
Najświętszego

Serca

Pana

Jezusa

inne

dni

odpust

cząstkowy);

λ publiczne odmówienie aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi O Jezu Najsłodszy,
Odkupicielu w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata (inne dni – odpust cząstkowy);
λ publiczne odmówienie (śpiew) hymnu Ciebie Boga wysławiamy (Te Deum) jako podziękowanie za otrzymane
łaski w ostatnim dniu roku (w innym czasie, nawet prywatnie - odpust cząstkowy);
λ przystąpienie po raz pierwszy do Komunii Świętej lub udział w takiej pobożnej ceremonii,
λ odprawienie lub pobożne uczestnictwo we Mszy Świętej prymicyjnej lub z okazji 25-, 50-, lub 60-lecia
kapłaństwa,
λ publiczne odmówienie (śpiew) hymnu Przyjdź Duchu Święty (Veni Creator) w Nowy Rok i w uroczystość
Zesłania Ducha Świętego (w pozostałe dni, nawet prywatnie - odpust cząstkowy),
λ udział w czynności świętej, której przewodni¬czy wizytator w czasie odbywania wizytacji paster¬skiej,
λ nawiedzenie kościoła lub kaplicy we wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada) i odmówienie
tam

Ojcze

nasz

Wierzę;

λ nawiedzenie kościoła parafialnego w święto tytułu lub 2 sierpnia, kiedy to przypada odpust "Porcjunkuli" po
odmówieniu

Ojcze

nasz

Wierzę;

λ w godzinę śmierci, o ile nie ma kapłana, który udzieliłby sakramentów i błogosławieństwa papieskiego, można
odmówić jakąkolwiek modlitwę, o ile chrześcijanin za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Do
tego

odpustu

należy

posłużyć

się

krucyfiksem

lub

krzyżem,

λ posługiwanie się przedmiotami pobożności (krucyfiksem, krzyżem, różańcem, szkaplerzem, medalikiem), o ile
zostały pobłogosławione przez Papieża (ewentualnie - przez biskupa), po odmówieniu jakiejkolwiek formuły
wyznania wiary w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła 29 czerwca; jeśli przedmioty były
pobłogosławione

przez

kapłana

lub

diakona

odpust

cząstkowy.

Odpusty zupełne, które można uzyskać każdego dnia:

Za. odprawienie adoracji Najświętszego Sakramentu przez pół godziny. natomiast za samo tylko

nawiedzenie Najświętszego Sakramentu odpust cząstkowy.

Za pobożne czytanie Pisma św. przez pół godziny z należnym szacunkiem dla Słowa Bożego i

traktowanie tej czynności jako czytanie duchowe. Za każdorazowe czytanie Pisma Św. pod tymi samymi
warunkami, ale przez krótszy czas - odpust cząstkowy.

Za odprawienie Drogi Krzyżowej. Warunki:

trzeba odprawiać to ćwiczenie w miejscu, gdzie jest prawnie założona Droga Krzyżowa (w

kościele, na placu przykościelnym itp. ).

rozmyślać Mękę Pana Jezusa (treścią rozmyślania nie muszą być kolejne stacje).

trzeba przechodzić. od jednej do drugiej stacji. Jeżeli Drogę Krzyżową odprawia się publicznie i

trudno jest wszystkim wiernym przechodzić od stacji do stacji, wystarczy gdy przechodzi prowadzący to
nabożeństwo lub osoba z krzyżem, a inni wierni pozostają na swoim miejscu. Kto w ten sposób, z powodu
słusznej przeszkody, np. choroby, podróży, zamknięcia kościoła itp. nie może odprawić Drogi Krzyżowej wg

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 13 z 16

podanych warunków - zyskuje odpust zupełny, jeśli przynajmniej przez pół godziny odda się pobożnemu
czytaniu albo rozważaniu Męki Pana Jezusa.

Za odmówienie cząstki Różańca (czyli 5 dziesiątków) w kościele, w publicznej kaplicy, w rodzinie, w

społeczności zakonnej, w stowarzyszeniu publicznym. Inne warunki:

trzeba odmówić 5 dziesiątków bez przerewy

do modlitwy ustnej trzeba dodać rozmyślanie tajemnic różańcowych,

przy publicznym rozważaniu Różańca trzeba zapowiadać odmawiane tajemnice według

przyjętego zwyczaju.

Odpusty zupełne, które można uzyskać w oznaczonych dniach:

Za pobożne, publiczne odmówienie hymnu Veni Creator w dniu 1 stycznia i w uroczystość Zesłania

Ducha Świętego (odpust cząstkowy za pobożne odmówienie tego hymnu w inne dni).

Za pobożne odmówienie po przyjęciu Komunii św. modlitwy “Oto ja” przed obrazem Pana Jezusa

Ukrzyżowanego, w każdy piątek Wielkiego Postu (za odmówienie tej modlitwy w inne dni roku w podobnych
warunkach - odpust cząstkowy).

Za pobożne i uroczyste odmówienie “Przed tak Wielkim Sakramentem” z wezwaniem i modlitwą w

Wielki Czwartek i w uroczystość Bożego Ciała (w innych okolicznościach - cząstkowy).

Za pobożny udział i ucałowanie Krzyża w Wielki Piątek.

Za odmówienie w jakiejkolwiek używanej formule przyrzeczeń Chrztu Świętego:

w czasie nabożeństwa w wigilię Wielkanocy

w rocznicę chrztu ( w inne dni - odpust cząstkowy.)

Za pobożne, publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia “Jezu Najsłodszy” w uroczystość

Najświętszego Serca Pana Jezusa (inne dni - odpust cząstkowy).

Za pobożne ucałowanie przedmiotu kultu religijnego (krzyża, różańca, szkaplerza, medalika)

poświeconych przez papieża lub biskupa, oprócz odpustów cząstkowych, wierny może uzyskać odpust zupełny
w uroczystość Apostołów Piotra i Pawła, gdy odmówi dodatkowo wyznanie wiary.

Za pobożne publiczne odmówienie aktu oddania się rodzaju ludzkiego Jezusowi Chrystusowi w

uroczystość Chrystusa Króla ( w inne dni odpust cząstkowy).

Za pobożne nawiedzenie cmentarza i równocześnie pomodlenie się za zmarłych, chociażby tylko w

myśli, w dniach od 1 do 8 listopada, można codziennie uzyskać odpust zupełny, który można ofiarować jedynie
za zmarłych.)

10.

Za pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy oraz odmówienie “Ojcze nasz” i “Wierzę w Boga” w Dniu

Zadusznym. Odpust ten można ofiarować tylko za zmarłych.

11.

Za publiczne odmówienie hymnu “Ciebie Boże wysławiamy” w ostatni dzień roku jako podziękowanie

Panu Bogu za otrzymane łaski (za podziękowanie w inne dni - odpust cząstkowy).

12.

Za przyjęcie Pierwszej Komunii Św., albo za pobożny udział w ceremonii Pierwszej Komunii Św.

13.

Odpustu zupełnego może dostąpić kapłan, który odprawia I Mszę św. i wierni, którzy w niej

uczestniczą.

14.

Za udział z pobudek religijnych w uroczystym nabożeństwie eucharystycznym, odbywanym na

zakończenie Kongresu Eucharystycznego.

15.

Za odprawienie rekolekcji przynajmniej przez 3 dni.

16.

Za pobożny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakończeniu.

17.

Za przyjęcie z pobożnym usposobieniem błogosławieństwa papieskiego “Urbi et Orbi” (nawet przez

radio lub telewizję).

18.

Za pobożne nawiedzenie jednej z czterech bazylik większych w Rzymie:

w uroczystość Patrona Bazyliki;

w każde święto de praecepto,

raz w roku w dniu wybranym przez wiernego.

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 14 z 16

19.

Za udział w nabożeństwie porannym lub wieczornym w kościele stacyjnym w Rzymie, w dniu

oznaczonym w mszale rzymskim.

20.

Za udział w nabożeństwie podczas pasterskiej wizytacji.

21.

Za nawiedzenie kościoła parafialnego w dniu święta tytularnego i w dniu 2 sierpnia (Matki Boskiej

Anielskiej).

22.

Za nawiedzenie kościoła, w którym odbywa się synod diecezjalny.

23.

Za pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w dniu jego konsekracji.

24.

Za pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w dniu święta Założyciela zakonu.

25.

Jeżeli nie ma kapłana, który udzieliłby umierającemu sakramentów i odpustu zupełnego, to Kościół mu

je udzieli w momencie śmierci, jeżeli jest odpowiednio dysponowany i o ile za życia miał zwyczaj odmawiania
jakichkolwiek modlitw. Do uzyskania tego odpustu chwalebną jest rzeczą posługiwać się krucyfiksem lub
krzyżem. Taką odpowiednią dyspozycją w godzinie śmierci jest stan łaski uświęcającej i wolność do
przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego.
Kościół zachęca wiernych, aby ofiarowali uzyskiwane odpusty za zmarłych, przez co uzyskają odpust zupełny dla
siebie w godzinie śmierci. Należy pamiętać, że odpusty zupełne jak i cząstkowe można uzyskać tylko za siebie
lub za zmarłych, nie można ich natomiast ofiarować za żywych.

:: WYKAZ ODPUSTÓW CZĄSTKOWYCH ::

Chcąc uzyskać odpust cząstkowy należy pamiętać o trzech warunkach ogólnych:

Wierny dostępuje odpustu cząstkowego, jeśli w czasie spełniania swoich obowiązków i w trudach życia

wznosi myśli do Boga z pokorą i ufnością, dodając w myśli jakiś akt strzelisty, np. “Jezu Chryste, zmiłuj się nad
nami”.

Jeśli wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą potrzebującym współbraciom,

pomagając im osobiście lub dzieląc się z nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust cząstkowy.

Gdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czegoś godziwego, a przyjemnego dla siebie,

uzyskuje odpust cząstkowy. Warunek ten ma zachęcić wiernych do praktykowania dobrowolnych umartwień.
Przykłady bardziej znanych modlitw, do których odmawiania przywiązane są odpusty cząstkowe: Anioł Pański,
Duszo Chrystusowa, Wierzę w Boga, Psalm 129, Litanie zatwierdzone dla całego Kościoła (obecnie 6), Pomnij o
Najdobrotliwsza Panno Maryjo, Wieczny odpoczynek, Witaj Królowo, Pod Twoją obronę, Ciebie Boga
wysławiamy, O Stworzycielu Duchu przyjdź, Magnificat, odmawianie Różańca Św., odprawienie Drogi
Krzyżowej, nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, odwiedzenie kościoła lub cmentarza z modlitwą za Ojca
Św. i zmarłych oraz za samo uczynienie znaku Krzyża Św.

Odpusty cząstkowe można uzyskać zasadniczo za każdą pobożną czynność wykonaną: na zewnątrz np. znak
krzyża świętego, używanie wody święconej, odwiedzenie kościoła... lub w myślach np. rozmyślanie, rachunek
sumienia, akt żalu doskonałego... lub w mowie, np. pobożne wymawianie aktów strzelistych.

Oto przykładowo niektóre akty strzeliste uczynione w mowie lub w myśli, ale od serca:
1. Niech będzie Bóg uwielbiony
2. Bogu niech będą dzięki
3. Bądź uwielbiona Trójco Przejnajświętsza
4. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
5. Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu
6. Boże, wspomóż mnie... wzmocnij mnie... zbaw mnie
7. Boże, ofiaruję Ci moją wolę, ciało i duszę moją
8. Jezu cichy i serca pokornego uczyń serca nasze według Serca Twego

Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 15 z 16

9. Serce Jezusa, w Tobie pokładam nadzieję
10. Najświętsze Serce Jezusa, zmiłuj się nad nami
11. Pan mój i Bóg mój... Bóg mój i wszystko moje
12. Panie, pomnóż naszą wiarę, nadzieję i miłość
13. Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu
14. Jezu, Maryjo, Józefie św. bądźcie przy mnie w godzinie śmierci (przy konaniu)
15. Jezu, ufam Tobie
16. Boże, w ręce Twoje oddaję ducha mojego
17. Dobry Jezu a nasz Panie, daj im wieczne spoczywanie
18. Matko najświętsza. Tyś moją nadzieją
19. Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy
20. O Jezu, z miłości ku Tobie żałuję za wszystkie moje grzechy całego życia (akt żalu doskonałego)
A więc: każde pobożne westchnienie, pochodzące od serca, jest aktem strzelistym, za który można uzyskać
odpust cząstkowy.

Załącznik 1 – Bazyliki Mniejsze.
Bazylika mniejsza (basilica minor) - tytuł honorowy, nadawany przez papieża, lub w drodze prawa
zwyczajowego, który otrzymują kościoły wyróżniające się wartością zabytkową, liturgiczną, pielgrzymkową
i duszpasterską. Bazylika mniejsza musi spełniać następujące warunki: Kościół otwarty przez cały dzień; Miejsce
otrzymywania szczególnych łask za przyczyną patrona lub patronki kościoła (m.in. uzdrowienia, łaski,
nawrócenia itp.); Wartość zabytkowa; Miejsce szczególnego kultu i pielgrzymowania; Walory duszpasterskie
(wieczysta Adoracja Najświętszego Sakramentu, całodzienna spowiedź, duża częstotliwość odprawianych Mszy
Świętych i nabożeństw); stali przewodnicy oprowadzający po danym kościele

Rzymskokatolickie Bazyliki mniejsze w Polsce

Archikatedry