1) Przedsiębiorstwo jednoosobowe
Indywidualna działalność gospodarcza to przedsiębiorstwo prowadzone i reprezentowane przez jednego właściciela, będącego osobą fizyczną, niezależnie od liczby
pracowników, których w nim zatrudnia. Właściciel przedsiębiorstwa jednoosobowego odpowiada w sposób wyłączny i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania
swojej firmy, zarówno majątkiem przedsiębiorstwa, jak i majątkiem osobistym. Całkowitej osobistej odpowiedzialności za działalność przedsiębiorstwa towarzyszy
pełnia kompetencji decyzyjnych przedsiębiorcy.
Utworzenia przedsiębiorstwa jednoosobowego nie wymaga spełnienia wymagań kapitałowych.
Przedsiębiorstwa jednoosobowe tworzą z reguły najliczniejszą grupę firm, działają głównie w takich dziedzinach jak handel, usługi, rolnictwo czy drobna produkcja i
stanowią zarówno trwały element struktury gospodarki, jak też jedynie pierwszą formę działalności gospodarczej, podlegającą w późniejszym okresie
przekształceniom.
Prowadzenie firmy w formie indywidualnej działalności ma zarówno swoje mocne jak i słabe strony, dlatego warto wcześniej rozpatrzyć wszystkie za i przeciw.
2) Spółka jawna
Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. W nowej ustawie zrezygnowano z określenia,
ż

e spółką jawną jest taka spółka, która prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze. Zamiarem ustawodawcy jest bowiem przywrócenie spółce jawnej

należytego znaczenia. Dotychczasowa praktyka obrotu gospodarczego w Polsce pokazuje, że największą popularność w tej dziedzinie cieszyła się spółka cywilna,
mimo że jej forma nie jest odpowiednia do prowadzenia działalności gospodarczej - wystarczy wskazać problemy z rozliczaniem składek ubezpieczeniowych.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Nowa
ustawa zawiera jednak zastrzeżenie, iż wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się
bezskuteczna. Jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika, która polega na tym, że w pierwszej kolejności odpowiada spółka, a dopiero wtedy, gdy z jej
majątku nie uda się zaspokoić wierzyciela - odpowiadać będą jej wspólnicy. Taka konstrukcja odpowiedzialności nie stanowi jednak przeszkody do wniesienia
powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem do rejestru.

Umowa spółki jawnej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jest to nowość, ponieważ do tej pory taki rygor nie obowiązywał i w konsekwencji
można było zawrzeć umowę spółki jawnej nawet ustnie. Obecnie umowa musi mieć formę pisemną, a jej niezachowanie powoduje nieważność porozumienia
wspólników.

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz
dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".

Nowa ustawa szczegółowo określa, co powinna zawierać umowa spółki jawnej, a więc:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
3) przedmiot działalności spółki,
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Nowa ustawa wprowadza obowiązek zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego. Od 1 stycznia 2001 r. jest on prowadzony w systemie informatycznym przez sądy
rejonowe - sądy gospodarcze obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego części. Są to tzw. sądy rejestrowe.

Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,
4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.

Podobnie jak dotychczas, również i według nowej ustawy każdy wspólnik ma prawo zgłosić spółkę jawną do rejestru. Do zgłoszenia dołączyć należy złożone wobec
sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.

Zgodnie z nową ustawą przepisy dotyczące zgłaszania do rejestru stosuje się również do spółki cywilnej, jeżeli jej przychody netto ze sprzedaży towarów lub
ś

wiadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej co najmniej 400.000 EURO; obecnie jest to kwota ok.

1.400.000 zł (przedsiębiorstwo większych rozmiarów). Z chwilą wpisu do rejestru spółka ta staje się spółką jawną. Niewykonanie tego obowiązku przez wspólników
takiej spółki będzie karane grzywną.

Nowością jest to, że współmałżonek wspólnika spółki jawnej może żądać wpisania do rejestru wzmianki o umowie dotyczącej stosunków majątkowych między
małżonkami. Dotychczas kodeks handlowy zawężał to pojęcie do "żony" wspólnika.

Określenie stosunku spółki jawnej do osób trzecich, a więc jej stosunków zewnętrznych w nowej ustawie zostało sformułowane inaczej, niż dotychczas. Majątek spółki
stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę i prawo to dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Nie można go ograniczyć ze skutkiem
wobec osób trzecich.

Umowa spółki jawnej może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z
innym wspólnikiem lub prokurentem. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego
orzeczenia sądu. Pamiętać należy, że osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Dalsze czynności spółki jawnej, dotyczące uzyskania numeru NIP, REGON, założenia konta bankowego - są takie same jak dla innych przedsiębiorców - zobacz pkt 1 -
4 w spółka cywilna.

3) Spółka komandytowa
Według nowej ustawy spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za
zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika
(komandytariusza) jest ograniczona. W porównaniu do regulacji kodeksu handlowego, ustawodawca zrezygnował z określenia, że spółka komandytowa to taka, która
ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa w większym rozmiarze albo gospodarstwa rolnego. Obecnie więc spółkę komandytową można powołać dla prowadzenia
jakiegokolwiek przedsiębiorstwa, także tego "małego".

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest
używanie w obrocie skrótu "sp.k."

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym
oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. Jeżeli jednak zostanie tam ono umieszczone, komandytariusz ten odpowiada wobec osób
trzecich tak jak komplementariusz.

Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).

Podobnie jak dotychczas, umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące
ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród
siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,
5) sumę komandytową.

Do sądu rejestrowego należy zgłaszać także wszelkie zmiany wymienionych danych.

Dalsze czynności spółki komandytowej, dotyczące uzyskania numeru NIP, REGON, założenia konta bankowego - są takie same jak dla innych przedsiębiorców -
zobacz pkt 1 - 4 w spółka cywilna.

4) ??? Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to podstawowa i najczęściej spotykana forma prawna spółki prawa handlowego. Jest to kapitałowa spółka prawa
handlowego, choć silnie obecne są w niej elementy osobowe. W tym kontekście należy wymienić przede wszystkim prawo do informacji i kontroli działalności spółki
przez wspólników, brak wymogu ustanowienia rady nadzorczej w spółkach o kapitale zakładowym nieprzekraczającym 500.000 PLN i ilości wspólników mniejszej niż
25, możliwość gromadzenia kapitału poprzez nałożenie na wspólników obowiązku dopłat. Specyficznie polskim rozwiązaniem (funkcjonującym od 1933 r.), jest
możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności za zobowiązania spółki członków jej zarządu, jeśli nie zgłoszą w odpowiednim terminie wniosku o upadłość spółki (przy
czym możliwość ta podlega pewnym obostrzeniom). Rozwiązanie to stanowi swego rodzaju namiastkę rozwiniętej w zachodnich systemach prawnych doktryny
odpowiedzialności przebijającej.

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie
dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Opiera się
na koncepcji zaangażowania kapitałowego wspólników i ich odpowiedzialności ograniczonej do wkładu w majątek spółki.

Charakterystyczną cechą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest brak odpowiedzialności co do zasady wspólników za zobowiązania spółki. Spółka nabywa
osobowość prawną z chwilą zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym ( w rejestrze przedsiębiorców ). Wpis ten ma więc charakter konstytutywny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością umożliwia pozyskiwanie kapitału i nowych wspólników, wyłącza odpowiedzialność wspólników za zobowiązania samej
spółki oraz daje możliwość pełnej kontroli poczynań zarządu przez udziałowców spółki.

5) Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną. Jako
samodzielna jednostka przedsiębiorstwo państwowe jest wyodrębnione zarówno organizacyjnym, ekonomicznym, jak i prawnym. Osobowość prawna zapewnia
przedsiębiorstwu możność samodzielnego działania. Jako osoba prawna przedsiębiorstwo państwowe może dokonywać czynności w zakresie prawa cywilnego, a więc
samodzielnie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, kierując się własnym interesem i podejmując własne decyzje. jednocześnie przedsiębiorstwo samo ponosi
odpowiedzialność za swoje zobowiązania.
Zasadniczym aktem prawnym regulującym tryb tworzenia, likwidacji oraz organizację i działalność przedsiębiorstw państwowych jest ustawa o przedsiębiorstwach
państwowych z 1981 r. (wielokrotnie nowelizowana). Związana z tą ustawą jest, uchwalona jednocześnie, ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.
Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone przez naczelne, centralne lub terenowe organy administracji państwowej oraz przez NBP i banki państwowe. Organy,
które tworzą przedsiębiorstwo, nazywane są organami założycielskimi.
Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego następuje w wyniku wydania aktu administracyjnego, jaki jest akt o utworzeniu przedsiębiorstwa. Wydanie takiego aktu
poprzedzone jest postępowaniem przygotowawczym, które ma na celu zbadanie i oceną potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa.
Mimo, że przedsiębiorstwa państwowe tworzone są w drodze aktu administracyjnego, swój byt prawny rozpoczynają dopiero z chwilą zarejestrowania, z tą bowiem
chwilą stają się dopiero osobą prawną. Organami rejestrującymi są sądy.
Organami przedsiębiorstwa państwowego są:
- ogólne zebranie pracowników (delegatów)
- rada pracownicza
- dyrektor przedsiębiorstwa
Ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa jest formą bezpośredniego uczestnictwa załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. W przedsiębiorstwach większych
funkcje ogólnego zebrania pełni zebranie wybranych delegatów.
Ogólne zebranie ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa. Ma ono również wiele kompetencji stanowiących o istotnych
sprawach przedsiębiorstwa. Do takich kompetencji nalezy uchwalanie na wniosek dyrektora statutu przedsiębiorstwa, podejmowanie uchwał w sprawie podziału zysku

przeznaczonego dla załogi, dokonywanie rocznej oceny działalności rady pracowniczej i dyrektora.
Rada pracownicza wybierana jest przez ogól pracowników na 2 lata. Kompetencje rady są szerokie i mają charakter trojaki: stanowiacy, opiniodawczy i kontrolny. Do
kompetencji stanowiących należy m.in. uprawnienie do podejmowania uchwał co do łączenia, podziału i likwidacji przedsiębiorstwa, powoływania i odwoływania
dyrektora. Opinie moze rada pracownicza wydawać we wszystkich sprawach dotyczących przedsiebiorstwa. W licznych wypadkach ustawa nakłada na właściwe
organy obowiązek zasięgania opini rady. Szerokie są wreszcie uprawnienia kontrolne. Obejmują one analizę sprawozdania rocznego i bilansu, analizę wykonania
umów, analizę sprawozdań dyrektora itd. W posiedzeniach rady pracowniczej uczestniczy dyrektor przedsiębiorstwa.
Organem zarządzającym przedsiębiorstwem i reprezentującym je na zewnątrz jest dyrektor. Dyrektor, działając zgodnie z przepisami, podejmuje samodzielne decyzje i
ponosi za nie odpowiedzialnośc.
Uprawnienia dyrektora nie naruszają uprawnień samorządu załogi. Organy samorządu mają określony ustawą zakres uprawnień podejmują w tym zakresie uchwały,
których wykonanie jest obowiązkiem dyrektora.
Przepisy nie zakreślają szczegółowo zakresu uprawnień dyrektora. Oznacza to, ze prowadząc działalność operatywną podejmować on może decyzje we wszystkich
sprawach nie zastrzeżonych dla innych dyrektorów.
Dyrektora powołuje rada pracownicza spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu. Tylko w przedsiębiorstwach nowo tworzonym i w przedsiebiorstwach
uzyteczności publicznej (np. komunikacji miejskiej) dyrektorów powołuje organ założycielski.

6) Umowa o dzieło jest umową cywilnoprawną regulowaną przez kodeks cywilny w artykułach 627-646 ( zatrudnieni w oparciu o tą umowę nie są więc objęci
ochroną kodeksu pracy). Wykonawca zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła zaś zamawiający do wypłaty wynagrodzenia.

Umowa o dzieło stanowi atrakcyjną formą zatrudnienia zarówno dla pracowników jak i pracodawców z wielu względów:

- nie są od tej umowy odprowadzane składki ZUS

- bez względu na wydatki ponoszone przez przez zatrudnionego koszt uzyskania przychodu wynosi minimum 20%

Przykładowo przy nakładzie pracodawcy wynoszącym 2500 zł, przy umowie o pracę pracownik otrzyma tylko 1412 zł podczas gdy przy umowie o dzieło 2120 zł.

Jeśli pracodawca w zakładzie pracy zatrudnia też osoby na podstawie umowy o dzieło to ma obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Warto zwrócić uwagę czy czynnikiem decydującym który odróżnia umowę o dzieło od umowy o pracę czy też umowy zlecenie nie jest nazwa lecz treść. Zgodnie z
definicją : przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła. Widać tu wyraźnie na czym polega różnica w
stosunku do umowy o pracę gdzie mamy do czynienia z pracą określonego rodzają wykonywaną w miejscu i czasie wyznaczonym pracodawcę i pod jego
kierownictwem.

Główym czynnikiem który musi zaistnieć w praktyce by uniknąć zakwalifikowania umowy o dzieło jako umowy o pracę jest samodzielność przejawiająca się jako brak
kierownictwa oraz wyznaczonego miejsca i czasu wykonywania pracy. Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków spowoduje zakwalifikowanie umowy o dzieło
jako umowy o pracę.

Umowa o dzieło jest umową skutku w odróżnieniu od umowy zlecenia która jest umową starannego działania. W konkretnym przypadku o tym czy mamy do
czynienia z umową o dzieło czy umową zlecenia decyduję przedmiot umowy. Przykładowo przedmiotem umowy o dzieło będzie czynność : “rozdanie 1000 ulotek”
podczas gdy umowy zlecenia : “rozdawanie ulotek”. Oczywiście nie wszytskie rodzaje czynności mogą zostać wykonywane zarówno w formie umowy o dzieło jak i
umowy zlecenia.

Warto też wspomnieć o minusach dla pracownika zatrudnienia w oparciu umowy o dzieło, mimo, argument finansowy może okazać się kuszący. Zatrudniony w
opraciu o umowę o dzieło pozbawiony jest świadczeń socjalnych takich jak:

•

wypłat z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na wypadek niewypłacalności pracodawcy.

•

ubezpieczenia chorobowego

•

zasiłku dla bezrobotnych;

•

ubezpieczenia zdrowotnego

•

ubezpieczenia emerytalnego

•

ubezpieczenia rentowego

•

ubezpieczenia wypadkowego

Ważne też jest że w razie wyrządzenia szkody pracodawcy lub osobie trzeciej zatrudniony odpowiada całym swym majątkiem.

7) Umowa zlecenie jest jedną z umów zawieranych na czas określony, regulowaną podobnie jak umowa o dzieło w kodeksie cywilnym. Szczegółowe regulacje
znajdują się w art. 734-751 Polega ona na tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności dla zleceniodawcy. Strony umowy
zlecenia tradyjnie nazywa się zleceniodawcą ( dającym zlecenie) i zleceniobiorcą ( wykonującym zlecenie).

Umowa zlecenie może być umową zarówno odpłatną jak i nieodpłatną, w zależności od ustaleń stron. Jeśli zarówno z okoliczności, jak i z zapisów umowy, nie da
się ustalić, czy mamy do czynienia z umową odpłatną czy nieodpłatną, to wówczas należy przyjąć, że za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Umowa zlecenie może być wypowiedziana, jednakże wówczas strona, która wypowiedziała umowę w zależności czy jest to przyjmujący zlecenie czy zleceniodawca,
odpowiada wobec drugiej strony za powstałą szkodę ( przyjmujący zlecenie), bądź powinien zwrócić poniesione przez drugą stonę wydatki oraz w razie odpłatnego
zlecenia uiścić odpowiednią część wynagrodzenia ( zleceniodawca).

Ponieważ do umów zlecenia mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego, a nie kodeksu pracy, zleceniobiorcy nie przysługują uprawnienia pracownicze, takie jak
m. in. prawo do urlopu wypoczynkowego.

Umowa o dzieło – różnice

Różnica między umową o dzieło a umową zlecenia polega na tym, że ta pierwsza jest umową rezultatu,a ta druga umową starannego działania. Wynagrodzenie w
umowie zlecenia otrzymuję się więc za określone staranne działanie, nie zaś za jego rezultat, jak ma to miejsce w przypadku umowy o dzieło.

Umowa o pracę – różnice

Różnic między umową o pracę a umową zlecenia jest wiele. Wynikają one głównie z charakteru stosunku łączącego obie strony. Umowa o pracę musi zostać
wykonana osobiście, w przypadku zaś umowy zlecenia, dopuszczalne jest wykonanie zlecenia przez osobę trzecią.

W umowie o pracę występuje duża zależność pracownika od pracodawcy, stosunek podporządkowania oraz obowiązek świadczenia pracy w określonym miejscu i
czasie. Brak jest któregokolwiek z tych obowiązków w przypadku umowy zlecenia. Umowa o pracę może być świadczona tylko przez osobę fizyczną, podczas gdy
umowę zlecenie mogą wykonać także osoby prawne i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej ( warunkiem jest posiadanie zdolności do czynności
prawnych).

Należy pamiętać, że zawarcie umowy zlecenia, zamiast umowy o pracę, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika podlegającym karze grzywny.

Składki ZUS

O tym, czy od umowy zlecenia płaci się składki czy nie, decyduje fakt posiadania przez zleceniobiorcę innego tytułu do ubezpieczeń. Zależy to też od tego, czy
umowa zlecenia jest odpłatna czy nie.

Wady umowy zlecenia

Osoby decydujące się zawrzeć umowę zlecenia muszą pamiętać, że żadne przepisy nie gwarantują im minimalnego wynagrodzenia za wykonanie zlecenia. Mogą też
pojawiać się problemy z udzielaniem urlopów czy pracą ponad ustalone w zleceniu godziny – ale zależy do głównie od charakteru pracy i stosunków z przełożonym.

Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy, w razie odmiennych ustaleń umownych, będzie miała miejsce w pełnej wysokości – co też odróżnia
umowę zlecenia od umowy o pracę.

W razie sporu między zleceniobiorcą a zleceniodawcą ich pozycja procesowa oparta będzie o zasadę równości. Natomiast w przypadków sporów między pracownikiem
i pracodawcą mamy raczej do czynienia z uprzywilejowaniem pracownika jako strony słabszej w sporze.

Zalety umowy zlecenia

Często to, co dla jednej strony umowy zlecenia jest wadą, dla innej jest zaletą. Przykładowo, zarówno wadą jak i zaletą może być stosunkowa łatwość wypowiedzeniu
tej umowy. Zaletą dla pracownika będzie brak ścisłego podporządkowania, tak jak ma to miejsce przy umowie o pracę. Przy umowie zlecenie nie występuje też
obowiązek osobistego spełnienia świadczenia i możliwe jest dalsze zlecenie ( substytucja) komuś innemu – czyli również odmiennie niż w przypadku stosunku pracy,
gdzie właśnie osobistość świadczenia jest jedną z jego głównych cech.

Student na zleceniu

Pracodawca, decydując się na zatrudnienie studenta na umowę zlecenie, nie opłaca od tego typu umowy składek na ubezpieczenie społeczne, pod warunkiem, że ze
zatrudniony student nie ukończył 26 roku życia. Ponadto sam student, w ramach tej umowy, zwolniony jest z obowiązku płacenia składek na ZUS i ubezpieczenie
chorobowe, jednak również tylko do 26 roku życia. Oczywiście może on zdecydować się na dobrowolne opłacanie wyżej wymienionych składek, jednak w praktyce
taka sytuacja rzadko ma miejsce, bowiem związana jest z koniecznością wnoszenia składek przez zleceniodawcę.

Te same zasady dotyczą również studentów pobierających rentę rodzinną, jednak tacy studenci powinni pamietać, że przychód uzyskany z umowy – zlecenie może
mieć wpływ na zmniejszenie lub zawieszenie renty. Student uprawniony do pobierania renty rodzinnej, który podjął pracę na umowę zlecenie, powinien niezwłocznie
powiadomić o tym fakcie właściwą placówkę ZUS, jak również określić, jaki z tego tytułu zamierza osiągać przychód. W tym celu należy wypełnić druk ZUS Rw – 73
Oświadczenie emeryta – rencisty o zamiarze osiągania lub nieosiągania przychodu.

Uzyskiwane przez studenta przychody z tytułu wykonywanej umowy zlecenie podlegają jednak opodatkowaniu. Przychody, których wysokość nie przekracza w danym
miesiącu 200 zł podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wyskości 18 % przychodu. Obowiązek pobrania podatku spoczywa na
pracodawcy. Przychodu opodatkowanego w formie ryczałtu student nie wykazuje w rocznym zeznaniu podatkowym. Natomiast jeżeli wysokość uzyskanego przychodu
z tytułu umowy zlecenia przekracza w danym miesiącu 200 zł, to wówczas stosuje się ogólne reguły opodatkowania podatkiem dochodowym tj.z uwzględnieniem
kosztów uzyskania przychodów. Najpierw pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 18 % należności pomniejszona o koszty uzyskania przychodu,
wynoszące 20 %. Koszty te mogą wzrosnąć do 50 % jeżeli konkretne zlecenie ma charakter działalności twórczej.

8) Umowa sprzedaży

Zawarcie umowy sprzedaży następuje w momencie uzgodnienia wzajemnych zobowiązań przez sprzedawcę i kupującego, w szczególności poprzez określenie: kto
komu sprzedaje, co sprzedaje oraz za jaką cenę. Na mocy umowy sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść własność rzeczy i wydać ją drugiej stronie, a
kupujący

zobowiązuje

się

tę

rzecz

odebrać

i

zapłacić

sprzedawcy

określoną

cenę.

Umowa

sprzedaży

jest

najczęściej

zawieraną

umową

w

obrocie

gospodarczym.

W

Polsce

tego

typu

umowy

określają

dwie

ustawy:

1. Kodeks cywilny

Umowie sprzedaży poświęcony jest oddzielny tytuł kodeksu cywilnego. Znajdujące się w nim przepisy mają zastosowanie tylko do następujących sytuacji:

•

Przedsiębiorca kupuje coś od innego przedsiębiorcy

•

Konsument sprzedaje towar konsumentowi

2. Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie kodeksu cywilnego

z 5 września 2002 r.

Ustawa ta reguluje tylko jedną sytuację – kiedy przedsiębiorca (zazwyczaj sklep) sprzedaje rzecz ruchomą konsumentowi, czyli osobie prywatnej.

Sprzedaż konsumencka

Umowę sprzedaży konsumenckiej zawieramy niemal codziennie, gdy kupujemy w sklepie żywność, artykuły przemysłowe, odzież, książki. Sprzedaż konsumencka
dotyczy jedynie rzeczy ruchomych. Tak więc przepisami ustawy o sprzedaży konsumenckiej NIE będzie objęta sprzedaż gruntów, budynków czy mieszkań (nawet
jeżeli nabywa się je od dewelopera). Do sprzedaży nieruchomości zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego.

Sprzedaż energii, wody, gazu również nie będzie objęta przepisami ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ustawa nie będzie miała zastosowania
również do sprzedaży w drodze postępowania egzekucyjnego.

9) Umowa najmu nieruchomości polega na oddaniu przez Wynajmującego na rzecz Najemcy określonej nieruchomości do używania. W zamian za to, Najemca
zobowiązuje się płacić Wynajmującemu umówiony czynsz. Strony w umowie najmu nieruchomości powinny:

1. opisać jak najdokładniej nieruchomość będącą przedmiotem umowy (tak aby jej identyfikacja nie powodowała żadnych trudności)

2. ustalić sposób korzystania z nieruchomości przez Najemcę (np. nieruchomość przeznaczona na cele mieszkaniowe)

3. określić na jaki okres umowa jest zawierana (oznaczony lub nieoznaczony). Maksymalny okres na jaki można zawrzeć umowę na czas oznaczony to 10 lat (powyżej
tego okresu umowa traktowana jest jako zawarta na czas nieoznaczony).

4. ustalić wysokość, termin i sposób płatności czynszu. Należy zauważyć, że czynsz nie musi być określony kwotowo, może stanowić również świadczenia innego
rodzaju (np. usługi)

5. ustalić dodatkowe koszty związane z nieruchomością i sposób ich rozliczeń w czasie trwania umowy (np. koszty ubezpieczenia nieruchomości)

6. ustalić kaucję, która ma zabezpieczyć należności z tytułu najmu i ewentualnych szkód, a także jej wysokość (maksymalnie dwunastokrotność miesięcznego czynszu
za lokal).

W przypadku umów zawieranych po 28 stycznia 2010 roku umawiający się mogą skorzystać z nowej konstrukcji najmu okazjonalnego. Dotyczy on jednak TYLKO
umów najmu lokalu służącego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, którego właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie
wynajmowania lokali, zawartych na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Najem okazjonalny ułatwia Wynajmującemu pozbycie się niechcianego Najemcy z lokalu i
jest korzystniejszy dla niego pod względem podatkowym. Instytucja najmu okazjonalnego określona została w nowelizacji ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o
ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

10) Zamówienia publiczne – element finansów publicznych obejmujący szczegółowe rozwiązania dotyczące procedur wydatkowania środków publicznych (sposobów

wyłonienia wykonawców oraz zasad podpisywania umów). Procedury te często stanowią odmiany przetargu.

Do stosowania przepisów o zamówieniach publicznych są zobowiązane w szczególności podmioty sektora finansów publicznych, a także m.in. inne podmioty o
podobnym charakterze lub kontrolowane w określony sposób przez jednostki sektora finansów publicznych, jeśli nabywają dostawy, roboty budowlane lub usługi.

Zamówień udzielać można w ośmiu opisanych w ustawie trybach:

•

przetargu nieograniczonego,

•

przetargu ograniczonego,

•

negocjacji z ogłoszeniem,

•

dialogu konkurencyjnego,

•

negocjacji bez ogłoszenia,

•

zamówienia z wolnej ręki,

•

zapytania o cenę,

•

licytacji elektronicznej,

przy czym do zastosowania trybów innych niż przetargowe konieczne jest spełnienie opisanych w ustawie przesłanek.

Ponadto pewne szczególne zamówienia można poprzedzić konkursem (np. zamówienia z zakresu planowania przestrzennego, projektowania urbanistycznego,
architektoniczno-budowlanego oraz przetwarzania danych), można także zawierać zamówienia na podstawie umów ramowych lub w ramach dynamicznego systemu
zakupów.

Podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych to:

•

zasada równego traktowania wykonawców,

•

zasada bezstronności i obiektywizmu,

•

zasada uczciwej konkurencji,

•

zasada jawności,

•

zasada pisemności postępowania,

•

zasada pierwszeństwa trybów przetargowych.

Zgodnie z ustawą, uczestnikom postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, przysługują środki ochrony prawnej w postaci:

•

odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej,

•

skargi do sądu okręgowego.

Koncesja na roboty budowlane lub usługi

Szczególną formą zamówień publicznych są koncesje na roboty budowlane lub usługi, których zasady udzielania są sprecyzowane w ustawie z dnia 9 stycznia 2009 r. o
koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 101; tryb udzielania koncesji na roboty budowlane do 2009 r. był uregulowany w ustawie Prawo
zamówień publicznych; na gruncie europejskim koncesje uregulowane są w dyrektywach wspomnianych powyżej).Koncesje na tle innych zamówień publicznych
wyróżniają dwa podstawowe elementy:

•

wynagrodzeniem koncesjobiorcy (wykonawcy koncesji) jest prawo do korzystania z przedmiotu koncesji lub takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy
(zamawiającego),

•

płatność koncesjodawcy nie może prowadzić do odzyskania całości nakładów poniesionych przez koncesjonariusza i zarazem koncesjonariusz musi ponosić
zasadniczą część ryzyka ekonomicznego realizowanej koncesji.

Stanowi w ten sposób formę szeroko rozumianego partnerstwa publiczno-prywatnego.Proces udzielania koncesji rządzi się podstawowymi zasadami analogicznymi do
obowiązujących w przypadku zamówień realizowanych w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych. Obowiązuje jednak odmienna od trybów przewidzianych w
ustawie Prawo zamówień publicznych procedura o większym stopniu elastyczności. Ustawa o koncesji określa także elementy, jakie musi zawierać umowa o koncesję
oraz zawiera regulacje odnoszące się do maksymalnego czasu jej trwania.Środkiem ochrony prawnej przysługującym uczestnikom postępowania o koncesję jest skarga
do sądu administracyjnego.

11) Przetarg nieograniczony

Przetarg nieograniczony – forma przetargu charakteryzująca się zaproszeniem do składania ofert nieograniczonego kręgu osób, zwykle poprzez publiczne ogłoszenie.
W przypadkach dotyczących gospodarki podmiotów sektora publicznego często sposób jego przeprowadzenia jest szczegółowo uregulowany prawem, np. w zakresie
zamówień publicznych, zbywania nieruchomości, zbywania mienia czy sprzedaży wierzytelności.

Przetarg nieograniczony w zamówieniach publicznych

Przetarg nieograniczony to tryb udzielenia zamówienia publicznego przewidziany w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, w którym w
odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy.Tryb ten jest jednym z podstawowych trybów udzielania
zamówień publicznych (nie wymaga zaistnienia określonych przepisami przesłanek). Jest to tryb jednoetapowy: zamawiający publikuje na warunkach określonych w
przepisach ogłoszenie o zamówieniu, a także – na stronie internetowej – specyfikację istotnych warunków zamówienia, a w odpowiedzi wykonawcy mogą składać
oferty, spośród których jest wybierana oferta najkorzystniejsza. Przygotowanie i przeprowadzenie przetargu należy do zamawiającego, który może to zrobić
samodzielnie albo zlecić własnej jednostce organizacyjnej lub ustanowionemu przez siebie pełnomocnikowi.

Odpowiedzialność za przygotowanie postępowania spoczywa na kierowniku zamawiającego. Kierownik może powierzyć wykonanie zastrzeżonych dla siebie
czynności pracownikom.
W postępowaniu nie mogą brać udziału pracownicy, którzy podlegają wyłączeniu ze względu na wystąpienie okoliczności poddających w wątpliwość ich bezstronność
lub wiarygodność. Pracownicy biorący udział w postępowaniu składają pisemne oświadczenie o braku okoliczności uzasadniających ich wyłączenie (druk ZP-11).

W przypadku zamówień o znacznej wartości konieczne jest powołanie komisji przetargowej, pełniącej rolę zespołu pomocniczego powołanego do oceny spełniania

przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu oraz do badania i oceny ofert.Komisja przetargowa składa się z co najmniej trzech osób. Kierownik
zamawiającego określa organizację, skład, tryb pracy oraz zakres obowiązków członków komisji przetargowej w specjalnym regulaminie.

Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej, w języku polskim. Oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje
zamawiający i wykonawcy przekazują, zgodnie z wyborem zamawiającego, pisemnie, faksem lub drogą elektroniczną. Informacje przekazane faksem lub drogą
elektroniczną potwierdza się na żądanie drugiej strony.
KROK 1: OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przystępując do przetargu, zamawiający w pierwszej kolejności musi określić przedmiot zamówienia. Określenie
towaru, usługi lub roboty budowlanej, którą zamawiający chce uzyskać, powinno nastąpić w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń. Zamawiający może w opisie odwołać się do cech technicznych i jakościowych, z zachowaniem polskich lub europejskich norm, a
także nazw i kodów określonych we Wspólnym Słowniku Zamówień.
Prawo zabrania zamawiającemu opisywać przedmiot zamówienia w sposób utrudniający wolną konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfiką zamówienia.
W naszym przypadku przedmiotem zamówienia będzie dostawa sprzętu komputerowego wraz z instalacją, obejmującą 20 notebooków, 40 komputerów klasy PC wraz
z oprogramowaniem MS Windows XP, Open Office, 5 drukarek laserowych.
KROK 2: OSZACOWANIE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Kolejnym krokiem zamawiającego powinno być oszacowanie wartości zamówienia. Od wartości tej
zależy, czy w ogóle trzeba stosować uciążliwe i długotrwałe procedury wynikające z ustawy Prawo zamówień publicznych, a także wiele obowiązków zamawiającego
(np. odnośnie powołania komisji przetargowej, publikacji ogłoszeń), jak i wykonawców (m.in. co do obowiązku wniesienia wadium, zabezpieczenia wykonania
umowy, dołączenia do oferty dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu). W wyniku ostatniej nowelizacji PZP wartość zamówienia,
powyżej której nie trzeba stosować PZP, wynosi 14 000 euro (dotychczas było to 6 000 euro).
Podstawą określenia wartości zamówienia jest ustalone z należytą starannością całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług
(netto).
Zamawiający ustalił, że wartość zamówienia wynosi 180 000 zł bez podatku VAT. Wartość ta przekracza kwotę stanowiącą równowartość 14 000 euro (61 418 zł), a
więc zamawiający musi stosować przepisy ustawy PZP.
Ustalenia wartości zamówienia dokonuje się nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli przedmiotem
zamówienia są dostawy lub usługi, oraz nie wcześniej niż 6 miesięcy, jeżeli przedmiotem zamówienia są roboty budowlane.
KROK 3: OKREŚLENIE WARUNKÓW UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU PZP zawiera regulacje pozwalające wyeliminować z przetargu wykonawców, którzy
nie dają rękojmi należytego wykonania zamówienia. Podstawą wykluczenia może być art. 24 PZP, określający formalne przesłanki wykluczenia z postępowania, lub
też art. 22 ust. 1 PZP, odnoszący się do merytorycznych warunków udziału w postępowaniu.
W tym drugim przypadku określenia warunków udziału w postępowaniu dokonuje zamawiający w sposób pozwalający mu na stwierdzenie, czy wykonawcy:

•

posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień,

•

posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,

•

znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia.

Zamawiający nie może określać warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Ograniczenie
w formułowaniu warunków merytorycznych wprowadza Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2006 r. Nr 87, poz. 605, ze zm.). Zamawiającemu nie wolno
bowiem wymagać złożenia dokumentów na potwierdzenie spełnienia jakiegoś warunku, który w rozporządzeniu nie został wymieniony.

Dla potrzeb naszego postępowania przetargowego zamawiający zażądał:

•

oświadczenia wykonawcy, że posiada niezbędny potencjał finansowy, kadrowy, techniczny oraz doświadczenie niezbędne do realizacji zamówienia,

•

oświadczenia, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 PZP,

•

aktualnego odpisu z rejestru albo zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed
upływem terminu składania ofert,

•

aktualnego zaświadczenia naczelnika Urzędu Skarbowego oraz oddziału ZUS-u lub KRUS-u potwierdzającego brak zaległości w zapłacie podatków lub
składek na ubezpieczenia społeczne,

•

aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności.

KROK 4: PUBLIKACJA OGŁOSZENIA Zamawiający przygotowuje ogłoszenie o zamówieniu, o treści określonej w art. 41 PZP, a następnie zamieszcza je w
swojej siedzibie, a także na własnej stronie internetowej. Obowiązkowo ogłoszenie publikuje się w Biuletynie Zamówień Publicznych, co odbywa się drogą
elektroniczną, za pomocą specjalnego formularza umieszczonego na stronie www.uzp.gov.pl. Zamawiający ma obowiązek zachować dowód publikacji ogłoszenia dla
potrzeb ewentualnej kontroli. Dla zamówień o znacznej wartości wymagana jest także publikacja w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz prasie o zasięgu
ogólnopolskim.
KROK 5: PRZYGOTOWANIE SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA Następnie zamawiający opracowuje specyfikację istotnych
warunków zamówienia. Specyfikacja powinna zawierać informacje wymienione w art. 36 PZP.
Przykładowo specyfikacja na zakup komputerów wraz z oprogramowaniem składa się z następujących elementów:

•

opisu przedmiotu zamówienia,

•

opisu sposobu przygotowywania ofert,

•

wymagań dotyczących wadium,

•

opisu warunków udziału w postępowaniu oraz opisu sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków,

•

wykazu oświadczeń i dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy,

•

terminu wykonania zamówienia,

•

opisu kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty,

•

opisu sposobu obliczenia ceny oferty,

•

informacji o sposobie porozumiewania się zamawiającego z wykonawcami oraz przekazywania oświadczeń i dokumentów, a także wskazanie osób
uprawnionych do porozumiewania się z wykonawcami,

•

informacji o przewidywanych zamówieniach uzupełniających,

•

informacji o formalnościach, jakie powinny zostać dopełnione po wyborze oferty w celu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego,

•

wymagań dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy,

•

pouczenia o środkach ochrony prawnej przysługujących wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia.

Nasz zamawiający załączył do specyfikacji także następujące dokumenty:

•

formularz oferty,

•

formularz cenowy,

•

formularz dotyczący udokumentowania doświadczenia wykonawcy,

•

formularz oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu,

•

formularz umowy.

Zamawiający przekazuje wykonawcom specyfikację warunków zamówienia na ich wniosek. Za wydanie specyfikacji można pobrać opłatę, której wysokość nie
powinna przekroczyć kosztów druku i dystrybucji. Przekazanie specyfikacji powinno nastąpić nie później niż w ciągu 5 dni od pobrania wniosku. Zamawiający
może udostępnić specyfikacje istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w BZP.

KROK 6: WYJAŚNIENIE I MODYFIKACJA TREŚCI SPECYFIKACJI Wykonawca może zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji.
Takich wyjaśnień zamawiający powinien udzielić niezwłocznie, a treść zapytań wraz z wyjaśnieniami przekazać wykonawcom, którzy otrzymali specyfikację, oraz
opublikować na stronie internetowej. Inną możliwością jest zwołanie przez zamawiającego zebrania wszystkich wykonawców i udzielenie wyjaśnień.W szczególnie
uzasadnionych przypadkach zamawiający ma prawo przed upływem terminu składania ofert zmodyfikować treść specyfikacji, przy czym zmiany nie mogą dotyczyć
kryteriów oceny ofert oraz warunków udziału w postępowaniu. O dokonanej modyfikacji zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców.
KROK 7: OTWARCIE OFERT I KWALIFIKACJA WYKONAWCÓW Oferty otwiera się w miejscu i terminie określonym w specyfikacji, bezpośrednio po
upływie terminu składania ofert. Przed otwarciem pierwszej oferty zamawiający podaje kwoty, które zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia. Po otwarciu
każdej oferty zamawiający odczytuje głośno informacje w niej zawarte, dotyczące wykonawcy, zaproponowanych przez niego warunków, ceny itp. Informacje te
przekazuje się wykonawcom nieobecnym na otwarciu ofert.
Następnie ma miejsce kwalifikacja wykonawców, w ramach której zamawiający sprawdza, czy wykonawcy spełniają wszystkie warunki określone w specyfikacji.
Zamawiający bada, czy do oferty dołączone zostały wszystkie wymagane oświadczenia i dokumenty potwierdzające spełnienie warunków. Dla utrwalenia wyników
kwalifikacji służy druk ZP-14 (informacja o spełnianiu przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu). Jeżeli wykonawcy nie złożyli wymaganych
oświadczeń i dokumentów, zamawiający wzywa ich do uzupełnienia braków w wyznaczonym przez siebie terminie, chyba że mimo ich uzupełnienia oferta podlega
odrzuceniu lub konieczne byłoby unieważnienie postępowania.

Niespełnienie któregokolwiek warunku prowadzi do wykluczenia wykonawcy z postępowania (druk ZP-15 — lista wykonawców wykluczonych z postępowania). O
wykluczeniu zamawiający niezwłocznie zawiadamia wykonawcę, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
KROK 8: BADANIE I WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY W toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień
dotyczących treści złożonych ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz dokonywanie
jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Możliwe jest natomiast poprawianie oczywistych omyłek pisarskich oraz omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny w trybie art. 88
PZP, o czym zamawiający informuje wszystkich wykonawców. Następnie zamawiający bada, czy zachodzą okoliczności skutkujące odrzuceniem oferty, wymienione
w art. 89 PZP. Do takich okoliczności m.in. zalicza się: niezgodność treści oferty z ustawą lub specyfikacją, zawarcie w ofercie rażącej niskiej ceny, popełnienie czynu
nieuczciwej konkurencji. O odrzuceniu oferty zamawiający informuje wszystkich wykonawców, łącznie z tym, którego oferta została odrzucona. Wykaz ofert
odrzuconych stanowi druk ZP-16 (oferty odrzucone).

Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Kryteriami oceny
ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia (jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, koszty eksploatacji, serwis oraz termin
wykonania zamówienia). Kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej.
Jeżeli zostały złożone oferty o takiej samej cenie, zamawiający wzywa wykonawców, którzy je złożyli, do złożenia w określonym przez niego terminie ofert
dodatkowych.
Do prezentacji wyników oceny ofert służy druk ZP-17 (karta indywidualnej oceny oferty), a także druk ZP-18 (streszczenie oceny i porównanie złożonych ofert). O
wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców. Stosowną informację zamieszcza również na swojej stronie
internetowej oraz w swojej siedzibie. Jeżeli wartość zamówienia przekracza 10 000 000 euro dla dostaw i usług lub 20 000 000 euro dla robót budowlanych, informację
przekazuje się prezesowi UZP oraz szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
KROK 9: WYPEŁNIENIE STOSOWNYCH DRUKÓW PROTOKOŁU I DRUKÓW ZP Po wyborze oferty zamawiający sporządza pisemny protokół. Oferty,
opinie biegłych, oświadczenia, zawiadomienia, wnioski i inne dokumenty składane przez zamawiającego i wykonawców oraz umowa w sprawie zamówienia
publicznego stanowią załączniki do protokołu. Protokół wraz z załącznikami jest jawny.
KROK 10: ZAWARCIE UMOWY Etapem wieńczącym postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego jest zawarcie umowy. Powinna ona zostać zawarta na
piśmie. Sankcją za niedochowanie formy pisemnej jest nieważność umowy.
Przy formułowaniu treści umowy należy pamiętać, że zakres świadczenia wykonawcy musi być tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w złożonej ofercie.
Niedozwolone jest rozszerzenie świadczenia wykonawcy poza przedmiot zamówienia określony w specyfikacji. Umowa w części wykraczającej poza przedmiot
zamówienia jest nieważna.
Prawo zamówień publicznych wprowadza zakaz zawierania umów na czas nieoznaczony. Oznacza to, że umowy w sprawie zamówienia publicznego powinny być
zawarte na czas określony i to nie dłuższy niż 4 lata. Jedynie w przypadku umów, których przedmiotem są świadczenia okresowe lub ciągłe, możliwe jest, przy
zachowaniu pewnych warunków, zawarcie ich na okres dłuższy niż 4 lata.
KROK 11: PUBLIKACJA OGŁOSZENIA O UDZIELENIU ZAMÓWIENIAJeżeli wartość zamówienia jest niższa równowartość 137 000 lub 211 000 euro,
zamawiający niezwłocznie po zawarciu umowy zamieszcza ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w Biuletynie Zamówień Publicznych, a powyżej tych kwot
przekazuje je Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich. Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia sporządza się na druku ZP-25 (ogłoszenie o udzieleniu
zamówienia).
KROK 12: ZABEZPIECZENIE WYKONANIA UMOWY Zamawiający może, a przy zamówieniach o znacznej wartości musi, zażądać od wykonawcy
zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zabezpieczenie służy pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, a jeżeli
wykonawca jest jednocześnie gwarantem, także pokryciu roszczeń z tytułu gwarancji jakości. Zwrot zabezpieczenia następuje w terminie 30 dni od dnia wykonania
zamówienia i uznania przez zamawiającego za należycie wykonane. Zabezpieczenie wniesione w pieniądzu zwraca się z odsetkami.

12) Przetarg ograniczony

Przetarg ograniczony – forma przetargu charakteryzująca się skierowaniem zaproszenia do składania ofert do ograniczonego kręgu podmiotów. Ograniczenie to może
być dokonywane np. poprzez wskazanie w publicznym ogłoszeniu przesłanek, których spełnienie dopuszcza do złożenia oferty, czy też poprzez kierowanie
indywidualnych zaproszeń do określonych podmiotów. W przypadkach dotyczących gospodarki podmiotów sektora publicznego często sposób przeprowadzenia
przetargu ograniczonego jest szczegółowo uregulowany prawem, np. w zakresie zamówień publicznych, zbywania nieruchomości czy sprzedaży wierzytelności.

Przetarg ograniczony w zamówieniach publicznych

Przetarg ograniczony to tryb udzielenia zamówienia publicznego przewidziany w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, w którym w
odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu, wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu, a oferty mogą składać wykonawcy zaproszeni
do składania ofert. Tryb ten jest jednym z podstawowych trybów udzielania zamówień publicznych (nie wymaga zaistnienia określonych przepisami przesłanek). Jest to
tryb postępowania dwuetapowy. W pierwszym etapie wykonawcy w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu składają wnioski o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, na podstawie których określona ich liczba jest kwalifikowana do dalszego udziału w postępowaniu (zależnie od stopnia spełniania warunków udziału w
postępowaniu). Zakwalifikowani wykonawcy są zapraszani do złożenia oferty, spośród których jest wybierana oferta najkorzystniejsza.

13) Negocjacje z ogłoszeniem

Prawo zamówień publicznych definiuje negocjacje z ogłoszeniem jako tryb udzielenia zamówienia, w którym, po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu, zamawiający
zaprasza wykonawców dopuszczonych do udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych niezawierających ceny, prowadzi z nimi negocjacje, a następnie
zaprasza ich do składania ofert. Ten tryb udzielenia zamówienia składa się z kilku etapów:

•

kwalifikacji wykonawców na podstawie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,

•

zaproszenia wybranych wykonawców do składania ofert wstępnych i prowadzenia z nimi negocjacji,

•

zaproszenia wykonawców do składania ofert ostatecznych i wyborze najkorzystniejszej oferty.

Zamawiający nie może przeprowadzić negocjacji z ogłoszeniem, kiedy mu się podoba. Może to zrobić tylko w sytuacji, gdy:

•

w uprzednio prowadzonym postępowaniu w trybie przetargowym wszystkie oferty zostały odrzucone, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny
sposób zmienione,

•

w wyjątkowych sytuacjach, gdy charakter dostaw, usług lub robót budowlanych, lub związane z nimi ryzyko uniemożliwia wcześniejsze dokonanie ich
wyceny,

•

nie można z góry określić szczegółowych cech zamawianych usług w taki sposób, aby umożliwić wybór najkorzystniejszej oferty w trybie przetargowym,

•

przedmiotem zamówienia są roboty budowlane prowadzone wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia
zysku lub pokrycia poniesionych kosztów tych badań,

•

wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 PZP.

Ogłoszenie o zamówieniu. Pierwszym krokiem zamawiającego jest opublikowanie ogłoszenia, które stanowi zaproszenie do składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu. Zamawiający umieszcza ogłoszenie w swojej siedzibie w miejscu publicznie dostępnym, a także na własnej stronie internetowej. Ogłoszenia
dotyczące zamówień o wartości przekraczającej 60 000 euro publikowane są w Biuletynie Zamówień Publicznych, a o mniejszej wartości w serwisie internetowym
Urzędu Zamówień Publicznych. Dla zamówień o znacznej wartości wymagana jest publikacja w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz w prasie o zasięgu
ogólnopolskim.
Ogłoszenie powinno zawierać informację o oświadczeniach i dokumentach potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, które trzeba złożyć wraz z
wnioskiem o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu, a także informację o liczbie wykonawców zaproszonych do składania ofert wstępnych.

Wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W odpowiedzi na ogłoszenie wykonawcy składają w terminie wskazanym w ogłoszeniu wnioski
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Wniosek powinien odpowiadać wymogom określonym przez zamawiającego w ogłoszeniu. Do wniosku należy dołączyć
oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu oraz wskazane w ogłoszeniu dokumenty potwierdzające spełnienie tych warunków.

Kwalifikacja wykonawców

Na podstawie wniosków o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu oraz dołączonych do niego dokumentów zamawiający bada, czy wykonawcy spełniają warunki
podmiotowe. Niespełnienie warunków oznacza wykluczenie wykonawcy z postępowania, o czym powinien on być niezwłocznie powiadomiony. Zamawiający
sprawdza także kompletność dołączonych do wniosku oświadczeń oraz dokumentów. W przypadku stwierdzenia braków wzywa do ich uzupełnienia, chyba że mimo
uzupełnienia konieczne jest unieważnienie postępowania. O wynikach kwalifikacji zamawiający niezwłocznie informuje wykonawców, którzy złożyli wnioski.
Zamawiający zaprasza do składania ofert wstępnych wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, w liczbie określonej w ogłoszeniu, nie mniejszej
niż 5 (7 dla robót budowlanych o znacznej wartości).
Jeżeli liczba takich wykonawców jest większa niż określona w ogłoszeniu, zamawiający zaprasza do składania ofert wstępnych wykonawców, którzy otrzymali
najwyższe oceny. Gdy liczba wykonawców jest mniejsza niż wskazana w ogłoszeniu, zamawiający zaprasza do składania ofert wstępnych wszystkich wykonawców
spełniających warunki.

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia. Wraz z zaproszeniem do składania ofert wstępnych zamawiający przekazuje wykonawcom specyfikację istotnych
warunków zamówienia. Zamawiający może zmodyfikować treść specyfikacji, z wyjątkiem kryteriów oceny ofert oraz warunków udziału w postępowaniu. Jeżeli
specyfikacja budzi wątpliwości, zamawiający powinien udzielić wszystkim wykonawcom wyczerpujących wyjaśnień.

Złożenie ofert wstępnych. Zamawiający wyznacza termin składania ofert wstępnych, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia oferty
wstępnej, z tym, że termin ten nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia.

Negocjacje. Zamawiający zaprasza do negocjacji wszystkich wykonawców, którzy złożyli niepodlegające odrzuceniu oferty wstępne. Negocjacje prowadzi się w celu
doprecyzowania lub uzupełnienia opisu przedmiotu zamówienia lub warunków umowy w sprawie zamówienia publicznego. Negocjacje mają charakter poufny, a żadna
ze stron nie może bez zgody drugiej strony ujawnić informacji technicznych i handlowych związanych z negocjacjami. Po zakończeniu negocjacji zamawiający może
doprecyzować lub uzupełnić specyfikację warunków zamówienia w zakresie, w jakim była ona przedmiotem negocjacji, przy czym nie może prowadzić to do istotnej
zmiany przedmiotu zamówienia.

Złożenie ofert

Zamawiający zaprasza wykonawców, z którymi prowadził negocjacje, do składania ofert. Zaproszenie do składania ofert powinno określać miejsce i termin składania
oraz otwarcia ofert, obowiązek wniesienia wadium, termin związania ofertą. Zamawiający wyznacza termin składania ofert, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do
przygotowania i złożenia oferty. Termin ten nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert.
Oferta powinna być złożona w formie pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym. Treść
oferty musi odpowiadać specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego w zaproszeniu do składania
ofert.
Najpóźniej do dnia składania ofert zamawiający ma obowiązek wnieść wadium w wysokości określonej przez zamawiającego. Wadium może być wniesione w
pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych.

Otwarcie i badanie ofert. Oferty otwiera się w miejscu i terminie podanym w zaproszeniu do składania ofert. Otwarcie ofert jest jawne i powinno nastąpić
bezpośrednio po upływie terminu składania ofert. Na tym etapie istnieje możliwość poprawiania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych. Zamawiający
wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert wskazanych w specyfikacji. Oferta podlega odrzuceniu, jeżeli jest niezgodna z prawem,
specyfikacją warunków zamówienia lub stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. O wyborze oferty zamawiający zawiadamia niezwłocznie wszystkich wykonawców, a
także informuje o tym na swojej stronie internetowej oraz w siedzibie.

Zawarcie umowy. W ciągu 7 dni od dnia przekazania zawiadomienia o wyborze oferty powinna zostać zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, nie
później jednak niż przed upływem terminu związania ofertą.

Zabezpieczanie wykonania umowy. Od wykonawcy, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą zamawiający może żądać zabezpieczenia wykonania umowy.
Zabezpieczenie może być wniesione w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych, w wysokości ustalonej przez
zamawiającego.

Negocjacje bez ogłoszenia

Prawo zamówień publicznych definiuje negocjacje bez ogłoszenia jako tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie
zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert.

Przesłanki zastosowania trybu

Zastosowanie negocjacji bez ogłoszenia wymaga wystąpienia co najmniej jednej z następujących okoliczności:

•

w postępowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, nie zostały złożone
oferty lub wszystkie zostały odrzucone ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia,

•

został przeprowadzony konkurs, w którym nagrodą było zaproszenie do negocjacji bez ogłoszenia co najmniej dwóch autorów wybranych prac
konkursowych,

•

przedmiotem zamówienia są rzeczy wytwarzane wyłącznie w celach badawczych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia zysku lub pokrycia kosztów
badań,

•

ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której wcześniej nie można było
przewidzieć, nie można zachować terminów wymaganych dla trybów przetargowych.

Zaproszenie do negocjacji. Zamawiający przekazuje wybranym przez siebie wykonawcom zaproszenie do negocjacji. Zaproszenie powinni otrzymać
wykonawcy w liczbie zapewniającej konkurencję, nie mniejszej niż pięć (a dla robót budowlanych lub dostaw o znacznej wartości nie mniejszej niż siedem). W
przypadku zamówień o charakterze specjalistycznym zaproszonych wykonawców powinno być co najmniej dwóch.
Przy negocjacjach prowadzonych w związku z wcześniejszym unieważnieniem postępowania zamawiający zaprasza do negocjacji co najmniej tych
wykonawców, którzy złożyli wcześniej oferty.
Zaproszenie do negocjacji powinno określać przedmiot zamówienia, termin wykonania zamówienia, opis warunków udziału w postępowaniu, kryteria oceny
ofert, a także miejsce i termin negocjacji.


Negocjacje. Zamawiający prowadzi negocjacje z wszystkimi wykonawcami, którzy zostali zaproszeni. Negocjacje mają charakter poufny, a żadna ze stron nie
może bez zgody drugiej strony ujawnić informacji technicznych i handlowych związanych z negocjacjami. Podczas negocjacji zamawiający ma obowiązek
równego traktowania wykonawców, wyrażający się m.in. w przekazywaniu wszelkich informacji i dokumentów na tych samych zasadach.

Złożenie ofert. Przed zaproszeniem do składania ofert zamawiający może dokonać zmiany warunków zamówienia odnośnie wymagań technicznych i
jakościowych, kryteriów oceny ofert oraz warunków umowy. Do składania ofert zamawiający zaprasza wszystkich wykonawców, z którymi prowadził
negocjacje. Zaproszenie powinno określać miejsce i termin składania oraz otwarcia ofert, obowiązek wniesienia wadium, termin związania ofertą.
Zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia oferty. Termin ten nie może być krótszy niż 10
dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert.

Specyfikacja warunków zamówienia. Wraz z zaproszeniem zamawiający przekazuje specyfikację istotnych warunków zamówienia. Wykonawcy mogą pobrać
specyfikację na stronie internetowej zamawiającego, a przy zamówieniach powyżej 60 000 euro na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych.
Zamawiający ma obowiązek wyjaśnić wszelkie wątpliwości odnośnie treści specyfikacji. Zapytanie wraz z wyjaśnieniami zamawiający przekazuje wszystkim
wykonawcom oraz umieszcza na swojej stronie internetowej. W wyjątkowych przypadkach zamawiający może przed upływem terminu składania ofert
zmodyfikować treść specyfikacji, o czym informuje niezwłocznie zamawiającego. Modyfikacja nie może dotyczyć kryteriów oceny ofert oraz warunków udziału
w postępowaniu.
Oferta powinna być złożona w formie pisemnej albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej, opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym. Treść
oferty musi być zgodna ze specyfikacją warunków zamówienia. Wraz z ofertą wykonawca składa oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu,
a jeżeli zamawiający żąda dokumentów potwierdzających spełnianie tych warunków, również te dokumenty.
Wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego w zaproszeniu do składania ofert.
Do dnia składania ofert zamawiający ma obowiązek wnieść wadium w wysokości określonej przez zamawiającego, jeżeli obowiązek taki wynika ze specyfikacji
warunków zamówienia. Wadium może być wniesione w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych.

Otwarcie i badanie ofert. Oferty otwiera się w miejscu i terminie podanym w zaproszeniu do składania ofert. Otwarcie ofert jest jawne i powinno nastąpić
bezpośrednio po upływie terminu składania ofert. W przypadku stwierdzenia oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych zamawiający poprawia je w trybie
art. 88 PZP.
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów określonych w specyfikacji. Zamawiający odrzuci ofertę, jeżeli jest niezgodna z prawem,
specyfikacją warunków zamówienia lub stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. O wyborze oferty zamawiający zawiadamia niezwłocznie wszystkich
wykonawców oraz zamieszcza informację na stronie internetowej i w swojej siedzibie.

Zawarcie umowy i zabezpieczanie jej wykonania. Umowa w sprawie zamówienia publicznego powinna zostać zawarta w ciągu 7 dni od dnia przekazania
zawiadomienia o wyborze oferty, nie później jednak niż przed upływem terminu związania ofertą.
Od wykonawcy, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą, zamawiający może żądać zabezpieczenia wykonania umowy. Zabezpieczenie może być
wniesione w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych w wysokości ustalonej przez zamawiającego.

14) Zamówienia z wolnej ręki

Zamówienie z wolnej ręki to taki tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą. Jako jedyny
niekonkurencyjny tryb postępowania może być on stosowany w wyjątkowych sytuacjach. Przy zamówieniu z wolnej ręki nie dochodzi do złożenia i przyjęcia oferty jak
w postępowaniach przetargowych. W tym trybie ustalenie warunków umowy w sprawie zamówienia publicznego następuje w wyniku negocjacji pomiędzy

zamawiającym a wykonawcą.

Przesłanki udzielenia zamówienia z wolnej ręki Aby zamawiający mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki, muszą wystąpić okoliczności wymienione w ustawie
Prawo zamówień publicznych. Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli:

•

dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, z
przyczyn związanych z ochroną praw (np. autorskich, patentowych), a także w przypadku udzielania zamówienia w zakresie działalności twórczej lub
artystycznej,

•

przeprowadzono konkurs, w którym nagrodą było zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej,

•

ze względu na wyjątkową sytuację, niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest
natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub
negocjacji z ogłoszeniem. Chodzi o sytuacje, gdy ze względu np. na zdarzenia losowe (katastrofy, awarie itp.) konieczne jest niezwłoczne udzielenie
zamówienia,

•

brak jest zainteresowania udziałem w postępowaniu ze strony wykonawców, a więc gdy w prowadzonych kolejno postępowaniach o udzielenie
zamówienia nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub nie złożono żadnej oferty,

•

wszystkie oferty zostały odrzucone ze względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w
istotny sposób zmienione,

•

w przypadku udzielania zamówień dodatkowych, nieprzekraczających łącznie 20 proc. wartości realizowanego zamówienia, których wykonanie stało się
konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia. Dotyczy to sytuacji, gdy z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie
zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wiązałoby się z wysokimi kosztami lub wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od
wykonania zamówienia dodatkowego,

•

w przypadku udzielania w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego zamówień uzupełniających na usługi i roboty budowlane, stanowiących
nie więcej niż 20 proc. wartości zamówienia i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienia uzupełniające było
przewidziane w specyfikacji warunków zamówienia,

•

w przypadku udzielania w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego zamówień uzupełniających polegających na rozszerzeniu dostawy,
stanowiących nie więcej niż 20 proc. wartości zamówienia podstawowego, jeżeli zmiana wykonawcy powodowałaby konieczność nabywania rzeczy o
innych parametrach technicznych, a tym samym niekompatybilność techniczną lub trudności techniczne wużytkowaniu i dozorze,

•

możliwe jest udzielenie zamówienia na dostawy na szczególnie korzystnych warunkach (np. po korzystnej cenie lub z szybkim terminem dostawy) w
związku z likwidacją działalności innego podmiotu, postępowaniem egzekucyjnym albo upadłościowym,

•

zamówienie na dostawy jest dokonywane na giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych,

•

zamówienie jest udzielane przez placówkę zagraniczną w rozumieniu przepisów o służbie zagranicznej, a jego wartość jest mniejsza niż 60 000 euro.

Poza wymienionymi wyżej okolicznościami zamówienia z wolnej ręki można udzielić także na: usługi hotelarskie, restauracyjne, transportu kolejowego,
transportu morskiego i żeglugi śródlądowej, prawnicze, w zakresie doradztwa personalnego, szkolenia, zdrowotne, w zakresie kultury, sportu i rekreacji,
detektywistyczne oraz bezpośrednio związane z prowadzeniem gospodarki leśnej.
W przypadku gdy wartość zamówienia przekracza kwotę 60 000 euro, zamawiający w terminie 3 dni od wszczęcia postępowania ma obowiązek zawiadomić o
tym prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, podając uzasadnienie faktyczne i prawne zastosowania trybu. Obowiązku takiego nie ma przy zamówieniach na
dostawę wody, odprowadzenie ścieków, dostawę energii elektrycznej, gazu oraz ciepła z sieci ciepłowniczej.

Negocjacje. Tryb zamówienia z wolnej ręki rozpoczyna się od zaproszenia wykonawcy, z którym będą prowadzone negocjacje. Zamawiający wybiera wykonawcę
wedle swojego uznania, choć w pewnych wypadkach wybór ten jest mocno ograniczony lub nawet wyłączony. Wraz z zaproszeniem do negocjacji zamawiający
przekazuje wykonawcy informacje na temat negocjacji, dotyczące w szczególności istotnych postanowień lub ogólnych warunków umowy w sprawie zamówienia
publicznego. W zaproszeniu zamawiający może żądać wskazania przez wykonawcę części zamówienia, której wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, a
także określenia, która część zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom. W trybie zamówienia z wolnej ręki nie ma natomiast potrzeby sporządzania
specyfikacji warunków zamówienia, ponieważ do zawarcia umowy nie dochodzi w wyniku złożenia oferty. Zamawiającemu nie wolno również żądać od wykonawcy
wniesienia wadium.
Zaproszony do negocjacji wykonawca najpóźniej wraz z zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego powinien złożyć oświadczenie o spełnianiu warunków
udziału w postępowaniu, a jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza 60 000 euro, również dokumenty potwierdzające spełnianie tych warunków. W
postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać wyłącznie oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania i tylko tych,
które zostały wymienione w Rozporządzeniu z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w
jakich te dokumenty mogą być składane.
W sytuacji gdy wykonawcy nie złożyli oświadczeń i dokumentów, zamawiający wzywa ich do uzupełnienia braków w wyznaczonym przez siebie terminie, chyba że
mimo ich uzupełnienia konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Konsekwencją niezłożenia wymaganego oświadczenia lub dokumentów potwierdzających
spełnienie warunków jest wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu.
Ostatnim etapem negocjacji, w trakcie których nastąpiło uzgodnienie wszystkich spornych kwestii, jest zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Umowa
powinna być sporządzona na piśmie, chyba że przepisy odrębne wymagają zachowania szczególnej formy.

15) Licytacja elektroniczna

Nowoczesnym i wygodnym trybem udzielenia zamówienia, zarówno dla wykonawców, jak i zamawiającego, jest licytacja elektroniczna. Zgodnie z definicją ustawową
jest to tryb, w którym za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą
stroną, wykonawcy składają kolejne, korzystniejsze oferty, podlegające automatycznej klasyfikacji. Licytacja ta tym różni się od innych postępowań w sprawie
udzielenia zamówienia, że jest prowadzona przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych (komputerów i sieci internetowej), za pomocą których wykonawcy składają, a
zamawiający odbiera w czasie rzeczywistym oferty podlegające klasyfikacji według ceny. Zastosowanie licytacji elektronicznej możliwe jest jedynie w stosunku do

dostaw lub usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych. Z tego trybu udzielenia zamówienia wyłączone zostały roboty budowlane.
Dodatkowym ograniczeniem jest także wartość zamówienia, która nie może przekraczać kwoty 137 000 lub 211 000 euro, w zależności od statusu zamawiającego.

Ogłoszenie o licytacji

Postępowanie rozpoczyna publikacja przez zamawiającego ogłoszenia o licytacji. Ogłoszenie powinno zostać zamieszczone na stronie internetowej zamawiającego, a
także na stronie, na której będzie prowadzona aukcja.
Ogłoszenie zawiera istotne informacje o przedmiocie i warunkach udziału w licytacji. Określa ono m.in.:

•

wymagania dotyczące rejestracji wykonawców w systemie informatycznym,

•

sposób postępowania w toku licytacji (np. minimalną wysokość postąpień),

•

informacje o liczbie etapów licytacji,

•

termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji,

•

opis warunków udziału w postępowaniu, w tym informację o oświadczeniach i dokumentach, jakie mają dostarczyć wykonawcy,

•

termin związania ofertą i wykonania zamówienia,

•

wymagania dotyczące zabezpieczenia wykonania umowy.

W ogłoszeniu powinny znaleźć się koniecznie informacje o terminie otwarcia i zamknięcia licytacji oraz adresie strony internetowej, na której będzie ona prowadzona.

Zaproszenie do licytacji. Kolejny etap postępowania to kwalifikacja wykonawców i zaproszenie ich do udziału w licytacji. Wykonawcy składają wnioski o
dopuszczenie do udziału w licytacji w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu. Termin ten nie może być krótszy niż 15 dni od dnia ogłoszenia. Na podstawie wniosków
oraz dołączonych do nich dokumentów zamawiający dokonuje kwalifikacji wykonawców, wykluczając tych, którzy nie spełniają określonych w ogłoszeniu warunków
udziału w postępowaniu. Do udziału w licytacji zostają zaproszeni wszyscy, którzy nie zostali wykluczeni, przy czym ich liczba nie powinna być w żaden sposób
ograniczona.
Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium w terminie przez niego określonym, nie później jednak niż przed upływem terminu otwarcia licytacji.
Wadium może być wniesione w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych. Sankcją za niewniesienie wadium jest
wykluczenie wykonawcy.

Licytacja. Uczestnictwo w licytacji wymaga rejestracji w systemie informatycznym i uzyskania kodu, przy użyciu którego wykonawca będzie składał oferty.
Zarejestrować mogą się wyłącznie wykonawcy zaproszeni do licytacji. W toku licytacji wykonawcy składają, a zamawiający odbiera oferty w czasie rzeczywistym za
pomocą specjalnego formularza umieszczonego na stronie internetowej, na której odbywa się licytacja. System informatyczny automatycznie klasyfikuje oferty na
podstawie kryterium ceny. Najwyższa oferta wiąże wykonawcę, który ją złożył, do czasu jej przebicia przez ofertę innego wykonawcy. Otwarcie licytacji następuje w
terminie i w sposób wskazany w ogłoszeniu. Termin otwarcia licytacji powinien być określony w sposób precyzyjny, nawet co do minuty, tak aby wykonawcy mogli
przystąpić do licytacji. Prawo zamówień publicznych wymaga, aby termin ten nie był krótszy niż 5 dni od dnia przekazania wykonawcom zaproszenia do składania
ofert. Licytacja przebiega w sposób określony w ogłoszeniu, z tym, że przyjęte przez zamawiającego zasady prowadzenia licytacji muszą być ściśle stosowane.
Licytacja może być, w zależności od wyboru zamawiającego, jednoetapowa albo wieloetapowa. Zamawiający może — jeżeli zastrzegł to w ogłoszeniu — po
zakończeniu każdego etapu licytacji nie zakwalifikować do następnego etapu tych wykonawców, którzy nie wykazali się w licytacji dostateczną aktywnością (np. nie
złożyli oferty). Podczas licytacji elektronicznej wykonawcy mogą na bieżąco obserwować informacje o pozycji złożonych przez siebie ofert, liczbie wykonawców
biorących udział w licytacji, cenach złożonych przez nich ofert. Do momentu zakończenia licytacji nie jest ujawniana tożsamość wykonawców. Wykonawcy składają
oferty, pod rygorem nieważności, w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego
certyfikatu. Oferta złożona w toku licytacji przestaje wiązać, gdy inny wykonawca złożył ofertę korzystniejszą.
W licytacji elektronicznej zamawiający i wykonawcy składają oferty, przekazują oświadczenia i inne informacje drogą elektroniczną za pomocą specjalnego formularza
internetowego. Nie jest możliwe przekazywanie informacji drogą elektroniczną w inny sposób (np. mailem) czy w formie pisemnej.

Zakończenie licytacji i zawarcie umowy.Zakończenie licytacji następuje, w zależności od wyboru zamawiającego:

•

w terminie określonym w ogłoszeniu,

•

po bezskutecznym oczekiwaniu na kolejne oferty (postąpienia),

•

po zakończeniu ostatniego, ustalonego w ogłoszeniu etapu.

Termin zamknięcia licytacji powinien być określony co do minuty, tak by wykonawcy wiedzieli, do jakiego momentu mogą składać oferty. Bezpośrednio po
zamknięciu licytacji zamawiający publikuje na wskazanej w ogłoszeniu stronie internetowej nazwę (firmę) oraz adres wykonawcy, którego ofertę wybrano.
Zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę, zawierając z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego. Zamawiający może
żą

dać od wykonawcy zabezpieczenia wykonania umowy. Zabezpieczenie może być wnoszone m.in. w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach

ubezpieczeniowych, w wysokości ustalonej przez zamawiającego.