Instrukcje sterujące w C#

Opracował dr Robert Fidytek

2

Instrukcje sterujące

Do tej pory zostały omówione instrukcje warunkowe if i if-else, instrukcje
iteracyjne for, while, do-while. Na dzisiejszym wykładzie zapoznamy się z
pozostałymi instrukcjami sterującymi:

●

instrukcja (wielokrotnego) wyboru

●

switch

●

instrukcje skoku

●

goto

●

break

●

continue

3

Instrukcja wyboru switch

Składnia:

switch

(wyrażenie)

{

case

wartośćA:

instrukcjeA;

break

;

case

wartośćB:

instrukcjaB;

break

;

case

wartośćC:

instrukcjeC;

break

;

...

case

wartośćN:

instrukcjeN;

break

;

default

:

instrukcje_default;

break

;

}

Zasada działania instrukcji wyboru switch:

1. Obliczana jest wartość wyrażenia wyrażenie.

2. Jeżeli któraś wartość (wartośćA, wartośćB, ...) stojąca

obok słowa case jest równa obliczonej wartości, to
wykonywane są instrukcje danego bloku case.
Po osiągnięciu instrukcji break następuje wyjście z
bloku instrukcji switch.

3. Jeżeli żadna wartość stojąca obok słowa case, nie

odpowiada obliczonej wartości wyrażenia wyrażenie,
wykonywane są instrukcje bloku default.
Po osiągnięciu instrukcji break następuje wyjście z
bloku instrukcji switch.

4. Jeżeli żadna wartość stojąca obok słowa case, nie

odpowiada obliczonej wartości wyrażenia wyrażenie i w
bloku instrukcji switch nie ma instrukcji default, to
następuje wyjście z bloku instrukcji switch.

4

Instrukcja wyboru switch

legenda:
wyr – wyrażenie
warA – wartośćA
warB – wartośćB
warC – wartośćC

5

Instrukcja wyboru switch

Zasady, których należy przestrzegać w

czasie stosowania instrukcji wyboru switch:

Dozwolone są jedynie wartości wyrażenia
wyrażenie, które w wyniku dają wartość typu
całkowitego (sbyte, byte, short, ushort, int, uint,
long, ulong), znakowego (char), wyliczeniowego
(enum) lub łańcuchowego (string).

Wartości wyrażenia (wartośćA, wartośćB, …)
stojące obok słowa case muszą być
niepowtarzalne i zgodne z typem wyrażenia
wyrażenie.

Koniec instrukcji danego bloku case musi zawierać
słowo kluczowe break (wyjątek stanowi przypadek,
gdy kilka wartości wyrażeń (np: wartośćA,
wartośćB) wskazuje na tą samą listę instrukcji lub
mamy do czynienia z inną instrukcją skoku).

Przykład:

switch

(wyrażenie)

{

case

wartośćA

:

case

wartośćB

:

instrukcjaB;

break

;

case

wartośćC:

instrukcjeC;

break

;

...

case

wartośćN:

instrukcjeN;

break

;

default

:

instrukcje_default;

break

;

}

6

Przykład: Liczba dni

//nie rozważamy dni przestępnych

string

miesiąc =

"maj"

;

int

liczba_dni;

switch

(miesiąc)

{

case

"luty"

:

liczba_dni = 28;

break

;

case

"kwiecień"

:

case

"czerwiec"

:

case

"wrzesień"

:

case

"listopad"

:

liczba_dni = 30;

break

;

default

:

liczba_dni = 31;

break

;

}

Console

.WriteLine(

"Miesiąc {0} ma {1} dni."

, miesiąc, liczba_dni);

Po zakończeniu bloku case
musi nastąpić instrukcja
skoku np. break.

7

Przykład: Dzień tygodnia

int

dzień=7;

//wersja z if

if

(dzień == 1)

Console

.WriteLine(

"poniedziałek"

);

else

if

(dzień == 2)

Console

.WriteLine(

"wtorek"

);

else

if

(dzień == 3)

Console

.WriteLine(

"środa"

);

else

if

(dzień == 4)

Console

.WriteLine(

"czwartek"

);

else

if

(dzień == 5)

Console

.WriteLine(

"piątek"

);

else

if

(dzień == 6)

Console

.WriteLine(

"sobota"

);

else

if

(dzień == 7)

Console

.WriteLine(

"niedziela"

);

else

Console

.WriteLine(

"niewłaściwy numer dnia tygodnia"

);

//wersja z switch

switch

(dzień)

{

case

1:

Console

.WriteLine(

"poniedziałek"

);

break

;

case

2:

Console

.WriteLine(

"wtorek"

);

break

;

case

3:

Console

.WriteLine(

"środa"

);

break

;

case

4:

Console

.WriteLine(

"czwartek"

);

break

;

case

5:

Console

.WriteLine(

"piątek"

);

break

;

case

6:

Console

.WriteLine(

"sobota"

);

break

;

case

7:

Console

.WriteLine(

"niedziela"

);

break

;

default

:

Console

.WriteLine(

"niewłaściwy numer dnia tygodnia"

);

break

;

}

8

Instrukcja (bezwarunkowego)

skoku goto

Skoki ze spadochronów nie są wcale takie niebezpieczne. No chyba, że skacze się bez sprzętu, a tym bardziej nago.

9

Instrukcja skoku goto

Instrukcja skoku goto pozwala na przeniesienie wykonywania programu do innego
miejsca w programie. Używanie instrukcji goto powoduje, że program staje się mniej
czytelny, dlatego też powinniśmy się starać jej unikać.

Składnia:

goto

etykieta

;

//przeniesienie do miejsca, gdzie jest zdefiniowana etykieta

...

etykieta :

//definicja etykiety (zakończona dwukropkiem)

Etykieta może mieć następujące formy:
a) identyfikator
b) case wartość
c) default

W przypadkach rodzajów etykiet b) i c) instrukcja skoku goto musi się znajdować w
bloku instrukcji wyboru switch.

Uwagi:

➔

Instrukcja goto nie może występować w bloku finally.

➔

Instrukcja goto nie może przenieść wykonywania kodu z jednej metody do drugiej.

10

//(1) etykieta w bloku zewnętrznym - dobrze

etykieta :

...
{
...

goto

etykieta

;

...
}

Etykiety w „różnych” blokach

//(2) etykieta w tym samym bloku - dobrze

goto

etykieta

;

...

etykieta :

...

//(3) etykieta w bloku wewnętrznym - źle

goto

etykieta

;

...
{
...

etykieta :

...
}

Gdańsk, Falowiec na ul. Obrońców Wybrzeża

11

Zastosowanie 1: Opuszczenie

wielokrotnie zagnieżdżonych pętli

Przykład poglądowy:

for

(...)

{

while

(...)

{

for

(...)

{
...

goto

etykieta

;

...
}

//for

}

//while

}

//for

etykieta :

instrukcje;

//Co zostanie wyświetlone na ekranie?

for

(

int

i = 1; i <= 10; i++)

{

for

(

int

j = 1; j <= 4; j++)

{

if

(i+j>3)

goto

skok

;

Console

.WriteLine(

"i={0}, j={1}"

,i,j);

}
}

skok :

Console

.ReadKey(

true

);

12

Zastosowanie 2: Ominięcie reguły

zabraniającej przejścia pomiędzy blokami

Przykład poglądowy:

switch

(c)

{

case

'a'

:

instrukcje_a;

goto

case

'A'

;

case

'A'

:

instrukcje_A;

break

;

...

case

'b'

:

instrukcje_b;

goto

default

;

default

:

instrukcje_default;

break

;

}

//Co zostanie wyświetlone na ekranie?

char

c=

'1'

;

switch

(c)

{

case

'1'

:

Console

.WriteLine(

"Bardzo"

);

goto

case

'2'

;

case

'2'

:

Console

.WriteLine(

"lubie"

);

goto

default

;

case

'3'

:

Console

.WriteLine(

"programować"

);

goto

default

;

default

:

Console

.WriteLine(

"komputery"

);

break

;

}

13

Instrukcja skoku break

Instrukcja skoku break powoduje przerwanie wykonywania

instrukcji iteracyjnej (pętli) lub instrukcji wyboru switch.

Przykład poglądowy:

//wyjście z najbardziej zagnieżdżonej pętli

while

(...)

{

for

(...)

{
...

if

(warunek)

break

;

...
}

//for

...
instrukcje_while;
...
}

//while

Jeżeli jest kilka pętli zagnieżdżonych
jedna w drugiej, to instrukcja skoku break
powoduje przerwanie tylko tej pętli, w
której bezpośrednio się znajduje.

14

Co zostanie wyświetlone na

ekranie?

//przykład 1

for

(

int

i = 1; i <= 10; i++)

{

if

(i % 5 == 0)

break

;

Console

.WriteLine(i*i*i);

}

//przykład 2

int

j = 15;

while

(--j > 7)

{

if

(j * j < 100)

break

;

Console

.WriteLine(j*j);

}

15

Co zostanie wyświetlone na

ekranie?

//przykład 1

for

(

int

i = 1; i <= 10; i++)

{

if

(i % 5 == 0)

break

;

Console

.WriteLine(i*i*i);

}

//przykład 2

int

j = 15;

while

(--j > 7)

{

if

(j * j < 100)

break

;

Console

.WriteLine(j*j);

}

16

Instrukcja skoku continue

Instrukcja skoku continue może występować wewnątrz instrukcji

iteracyjnych. W odróżnieniu od instrukcji skoku break instrukcja
skoku continue nie kończy działania pętli, ale przerywa tylko

aktualny obieg pętli i zaczyna następny kontynuując pracę pętli.

Przykład poglądowy:

//przerwanie wykonywania obiegu pętli i rozpoczęcie nowego

while

(...)

{
...

if

(warunek)

continue

;

...
}

//while

17

Co zostanie wyświetlone na ekranie?

//przykład 1

for

(

int

i = 1; i < 10; ++i)

{

if

(i % 2 == 1)

continue

;

Console

.Write(

"{0}, "

,i);

}

//przykład 2

int

j = -2;

while

(++j < 10)

{

if

(j++ %3 != 0)

continue

;

Console

.WriteLine(

"Wykonano pętle dla j={0}"

,j);

}

18

Szablon programu

//zmiana koloru tła

char

c;

do

{

Console

.WriteLine(

"Menu: g-green, r-red, b-blue, k-koniec"

);

c =

Console

.ReadKey(

true

).KeyChar;

switch

(c)

{

case

'g'

:

case

'G'

:

Console

.BackgroundColor =

ConsoleColor

.Green;

break

;

case

'r'

:

case

'R'

:

Console

.BackgroundColor =

ConsoleColor

.Red;

break

;

case

'b'

:

case

'B'

:

Console

.BackgroundColor =

ConsoleColor

.Blue;

break

;

}

Console

.Clear();

//wyczyszczenie i zamazanie okna tłem

}

while

(c !=

'k'

&& c !=

'K'

);

19

Wybrane metody i właściwości klasy Console

●

Console.BackgroundColor – kolor tła

●

Console.ForegroundColor – kolor czcionki

●

Console.Clear() - wyczyszczenie okna, zamazanie kolorem tła

●

Console.ReadKey(true).KeyChar – wartość typu char naciśniętego klawisza

●

Console.SetCursorPosition(kolumna, wiersz) – ustawienie pozycji kursora

(liczymy od zera)

●

Console.CursorLeft – numer kolumny, gdzie znajduje się kursor.
Kolumny są numerowane od lewej do prawej strony okna.

●

Console.CursorTop – numer wiersza, gdzie znajduje się kursor.
Wiersze numerowane są od góry do dołu okna.

●

Console.BufferHeight (Console.BufferWidth) – liczba dostępnych wierszy (kolumn) w
okienku.

●

Console.WindowHeight (Console.WindowWidth) – liczba widocznych wierszy (kolumn)
w oknie.

●

Console.LargestWindowHeight (Console.LargestWindowWidth) – maksymalna ilość
wierszy (kolumn) wyznaczona w oparciu o bieżącą wielkość fontu i rozdzielczość ekranu.

●

Console.Beep(częstotliwość, czas) - wydanie dźwięku o danej częstotliwości
podanej w Hz, przez określony czas podany w ms.

20

Zadanie 1

Popraw błędy:

double

zmienna = 6;

switch

(zmienna);

{

case

1, 2:

Console

.WriteLine(

"1 lub 2"

);

break

;

case

3:

case

4:

Console

.WriteLine(

"3 lub 4"

);

case

4:

Console

.WriteLine(

"4"

);

break

;

default

:

Console

.WriteLine(

"inna liczba"

);

}

21

Zadanie 2

Jaka jest różnica w działaniu pomiędzy instrukcjami

break i continue

wewnątrz pętli while?

22

Zadanie 3

//Jakie błędy popełniono w poniższym kodzie programu?

goto

skok;

for

(

double

i = 1, i <= 10, i++)

{

Console

.Write(i);

skok:

Console

.Write(

" * "

);

}

23

Zadanie 4

//Jakie liczby zostaną wypisane na ekranie?

int

i = 0, j = 3;

while

(++i <= 10)

{

j -= i;

if

(j > 0)

continue

;

else

if

(j < -5)

break

;

else

Console

.Write(

"{0}, "

, j);

}