www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&&

.*',/#0#123)&'(,3)*&

# #'4#31"& !")3+#& ,&

5(, ,."*+#&'(!) *!+,-%)0,

!& ,5."# 3!)6& 7()+4,(#&'(!) *!+,-#

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WĹ aĹ ciciel: [e-mail] Śćładó

Dr Josef Raabe

!"#$%&'()%*+,-.%& !/&.&0/0/

12/&3#(+%45$%&6789

:8;8<=&'%45.%*%

>?2/&@:99A&9==&6=&::

B%C&@:99A&9==&6=&8:

?;D%,2E&4%%F?G4%%F?/-0D/!2

HIJE&K9L;8M;=<;K8=

NOPQHE&:886L=<L:

R)&N?S0+0*(&)2%&D/5>/&'%45.%*(&*&'%45.%*,?

TII&'().,%#&P05!0)%4-.(&UN

UN &::::886V:=

'(50$0WX&$%!,>%#1&.%$#%)0*?Y0E&K:/:::&.#

Z&[0!(4,Y\>&F(&]4&^05?B&N%%F?& !"#$%&'()%*+,-.%& !/&.&0/0/_&'%45.%*%&9:89

J40S?$>&Y4%`-.+(&0$#%)$,&&&

3%4.?+%&N050-\%-.

U,?40*+,$&!40S?$>1&&

J%12,+%& >%+?$

U004)(+%>04&!40S?$>1&&

aY+,?5.$%&^%+,$

U04?$>%&&

.?5!"#

$#%)&&

baJJc& >1),0&]dJ

I eHE&<V6;6M;VL<L;V:9;6

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

3

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Cecylia Mirela Nawrot

!"#$%&'()'*+,-.'/&0*( !&*%1&2".*(345"2!"52$6(#(7.'#'/$/8("!$&(9:!"%*2(
;"12"0$.*0'$('(<1&5$=/*0'$(>15$#'/&0*?"(3 $!50*!6(#(@$-!&,A(
B1+C=$,5"!2$(+!"?!$DC#E( ".12'(F*!5GH2$5(I$2":/'(3 $!50*!12'*(
!&*%1&2".*6('DA(J!*0G(;&'*!&?"#12'*KL(39+5GD'15G/&0*( !&*%1&2".*6L(
3<!$'0$(;&'*/'(#(M,!"+'*(N(OJ46L(3P"!,D( !&*%1&2".'()'*+,-.'/&0G/86A(
BG2=$%"#/$(#(BGQ1&*K(4&2".*()$,2(R,D$0'15G/&0G/8('(;&'*00'2$!15#$(
#( "&0$0',A(F&="02'0'(D'S%&G0$!"%"#*K(1'*/'(3T*0('0(F8'.%/$!*6(
&(1'*%&'-U(#(4&2"/K'

Działania przedszkola
wspomagające proces adaptacji
dziecka do środowiska
przedszkolnego

Spis treści:

1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2. Przykłady działań podejmowanych z rodzicami w okresie

adaptacji dziecka w przedszkolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

3. „Przedszkole jest podróżą” – działania nauczyciela na rzecz

adaptacji dziecka w przedszkolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

4. Pasowanie na przedszkolaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
5. Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
6. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

V%$+5$/K$(D$=*?"(%&'*/2$(%"(0'*&0$0G/8(#$!,02C#(+!&*%1&2".0G/8(D$("?!"D0*(&0$/&*0'*(%.$(
K*?"(!"&#"K,('(K*15(+!"/*1*D(%=,?"W$."#GDA(X"%&'/*(#(!CQ0G(1+"1C-(+!&*QG#$KU("2!*1($%$+5$/K'(
%&'*/2$(%"(+!&*%1&2".$L(/&S15"(+"+*=0'$KU(#'*.*(0'*:#'$%"DG/8(-=S%C#A(;&'$=$0'$(#1+"D$?$KU/*(
+!"/*1($%$+5$/K'(0$.*QG(+!&G?"5"#$Y(+"%(2U5*D(+!C-G(+"%&'$=,(0$(%&'$=$0'$(+!&*%1&2".$('(%&'$=$0'$(
!"%&'/$A

Scenariusz uroczystości pasowania na przedszkolaka i wzór
listu do rodziców w wersji do edycji są dostępne na:

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl Pobierz!

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

4

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Wymagania
w ramach
nadzoru
pedagogicznego

I. Wymagania wobec przedszkoli

2.

Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są
zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się

4.

Dzieci są aktywne

5. Respektowane są normy społeczne

9. Rodzice są partnerami przedszkola

1. Wprowadzenie

Co roku nowe dzieci przekraczają próg przedszkola, by stać się przedszkolaka-
mi, ale czy przekraczają próg adaptacji do warunków przedszkolnych? Ocze-
kiwania przedszkola wobec dziecka wynikają z podstaw psychologii rozwojo-
wej, oczekiwania rodziców wobec dziecka – wynikają z własnych doświadczeń
i wiedzy, którą posiadają na ten temat. W rozmowach często pojawia się pyta-
nie: W jaki sposób można zmniejszyć „dramat wrześniowy”, aby dziecko tak nie
płakało? Trudno uniknąć bólu, gdy znika nam z oczu ukochana osoba. Taki
problem często mają też dorośli, gdy rozłąka jest nieakceptowana przez nich,
a co dopiero przez dzieci. Z badań wynika, że istnieje zależność między sto-
sowanym systemem wychowawczym w domu, a dobrym przystosowaniem
się dziecka do nowych warunków. W takim razie, jak przygotować adaptację
w przedszkolu, jakie podjąć działania, aby obniżyć stres i zmniejszyć koszty
adaptacji dziecka?

Warto zainteresować się już od początku rodzicem, który zapisał swoje dziecko
do przedszkola. Warto zwrócić się do niego z propozycjami podjęcia wspólnych
działań, by przygotować ciekawą, miłą adaptację dziecka w przedszkolu. Wspól-
nie podjęty wybór i sposób adaptowania dzieci daje większą szansę na powo-
dzenie. To, czy adaptacja będzie udana, zależy w równej mierze od przedszkola,
jak i od rodziców.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

5

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Oczekiwania przedszkola i rodziców wynikające z adaptacji dziecka do
przedszkola

Przedszkole oczekuje od rodziców, aby

przygotowali dziecko do przedszkola

w zakresie:

Rodzice oczekują od przedszkola, aby

nauczycielka była przygotowana w zakresie:

Samodzielności w zakresie potrzeb
fizjologicznych

Udzielania pomocy dziecku w każdej sytuacji

Samodzielności w spożywaniu posiłków

Łagodzenia lęków i stresu dziecka podczas
pobytu w przedszkolu

Samodzielności w higienie osobistej

Pomocy w usprawnianiu potrzeb fizjologicznych,
przyzwyczajania dziecka do nowej łazienki

Samodzielności w posługiwaniu się mową,
w artykułowaniu własnych potrzeb

Wsparcia dziecka podczas pobytu w przedszkolu
w nowych sytuacjach

Samodzielności w podejmowaniu rozmowy
w grupie rówieśniczej

Rozumienia mowy dziecka i nawiązywania
kontaktu z dzieckiem

Samodzielności dziecka w rozstaniu się
z rodzicem

Możliwości pobytu rodziców w przedszkolu
w pierwszych dniach

Powyższe zestawienie wskazuje na różne potrzeby przedszkola i różne po-
trzeby rodzica. Można wyciągnąć wniosek, że rodzice chcą przygotować się
do adaptacji dziecka w przedszkolu, ale według swoich potrzeb, i trudno im
zrozumieć potrzeby przedszkola. Ważne więc jest poszukiwanie pomysłów
połączenia potrzeb nauczyciela z potrzebami rodziców dla wspólnej sprawy,
jaką jest adaptacja dziecka do przedszkola. Nauczyciel wie, że w dogodnym
dla siebie czasie każde dziecko przejdzie proces adaptacji z sukcesem. Rodzic
natomiast wie wszystko o dziecku i wie, co jest dla niego najlepsze. Nauczy-
ciel wkłada w rozwój dziecka wiedzę specjalistyczną i pasję, a rodzic miłość
do dziecka. Często cele nauczyciela i cele rodzica są spójne i wyraźnie wpły-
wają na rozwój dziecka, a czasami tak nie jest. W procesie adaptacji należy
przygotować listę wspólnych celów przydatnych do podjęcia procesu współ-
pracy z rodzicami podczas adaptacji dziecka w przedszkolu. Można to zapla-
nować i zorganizować na pierwszym spotkaniu z rodzicami już w sierpniu.
Zestaw wspólnie przygotowanych potrzeb będzie miał odbicie w przygoto-
wanej przez przedszkole adaptacji.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

6

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Lista wspólnie wypracowanych potrzeb nauczyciela z rodzicami przed
okresem adaptacji dziecka w przedszkolu

1.

Rozmawiamy z nauczycielem, rodzicem o potrzebach dziecka w sposób zrozumiały dla obu
stron.

2.

Rodzice starają się zastosować do rad nauczyciela i pozostają z n i m w kontakcie, aby
rozmawiać o doświadczanych sukcesach dziecka.

3.

Nauczyciel dba o obniżenie stresu dziecka w przedszkolu, przygotowując różne zadania. Rodzic
dba o obniżenie stresu dziecka w domu, tworzy przyjazną atmosferę i tworzy przyjazne
środowisko do uczęszczania dziecka do przedszkola.

4.

Rodzice są chętni do wdrażania dziecka w domu do samodzielności, dopytują się nauczyciela,
z czym dziecko ma trudności i pracują nad nimi. Pozostają w stałym kontakcie.

5.

Nauczyciel nie wchodzi z rodzicami w relacje, które mogą utrudnić współpracę i kontakty.

6.

Nauczyciel prowadzi w przedszkolu obserwacje dziecka w celu ustalenia wstępnej diagnozy
i dzieli się wiedzą z rodzicami.

7.

Rodzice chętnie podejmują pracę zespołową i pracę indywidualną w przedszkolu dla dobra
dziecka.

8.

Rodzice i nauczyciel akceptują podział ról i odpowiedzialność za powierzone zadania, dzielą
obowiązki na role nauczyciela i role rodzica.

2. Przykłady działań podejmowanych

z rodzicami w okresie adaptacji dziecka
w przedszkolu

Praca z rodzicami w okresie adaptacji dziecka do przedszkola wymaga
od placówki sporo wysiłku zarówno od dyrektora, jak i od nauczycieli. Rodzi-
ce 3-latków mają wiele pytań, chcą się przemieszczać po przedszkolu, choć
nie zawsze jest to na rękę pracownikom przedszkola. Rola dyrektora pole-
ga głównie na przygotowaniu sprawnej organizacji pracy. Funkcjonowanie
przedszkola na co dzień nie może być nastawione tylko na potrzeby jedne-
go klienta. Od września do przedszkola uczęszczają również 4-latki, 5-latki,
a nawet 6-latki. Nauczyciel 3-latków ma za zadanie zintegrować rodziców
i zadbać o adaptację dzieci. Od zapisu dziecka do przedszkola do września –
warto wykorzystać czas na adaptację rodziców z dziećmi w przedszkolu. Za-
pisy przebiegają wiosną lub okolicznościowo w ciągu roku i już wtedy odby-
wają się pierwsze kontakty z rodzicami. Dla rodziców wówczas najważniejsze

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

7

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

jest miejsce w przedszkolu, nie wiedzą co czeka ich dziecko. Nie pytają, kto
będzie zajmował się ich pociechą, jakie wymagania są stawiane 3-latkowi,
czy musi uczestniczyć w zabawie, jak wygląda przedszkole, kto tam pracuje,
jacy są tam nauczyciele. Rodzice na wszystkie pytania nie znają odpowiedzi,
ale myślą, że przyjdzie na nie czas później, albo że jakoś to będzie. Ważną
sprawą jest, aby rodzice byli pozytywnie nastawieni do przedszkola, wtedy
wszystkie ,,nowości’’ będą łatwiej przyjmowane. Już w tych pierwszych kon-
taktach przy zapisie dziecka do przedszkola proponujmy rodzicom pomysły
na wspólną pracę na rzecz dziecka, by obniżyć jego stres, ale i stres rodzica.
Rodzice są chętni pokonać trudności, ponieważ chodzi o dobro ich dziecka.
W okresie wzmożonych kontaktów z rodzicami warto stawiać przed nimi za-
dania. Nauczyciel podczas adaptacji dziecka do warunków przedszkolnych
powinien uwzględnić różnorodność działań skierowanych do rodzica. Na-
uczyciel powinien podejmować świadome kroki inspirujące rodzica do dzia-
łań w domu. Poniżej prezentujemy kilka przykładów.

WYCIECZKA PO PRZEDSZKOLU

Zaproś rodziców do zwiedzania przedszkola, pokaż sale zajęć, łazienki, szat-
nię. W sali zabaw zachęć dziecko do wspólnej zabawy. Dziecko poprzez naśla-
dowanie zachowań nauczyciela włączy się do zabawy. Pamiętaj przy pokazie
zabawy o uśmiechu do dziecka, zainteresuj dziecko przedmiotami z kącików
zabaw (powinno kojarzyć przedszkole z zabawą). W łazience omów sposób
korzystania z łazienki, pokaż, gdzie zawsze znajduje się papier toaletowy. Po-
każ, gdzie myje się ręce, w jaki sposób robią to dzieci, zwróć uwagę na nisko
osadzone umywalki i toalety. Dzieci lubią wodę, mogą spróbować i szybko się
przekonać, że mycie rąk samemu jest łatwe. Spróbuj pokazać szatnię jako naj-
ciekawsze miejsce w przedszkolu, ponieważ właśnie w tym miejscu codzien-
nie będą odbywały się rozstania i spotkania dziecka z rodzicami. Warto zwrócić
uwagę na wystrój szatni, na prace dzieci, na kolorowe szafki, na indywidual-
ne znaczki. Należy pokazać miejsce, w którym spotykają się wszystkie dzieci
ze swoimi rodzicami, jako wyjątkowe. W ćwiczeniu „Wycieczka po przedszkolu”
warto pamiętać o tym, że nowy budynek posiada nową nazwę – „przedszkole”
– i jest dużo większy od domu, a co dopiero od mieszkania dziecka. Wszystko
jest nowością i wielką niewiadomą dla dziecka i rodzica. Przedszkolny ogród
pozostaw na drugą wizytę i przygotuj zabawy w przedszkolnej piaskownicy
wraz z zabawkami.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

8

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

ZAJĘCIA ADAPTACYJNE W PRZEDSZKOLU: ,,KLUB PRZEDSZKOLAKA’’

Zorganizuj zajęcia cykliczne lub jednorazowe dla dzieci razem z rodzicami.
Zajęcia adaptacyjne w „Klubie Przedszkolaka” służą przełamywaniu barier
w kontakcie dziecka i rodzica z przedszkolem. Dzięki takim zajęciom dziecko
wie, że przedszkole nie jest miejscem, które jest obce. Możemy organizować
„Klub Przedszkolaka” w soboty, po południu w dni robocze, w miesiące wa-
kacyjne po kilka dni, w lipcu, w sierpniu, przez cały miesiąc według pomysłu
przyjętego w przedszkolu. Warto pamiętać również o potrzebach nie tylko
dzieci, ale również rodziców. Możemy zaproponować naprzemienny udział
rodziców w zajęciach – albo mama, albo tata. Ważne, aby prowadzić do-
kumentację spotkań, wtedy po zakończonej adaptacji wiemy, kto i ile razy
uczestniczył w zajęciach. Często właśnie zajęcia adaptacyjne prowadzone
w ten sposób są wynikiem oswojenia dziecka z przedszkolem. Skierowa-
nie listu do nowych rodziców drogą e-mailową pozwoli na powiadomienie
wszystkich, dodatkowo będziemy mieli informację zwrotną, ile dzieci będzie
uczestniczyło w zajęciach.

Wzór listu do rodziców

………………………….

(miejscowość, data)

Szanowni Państwo, Drodzy rodzice!

Mamy zaszczyt przyjąć Państwa dziecko w poczet naszych przedszko-
laków na rok szkolny 2013/2014. Serdecznie zapraszamy Państwa
z dzieckiem na inaugurację zajęć adaptacyjnych w przedszkolu, które
prowadzone są w „Klubie Przedszkolaka” od ………….. do ………….
2013 r. w każdą sobotę.
Zajęcia w przedszkolu opracowane są przez nauczycielki i mają na celu
adaptację dziecka do przedszkola, przygotowanie oraz zachęcenie dzie-
cka do wspólnej zabawy, poznanie innych dzieci w grupie rówieśniczej,
integrację rodziców z przedszkolem, poznanie naszej placówki.
Udział w zajęciach jest formą pracy przedszkola z dzieckiem i rodzicem,
ma doprowadzić do gotowości przedszkolnej dziecka trzyletniego.
Rodzice mogą uczestniczyć w zajęciach lub przyprowadzić dziecko
i według własnego uznania zostawić je pod naszą opieką.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

9

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Organizacja zajęć w „Klubie Przedszkolaka”
10.00–10.30 – powitanie dzieci w szatni, naklejanie identyfikatora
z imieniem
10.30–10.50 – wesołe rozpoczęcie zajęć, integracja dzieci, „przełamy-
wanie lodów”, wprowadzenie miłej atmosfery, zajęcia na sali gimna-
stycznej
10.50–11.30 – zabawy dydaktyczne, konstrukcyjne i plastyczne w sali
zajęć, według potrzeb dzieci
11.30–12.00 – poczęstunek dla dzieci, kawa/herbata dla rodziców
12.00–12.30 – zabawy ruchowe przy muzyce, zabawy „szukaj –
zgadula”
12.30 – podsumowanie zajęć, wręczenie dzieciom wykonanych prac,
pożegnanie się z nauczycielem
12.40 – ubieranie się dzieci przy pomocy rodziców, pożegnanie
w szatni

Zajęcia adaptacyjne prowadzone są od 2003 r. dla dzieci i rodziców
zapisujących się do naszego przedszkola. Są wysoko oceniane przez
rodziców pod względem przełamywania barier przy wysyłaniu dziecka
do przedszkola. Rodzice chwalą zaangażowanie personelu i sposób
komunikowania się z dzieckiem. Rodzice są bardzo zaangażowani
we wspólne przedsięwzięcia z nauczycielką, budują się dobre relacje
interpersonalne.

Jesteśmy zadowoleni ze współpracy z rodzicami w naszym
przedszkolu. Gorąco zapraszamy do wspólnego przeżywa-
nia ciekawych doświadczeń w „Klubie Przedszkolaka” już
w ………………………………. Będzie nam miło gościć Państwa
ze swoją pociechą u nas w przedszkolu.

Zapraszam
Dyrektor Przedszkola

Ważne!
Na pierwsze zajęcia prosimy przynieść obuwie zmienne dla dziecka
i rodzica, ubranko do ewentualnego przebrania dziecka w razie trud-
nej sytuacji fizjologicznej.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

10

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

Lista dzieci uczestniczących w zajęciach adaptacyjnych ,,Klub Przedszkolaka’’

Lp.

Nazwisko i imię

dziecka

6.

13.

20.

27.

11.

18.

25.

1.

8.

Razem

04

04

04

04

05

05

05

06

06

BADANIE POTRZEB I OCZEKIWAŃ RODZICÓW

Opracuj ankietę dla rodziców. Niech zawiera tylko pięć pytań i dotyczy potrzeb
rodziców i ich oczekiwań od przedszkola. Zapytaj rodziców, co przedszkole
może zrobić dla ich dziecka, by łatwiej zniosło adaptację. Zapytaj, czego oba-
wiają się najbardziej.

LIST DO RODZICÓW „UDANA ADAPTACJA”

Napisz projekt listu do rodziców. List przygotujesz wtedy, gdy dziecko zakończy
proces udanej adaptacji w przedszkolu. Pamiętaj, dobra wiadomość ma tylko
wtedy sens, gdy jest przekazywana chwilę po wydarzeniu. Taka forma listu bu-
duje dobre relacje z rodzicami. Spróbuj posługiwać się imieniem dziecka oraz
faktami.

ZEBRANIE Z RODZICAMI

Zorganizuj spotkanie z rodzicami. Temat spotkania powinien być dowolny,
np. „Jakie zabawy lubi moje dziecko?”. Staraj się słuchać rodziców, co mówią, nie
mów, jakie zabawy są najlepsze dla dziecka w wieku przedszkolnym. Obserwa-
cja wystąpień rodziców może mieć wpływ na relacje nauczyciel – rodzic. Zwróć
uwagę na to, co mówią rodzice, jakie zabawy wymieniają, kto zabiera głos –
w ten sposób poznasz rodziców bliżej.

WSPÓŁPRACA W ZESPOLE NAUCZYCIELI W PRZEDSZKOLU

Spotkaj się z nauczycielkami ze swojego przedszkola. Spróbujcie wspólnie omó-
wić i uzgodnić sposób prowadzenia zebrań z rodzicami (na co warto zwrócić

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

11

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

uwagę, jak prowadzić skuteczne zebrania, aby uniknąć kłopotów z rodzicami).
Taki wspólnie wypracowany pomysł przygotuje nauczycielkę do rozwiązywania
problemów z rodzicami, które są nieuniknione. Warto zwrócić uwagę na zestaw
pytań pomocniczych:

– Czy potrafię aktywnie słuchać?
– Czy widzę sygnały niewerbalne podczas rozmowy z rodzicem?
– Czy podejmując rozmowę z rodzicem, doradzam, komplementuję rodzica, ne-

gocjuję, zadaję pytania, czy unikam barier w komunikacji?

– Czy używam podczas rozmowy właściwej modulacji głosu?

Nauczycielki w kontaktach z rodzicami przywiązują dużą uwagę do komunikacji
z nimi. Dostosowują język zawodowy do odbiorcy, zastępują słowa i wybierają
słowa bardziej przyjemne dla rodzica, używają metafor, np. Adaptacja pańskiej
córeczki przebiegała jak „bułka z masłem” lub innych form. Gdy prowadzimy
zebranie z nowymi rodzicami, powinniśmy mówić pozytywnie, unikać długich
zdań złożonych, unikać słów typu: Nie mogę pomóc w tej sprawie, długo już tak
płacze i nie wiem, co mam zrobić z pani synem itp. Rodzice odbierają wówczas
całość komunikatu, czyli mowę ciała, ton głosu, słyszą słowa, widzą nauczycielkę.
Często taka informacja przekazana do rodzica w sposób niewłaściwy prowadzi
do trudności w komunikacji. Większość sygnałów nauczycielki zależna jest
od stopnia poznania drugiej osoby.

3. „Przedszkole jest podróżą” – działania

nauczyciela na rzecz adaptacji dziecka
w przedszkolu

Tysiącmilowa podróż zaczyna się od pierwszego kroku – jak mawiał Konfu-
cjusz. W wieku dwóch i pół lat, częściej w wieku trzech, większość dzieci idzie
do przedszkola, czyli zaczyna swoją podróż do „stacji szkoła”. Bardzo wiele dzie-
ci w przedszkolu w okresie wrześniowym prezentuje zachowania przeciwstawne
do pożądanych. Dwu i pół latek nie jest chętny do funkcjonowania w grupie ró-
wieśniczej, czyli we wspólnocie. Dlatego ważnym etapem jest dla niego pójście
do przedszkola i działanie w prostych rutynowych czynnościach dnia przedszkol-
nego. Kiedy jednak kończy trzeci rok życia, można zauważyć, że lubi przebywać
w grupie, lubi dawać, brać różne przedmioty, zabawki, opowiadać i dzielić się
doświadczeniem. Dziecko w tym wieku jest nastawione na współpracę. Czuje się

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

12

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

bezpiecznie z sobą, jak i z innymi. Znajduje przyjemność w zabawie, lubi zawie-
rać przyjaźnie, ma coraz lepszą sprawność fizyczną i językową. Te wymienione
walory dziecka trzyletniego sprawiają, że jest ono gotowe do funkcjonowania
w grupie. Takie miejsce jak przedszkole to idealna stacja w rozwoju dziecięcych
potrzeb. Nauczyciel podejmuje wiele różnych działań po to, aby okres adapta-
cji przebiegał spokojnie, aby dziecko w przystępnym dla siebie czasie polubiło
przedszkole. Adaptacja rozpoczyna się od końca sierpnia i kończy się w okresie
jesiennym. Ważnym jej punktem jest podsumowanie tego okresu.

Stacje procesu adaptacji dziecka w przedszkolu

ADAPT ACJA DZIECKA W PRZEDSZKOLU

Stacja 1

Poznajemy

przedszkole

Sierpień

– poznanie

otoczenia
przedszkola,

– poznanie

wychowawcy,
poznanie sali
zajęć,

– poznanie

codziennych
czynności
przedszkolaka,

– poznawanie

rówieśników

Stacja 2

Nawiązujemy

kontakty

Wrzesień

– brak płaczu

przy rozstaniu,

– wdrażanie

do samo-
dzielności,

– nawiązywanie

kontaktów
w grupie,

– nawiązywa-

nie kontaktu
z panią,

– budowanie

poczucia
bezpieczeń-
stwa,

– poznawanie

rytmu dnia

Stacja 3

Bawimy się

w grupie

Październik

– czynny udział

w zajęciach
i w zabawach,

– udział w zaję-

ciach dodat-
kowych,

– wyzwa-

lanie się
w formach
plastycznych,
muzycznych,
tanecznych,

– odkrywanie

siebie
w grupie,

– integracja

z grupą

Stacja 4

Jesteśmy

przedszkolakami

Listopad

– pasowanie

na przedszko-
laka,

– udział w uro-

czystości,

– radość z wy-

konanego
działania,

– udział w ży-

ciu przed-
szkolnym

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

13

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

4. Pasowanie na przedszkolaka

Kiedy za dzieckiem jest już czas intensywnego przyzwyczajania się do przedszkola,
to przed nauczycielem następuje czas przygotowań do pierwszej ważnej uroczy-
stości w przedszkolu – „Pasowania na przedszkolaka’’. Czas na przygotowanie tego
szczególnego dnia jest krótki. Frekwencja dzieci jest różna, a program powinien
być atrakcyjny dla dziecka, ale też dla bliskiej rodziny dziecka. W tym dniu często
nauczycielka podsumowuje okres adaptacji dzieci. Przygotowanie się do wspólnej
uroczystości pokazuje, jak po dwóch miesiącach dzieci potrafią reagować na swoją
panią, potrafią śpiewać proste teksty do melodii, jak reagują na polecenia, jak ra-
dzą sobie same z sobą na środku sali. Ważny jest nie tylko występ dzieci, ale też ich
nastawienie do przeżywania emocji. Po raz pierwszy dzieci stoją obok swojej pani
i po raz pierwszy prezentują się jako grupa. Stworzenie wokół pasowania atmosfery
ważnego wydarzenia w przedszkolu pomaga w pozytywnym nastawieniu się rodzi-
ców do popołudniowego udziału w przedsięwzięciu. Scenariusz uroczystości należy
dostosować do grupy dzieci. Nazwę grupy można ustalić według obowiązujących
kanonów przedszkolnych, ale warto zwrócić uwagę na propozycje dzieci, ponieważ
będą się bardziej utożsamiały z wyborem. Organizację uroczystości warto omówić
z koleżanką współprowadzącą grupę lub z innym nauczycielem. Należy zwrócić
uwagę na ilość krzeseł, na ich ustawienie, na oświetlenie sali, na nagłośnienie (czy
są dobre baterie w mikrofonach), na dyplomy okolicznościowe, pamiątkowe zdję-
cia, na dostęp do kroniki, na kolorowy wystrój sali, na współpracę z zespołem admi-
nistracyjnym (należy uzgodnić podział zadań). Zadbajmy o atrakcyjne, krótkie przy-
witanie, a po uroczystości o pożegnanie wszystkich gości osobiście, podziękowanie
za wsparcie pani dyrektor i pracowników przedszkola.

SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI

,,PASOWANIE NA PRZEDSZKOLAKA’’

UROCZYSTE PASOWANIE NA PRZEDSZKOLAKA W GRUPIE „PSZCZÓŁKI”

Miejscowość, data: ………………
Wychowawca: ………………
Grupa: ………………

Cele główne:

!

kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej, koniecznej do racjonalnego
radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego
znoszenia stresów i porażek,

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

14

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

!

kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej,

!

promocja przedszkola.

Cele szczegółowe:

!

dziecko prezentuje nabyte umiejętności w okresie adaptacyjnym,

!

dziecko potrafi radzić sobie z emocjami na czas trwania uroczystości,

!

dziecko współdziała z grupą i nauczycielem w tańcach i zabawach rucho-
wych.

PRZEBIEG UROCZYSTOŚCI

1. Pierwszą czynnością będzie ustalenie terminu z panią dyrektor, następnie

przygotowanie zaproszeń okolicznościowych dla rodziców i zaproszonych
gości. W dniu uroczystości zapraszają rodziców do sali gimnastycznej wy-
brane dzieci z grupy 5, 6-latków. Przy wejściu na salę rozdawane są rodzi-
com kwiatki z naklejoną małą pszczółką i tekst piosenki, która będzie hym-
nem grupy „Pszczółek”.

2. Przywitanie gości przez panią dyrektor, wychowawcę grupy i dzieci z grupy

5, 6-latków:
– krótkie przesłanie do najmłodszych – wiersz powitalny, reprezentanci

grupy 5, 6-latków,

– wejście do sali dzieci najmłodszych i przedstawicieli grup przedszkol-

nych ze sztandarem, zaproszenie wszystkich do powstania i odśpiewa-
nia hymnu przedszkola,

– prezentacja montażu słowno-muzycznego grupy 5, 6-latków – „Uko-

chane miejsce moje to przedszkole”.

3. Podziękowanie starszakom za występ i wręczenie maskotek, wyjście star-

szaków z sali z piosenką pożegnalną „Zawsze razem”.

4. Wystąpienie wychowawcy grupy, prezentacja multimedialna „Nasza grupa”.
5. Zaproszenie przez wychowawcę grupy do prezentacji umiejętności dzieci

w programie pt. „Już jesteśmy przedszkolakami”:
– powitanie w trzech językach (polskim, angielskim, francuskim),
– piosenki z dedykacją dla rodziców: „Całuski”, „Jestem sobie przedszkola-

czek”, „Wesoła gromada”, „Jesienny spacer”,

– zabawa ruchowa przy piosence z udziałem rodziców: „Jedzie pociąg

pod górę”,

– taniec z rodzicami z wykorzystaniem zabaw z tańców Klanza.

Podziękowania dla rodziców za odwagę.

6. Zaproszenie przez wychowawcę pani dyrektor do kulminacyjnego punktu

uroczystości – pasowania na przedszkolaka:

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó

!"#$#%"#&'(!) *!+,-#&.*',/#0#123)&'(,3)*&# #'4#31"& !")3+#…

15

www.kontrola-przedszkole.raabe.pl

− pani dyrektor zaprasza rodzica wraz z dzieckiem i pasuje dziecko ma-

giczną różdżką, wręcza okolicznościowy dyplom i upominek (maskotka
lub książka wraz z dedykacją). Po pasowaniu dziecko pozostaje przy ro-
dzicu,

– gdy cała grupa zostanie pasowana, rodzice wraz z dziećmi powtarzają

słowa kontraktu grupowego prezentowanego przez wychowawcę.

7. Wszyscy zaproszeni goście są świadkami odsłonięcia tablicy grupowej z na-

zwą i logiem grupy. Odsłonięcia dokonują: rodzice z trójki grupowej, troje
dzieci, wychowawca i dyrektor przedszkola. Następuje wspólne śpiewanie
piosenki „Mała pszczółka”, która będzie hymnem grupy.

8. Wniesienie niespodzianki – tortu z zapalonymi świeczkami w ilości odpo-

wiadającej liczbie dzieci w grupie.

9. Wychowawca składa podziękowania dzieciom, rodzicom, dyrekcji i nauczy-

cielom za pomoc w organizacji przedsięwzięcia i zaprasza do wspólnej de-
gustacji tortu.

10. Dokonywanie wpisów do kroniki. Pożegnanie osobiste z rodzicami, rozmo-

wy w kuluarach.

11. Sprzątanie przedszkola po uroczystości.

5. Zakończenie

Gdy zakończy się okres adaptacji 3-latków, szybko wszystko zostaje w przedszkolu
przywrócone do codziennych rytuałów. Wszystkie działania nauczyciela i rodzica
są uwieńczone sukcesem. Dziecko zaadaptowało się do warunków przedszkol-
nych. Wiele elementów na to wskazuje: brak płaczu przy rozstaniach, radzenie
sobie z samodzielnością, umiejętność posługiwania się mową i artykułowanie
swoich potrzeb, spożywanie posiłków, nawiązywanie kontaktów w grupie, zapa-
miętywanie tekstu piosenek i wiele innych. Jest to dla nauczyciela bardzo ważne,
ponieważ może on uruchomić kolejny etap angażowania dzieci w nowe zadania.
Rodzice nabierają zaufania do nauczyciela i obdarzają uwagą jego spostrzeże-
nia. Warto ponownie zapytać rodziców, jakie działania podejmiemy wspólnie dla
dobra grupy, by dbać wspólnie o dziecko. Adaptacja nie zależy od tego, jakie
działania podejmiemy, ale od tego, jak się w nie zaangażujemy, od tego, jak
zinterpretujemy te działania, od tego, jakie mamy do nich nastawienia, od tego,
jak postrzegamy swoją pracę. Jeśli potraktujemy każde dziecko, rodzica perso-
nalnie, to zawsze proces adaptacji będzie zmierzał do celu i trwał w miarę krótko.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. WÅ‚aÅ›ciciel: [e-mail] ¦æ³adó