PREPARATY NATURALNE i SUPLEMENTY DIETY MOGĄCE WPŁYWAĆ NA PRZEBIEG ASTMY

Nazwa polska,

łacińska

Niektóre zastosowania surowców w medycynie

konwencjonalnej i ludowej

Prawdopodobny

mechanizm interakcji

Interakcje z lekami

stosowanymi w astmie

Uwagi

Arcydzięgiel,

Archangelica

officinalis

●

niestrawność, wzdęcia, utrata apetytu
(anoreksja)

●

środek moczopędny, wywołujący krwawienie
menstruacyjne, środek poronny, antyseptyczny,
wykrztuśny

●

stosowany w artretyzmie, chorobach naczyń
obwodowych, katarze, nerwowości, bezsenności

●

zewnętrznie stosowany jest w neuralgiach,
reumatyzmie i chorobach skórnych

Uczulenie na pyłek roślin

z rodziny

Apiaceae/Umbelliferae

Ryzyko reakcji
anafilaktycznej*

Nie opisano reakcji
anafilaktycznych. Należy
zachować ostrożność
podczas stosowania u
pacjentów z astmą.

Chondroityny

siarczan

●

zwyrodnieniowych stawów

●

po urazach w powolnym zrastaniu złamań

U osób z astmą w
drogach oddechowych
wstępują większe ilości
proteoglikanów
składających się z
siarczanu chondroityny.
Proteoglikan może
uczestniczyć w
remodelingu ściany dróg
oddechowych.

Nasilenie objawów astmy.
Zwiększenie stężenie
przeciwciał przeciwko
chondroitynie w astmie.

Należy zachować
ostrożność przy
stosowaniu chondroityny.
Opisano jeden
przypadek pacjenta z
astmą, u którego po
podaniu chondroityny z
glukozaminą wystąpiło
trudne do opanowania
nasilenie astmy, objawy
ustąpiły po odstawieniu
preparatu.

Czosnek,

Allium

sativum

●

nadciśnienie, hiperlipidemia, choroby serca,
zmiany w naczyniach krwionośnych związanych z
wiekiem i miażdżycy, zawał serca

●

łagodny przerost gruczołu krokowego, cukrzyca,
zapalenie kości i stawów, alergiczny nieżyt nosa,
biegunka podróżnych, przeziębienie, grypa

●

środek immunostymulujący, odkażający w
infekcjach bakteryjnych i wirusowych, środek
łagodzący ugryzienia kleszczy

●

inne zastosowania: gorączka, kaszel, ból głowy, ból
brzucha, zatory zatok, reumatyzm, hemoroidy,
astma, zapalenie oskrzeli, płytki oddech,
miażdżyca, niskie ciśnienie krwi, hipoglikemia,
hiperglikemia, dna, stopa atlety

●

zewnętrznie, olejek z czosnku jest stosowany w
grzybicy stóp, paznokci i innych części ciała oraz w
celu usunięcia brodawek i odcisków

Zwiększenie aktywności
cytochromu P450
CYP3A4
Hamowanie aktywności
cytochromu P450
CYP2E1

Kortykosteroidy,
salmeterol, zileuton –
zmniejszenie stężenia i
spadek działań
terapeutycznych
Teofilina – zwiększenie
stężenia i nasilenie działań
niepożądanych

Sprzeczne dane z badań
in vitro oraz in vivo.
Wydaje się, że większy
wpływ na metabolizm
wątrobowy mają
suplementy diety
zawierające czosnek niż
czosnek zawarty w diecie.

Dziurawiec,

Hypericum

perforatum

●

uspokajające, łagodzące napięcie nerwowe, słabo
przeciwlękowo, pomocniczo w leczeniu moczenia
nocnego u dzieci

●

przeciwskurczowo na mięśnie gładkie przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych i przewodu
pokarmowego

●

zewnętrznie stosowany na oparzenia, odmrożenia,
stłuczenia, przy urazach oraz w nerwobólach, rwie
kulszowej

Zwiększenie aktywności
cytochromu P450
CYP3A4
Wydłużanie czasu
pasażu leków w
przewodzie pokarmowym

Doustne kortykosteroidy –
obniżenie stężenia i
zmniejszenie efektu
terapeutycznego
Teofilina –
obniżenie/zwiększenie
stężenia i nasilenie/spadek
efektu terapeutycznego

Sprzeczne dane z badań
in vitro oraz in vivo.
Stosować ostrożnie,
jeśli możliwe monitorować
stężenie leku we krwi.

Grejpfrut,

Citrus

paradisi

●

działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe,
przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze,
przeciwnowotworowe, immunostymulujące,
przeciwzapalne, przeciwalergiczne

●

choroby skóry, zaburzenia trawienia, infekcje
przewodu pokarmowego, grzybice, choroby układu
oddechowego, nosa i zatok, choroby pasożytnicze

Hamowanie aktywności
cytochromu P450
CYP3A4
Hamowanie transportera
anionów organicznych w
przewodzie pokarmowym
(OATP)

Doustnie stosowane
kortykosteroidy –
zwiększenie stężenie i
nasilenie działań
niepożądanych
Teofilina – zwiększenie
stężenia we krwi i nasilenie
działań niepożądanych

Interakcja o znaczeniu
klinicznym. Nie należy
pić soku grejpfrutowego
podczas stosowania
doustnych
kortykosteroidów i
teofiliny.

Jeżówka

purpurowa,

Echinacea

purpurea

●

pomocniczo w infekcjach, jako środek
immunostymulujący w okresach obniżonej
odporności, przeziębieniu, krztuścu, migrenowych
bólach głowy, zakażeniach dróg moczowych,
zakażeniach drożdżakami, w zespole
nadpobudliwości u dzieci (ADHD)

●

zewnętrznie w trądziku, hemoroidach, wyprysku,
wrzodach, oparzeniach, ukąszeniach przez owady

Działanie
immunostymulujące
Uczulenia krzyżowe na
rośliny z rodziny
Asteraceae

Kortykosteroidy – możliwe
zniesienie działania
terapeutycznego

Brak opisanych
przypadków interakcji
jednak jest ona wysoce
prawdopodobna. Opisano
natomiast kilka
przypadków reakcji
anafilaktycznych.

Kava kava,

Piper

methysticum

●

jako środek słabo znieczulający, rozluźniający,
anksjolityczny, przeciwpsychotyczny i
przeciwgrzybiczy

●

stosowany w astmie, uszkodzeniach mózgu,
artretyzmie, hemoroidach, migrenowych bólach
głowy, infekcjach dróg oddechowych i moczowych

Nieprawidłowe
funkcjonowanie wątroby
wpływ na metabolizm
wielu leków

Ostrożnie stosować wraz z
lekami przyjmowanymi
przewlekle i doraźnie, a
metabolizowanymi w
wątrobie

Po zastosowaniu sucha
łuszcząca się skóra,
opisano również
przypadki reakcji
alergicznych.

Lukrecja,

Glycyrrhiza

glabra

●

wykrztuśnie w astmie, zapaleniach dolnych dróg
oddechowych

●

ponadto zespole przewlekłego zmęczenia,
zakażeniach bakteryjnych jamy ustnej, dróg
oddechowych i moczowych, anemii, kolce, alergii,
pomocniczo w okresie menopauzy, otyłości jako
środek słodzący, w niestrawności

●

zewnętrznie w hiperpigmentacji i stanach zapalnych
skóry, wyprysku

Działanie
sterydopodobne,
potencjalizacja działania
kortykosteroidów
doustnych i wziewnych
Wpływ na metabolizm
kortyzolu

Kortykosteroidy –
nasilenie działań i
wystąpienie działań
niepożądanych

Interakcja teoretyczna
przy spożywaniu lukrecji
w ilości ponad 50 g
dziennie.
Nie zaleca się
długotrwałego
stosowania lukrecji
podczas terapii
kortykosteroidami.

Mięta

pieprzowa,

Mentha

piperita

●

Pobudzanie trawienia i łaknienia, żółciopędnie i
żółciotwórczo

●

słabo przeciwbólowo i przeciwskurczowo,
przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, odkażająco
jamę ustną i górne drogi oddechowe

Uczulenie na pyłek roślin
z rodziny Labiatea

Ryzyko reakcji
anafilaktycznej*

Nie opisano reakcji
anafilaktycznych. Należy
zachować ostrożność
podczas stosowania u
pacjentów z astmą.

Miłorząb,

Ginkgo biloba

●

demencja starcza (włączając chorobę Alzheimera),
naczyniowa i mieszana

●

zaburzenia krążenia mózgowego, zwłaszcza u
osób starszych, zaniki pamięci, ból głowy,
dzwonienie w uszach, zawroty głowy, trudności w
koncentracji, zaburzenia nastroju, zaburzenia słuchu

●

zaburzenia poznawczych powiązanych z boreliozą
Lyme, zaburzenia funkcji seksualnych (także po
stosowaniu inhibitorów wychwytu zwrotnego
serotoniny – SSRI)

●

zapobieganie starzenia się, ostra choroba
wysokościowa, regulacja pH soku żołądkowego,
poprawa funkcji wątroby i woreczka żółciowego,
regulacja flory bakteryjnej, kontrola ciśnienia krwi
oraz leczenie choroby Raynaud'a

●

Ginkgo znajduje również zastosowanie w leczeniu
astmy, alergii, zapalenia oskrzeli oraz różnych
zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN)

●

zewnętrznie miłorząb stosuje się w przemywaniu
odmrożeń palców, uszy i nosa

Hamowanie aktywności
cytochromu CYP1A2 i
cytochromu CYP2D6.
Hamowanie anionowego
transportera polipeptydów
(OATP).

Teofilina, zileuton –
zwiększenie stężenia we
krwi i nasilenie działań
niepożądanych

Badania in vitro i in vivo
wskazują na
zmniejszenie aktywność
CYP1A2 o 13%, a
CYP2D6 o 9%.

Pieprzowiec

roczny,

Capsicum

annum

●

niestrawność, wzdęcia, kolka, biegunka, skurcze,
gorączce, hiperlipidemii

●

zewnętrznie w bólach półpaścowych, zapaleniu
kości i stawów, reumatoidalnym zapaleniu
stawów, neuralgii po zakażeniu wirusem Herpes,
neuralgii nerwu trójdzielnego, neuropatii
cukrzycowej, neuralgiach po zabiegach
chirurgicznych, łagodzenie bólu mięśniowego

●

płynu do płukania w zapaleniu gardła, donosowo
w alergicznym i całorocznym zapaleniu błony
śluzowej nosa, bólach migrenowych, klasterowych
bólach głowy, polipowatości nosa, zatok

Brak danych

Teofilina – zwiększenie
wchłaniania i stężenie we
krwi, nasilenie działań
niepożądanych

Wdychanie może
wywołać kaszel,
zaburzenia oddychania,
odczucie zatkanego
nosa, podrażnienie oczu i
alergiczne zapalenie
pęcherzyków płucnych.

Pokrzywa,

Urtica dioica

●

moczopędnie, odtruwająco, wzmacniająco

●

przeciwbiegunkowo, przeciwzapalnie (również w
łagodnym przeroście gruczołu krokowego - korzeń),
przeciwkrwotocznie, pobudzająco trawienie

Surowiec drażniący, ma
uczulający wpływ, może
być przyczyną
wystąpienia ataku astmy

Ryzyko reakcji
anafilaktycznej*

Nie opisano reakcji
anafilaktycznych. Należy
zachować ostrożność
podczas stosowania u
pacjentów z astmą.

Przęśl,

Ephedra sp.

●

Ostry nieżyt nosa, anafilaksja, przeciwzapalnie,
przeciwwirusowo, w przeziębieniu i grypie,
przeciwkaszlowo, pomocniczo w infekcjach górnych
dróg oddechowych

●

zmniejsza łaknienie (w otyłości), diuretycznie,
zmniejsza zmęczenie i działa euforyzująco

●

pomocniczo w nużliwości mięśniowej, narkolepsji,
obrzęku, depresji

Działanie alfa-
adrenergiczne,
synergizm działania z
wziewnymi beta-2-
mimetykami

Beta-2-mimetyki –
nasilenie efektu
terapeutycznego i działań
niepożądanych

Nie należy łącznie
stosować preparatów z
Ephedra sp. i beta-2-
mimetyków łącznie

Rumianek,

Chamomilla

recutita, sp.

●

Przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo,
przeciwskurczowo, odkażająco, poronnie

●

pomocniczo w artretyzmie, astmie, bólach pleców,
zapaleniu pęcherza, infekcjach wirusowych,
infekcjach dróg oddechowych, niestrawności,
napięciu

●

zewnętrznie w trądziku oraz na rany, oparzenia
słoneczne, oparzenia, wysypki

Uczulenia krzyżowe na
rośliny z rodziny
Asteraceae

Ryzyko reakcji
anafilaktycznej*

Opisano przypadki
reakcji
anafilaktycznych. Należy
zachować ostrożność
podczas stosowania u
pacjentów z astmą.

Zielona

herbata,
Camelia

sinensis

●

pobudzenie stanu czuwania, zwiększenie
koncentracji oraz poprawa wydolności poznawczej

●

leczeniu zaburzeń pracy żołądka, wymioty,
biegunka, ból głowy

●

środek odchudzający

●

herbata bywa stosowana w chorobie Crohn'a,
Parkinsona, schorzeniach sercowo-naczyniowych,
cukrzycy, niedociśnieniu, zespole przewlekłego
zmęczenia (CFS), próchnicy, kamicy nerkowej i
uszkodzeniach skóry

●

zewnętrznie herbata stosowana jest w formie
przemywań celem łagodzenia oparzeń
słonecznych, jako okłady pod oczy, kompresy na
bóle głowy, zmęczone oczy

Kompetycyjne
blokowanie enzymów
CYP1A2 uczestniczących
w metabolizmie teofiliny
Zawarta w zielonej
herbacie kofeina jest
metabolizowana do
teofiliny
Zielona herbata może być
czynnikiem wywołującym
napad astmy

Teofilina – zwiększenie
stężenia i nasilenie działań
niepożądanych

Interakcja może wystąpić
u osób spożywających
ponad 10 filiżanek
herbaty

Żeń-szeń,

Panax

ginseng

●

zwiększenie odporności na stres środowiskowy
(adaptogen), tonizująco, stymulacja układu
immunologicznego, poprawa wydolności
psychicznej i fizyczną organizmu, poprawa
koncentracji, pamięci i wydajność pracy

●

stany niepokoju, zespół ciągłego zmęczenia,
infekcje w mukowiscydozie, w przewlekłym
zapaleniu oskrzeli, w nowotworach piersi, jajnika,
wątroby, płuc, skóry

●

Żeń-szeń jest stosowany także w anemii, cukrzycy,
neurastenii, zaburzeniach erekcji, impotencji,
gorączce, neuralgii, reumatyzmie, astmie, bólu
głowy, dyzenterii, bezsenności, zatruciu
alkoholowym, utracie apetytu, uderzeniach gorąca w
menopauzie, nieżycie żołądka, napadach
drgawkowych, wymiotach

Hamowanie aktywności
cytochromu P450
CYP2D6
Działanie
estrogenopodobne,
zwiększenie stężenia
kortyzolu
Stymulacja układu
odpornościowego poprzez
zmniejszenie TNFα i
IFNβ

Kortykosteroidy –
potencjalnie zwiększenie
stężenia i nasilenie
działania oraz działań
niepożądanych
Stymulacja układu
odpornościowego może
prowadzić do zniesienia
immunosupresyjnego
działania
kortykosteroidów

Wykazano brak wpływu
na cytochrom CYP3A4 i
CYP1A2
Hamowanie CYP2D6 nie
ma znaczenia
klinicznego
Należy zachować
ostrożność

Nazwa

Niektóre zastosowania surowców w medycynie

konwencjonalnej i ludowej

Prawdopodobny mechanizm działania

w astmie

Uwagi

Beta-karoten

●

Ostre zapalenie dróg oddechowych, wczesne stadium
raka piersi, przeszczep szpiku kostnego, astma
oskrzelowa (indukowana wysiłkiem u sportowców)

●

przewlekłe nieżyty żołądka, białaczka, cukrzyca,
hipercholesterolemia, niska masa urodzeniowa, sepsa,
infekcje Streptoccocus

W nielicznych badaniach in vitro
wykazano działanie przeciwzapalne i
antyproliferacyjne beta-karotenu

Brak wiarygodnych danych.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
beta-karotenu w astmie.
Stosować po konsultacji z
lekarzem.

Cholina

●

choroby wątroby (zapalenie, marskość),
hipercholesterolemia, depresja, zanik pamięci, choroba
Alzheimera, demencja i schizofrenia

●

może zapobiegać defektom cewy nerwowej, pląsawicy
Huntingtona, chorobie Tourett'a, ataksji móżdżkowej,
astmie

●

dożylnie, cholina stosowana jest w całkowitym żywieniu
pozajelitowym (TPN) u pacjentów ze stłuszczeniem
wątroby

Hamowanie zapalenia, zmniejszanie
produkcji immunoglobuliny E i G1 oraz
hamowanie uwalniania cytokin i
leukotrienów z komórek T-pomocniczych

Brak wiarygodnych danych.
Jedno badanie wskazuje, że
doustne stosowanie choliny może
zmniejszać ciężkość i liczbę
napadów astmy dziennie.
Dawkowanie choliny w tych
przypadkach jest zwiększone do 3
gramów dziennie.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
choliny w astmie. Stosować po
konsultacji z lekarzem.

Cynk

●

leczeniu stanów niedoboru cynku, chorób związanych z
jego zmniejszoną zawartością w organizmie
(acrodermatitis enteropathica, łysienie plackowate,
łysienie złośliwe, trądzik krostkowy i ropowiczy,
świerzbiączka leczona przewlekle kortykosteroidami,
łamliwość włosów, zaburzenia gojenia się ran, zaburzenia
oporności, zaburzenia psychoneurologiczne, u mężczyzn
w przypadkach zaburzeń czynności narządów płciowych,
u dzieci w zaburzeniach wzrostu i widzenia)

●

zewnętrznie cynk stosuje się w dermatologii na trudno
gojące się rany, przewlekłe stany zapalne skóry, liszaje
oraz w przypadku świądu, w okulistyce cynk bywa
stosowany w zapaleniu spojówek

Cynk bierze udział w ochronie komórek
organizmu przed czynnikami
utleniającymi, dlatego też może mieć
pewien wpływ na przebieg astmy

Brak wiarygodnych danych.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
cynku w astmie. Suplementacja
cynkiem może być stosowana jako
terapia uzupełniająca w
niektórych przypadkach.
Stosować po konsultacji z
lekarzem.

Eukaliptus,

Eucalyptus

sp.

●

przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo,
przeciwzapalnie, odświeżająco jamę ustną,
przeciwskurczowo, ściągająco na skórze

●

stosuje się w aromaterapii, inhalacjach, pomocniczo w
zapaleniach dróg oddechowych, ucha, zatok,
przewodu pokarmowego, dróg moczowych, zakażeniach
tasiemcem, w gorączce

●

zewnętrznie do nacierań w artretyzmie, trudno gojących
się ranach, wrzodach na skórze, świerzbie, w bezdechu
sennym, krztuścu

1,8-cyneol jest składnikiem olejku
eterycznego otrzymanego z eukaliptusa.
Wykazano działanie przeciwzapalne
cyneolu. Hamuje on produkcję TNFα,
IL-1β, LTB4 i TXB2.

W jednym kontrolowanym
badaniu klinicznym zredukowano
dawkę prednizonu stosowanego
doustnie o 36% przy łącznym
stosowaniu 1,8-cyneolu.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności 1,8-
cyneolu w astmie.
Jednocześnie należy przestrzec
pacjenta przed stosowaniem
całego surowca, ponieważ
raportowano już przypadki reakcji
anafilaktycznych po jego
zastosowaniu.

Magnez

●

niezbędny makroelement w organizmie, kluczowy w
działaniu około 50 enzymów

●

uczestniczy w produkcji ATP i fosforanu kreatyny w
mięśniach, ponadto bierze udział w stabilizacji i syntezie
DNA i RNA

●

wraz z wapniem, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie
tkanki nerwowej i mięśni

●

brak magnezu pogłębia stany depresyjne

●

bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych a
zwłaszcza w utrzymaniu prawidłowego rytmu pracy serca

Magnez bierze udział w ochronie
komórek organizmu przed czynnikami
utleniającymi, dlatego też może mieć
pewien wpływ na przebieg astmy

Brak dowodów na skuteczność
stosowania wziewnych
formulacji siarczanu magnezu.
Suplementacja magnezem może
być stosowana jako terapia
uzupełniająca w niektórych
przypadkach. Stosować po
konsultacji z lekarzem.
We wstępnych badaniach
klinicznych wykazano skuteczność
dożylnych preparatów siarczanu
magnezu w leczeniu ostrych
napadów astmy.

Oleje rybie

●

nadciśnienie, otyłość, dyslipidemia, pomocniczo w
cukrzycy, astmie, chorobach nowotworowych (rak piersi,
nerek, prostaty, jelita grubego, płuc), chorobach układu
nerwowego (choroba Alzheimera, demencja, depresja,
ADHD u dzieci)

Olej rybi zawiera znaczne ilości
nienasyconych kwasów tłuszczowych
(omega-3) kwasu eikozapentaenowego i
dokozaheksaenowego. W badaniach
klinicznych na małej grupie pacjentów z
astmą wykazano obniżenie stężenia
LTC4 i LTE4, PGD2, TNFα i IL-1β przed i
w trakcie próby wysiłkowej.

Wstępne badania
epidemiologiczne sugerowały, że
spożywanie ryb i rybich kwasów
tłuszczowych korzystnie wpływa
na funkcję płuc i
rozpowszechnianie się astmy.
Jednakże dane z badań
klinicznych wskazują na brak
korzyści z suplementacji olejami
rybimi w astmie. Suplementacja
nienasyconymi kwasami
tłuszczowymi może być stosowana
jako terapia uzupełniająca w
niektórych przypadkach.
Stosować po konsultacji z
lekarzem.

Pyknogenol

●

przeciwhistaminowo, przeciwbakteryjnie,
przeciwmiażdżycowo, przeciwzapanie,
przeciwalergicznie

●

ochronnie w chorobach układu krążenia, nowotworach,
niedoborze dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej,
przeciwnowotworowo, ochronnie na narząd wzroku

●

w hemoroidach, zapaleniu skóry, osteoporozie, białaczce,
trudno gojących się ranach, zespole napięcia
miesiączkowego, niedotlenieniu mięśnia sercowego, w
chorobach neurodegeneracyjnych, chorobach naczyń
krwionośnych

Pyknogenol zawiera proantocyjanidyny,
kwasy fenolowe i katechiny, które mogą
osłaniać oraz uczestniczyć w regeneracji
witaminy C i E. Pośrednio więc
pyknogenol może wpływać na przebieg
astmy.

Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
pyknogenolu w astmie.
Suplementacja pyknogenolem
może być stosowana jako terapia
uzupełniająca w niektórych
przypadkach. Stosować po
konsultacji z lekarzem.

Tymianek,

Thymus
vulgaris

●

zapalenie oskrzeli, kaszel, ból gardła, kolka przewodu
pokarmowego, reumatyczne zapalenie stawów,
niestrawność, zapalenie żołądka, biegunka, moczenie
nocne, dyspraksji

●

wiatropędnie, moczopędnie, zwiększa łaknienie,
przeciwpasożytniczy, przeciwbakteryjnie i
przeciwgrzybiczy.

●

zewnętrznie w chorobach skóry, zapaleniu krtani,
migdałków, jamy ustnej, powoduje łagodny terapeutyczny
odczyn zapalny, antyseptycznie

In vitro wykazano hamujący wpływ
ekstraktu z tymianku na uwalnianie
tlenku azotu

Brak wiarygodnych danych.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
ekstraktu z tymianku w astmie.

Witamina B6

●

zapobieganie niedoborów wynikających z
niedostatecznej ilości w diecie, wrodzone defekty
enzymatyczne, stosowanie izoniazydu lub doustnych
środków antykoncepcyjnych

●

leczenie chorób skóry (wyprysk, łojotok, poporodowe
przebarwienia skóry), zapobieganie oparzeniom skóry u
chorych z nadwrażliwością, leczenie choroby
popromiennej, wymiotów ciężarnych, wrodzonej
niedokrwistości mikrocytarnej i niedobarwliwej, nerwic,
depresji, zespołu napięcia przedmiesiączkowego,
alkoholizmu, polineuropatii cukrzycowej, dystrofii
mięśniowych, cystynurii i nadmiernego wydalania
szczawianów z moczem

Pewne badania sugerują, że u dzieci z
poważną astmą metabolizm tryptofanu
przebiega nieprawidłowo, co wskazuje na
nieprawidłowy poziom pirydoksyny.
Teofilina wydaje się obniżać poziom
pirydoksyny, stąd zainteresowanie
możliwością zastosowania pirydoksyny u
pacjentów z astmą leczonych teofiliną.
Wyniki badań nie są jednak
jednoznaczne.

Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
witaminy B6 w astmie.
Suplementacja witaminą B6 może
być stosowana jako terapia
uzupełniająca w niektórych
przypadkach. Stosować po
konsultacji z lekarzem.

Witamina C

●

zapobiegawczo przed szkorbutem (lub przed chorobą
Barlowa i Moellera), leczenie stanów zwiększonego
zapotrzebowania ustroju (choroby gorączkowe,
osłabienie organizmu podczas zakażenia i w okresie
rekonwalescencji, uprawianie sportu i ciężka praca
fizyczna, w ciąży i w okresie laktacji, w okresie
młodzieńczym i w wieku podeszłym), leczeniu zatruć
substancjami wywołującymi methemoglobinemię

●

trudno gojące się rany, złamania kości, środek
zakwaszający mocz

Witamina C jest przeciwutleniaczem,
bierze udział w ochronie komórek
organizmu przed czynnikami
utleniającymi, dlatego też może mieć
pewien wpływ na przebieg astmy

Brak wiarygodnych danych.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
witaminy C w astmie.
Suplementacja witaminą C może
być stosowana jako terapia
uzupełniająca w niektórych
przypadkach. Stosować po
konsultacji z lekarzem.

Witamina E

●

pomocniczo w zapobieganiu poronieniom
nawykowym, oligospermii, zanikom mięśniowym,
kolagenozom, mukowiscydozie, miażdżycy,
chromaniu przestankowemu, zaburzeniom potencji,
beta talasemii, niedoborowi syntazy glutationowej i
dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej

●

w zapobieganiu retinopatii wcześniaków

●

zewnętrznie w owrzodzeniach podudzi, guzkach
krwawiennych, zmianach troficznych skóry w przebiegu
kolagenoz, żylaków

Witamina E bierze udział w ochronie
komórek organizmu przed czynnikami
utleniającymi, szczególnie dotyczy to
czynników utleniających błony
komórkowe. Dlatego też może mieć
pewien wpływ na przebieg astmy

Brak wiarygodnych danych.
Wymagane są dalsze badania w
celu ustalenia skuteczności
witaminy E w astmie.
Suplementacja witaminą C może
być stosowana jako terapia
uzupełniająca w niektórych
przypadkach. Stosować po
konsultacji z lekarzem.

Informacje dotyczące poszczególnych surowców/suplementów pochodzą z bazy PubMed (

www.ncbi.nlm.nih.gov/

pubmed

/

) oraz ze

źródeł własnych (monografie surowców).