Katedra Pielęgniarstwa – Pracownia Umiejętności Pielęgniarskich

PROCEDURY DEZYNFEKCJI

Pojęcia podstawowe:

Dezynfekcja jest to proces inaktywowania form wegetatywnych mikroorganizmów,
znajdujących się w środowisku zewnętrznym, prowadzony w celu zapobieżenia
wystąpieniu zakażeń, nabywanych od innych chorych, personelu szpitalnego,
sprzętu medycznego lub pochodzących ze środowiska.
Do dezynfekcji należy używać środków, których zakres działania obejmuje: bakterie
(B), wirusy (V) i grzyby (F). Wskazane jest także, aby działały na prątki (Tbc).

Cechy idealnego środka dezynfekcyjnego:

szerokie spektrum działania na drobnoustroje,

brak narastania oporności,

wysoka tolerancja w stosunku do wody twardej i substancji organicznych,

duża trwałość koncentratu,

dobra rozpuszczalność w wodzie,

brak działania korodującego (i przebarwień dezynfekowanych powierzchni),

brak zapachu,

brak działania drażniącego na skórę i błony śluzowe,

wysoki stopień biodegradacji, aby nie zanieczyścić środowiska,

stosunkowo niska toksyczność,

korzystne aspekty ekonomiczne.

PROCEDURA 1

Dezynfekcja skóry

Skórę przed nakłuciem w celu iniekcji czy pobrania krwi należy dokładnie zwilżyć
preparatem z atomizera lub przy pomocy jałowego gazika nasączonego preparatem.

Stosowany preparat: KODAN (preparat stosuje się bez rozcieńczenia !)

Czas działania preparatu:

Iniekcje i pobieranie krwi – 15 sek.

Przed punkcjami – 60 sek.

Przedoperacyjna dezynfekcja skóry – nanosić preparat przez 1 min.

Higieniczna dezynfekcja rąk – 3 ml preparatu wcierać w suche dłonie przez 30
sek.

PROCEDURA 2

Higieniczne mycie i dezynfekcja rąk

Higieniczne mycie i dezynfekcję rąk należy wykonać wg następującego schematu:

1 Obcięcie paznokci, zmycie lakieru
2 Zdjęcie z rąk biżuterii, zegarka
3 Włączenie letniej, bieżącej wody

Czynności

przygoto-

wawcze

4 Spłukanie skóry rąk
1 Prawym łokciem uruchomienie dozownika mydła
2 Pobranie lewą dłonią porcji mydła z dozownika
3 Rozprowadzenie mydła po skórze rąk wg techniki Ayliffe
4 Powtarzanie tych czynności 5 razy, przez 1 minutę
5 Dokładne spłukanie skóry rąk
6 Zamknięcie prawym łokciem wypływu wody

Czynności

właściwe:

1. Mycie

7 Osuszenie skóry rąk ręcznikiem jednorazowym
1 Prawym łokciem uruchomienie dozownika ze środkiem

antyseptycznym

2 Pobranie lewą dłonią porcji środka antyseptycznego

2. Odkażanie

3 Wcieranie środka antyseptycznego w wysuszoną skórę rąk i

nadgarstków przez 30 sek. wg techniki Ayliffe

Higieniczne mycie i dezynfekcję rąk należy wykonać wg techniki Ayliffe

Pobierz porcję mydła lub środka antyseptycznego – podstaw lewą dłoń
pod dozownik, naciśnij ramię dozownika prawym łokciem

Powtórz każdą czynność 5 razy, zmieniając ręce

Pocieraj dłonią o dłoń

Pocieraj częścią dłoniową jednej ręki o powierzchnię grzbietową drugiej
ręki


Spleć palce i przesuwaj nimi aż do zagłębień międzypalcowych


Pocieraj grzbietową powierzchnią zgiętych palców jednej dłoni pod
zgiętymi palcami drugiej dłoni


Chwyć kciuk jednej dłoni w drugą dłoń i wykonuj ruchy obrotowe wokół
kciuka

Pocieraj okrężnie opuszkami palców jednej dłoni zagłębienie dłoniowe
drugiej dłoni
Umyj nadgarstki

Stosowany preparat: DESDERMAN N (preparat stosuje się bez rozcieńczenia !)

3 ml preparatu należy wcierać porcjami w suche dłonie przez 30 sek.

PROCEDURA 3

Dezynfekcja powierzchni

Do dezynfekcji powierzchni należy stosować preparaty o działaniu bakterio- i wiruso-
i grzybobójczym. W przypadku zanieczyszczenia krwią, zakres działania powinien
obejmować bakterie, wirusy, grzyby oraz prątki. Wówczas zanieczyszczone miejsce
należy przykryć ligniną lub innym materiałem absorbującym i zalać środkiem
dezynfekcyjnym, po zalecanym czasie działania materiał usunąć, a powierzchnię
ponownie zdezynfekować. Należy pamiętać, że czynności te trzeba wykonywać z dużą
ostrożnością w rękawiczkach ochronnych, a zebrany materiał traktować jak zakaźny.
Należy pamiętać, że w skład preparatów dezynfekcyjnych wchodzą substancje
szkodliwe dla zdrowia ludzi, takie jak np.: aldehyd glutarowy, formaldehyd, fenole,
związki chloru. Dlatego też podczas pracy z roztworami środków dezynfekcyjnych,
należy zakładać rękawiczki ochronne, chronić skórę i błony śluzowe przed
bezpośrednim działaniem środka.

Stosowany preparat: INCIDIN (preparat stosuje się bez rozcieńczenia !)

Dezynfekowaną powierzchnię równomiernie spryskać preparatem z odległości ok.
30 cm do jej całkowitego zwilżenia

Czas działania preparatu:

bakteriobójcze i grzybobójcze – 1 minuta

prątkobójcze – 5 minut

Katedra Pielęgniarstwa – Pracownia Umiejętności Pielęgniarskich

PROCEDURY POSTĘPOWANIA

Z ODPADAMI SZPITALNYMI

Pojęcia podstawowe:

Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii
określonych w załączniku do Ustawy o odpadach, których posiadacz pozbywa się,
zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany.
W procedurach medycznych wytwarzane są dwa rodzaje odpadów:

odpady komunalne, które nie stwarzają zagrożenia (np. opakowania, szkło,
papier, niezakaźne resztki pokarmowe) i niebezpieczne (np. zużyte baterie,
świetlówki, klisze fotograficzne, rtęć, oleje mineralne), oraz

odpady medyczne zaliczane, według ustawodawcy, do niebezpiecznych, jak:
zużyte materiały opatrunkowe, zużyte materiały medyczne i laboratoryjne, zużyte
ostre przedmioty, głównie igły, ostrza, tkanki i szczątki ludzkie, przeterminowane
leki.

Kategorie niebezpiecznych odpadów medycznych przedstawia następująca tabela:

Kategoria odpadu

Opis i przykłady

Zakaźne

Odpady podejrzane jako zawierające patogeny, tj. kultury
hodowanych laboratoryjnie bakterii, odpadki z oddziałów
izolacyjno-zakaźnych, materiały lub urządzenia, które miały
kontakt z zakażonym pacjentem lub jego wydalinami

Patologiczne

Płynne (krew wraz z innymi płynami ustrojowymi i
wydzielinami), ludzkie szczątki ciała

Ostre krawędzie

Skalpele, igły, żyletki i potłuczone szkło

Farmaceutyczne

Odpady zawierające resztki leków

Genotoksyczne

Substancje o właściwościach genotoksycznych, np. leki
cytotoksyczne

Chemiczne

Odczynniki chemiczne, przeterminowane środki dezynfekcyjne,
rozpuszczalniki

Z dużą zawartością

metali ciężkich

Baterie, połamane termometry, aparaty do mierzenia ciśnienia
tętniczego krwi

Pojemniki po

gazach i aerozolach

Cylindry po gazach pod ciśnieniem, opakowania aeorozoli

Radioaktywne

Resztki płynów radioterapeutycznych lub pręty, pakiety,
papierowe absorbenty, wydaliny pacjentów testowanych lub
leczonych radionuklidami

PROCEDURA 1

Procedura postępowania z odpadami medycznymi

ODPADY MEDYCZNE - pochodzą ze styczności z chorym i dotyczą materiałów
i sprzętów, które miały kontakt z płynami ustrojowymi, wydzielinami i wydalinami.
Zaliczyć tu należy materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego użytku, tkanki
i narządy ludzkie pochodzące z zabiegu operacyjnego, hodowle mikrobiologiczne
i potencjalnie zakażone odpady z laboratoriów i prosektoriów, inny materiał
biologiczny pochodzenia ludzkiego (worki stomijne, worki na mocz). W przypadku
pracowni pielęgniarstwa do odpadów tych zaliczamy strzykawki oraz probówki
zawierające krew.

Gromadzenie odpadów:

Odpady medyczne należy umieszczać

w

pojemnikach

bezpośrednio

po

ich

powstaniu (np. po użyciu sprzętu jednorazowego użytku).
Pomieszczenie w których powstają odpady medyczne wyposażono w stelaż, na
którym zawieszony jest żółty worek. W worku należy wywinąć mankiet okrywający
górną część stelaża umożliwiający w sposób higieniczny, bez zainfekowania
powierzchni zewnętrznej wyjęcie worka ze skażoną zawartością. Odpady usuwać
w momencie wypełnienia worka do 2/3 wysokości, ale nie rzadziej niż raz dziennie.

Należy pamiętać, aby do worków nie wrzucać ostrych przedmiotów,

co może spowodować rozerwanie worka lub skaleczenie u osób

transportujących odpady !!!

Przedmioty ostre (igły, kaniule, skalpele jednorazowego użycia, żyletki i inne
przedmioty o ostrych krawędziach) zbierane są do specjalnych pojemników o
sztywnych ściankach zabezpieczających bezpieczny transport. Muszą być one
odporne na przekłucia, przemoknięcia, zaopatrzone w zamknięcia oraz dostosowane
wielkością do potrzeb. Pojemnik należy wymieniać po zapełnieniu 2/3 ich objętości,
jednak nie rzadziej niż dwa razy w tygodniu.
Pojemniki powinny mieć wyraźne oznakowanie: rodzaj odpadu, miejsce wytworzenia,
datę otwarcia, identyfikator osoby zamykającej opakowanie oraz wyraźny symbol –
piktogram „ostrzeżenie przed skażeniem biologicznym”. Pojemnik szczelnie zamknąć
i umieścić w worku z odpadami medycznymi.

Zabrania się przesypywania ostrych przedmiotów !!!

PROCEDURA 2

Procedura postępowania z odpadami

gospodarczo-bytowymi

ODPADY GOSPODARCZO-BYTOWE - nie stwarzają zagrożenia mikrobiologicznego i
zaliczyć do nich należy odpady biurowe, tworzywa sztuczne, odpady powstałe po
sprzątaniu pomieszczeń, a nie mających kontaktu z salą zabiegową, czy materiałem
uważanym za zakaźny, zużyte jednorazowe ręczniki papierowe.

Gromadzenie odpadów:

Pomieszczenia w których powstają odpady gospodarczo - bytowe należy wyposażyć w
wiadra wyłożone workiem w kolorze czarnym. Worek powinien mieć wywinięty
mankiet okrywający górną część wiadra umożliwiający w sposób higieniczny, wyjęcie
worka z zawartością. Odpady usuwać w momencie wypełnienia wiadra do 2/3
wysokości. Odpady komunalne należy usuwać z pomieszczenia bezpośrednio po
napełnieniu worków, ale nie rzadziej niż raz dziennie.



















Procedury opracowano na podstawie:
1.

Rozporządzenie MZ z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników
biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników
zawodowo narażonych na te czynniki.

2.

red. J.K. Karczewski: Higiena. Wyd. Czelej 2002.

3.

red. B. Ślusarska: Podstawy pielęgniarstwa tom I. Wyd. Czelej 2004.

4.

Procedury opracowane przez Zespół zapobiegania i zwalczania zakażeń
szpitalnych ACK AM w Gdańsku.