Wybrane m

Wybrane m

etody bada

etody bada

ń

ń

hydrogeologicznych

hydrogeologicznych

przy

przy

ustalaniu zasob

ustalaniu zasob

ó

ó

w w

w w

ó

ó

d

d

podziemnych

podziemnych

Metody polowych bada

ń

hydrogeologicznych

• Metody bezpo

ś

rednie

• badanie naturalnych wypływów wód podziemnych

– skoncentrowane wypływy wód podziemnych –

»

Ź

ródła

– nie skoncentrowane wypływy wód podziemnych

» młaki,

» wycieki

» wysi

ę

ki

•

•

badanie warstw wodono

badanie warstw wodono

ś

ś

nych za pomoc

nych za pomoc

ą

ą

otwor

otwor

ó

ó

w

w

badawczych, studziennych i obserwacyjnych

badawczych, studziennych i obserwacyjnych

• badanie w wyrobiskach górniczych

Metody

polowych bada

ń

hydrogeologicznych

• Metody po

ś

rednie

• metody hydrologiczne

• geofizyczne

•

•

wykorzystanie znacznik

wykorzystanie znacznik

ó

ó

w

w

ś

ś

rodowiskowych

rodowiskowych

Metody geofizyczne w badaniach na potrzeby

Metody geofizyczne w badaniach na potrzeby

ustalania zasob

ustalania zasob

ó

ó

w w

w w

ó

ó

d podziemnych

d podziemnych

oraz przy

oraz przy

ś

ś

ledzeniu migracji zanieczyszcze

ledzeniu migracji zanieczyszcze

ń

ń

Og

Og

ó

ó

lna charakterystyka metod geofizycznych

lna charakterystyka metod geofizycznych

stosowanych w hydrogeologii

stosowanych w hydrogeologii

• Metody teledetekcyjne (zdj

ę

cia lotnicze i zdj

ę

cia satelitarne

w tym multispektralne (wa

ż

na podczerwie

ń

), pomiary

zdalne magnetometryczne, radiometryczne, radarowe
(GPR), elektromagnetyczne

• Klasyczne metody geofizyczne (głównie geoelektryczne i

elektromagnetyczne) wykonywane z powierzchni terenu
oraz w otworach wiertniczych)

• Metody penetrometryczne stoj

ą

ce na pograniczu

geotechniki, hydrogeologii itp. (penetrometry z ró

ż

norakimi

sondami np. do penetracyjnego profilowania oporno

ś

ci

PPO; sondy umo

ż

liwiaj

ą

ce pobór gazów ze strefy aeracji

(zdj

ę

cie atmogeochemiczne). Zestawy sond umo

ż

liwiaj

ą

zazwyczaj tak

ż

e pobór próbek wody ( zestaw BAT,

GEOPROBE itp.) oraz pomiar wybranych własno

ś

ci

geotechnicznych i hydrogeologicznych

G

G

ł

ł

ó

ó

wne zasady wykorzystania metod

wne zasady wykorzystania metod

geofizycznych

geofizycznych

• Metody geofizyczne mog

ą

by

ć

zastosowane

z sukcesem je

ś

li jest dostateczny kontrast

własno

ś

ci fizycznych pomi

ę

dzy obiektem

bada

ń

(np. strefa wodono

ś

na), a otaczaj

ą

cym

go

ś

rodowiskiem, mo

ż

liwy do pomiaru z

powierzchni lub w otworze badawczym

G

G

ł

ł

ó

ó

wne zasady wykorzystania metod

wne zasady wykorzystania metod

geofizycznych

geofizycznych

• Ró

ż

nice własno

ś

ci fizycznych musz

ą

by

ć

mo

ż

liwie jednoznacznie identyfikowane z

oddziaływaniem badanej struktury lub

zjawiska. Powinno to by

ć

oparte na

dost

ę

pnej wiedzy wynikaj

ą

cej z rozwa

ż

a

ń

teoretycznych popartych obserwacjami

terenowymi.

G

G

ł

ł

ó

ó

wne zasady wykorzystania metod

wne zasady wykorzystania metod

geofizycznych

geofizycznych

• Metody geofizyczne powinny by

ć

stosowane

ł

ą

cznie z innymi konwencjonalnymi

metodami rozpoznania. Nie powinny ich
zast

ę

powa

ć

całkowicie. Stosowanie metod

geofizycznych pozwala na znaczne
oszcz

ę

dno

ś

ci gdy

ż

badania geofizyczne s

ą

zazwyczaj tanie, a ze wzgl

ę

du na poł

ą

czenie

z badaniami konwencjonalnymi umo

ż

liwia

weryfikacj

ę

obserwacji geofizycznych co

zwi

ę

ksza pewno

ść

interpretacji

Podzia

Podzia

ł

ł

metod geofizycznych w zale

metod geofizycznych w zale

ż

ż

no

no

ś

ś

ci od

ci od

typu p

typu p

ó

ó

l fizycznych poddanych badaniu

l fizycznych poddanych badaniu

• Badanie istniej

ą

cych, naturalnych pól

geofizycznych (np. pomiary
magnetometryczne, grawimetryczne,
naturalne potencjały geoelektryczne,
pomiary radiometryczne )

• Badanie wzbudzonych pól geofizycznych

(np. pomiary sejsmiczne, pomiary
geoelektryczne, elektromagnetyczne,
georadar itp.)

Og

Og

ó

ó

lna ocena przydatno

lna ocena przydatno

ś

ś

ci metod

ci metod

geofizycznych w badaniach

geofizycznych w badaniach

hydrogeologicznych

hydrogeologicznych

•

Obja

ś

nienia ogólne:

A - Tworzenie modelu fizycznego badanego obszaru;

B – Okonturowanie stref zanieczyszczonych;

C – Inne.

•

Ocena merytoryczna metod:

α

- dobra, przydatna

β

- mało przydatna

λ

- przydatna tylko w specyficznych sytuacjach

∆

- nie przydatna

•

Ocena ekonomiczno organizacyjna

:

W - nakłady wysokie

S - nakłady

ś

rednie

N - nakłady niskie

•

Ograniczenia zwi

ą

zane z urbanizacj

ą

i infrastruktur

ą

:

D - du

ż

e ograniczenia,

E -

ś

rednie ograniczenia

F - małe ograniczenia,

G - w specyficznych przypadkach

Przyk

Przyk

ł

ł

ad wykorzystania teledetekcji

ad wykorzystania teledetekcji

Przyk

Przyk

ł

ł

ad wykorzystania teledetekcji

ad wykorzystania teledetekcji

Przyk

Przyk

ł

ł

ad wykorzystania teledetekcji

ad wykorzystania teledetekcji

• Komentarz: dobre warunki do zastosowania

w o

ś

rodkach szczelinowych, szczelinowo-

porowych i szczelinowo-krasowych pod

cienkim nadkładem. W Polsce znane s

ą

dobre rezultaty w górno-kredowej niecce

lubelskiej

Metody geoelektryczne.

Metody geoelektryczne.

• Zasada pomiarów: pr

ą

d stały o nat

ęż

eniu I kierowany

jest przez dwie elektrody pr

ą

dowe A i B; mierzy si

ę

ró

ż

nic

ę

potencjałów mi

ę

dzy elektrodami

potencjałowymi M, N. U

ż

ywa si

ę

ró

ż

nych kombinacji

elektrod.

•

Zró

ż

nicowanie oporno

ś

ci wła

ś

ciwej badanego

o

ś

rodka decyduje o obserwowanej zmienno

ś

ci.

Oporno

ść

wła

ś

ciwa o

ś

rodka ohmm jest funkcj

ą

litologii, porowato

ś

ci, nasycenia wod

ą

, mineralizacji

wód.

PSE

PSE

–

–

pionowe sondowanie

pionowe sondowanie

elektrooporowe

elektrooporowe

PSE

PSE

–

–

pionowe sondowanie

pionowe sondowanie

elektrooporowe

elektrooporowe

PO

PO

–

–

profilowanie oporno

profilowanie oporno

ś

ś

ci

ci

PO

PO

–

–

profilowanie oporno

profilowanie oporno

ś

ś

ci

ci

PO

PO

–

–

profilowanie oporno

profilowanie oporno

ś

ś

ci

ci

PSE

PSE

–

–

pionowe sondowanie

pionowe sondowanie

elektrooporowe

elektrooporowe

Sejmika m

Sejmika m

ł

ł

otkowa

otkowa

Mapa grawimetryczna Krakowa

Mapa grawimetryczna Krakowa