Naczelny Sąd Administracyjny

NSA w Warszawie podjął działalność z dniem 1.09.1980 r. na podstawie
ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /31.01.1980 r./ oraz o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.
Ostatecznie jest 11 ośrodków zamiejscowych /Gdańsk, Katowice, Kraków,
Poznań, Wrocław, Lublin, Łódź, Białystok, Rzeszów, Szczecin, Bydgoszcz./
W 1995 r. weszła w życie nowa ustawa o NSA – pozostałe uregulowania
utraciły moc. Ustawa zawiera przepisy dotyczące organizacji NSA,
właściwości i zakresu działania oraz postępowania przed sądem.
NSA sprawuje „wymiar sprawiedliwości przez sądową kontrolę
wykonywania administracji publicznej, na zasadach określonych w
niniejszej ustawie”
NSA dzieli się na izby /każdy sędzia może być członkiem tylko jednej izby/:

1. Izba Finansowa
2. Izba Ogólnoadministracyjna

Do właściwości Izby Finansowej

należą sprawy w zakresie: ceł,

zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych, cen opłat
stawek taryfowych, budżetu, prawa dewizowego, papierów wartościowych,
bankowości i instytucji ubezpieczeniowych oraz egzekucji świadczeń
pieniężnych.

Do właściwości Izby Ogólnoadministracyjnej

należą pozostałe sprawy

z zakresu właściwości NSA, w szczególności: budownictwa, nadzoru
budowlanego, planowania przestrzennego, gospodarki wodnej i ochrony
środowiska, działalności gospodarczej, rolnictwa, leśnictwa, zatrudnienia,
ustroju samorządu terytorialnego, gospodarki nieruchomościami,
prywatyzacji mienia, powszechnego obowiązku obrony kraju i spraw
wewnętrznych.

W skład NSA wchodzą:

-

prezes

-

wiceprezesi

-

prezesi izb

-

prezesi ośrodków zamiejscowych

-

sędziowie

Sędziów NSA powołuje Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.

Na stanowisko sędziego może być powołany ten, kto:

-

posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i
obywatelskich,

-

jest nieskazitelnego charakteru,

-

ukończył wyższe studia prawnicze i uzyskał tytuł magistra prawa,

-

ukończył 35 lat życia,

-

pozostawał co najmniej przez 10 lat na stanowisku sędziego bądź
prokuratora , adwokata, notariusza, radcy prawnego lub w
instytucjach publicznych pozostawał na stanowiskach związanych ze
stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego,

-

wykazuje się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji
publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa
związanych z działaniem organów administracji publicznej.

Wymóg 10 letniego stażu nie dotyczy osób z tytułem naukowym profesora
oraz ze stopniem naukowym doktora habilitowanego nauk prawnych.

Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko
Konstytucji i ustawom /art.178 ust.1 Konstytucji RP/
Prezesa NSA powołuje Prezydent na 6 letnią kadencję, spośród
kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne
Sędziów Sądu.

Organami NSA są:

1. Prezes NSA
2. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu, które posiada kompetencje

decydujące i

3.

Kolegium Sądu, organ o mniejszym składzie osobowym niż ZOSS,
wybierany na okres

3 lat

przez Zgromadzenie Ogólne. Jest organem

opiniodawczym i doradczym Prezesa Sądu, a w przypadkach
określonych przepisami prawa – organem współdecydującym

Nadzór judykacyjny nad działalnością NSA, w ograniczonym
zakresie, sprawuje Sąd Najwyższy poprzez rozpoznawanie rewizji
nadzwyczajnych od orzeczeń tego sądu.

W myśl art. 176 ust.1 Konstytucji postępowanie sądowe jest co najmniej
dwuinstancyjne. Konieczne jest więc wprowadzenie dwuinstancyjnego
postępowania sądowoadministracyjnego. Zgodnie z Konstytucją ustawy
wprowadzające w życie art.176 ust. 1 w zakresie dot. postępowania przed
sądami administracyjnymi zostaną uchwalone przed upływem 5 lat od dnia
wejścia w życie Konstytucji /2.04.1997 r./
Dnia 25.07.2002 r. Sejm uchwalił ustawy reformujące sądownictwo
administracyjne. Wejdą one w życie od 1.01.2004 r. od tego momentu od
wyroków i postanowień kończących postępowanie sądu administracyjnego
pierwszej instancji przysługiwać będzie

skarga kasacyjna

, a od

postanowień wskazanych w ustawie – zażalenie do sądu drugiej instancji.
Od tego momentu Sąd Najwyższy nie będzie rozpoznawał rewizji
nadzwyczajnych od orzeczeń NSA.
Początkowo ma być utworzonych 13 sądów administracyjnych pierwszej
instancji, a docelowo 16 /w każdym województwie/. Dotychczasowe
ośrodki zamiejscowe zostaną zniesione, a właściwie przekształcone w sądy
administracyjne pierwszej instancji.

Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego

Rozporządzenie Prezydenta RP z 24.11.1998 r. w sprawie utworzenia
ośrodków zamiejscowych NSA, określenia ich siedziby oraz właściwości
miejscowej i rzeczowej, określa siedziby oraz właściwości ośrodków
zamiejscowych.
Właściwość miejscowa obejmuje jedno lub po dwa województwa.
Właściwość rzeczowa

Zakres kontroli sądu administracyjnego

NSA orzeka w sprawach skarg na:

•

Decyzje administracyjne

•

Postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym,
postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które służy
zażalenie, albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające
sprawę co do istoty,

•

Inne niż określone wyżej akty lub czynności z zakresu administracji
publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania
uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa

•

Akty prawa miejscowego

•

Akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków,
inne niż podane wyżej, podejmowane w sprawach z zakresu
administracji publicznej

•

Akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu
terytorialnego

NSA orzeka także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych
przewidują sądową kontrolę, wówczas stosuje się środki określone w tych
przepisach.
Ponadto NSA rozpoznaje skargi na bezczynność organów
administracji

publicznej w przypadkach, gdy powinny one wydać decyzję

administracyjną lub postanowienie, albo wydać akt lub podjąć czynność
określone ustawą.

Szczególny rodzaj skargi to skarga w sprawie niewykonania orzeczenia
sądowego. Rozpatrując tą skargę sąd może wydać wyrok merytoryczny,
w którym orzeknie o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku
oraz może orzec o wymierzeniu organowi administracji grzywny

Ponadto NSA rozstrzyga, w przypadkach określonych w Kpa oraz ordynacji
podatkowej, spory o właściwość między organami

jednostek samorządu

terytorialnego

oraz między

organami tych jednostek a organami

administracji rządowej

, a także między

samorządowymi kolegiami

odwoławczymi.

Wreszcie NSA udziela odpowiedzi na pytania prawne przedstawione
do rozstrzygnięcia przez SKO.

NSA nie jest właściwy w sprawach:

•

Należących do właściwości innych sądów,

•

Wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w
stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej oraz
wynikającymi z podległości służbowej pomiędzy przełożonymi i
podwładnymi w urzędach tych organów, a także w jednostkach
wojskowych

•

Dyscyplinarnych, chyba że ustawa stanowi inaczej

http://notatek.pl/naczelny-sad-administracyjny?notatka